در روزگاری که کرامت انسانی و عاطفه به تاراج نزاع‌های قومی می‌رفت و دختران را زنده در گور فرو می‌برد، جهالت، عبودیت را از بین برده و سر تعظیم انسان بر بتهای بی جان فرود آمده و شراب و شهوت بر انسانیت چیره گشته بود، حضرت محمد مصطفی (ص) با دستهایی از بوی بهشت به یاری مردمان از خدا بی خبر شتافت و راه و رسم زندگی را به ملت گمراه آموخت.
نبی مکرم اسلام (ص) شهر خفته در خفقان را از نور خداوند روشن کرد، خانه خدا را از وجود بتهای بی جان زنگار گرفته پاک نمود و دختران زنده به گور را فرصت زیستن داد، اندیشه خشک مردان را بارور کرد، زنان تیره بخت را عاطفه داد و کوردلان را آگاه و مهربان نمود، او محشری به پا کرد که دنیا در برابرش زانو زد.
رحلت محمد مصطفی (ص) دنیا را در ماتم فرو برد، عروج روحانی و رستاخیز جسمانی‌اش حسرت را بر دل مردم گذاشت و داغ آن را تا ابد بر دل مسلمین نهاد، قرنها پس از رحلت نبی رحمت، چشمهای فقیر مردم هنوز از روزنه تاریخ، به دستهای سخاوتمند پیامبر اسلام (ص) خیره مانده است تا شاید ذره‌ای از عنایت، دستی از معرفت و جرعهای از کمال او بستاند.
میراث نبی مکرم اسلام (ص)، کتاب وحی و عترت پاکش بود که از دل آن، سبط اکبرش، نخستین سلاله پاک رسالت، هدایت بشر را برعهده گرفت، او اسطوره صبر و شکیبایی بود و بنا بر روایات، شبیه ترین مردم به رسول خدا (ص) در خوی، رفتار و سیادت به شمار می‌رفت و در سالروز رحلت جد بزرگوارش نیز به آسمان پرکشید.
۲۸ صفر، شیعیان ماتم سرای دل را به نام نبی رحمت (ص) و سبط اکبرش، سیاه پوش کرده‌اند و نامشان را با درود و تحیت بر زبان جاری می‌کنند، به یاد گریه‌های جانکاه حضرت زهرا (س)، بی قراری‌های حضرت علی (ع) و تنهایی حضرت امام حسین (ع)، مرثیه سرایی کرده و اشک ماتم می‌ریزند.
عروج آسمانی پیامبر اسلام (ص) و شهادت حضرت امام حسن مجتبی (ع) چنان غم فزاست که عالم تا همیشه در حسرت آنان خواهد گداخت، این دو تن بهترین آیینه خوبی‌ها و نیکی‌ها بودند و نگرانی آنها برای امت و تلاششان برای نجات مردم از جهل، فریب و نیرنگ بی مانند است.
امروز قلب داغداران نبی رحمت (ص) و سبط اکبرش در حرم مطهر رضوی می تپد، گرچه امسال به سبب بیماری همه گیر کرونا، مجالی برای حضور همه عاشقان و دلسوختگان اهل بیت عصمت و طهارت (ع) در صحن و سرای حرم ثامن الحجج حضرت علی بن موسی الرضا (ع) نیست اما دلها ماتم سرا شده و در جستجوی وصل به بارگاه ملکوتی حضرت امام رضا (ع) است تا دردهای فراق بازگو و از بار غم بر دل کاسته شود.
حرم مطهر حضرت امام رضا (ع) در سوگ نبی مکرم اسلام (ص) و حضرت امام حسن مجتبی (ع) سیاه پوش شده است، متن کتیبه‌های نصب شده بر روی دیوارهای صحن‌های داخلی و کتیبه‌های بزرگ نصب شده بر سردر ایوان‌های حرم مطهر رضوی بیانگر عمق اندوه شیعیان از عروج ملکوتی این مردان پاک است.
صحن و سرای حرم مطهر حضرت امام رضا (ع) به مناسبت این ایام با ۶ هزار مترمربع پارچه مشکی سیاه پوش شده است. پرده‌های نصب شده در نقاط مختلف حرم مطهر رضوی به اشعاری در مدح اهل بیت (ع) مزین شده که از آن جمله می‌توان به "السلام علیک یا رسول الله (ص)"، "فقیر و خسته به درگاهت آمدم رحمی"، "ماتم جانسوز احمد موسم اشک و بکاست، فاطمه صاحب عزاست، ذکر زهرا گه پدر، گاهی حسن، گاهی رضاست، فاطمه صاحب عزاست" اشاره کرد.
