به گزارش ایرنا، اولین قطار مسافری بین تهران و ری ماشین دودی نام داشت و متعلق به دوره قاجار بود که پس از ۸۰ سال فعالیت سرانجام در سال ۱۳۴۱ در آخرین ایستگاه خود واقع در بوستان رازی متوقف شد.
مرحوم استاد جعفر شهری نیز در کتاب تهران قدیم خود آورده است: "این ماشین دودی ۲ ایستگاه داشت به اسم (گار) که خیابان گارد یا گارد ماشین(خیابان ری از میدان امام تا شوش) و گار دیگری در شهرری نرسیده به میدان خیابان حضرتی که هر دو آنها تعطیل و متروک هستند. "
اسفند ماه سال ۱۳۹۷، کارگران شهرداری منطقه ۲۰ در زمان انجام عملیات عمرانی در پیاده روی خیابان فداییان اسلام و مقابل امامزاده عبدالله شهرری، به حدود ۴۰ متر از ریل ساده‌ی قطار برخورد کردند.
به اعتقاد کارشناسان میراث فرهنگی این ریل به عنوان اولین ماشین دودی در تهران یعنی همان «نخستین خط تراموای تهران» است که سال ۱۲۶۱ خورشیدی در دوره ناصرالدین شاه ساخته شد و امتیاز آن را یک مهندس فرانسوی به نام «مسیو بواتال» به نمایندگی یک شرکت بلژیکی از ناصرالدین شاه گرفت.
مرمت ریل ماشین دودی دوره قاجار ۷ ماه به طول انجامید
رییس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری ری در گفت و گو با خبرنگار ایرنا با بیان اینکه کار مرمت و بازسازی ریل ماشین دودی از فرودین سال جاری آغاز شد، گفت: مرمت این اثر تاریخی با همکاری اداره میراث فرهنگی و شهرداری منطقه ۲۰ هفت ماه به طول انجامید.
امیر مسیب رحیم زاده با اشاره به اینکه اعتبار ۵۵۰ میلیون ریال مرمت ریل ماشین دودی از طرف شهرداری تهران تامین شده است، بیان داشت: پاک سازی و مقاوم سازی این اثر با کمترین تغییر در ریل های انجام شده است.
وی اضافه کرد: کار مرمت ریل ماشین دودی به گونه ای صورت گرفته است که عوامل جوی، رطوبت موجب کمترین میزان پوسیدگی در ریل ها شود.
این مسئول با بیان اینکه ریل ماشین دودی بخشی از هویت صنعتی و مدرن شدن تهران است، تاکید کرد: این نقطه می‌تواند بخشی از هویت حمل و نقل درون شهری منطقه باشد.
مسیب زاده تاکید کرد: قرارگیری ماشین دودی در کنار ریل باید به گونه ای از سوی شهرداری تهران انجام شود که این اثر در مقابل سرقت و عوامل جوی مصون باشد، همچینی باید المان و تابلوهای راهنما نیز در محوطه آن نصب شود.
ماشین دودی با رعایت کامل نکات فنی بر روی ریل خود قرار گرفت
مسئول روابط عمومی شهرداری منطقه ۲۰ تهران - شهرری در ادامه این گزارش به خبرنگار ایرنا گفت: ماشین دودی دوره قاجار عصر سه شنبه (۱۵ مهرماه) به مناسبت هفته تهران با رعایت کامل نکات فنی از محوطه مترو شهرری به خیابان فداییان اسلام منتقل شد تا بر روی ریل خود قرار گیرد.
حمیدرضا کلهر اظهار داشت: ماشین دودی دوره قاجار به عنوای یک اثر تاریخی صنعت حمل و نقل شهری تهران باید در مقابل دید همگان قرار می گرفت که این کار مهم توسط شهرداری منطقه ۲۰ و میراث فرهنگی شهرستان ری طی هفت ماه مرمت صورت گرفت.
وی با بیان اینکه سازه حفاظتی، محوطه سازی، نورپردازی و المان برای ماشین دودی ساخته نشده است، افزود: تمامی این اقدامات پیش بینی شده است و به زودی تمامی موارد انجام می شود.
کلهر در ادامه هفته تهران فرصت مغتنمی برای معرفی جاذبه های شهرری عنوان کرد و یادآور شد: امسال برنامه های متنوعی برای هفته تهران توسط شهرداری منطقه ۲۰ طراحی شده بود که بخاطر شیوع ویروس کرونا اکثر آنها انجام نشد.
وی اضافه کرد: فقط تور ری گردی، تقدیر از کادر درمان بیمارستان های جنوب تهران، ساخت کلیپ و برنامه های مجازی طی هفته تهران در منطقه ۲۰ صورت گرفته است.