تهران - ایرنا - محققان دانشگاه لیورپول در انگلیس روشی جدید را برای نظارت و تشخیص بیماری‌های چشمی ناشی از دیابت توسعه دادند که در آن معاینات دوره‌ای وضعیت سلامت چشم بیماران بر اساس عوامل اختصاصی هر فرد انجام می‌شود. این روش در تشخیص زودهنگام و پیشگیری از نابینایی مبتلایان به دیابت موثر است.

در این روش جدید عواملی مانند میزان کنترل قند خون، فشار خون، کلسترول و میزان پیشرفت رتینوپاتی برای تعیین فاصله زمانی بین دفعات مراجعه بیمار به متخصص، مورد توجه قرار می‌گیرد.
در این تحقیقات که بزرگ ترین پژوهش تاکنون است در مدت هفت سال و با کمک چهار هزار و ۵۰۰ داوطلب انجام شد، بیماران در ۲ گروه شامل گروه کنترل و گروه معاینه سفارشی دسته‌بندی شدند. گروه کنترل با استفاده از رویه فعلی و به صورت سالانه تحت نظارت متخصصان قرار گرفت؛ اما برای گروه معاینه سفارشی از روش جدید متخصصان لیورپول استفاده شد.
هریک از این گروه‌ها نیز به سه دسته پرخطر، کم خطر و دارای خطر متوسط تقسیم شدند. گروه پرخطر باید حداقل در هر ۶ ماه یک بار تحت معاینه قرار گیرد، گروه کم خطر در هر ۲ سال یک بار و گروه دارای خطر متوسط باید هر سال یک بار تحت معاینه قرار گیرد.
در نتیجه این تحقیقات مشخص شد ۸۱.۹ درصد از افرادی که در گروه معاینه سفارشی دسته بندی شدند، بیماران کم خطر هستند. همچنین مشخص شد ابتلا به رتینوپاتی دیابتی در بین افراد پرخطر گروه معاینه سفارشی در مقایسه با گروه کنترل، سریع‌تر شناسایی می‌شوند.
دیابت از طریق تخریب رگ‌های خونی موجود در شبکیه به چشم بیماران دیابتی آسیب می‌رساند که با عنوان رتینوپاتی دیابتی شناخته می‌شود. در این بیماری، میزان بالای قند موجود در خون موجب نشت مایعات از رگ‌های نازک شبکیه چشم شده و موجب تجمع آب در چشم یا اختلال در اکسیژن‌رسانی به بافت آن می‌شود.
رتینوپاتی دیابتی یکی از متداول‌ترین دلایل از دست دادن بینایی در جهان است، اما در صورت تشخیص به موقع می‌توان مانع آن شد. شخص مبتلا به این بیماری تا زمانی که بینایی خود را تا میزان قابل توجهی از دست نداده متوجه آن نمی‌شود و البته معمولا در این مرحله از بیماری، ترمیم آسیب‌های وارده امکان‌پذیر نیست. به منظور محدود کردن آسیب‌های ناشی از این بیماری، لیزردرمانی، تزریق دارو به چشم یا اجام عمل‌های جراحی پیچیده ضروری است.
دیابت به علت ناتوانی بدن در تولید یا مصرف انسولین بوجود می‌آید. انسولین ماده‌ای است که توسط لوزالمعده تولید می‌شود و نقش آن استفاده از قند به عنوان عظیم‌ترین منبع انرژی بدن است. قند خون بالا به مرور زمان بر تمام ارگان‌های بدن تاثیر می‌گذارد و منجر به بیماری‌های قلبی، سکته مغزی، نارسایی کلیه، نابینایی، ناتوانی جنسی و عفونت‌های منتهی به نقص عضو می‌شود. بیش از ۴۲۵ میلیون نفر به دیابت مبتلا هستند؛ درحالی‌که این بیماری به راحتی با تشخیص اولیه و رعایت موارد ساده مربوط به سبک زندگی قابل کنترل است. دیابت علاوه بر بیمار، زندگی تمام افراد خانواده را تحت تاثیر قرار می‌دهد.

آخرین آمار منتشر شده از سازمان جهانی بهداشت در مورد دیابت:
-تعداد افراد مبتلا به دیابت از ۱۰۸ میلیون در سال ۱۹۸۰، به بیش از ۴۲۵ میلیون نفر رسیده است.
- شیوع جهانی این بیماری در افراد بالای ۱۸ سال، از ۴.۷ درصد در سال ۱۹۸۰، به ۸.۵ درصد در سال ۲۰۱۴ میلادی رسیده است.
- سرعت شیوع دیابت در کشورهای فقیر و کم درآمد بیشتر است.
- دیابت عامل اصلی نابینایی، نارسایی کلیه، حمله قلبی، سکته مغزی و قطع اعضای تحتانی است.
- در سال ۲۰۱۶ میلادی، ۱.۶ میلیون مرگ، مستقیما به دیابت مربوط بود  و ۲.۲ میلیون مرگ دیگر به گلوکز بالای خون منتسب بود. حدود نیمی از آمار مرگ و میر ناشی از گلوکز بالای خون، در افراد کمتر از ۷۰ سال گزارش شده است.
- بر اساس آخرین آمار سازمان جهانی بهداشت در سال ۲۰۱۶ میلادی، دیابت هفتمین عامل مرگ و میر گزارش شده است.
- رژیم غذایی سالم، فعالیت بدنی، حفظ وزن بدن و اجتناب از مصرف دخانیات مهم ترین عوامل در پیشگیری از دیابت نوع ۲ هستند.
- بیش از ۴۲۵ میلیون نفر در سراسر جهان به دیابت مبتلا هستند؛ اکثر این آمار به دیابت نوع ۲ اختصاص دارد که به‌راحتی با فعالیت بدنی منظم و رژیم غذایی سالم قابل کنترل است.
- از هر ۲ بیمار مبتلا به دیابت، یک مورد هنوز تشخیص داده نشده است که به سادگی با تشخیص اولیه و رعایت موارد ساده مربوط به سبک زندگی قابل کنترل است.
- از هر چهار خانواده، کمتر از یک مورد به برنامه‌های آموزشی کاربردی در زمینه دیابت دسترسی دارند. در حالی که آموزش‌های اولیه نقش مهمی در کنترل بیماری، بهبود نتایج و کاهش هزینه ها دارد.

منابع:پایگاه خبری سازمان جهانی بهداشت و پایگاه خبری مدیکال اکسپرس
گزارش کامل این تحقیقات در نشریه Diabetologia منتشر شده است.