مرثیه سرایی و نوحه خوانی مداحان و ذاکران اهل بیت عصمت و طهارت (ع) نیز از اماکن متبرکه حرم مطهر رضوی به گوش می‌رسد، مجالس روضه خوانی و محافل انس با قرآن کریم، مضجع شریف ثامن الحجج حضرت علی بن موسی الرضا(ع) را در غم و اندوه فرو برده و معنویت فضا را افزون کرده است، شیعیان به هر طریق رسم عزا را در برابر ساحت مقدس آن امام همام به جا می‌آورند.
موزه حرم مطهر رضوی نیز آثار گرانقدری از پیامبر اسلام (ص) را در خود جای داده است که برخی از این آثار شامل سه تابلو نگارگری از استاد محمود فرشچیان مرتبط با پیامبر اکرم (ص) با نام‌های "نخستین پیام"، "معراج" و "خمسه آل طیبه" می‌باشد.
تابلو "زیارت‌نامه حضرت رسول (ص)" از دیگر آثار نفیس موزه حرم مطهر رضوی است که توسط "دست علی شعله" از هنرمندان اصفهان به صورت کنده‌کاری بر روی چوب گلابی طراحی شده است، تابلو نقاشی خط "قلم گلزار" از دیگر اشیای نفیسی است که در آن آیه شریفه "و ان کل علی خُلق عظیم" با خط ثلث ترکیبی توسط "حسینی هروی" و تذهیب "عیسی آلفته" به گونه‌ای هنرمندانه ترسیم شده است.
تابلو خوش‌نویسی با مضمون توصیف پیامبر اکرم (ص) توسط حضرت علی (ع)، زیارت‌نامه حضرت رسول اکرم (ص) و وارث به صورت طوماری و تابلو فرش برجسته مزین به نام مبارک پیامبر اکرم (ص) و ائمه اطهار(ع) از دیگر آثار هنری مربوط به پیامبر اکرم(ص) می‌باشد که در این موزه به نمایش درآمده است.
تذهیب فرازهایی از احادیث حضرت محمد (ص)، تعدادی کاشی بسیار نفیس زرین فام دارای احادیثی از پیامبر اکرم (ص) و قالی تصویری در قطع بزرگ با نام محمد النبی (ص) از دیگر اشیای موزه ای با موضوع نبی مکرم اسلام (ص) است، این اشیای نفیس در موزه قرآن و نفایس، موزه هدایای مقام معظم رهبری، موزه فرش، تالار آثار استاد فرشچیان و گنجینه هنرهای تجسمی در معرض دید عموم قرار دارد.
مرکز نسخ خطی کتابخانۀ مرکزی آستان قدس رضوی نیز افزون بر ۱۵۰ جلد نسخه خطی و چاپ سنگی با محوریت حضرت امام حسن مجتبی (ع) را در خود جای داده است که قرآن منسوب به دست خط این امام معصوم یکی از این نفایس است.
بیش از ۷۰ نسخۀ خطی و بالغ بر ۸۰ کتاب چاپ‌سنگی حول شخصیت حضرت امام حسن مجتبی (ع) در این مرکز وجود دارد که مصحف شریف منسوب به دست‌خط کریم اهل بیت (ع) برجسته‌ترین اثر این مجموعه است که در موزۀ قرآن و نفایس واقع در صحن کوثر حرم مطهر رضوی در معرض نمایش قرار دارد.
برخی از قدیمی‌ترین نسخ خطی با موضوع حضرت امام حسن مجتبی (ع) شامل "کشفُ الغُمّه فی معرفه الأئمه علیهم‌السلام" نوشتة بهاء الدین علی بن عیسی اربلی از عالمان دینی شیعه، به کتابت سال ۷۰۹ قمری است که به دست شیخ صنعان در ۱۰۶۳ قمری، وقف روضه رضویه شده است.
"الطرائف فی معرفة مذاهب الطوائف" اثری کلامی حدیثی از سیدعلی بن طاووس حسینی حلی به کتابت سال ۹۸۷ قمری، "نواقض الروافض" تألیف ابوالفتح بن مخدوم جرجانی به کتابت سال ۱۰۱۲قمری، "احتجاج طبرسی"، "جلاء العیون" از علامه محمدباقر مجلسی، "روضه الواعظین و بصیره المتعظین" نوشتة فتال نیشابوری، "الخرایج و الجرایح" اثر قطب‌الدین سعید بن هبه الله راوندی به کتابت سال ۹۸۵ قمری در قندهار، "مُحرِقُ القلوب" از ملا مهدی نراقی به زبان فارسی و کتابت سال ۱۲۲۳ قمری از دیگر نفایس خطی این مرکز در زمینه شخصیت حضرت امام حسن مجتبی (ع) است.