این رویداد یکی از نتایج مثبت کنفرانس جهانی علوم است که در سال ۱۹۹۹ میلادی در بوداپست برگزار شد. روز جهانی علم در خدمت صلح و توسعه اولین بار در سال ۲۰۰۲ میلادی با نظارت و تحت سرپرستی یونسکو به عنوان یک مناسبت جهانی برگزار شد و از سال ۲۰۰۱ میلادی مقدمات اجرای پروژه‌ها، برنامه‌ها و سرمایه‌گذاری برای پیشرفت علوم در سراسر جهان فراهم شد.
هدف اصلی از برگزاری روز جهانی علم در خدمت صلح و توسعه، تاکید بر اهمیت و تاثیر علم بر زندگی روزمره بوده و تلاش می‌شود آگاهی شهروندان از پیشرفت‌های علمی مختلف افزایش یابد. در این روز فرصت مناسبی برای جلب توجه عمومی به تاثیر علم در زندگی و درگیرکردن عموم مردم در مباحث علمی فراهم می‌شود.
اهداف برگزاری این روز
- افزایش آگاهی عمومی درباره نقش علم در ایجاد جوامع پایدار و آرام
- تشویق همبستگی ملی و بین‌المللی با هدف به اشتراک‌گذاری علوم توسط کشورهای مختلف
- تجدید تعهدات ملی و بین‌المللی برای استفاده از علم به نفع جوامع بشری
- جلب توجه عمومی به چالش‌های پیش روی علم در افزایش حمایت از تلاش‌های علمی
روز جهانی علم در خدمت صلح و کووید ۱۹
شعار روز جهانی علم در خدمت صلح و توسعه در سال ۲۰۲۰ «علم به همراه و برای جامعه به‌منظور مقابله با کووید ۱۹» است. در جریان این بحران سلامتی بی‌سابقه، یونسکو و سایر سازمان های فعال در حوزه‌های مختلف علوم، در تلاشند تا بین علم و جوامع بشری رابطه نزدیک‌تری برقرار کنند و همکاری‌های علمی ضروری برای مقابله با این بحران را افزایش دهند.
واکنش یونسکو نسبت به کووید ۱۹ از دیدگاه علمی بر اساس سه اصل تشویق جامعه جهانی به همکاری علمی، حصول اطمینان از دسترسی به آب و حمایت از بازسازی زیست محیطی، برنامه‌ریزی شده است. در پاندمی کووید ۱۹، برقراری روابط همکاری بین دانشمندان و سیاستمداران و همچنین به اشتراک‌گذاری تحقیقات علمی از جمله نتایج آزمایش واکسن‌های احتمالی، در سطح جهان، یکی از مهم‌ترین اقدامات ضروری برای مقابله با شیوع ویروس محسوب می‌شود.
آدری ازولی دبیرکل یونسکو در پیام خود به مناسب روز جهانی علم در خدمت صلح و توسعه گفت: «بحران کنونی باید به عنوان یک هشدار در خصوص فوریت افزایش سرمایه‌گذاری و حمایت از همکاری‌ها و تحقیقات علمی، عمل کند. این موضوع نه تنها در خصوص علوم طبیعی، بلکه در مورد علوم انسانی و اجتماعی نیز مصداق دارد. ویروس کرونا یک مساله گسترده اجتماعی است که نمی‌توان آن را در حد به اشتراک‌گذاری داده‌های اپیدمیولوژیک کوچک شمرد، هرچند که این داده‌ها اساسی باشند.»
براساس آخرین اطلاعات تارنمای «ورد میترز»، بیش از ۵۱ میلیون و ۲۸۶ هزار نفر به کووید ۱۹ مبتلا شده اند که از این میان بیش از یک میلیون و ۲۷۰ هزار نفر جان خود را از دست داده و بیش از ۳۶ میلیون تاکنون بهبود یافته اند.