شیوع ویروس کرونا در تمامی بخش های کشور از جمله بخش آموزش نیز اثرگذار بوده است به گونه ای که بیشتر کلاسهای حضوری را به تعطیلی کشاند و باعث بروز و ظهور روشهای جدید در امر آموزش و فراگیری علم شد.
کمبود تجهیزات ، شوک ناشی از تعطیلی یکباره کلاس ها در ماه آخر سال ۹۸ ، پایین بودن سرعت اینترنت در برخی مناطق کشور، به روز نبودن برخی از پتلفرمهای برای ارتباط گیری دانشجو با استاد و هراس از عقب ماندن از محتوای درسی همگی از مشکلاتی بود که دانشجویان عصر کرونایی با آن خود را مواجه می پنداشتند.
اما در کمترین زمان ممکن وزارت علوم،تحقیقات و فناوری اطلاعات دانشگاه ها را موظف به ارائه خدمات آموزش الکترونیک کرد که در این زمینه برخی از دانشگاه ها که تا پیش از شیوع کرونا سابقه مطلوبی در روند آموزشهای الکترونیک داشتند در این مسیر پیشگام شدند.
حساسیت این موضوع و دغدغه های دانشجویان که بارها آن را با ایرنا مطرح کرده بودند، خبرگزاری جمهوری اسلامی(ایرنا) را بر آن داشت تا مصاحبه ای با علیرضا آبرود رییس دانشگاه پیام نور چهارمحال و بختیاری در این زمینه داشته باشد.
ایرنا: چالش‌های پیش‌روی دانشجویان در خصوص آموزشهای آنلاین چیست؟
علیرضا آبرود: یکی از چالش‌های پیش‌روی دانشجویان مربوط به بحث اینترنت، پهنای باند، سرعت و سِرورها است که از حیطۀ کنترل ما خارج است.
اصلی‌ترین موضوع این است که شاید تمامی دانشجویان استان دسترسی کامل و یکسان به اینترنت با کیفیت را نداشته باشند. در این خصوص دانشگاه از طریق وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات بسته‌هایی را برای دانشجویان تهیه کرده است.
چالش دیگر مربوط به سخت‌افزار مورد نیاز دانشجویان همچون گوشی هوشمند، تبلت، لپ‌تاپ و سایر امکانات برای حضور در کلاسهای آنلاین است.
در این خصوص دانشگاه پیام‌نور متفاوت از سایر دانشگاه‌ها، تسهیلات بانکی تا سقف ۲۰ میلیون ریال با سود ۱.۵ درصد برای دانشجویان فراهم کرده است و تمامی دانشجویان می‌توانند این تسهیلات را به صورت کالا کارت از بانک مهر دریافت کنند.
چالش سوم به دانش و تجربۀ دانشجو برای استفاده از کلاسهای آنلاین است. این آموزش‌ها در غالب فیلم‌های آموزشی در پرتال‌های دانشگاه برای همه فراهم شده است تا از طریق این آموزشهای کوتاه مدت به سواد کافی جهت اتصال به اینترنت و استفاده از کلاس‌ها دست یابند.
ایرنا: آیا برگزاری کلاس‌ها به صورت آنلاین تاثیری بر کاهش شهریۀ دانشجویان داشته است؟
آبرود: خیر. کلاس‌ها به صورت آنلاین، تاثیری بر کاهش شهریه نداشته است، اما نرخ افزایشی را کُندتر کرد. در واقع نرخ تغییرات با توجه به سنوات قبل افزایش نداشته است.
از طرفی دانشگاه تسهیلاتی برای دانشجویان فراهم کرده است تا بتوانند ابزار و وسایل مورد نیاز خود را فراهم کنند. علاوه بر آن بیشتر انعطاف برای پرداخت شهریۀ دانشجویان در نظر گرفته شده است و دانشجویان تنها با پرداخت ۵۰ درصد از شهریۀ ثابت خود، می‌توانند ثبت‌نام کنند.
دانشگاه پیام‌نور تنها دانشگاه از میان تمام دانشگاه‌های شهریه‌ای است که دانشجویان مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد در طول دورۀ تحصیل خود با یک‌بار مراجعه به بانک و معرفی ضامن خود، می‌توانند از تمام خدمات برخوردار شوند بدون اینکه نیازی به مراجعه مجدد به بانک جهت دریافت وام و پرداخت قسط داشته باشند.
علاوه بر تمامی این موارد، امسال پرداخت وام از صندوق رفاه دانشجویی در چهارمحال و بختیاری ۵۰ درصد افزایش پیدا کرده است.
یعنی دانشجویان با تقاضا و پیگیری خود می‌توانند تا سقف ۲ میلیارد ریال تسهیلات از صندوق رفاه دانشجویی که بدون بهره است، دریافت کنند.
همچنین دستگاه‌های همچون بنیاد شهید، کمیته امداد و بهزیستی برای دانشجویان تحت پوشش خود خدماتی ارائه می‌کنند و دانشگاه هزینۀ مستقیم از آن‌ها دریافت نمی‌کند.
ایرنا: آیا شیوع بیماری کرونا بر تقویم آموزشی اثر گذاشته و منجر به تغییر آن شده است؟
آبرود: شیوع این بیماری در تقویم دانشجویی تاثیر نگذاشته است. در واقع تقویم دانشجویی به صورت اساسی جا به جا نشده است و همچون دوره‌های قبل است و تنها با تفاوت ۲ هفته‌ای در شروع دوره مواجه بودیم. به طوری که کلاس‌ها به صورت آنلاین و از اواسط شهریورماه برگزار شدند.
