آیت‌الله سید مصطفی محقق‌داماد، دوشنبه در نشست مجازی "صلح جاویدان در سایه ایمان" که به میزبانی دانشگاه شیراز برگزار شد، اظهار داشت: بشر در قرن بیستم میلادی پس از ۲ جنگ جهانی خانمان سوز به این نتیجه رسید که باید در سایه صلح و آرامش زندگی کند، وگرنه هستی او به نابودی خواهد افتاد و برای این منظور به تشکیل جامعه ملل و امضای منشور بین‌المللی مبادرت ورزید.
وی افزود: گزاف نگفته‌ایم اگر قرن بیستم میلادی را قرن صلح بنامیم اما در می‌یابیم که صلح در منظر نویسندگان منشور آن، تنها به معنای عدم وقوع جنگ و درگیری بوده است.
رییس گروه مطالعات اسلامی فرهنگستان علوم، با بیان اینکه اندیشمندان در آن زمان برای تحقق صلح آرمانی جز تشکیل اینگونه مجامع عمومی چاره‌ای نمی‌دیدند، گفت: با وجود تلاش بی‌وقفه سازمان‌های یادشده و صدور این همه قطعنامه و موافقت‌نامه، پس از گذشت نیم قرن و وقوقع چندین درگیری مسلحانه، جای این پرسش وجود دارد که مشکل اصلی چیست؟.
محقق داماد همچنین با یادکرداز فیلسوف نامدار آلمانی ایمانوئل کانت، بیان داشت: او در قرن هجدهم رساله ای باعنوان "صلح پایدار" نگاشت و گفت تنها میان مردگان امکان پایداری صلح وجود دارد، البته کانت به یک راه حل حقوقی رسید و آن تشکیل سازمانی ناظر بر صلح جهانی بود اما این راه حل نیز چندان موفق نبود.
استاد دانشکده حقوق دانشگاه شهید بهشتی ادامه داد: صلح توحیدی و ایمانی از دیدگاه انسان‌محور نشات نمی‌گیرد، بلکه پیشنهاد ادیان نوعی معرفت است که به معنای تسلیم در مقابل خدا و هستی است.
وی اضافه کرد: انسان به مثابه بخشی از جهان در مقابل اهداف مبدا هستی تسلیم است و این گونه معرفت نه تنها جامعه بشری را به ۲ بخش خودی و ناخودی تقسیم نمی‌کند، بلکه هستی واحد و انسان را هم از اجزای این هستی واحد می‌داند.
به گفته محقق داماد، این رویکرد حتی با طبیعت آشتی می‌کند و بر اساس آن، همه موجودات و اجزای جهان مسلم‌اند و تسلیم هستی واحد و حق متعال و در کنار هم در کمال مودت مشغول عبادت هستند.
نگارنده کتاب حقوق بین الملل رهیافتی اسلامی، عنوان کرد: انسان با این معرفت، صلح با خدا پیدا می‌کند یعنی ایمان به خدا و عمل صالح که از هم تفکیک ناپذیرند و بدون یکدیگر معنا ندارند در وجود او متبلور می‌شود.
رییس گروه مطالعات اسلامی فرهنگستان علوم افزود: ایمان به معنای سپردن دل به خدا و تسلیم مقابل اوست، در واقع ایمان به خدا پناه گرفتن در فضای الهی است، آنچه در ادیان نقش اصلی ایفا می‌کند ایمان به خدای هستی است،در نتیجه نخستین بُعد این نگاه، صلح با خدا و دوم صلح با خود است.
استاد دانشکده حقوق دانشگاه شهید بهشتی تهران، با بیان اینکه نظام معرفتی صلح توحیدی مبتنی بر قبول توحید است، افزود: حقیقت این نظام بر سطوح مختلف زندگی انسان تاثیر می‌گذارد، بر اساس این تفکر نیز، صلح میان یک خانواده واحد و همراه با مهربانی روی می‌دهد.
محقق داماد، یکی از خطرهای عصر حاضر در جامعه اسلامی را جدایی مباحث فلسفی از شریعت دانست و گفت: یکی از آثار معرفت توحیدی و ایمان به آن، این است که شریعت خدا همراه با مهربانی است، خدا در این دیدگاه محبوب است و نه فقط مخوف و رابطه‌اش با بشریت بر پایه محبت است، از همین رو اسلام را باید دین محبت، آسانی و سهولت دانست.
وی، با بیان اینکه امروز جمهوری اسلامی، یک جمهوری فقهی و براساس فقه سنتی است، بیان داشت: آنچه روابط زندگی مسلمانان را تشکیل می‌دهد براساس زندگی مسالمت‌آمیز است و اگر اینگونه به هستی واحد ایمان آوریم مصلح واقعی می‌شویم، یعنی با هیچکس دعوا نمی‌کنیم و اگر ایمان در قلب کسی نبود او را خودی می‌نگریم و از حقوق شهروندی محرومش نمی‌کنیم، ولی چنانچه محارب بود تکلیفش مشخص است.