سیدمحمدرضا فاضل هاشمی روز سه شنبه در جمع خبرنگاران افزود: بیش از ۲۰۰ نسخه از این مجموعه‌ها به «مثنوی معنوی» مولانا و منتخب مثنوی با عنوان «لب لباب مثنوی» اختصاص دارد.
وی ادامه داد: یکی از نفیس‌ترین این آثار نسخه‌ای از مثنوی معنوی به شماره ثبت م۴۹۳۲ است که در سال ۸۴۸ قمری به خط نستعلیق و در ۳۰۷ برگ ۲۳ سطری کتابت شده که میرزا رضاخان نائینی آن را وقف آستان رضوی کرده است.
مسوول امور مخازن نسخ خطی و چاپ‌سنگی سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی به نسخه‌ای دیگر از نفایس مثنوی معنوی اشاره کرد و گفت: این نسخه به دست حمدالله بن نظام لباسانی در سال ۸۸۷ قمری به خط نسخ ۱۷سطری در ۲۸۹ برگ کتابت شده است.
فاضل افزود: بر اساس یادداشت‌های درون اثر، این نسخه که با شمارۀ م۱۲۳۹۰/۰۱ ثبت شده، پیش‌تر در مالکیت مطهر علی‌شاه بوده است و وقف‌نامه آن در بین دفتر اول و دوم موجود است.
وی به معرفی یکی دیگر از نفایس خطی مثنوی معنوی پرداخت و اضافه کرد: این نسخه بین سال‌های ۸۲-۱۲۸۰ قمری کتابت شده و تذهیب فوق‌العاده پُرکار و ظریف دورۀ قاجار که در ابتدای دفاتر ۶ گانه دیده می‌شود از امتیازات آن است.
وی ادامه داد: این نسخه در ۶۰۴ صفحه و به خط نستعلیق خوش ۲۵سطری است که تذهیب و نقاشی هنرمند معاصر، عیسی آلفته، با طرح و نقش‌های مختلف از گل‌های بنفشه و نرگس و زنبق و سنبل و گل محمدی بر نفاست آن افزوده است.
این نسخه‌شناس در ادامه به «دیوان شمس» یا «دیوان کبیر» شامل غزلیات، رباعیات و ترجیع‌بندهای مولانا اشاره کرد و افزود: نسخه‌های بسیاری از این اثر در گنجینه موجود است که دو نمونه از نفیس‌ترین آن‌ها، دیوان شمس به کتابت سال ۱۰۵۸ قمری اهدایی سیدجلال‌الدین تهرانی و دیگری منتخب دیوان به کتابت قرن یازدهم است.
فاضل افزود: نسخه‌ای از دیوان شمس به خط محمدابراهیم استرآبادی که در قرن سیزدهم کتابت شده از دیگر آثار ارزشمند این گنجینه است.
وی همچنین از مثنوی عرفانی «مرغوب القلوب» به قلم شمس تبریزی یاد و اظهار کرد: این اثر کتابی عاشقانه است که در ۱۰ فصل، برخی آیات و روایات و گفته‌های کوتاه عرفا را در موضوع تهذیب نفس، سیر و سلوک و اخلاق پسندیده به نظم کشیده است.
او اضافه کرد: از این اثر نسخه‌های مختلفی در مرکز مخطوطات موجود است که نسخه کتابت شده در سال ۱۰۶۷ قمری توسط علی بن موسی ابراهیم و نسخه قرن دوازدهم به خط محمدفاضل عشقی لاهوری از نفایس آن است.
در تقویم رسمی کشور، هفتم مهرماه، روز بزرگداشت شمس تبریزی و هشتم مهرماه، روز بزرگداشت مولوی نام‌گذاری شده است.
گفتنی است ملاقات جلال‌الدین محمد بلخی فقیه و دانشمند قرن هفتم هجری با شمس تبریزی در سال ۶۴۲ هجری قمری انقلابی در وی پدید آورد که موجب ترک مسند تدریس و فتوا از سوی او و پرداختن وی به مراقبت و تهذیب نفس و شاعری شد و از آن پس وی به مولوی مشهور شد.