ایرنا: دانشگاه پیام نور با چه چالش‌هایی در زمان شیوع کرونا مواجه شده است؟
آبرود: کرونا تاثیرات گوناگونی به ویژه بر آزمون‌ها و دوره‌های عملی گذاشته است. همچنین دوره‌های عملی، کارآفرینی، آزمایشگاهی، کارگاهی را تحت شعاع قرار داده است و برخی از فرایند این دوره ها تغییر کرده است.
برای مثال به دلیل تطبیق سیستم با وضعیت شیوع کرونا کارهای عملی به کارهای پژوهشی و تحقیقاتی تبدیل شده‌اند و تدریس تمام دروس نظری به صورت آنلاین در حال برگزاری است.
این بیماری همچنین آزمون‌های پایان‌ترم و میان‌ترم را تحت شعاع قرار داده است، هر چند به دنبال این هستیم تا قبل از رسیدن به پایان‌ترم یک شبکه واحد و یکپارچه برای برگزاری امتحانات پایان‌ترم تعریف شود تا از تفرق و تنوع جلوگیری شود.
آموزش الکترونیکی در بحث کیفیت، به خصوص دروس عملیاتی و آزمایشگاهی تاثیر گذار است.
ویروس کرونا فشار مضاعفی را به مجموعه فناوری اطلاعات دانشگاه وارد کرده است به طوری‌که کارشناسان آموزش و فناوری به صورت دوازده ساعته از هشت صبح تا هشت شب به وسیله شماره تلفن‌ها و یا به وسیله گروه‌های شبکه اجتماعی و مشترک پاسخگوی تمامی سوالات استادان و دانشجویان برای ورود به کلاسهای الکترونیک و آنلاین هستند.
در حوزه فرهنگی نیز شیوع کرونا تمامی جشنواره‌ها، فعالیت حوزه‌های هنری، انجمن‌ها و کانون‌ها و به خصوص فعالیت‌ها و جشنواره های ورزشی را تغییر داد و تمامی این موارد از شکل حضوری به مجازی و الکترونیکی تغییر یافتند.
سال گذشته دانشگاه پیام‌نور موفق به کسب رتبه اول کشور، در حوزۀ برگزاری آموزشهای آزاد و درآمدهای غیرشهریه‌ای شد، اما امسال شیوع ویروس کرونا و فضای الکترونیکی تمامی فعالیت‌ها را تحت شعاع قرار داده و معادلات را به‌هم ریخته است.
همچنین پس از شیوع ویروس کرونا با کاهش دانشجو مواجه شدیم. در واقع برخی از دانشجویان شرایط را به گونه‌ای نیافتند که ادامه تحصیل دهند و برخی از دانشجویان در مرخصی به‌سر می‌برند.
ایرنا: آیا شیوع بیماری کرونا منجر به تغییر ساعت آموزشی و افزایش آن شده است؟
آبرود: خیر. ساعت‌های آموزشی بر اساس سرفصل‌های دروس، همچون قبل است.
تدریس الکترونیکی نسبت به کلاسهای حضوری، فشار بیشتری بر روی استاد وارد می‌کند و مستلزم کار و انرژی بیشتری است.
به این دلیل که در کلاسهای مجازی و الکترونیکی استاد برای تنفس و زمان استراحت نمی‌تواند کلاس را قطع کند و بلاتکلیف نگه دارد و بنابراین باید از تک تک دقایق کلاسهای الکترونیک استفاده کند.
این شرایط برای دانشجو هم به همین صورت است و دقت و انرژی بیشتری می‌طلبد.
ایرنا: بازدهی دانشجویان را با حضور در کلاسهای آنلاین چگونه ارزیابی می‌شود؟
آبرود: در برخی از دروس بازدهی کلاسهای الکترونیک بسیار بهتر از کلاسهای حضوری است. به این دلیل که در کلاسهای مجازی تدریس و تولید محتوای استاد ضبط و ذخیره می‌شود و این فرصت را برای دانشجو فراهم می‌آورد که مباحثی را که متوجه نشده است را چندین بار مطالعه کند یا گوش دهد.
اما در برخی از کلاسهای که بیشتر عملی-نظری هستند، به دلیل نبود مطلوب بودن زیرساخت، کیفیت و سایر مباحث، کیفیت کلاس تحت تاثیر قرار می گیرد.
از دیدگاه من، اگر اینترنت در اختیار استاد و دانشجو مطلوب باشد، استاد تولید محتوا کرده باشد، نرم افزار مورد استفاده استادان، همچون LMS، قابلیت بارگذاری انواع تولید محتوای آنان را داشته باشد، ضبط صدا، تصویر و صفحه دسکتاپ به خوبی انجام شود و در اختیار دانشجو قرار بگیرد، کیفیت کلاسهای آنلاین و مجازی از کلاسهای حضوری بهتر خواهد بود.
۶۰ درصد دانشجویان در کلاسهای مجازی حضور یافتند و حضور نداشتن مابقی دانشجویان را استقبال نکردن و بی‌علاقه بودن آن‌ها ارزیابی نمی‌کنیم؛ بلکه به دلیل مشکلات اینترنت، امکانات و زیرساخت در کلاس حاضر نمی‌شوند.
به گزارش ایرنا، تعداد دانشجویان دانشگاه پیام نور هشت هزار نفر و تعداد فارغ التحصیلان این دانشگاه تا کنون یک هزار و ۴۰ نفر بوده است.