محمدجواد دهقانی روز چهارشنبه در گفت و گو با خبرنگار دانشگاه و آموزش ایرنا با اشاره به رتبه بندی نشریات علمی توسط پایگاه استنادی علوم جهان اسلام، افزود: هدف اصلی آیین نامه ارزیابی نشریات علمی، ارتقای کیفی نشریات همچنین نظارت بر عملکرد و اعتبار علمی آنها است و این آیین نامه، هفت شاخص از جمله انتشار منظم، رعایت ضوابط نشریات، استاندارد بودن زیرساخت ها، اطلاعات شناسنامه ای نشریه، رعایت آیین نامه نگارش، ساختار و کیفیت مقالات همچنین فرایند پذیرش و داوری مقالات را برای ارزیابی نشریات در نظر گرفت.
وی دیگر شاخص های نشریات علمی در رتبه بندی را پذیرش نشریه در نمایه های استنادی داخلی و بین المللی، کیفی بودن محتوای نشریات، رعایت مقررات اخلاقی و جلوگیری از بروز تخلفات علمی ذکر کرد و افزود: در سال ۹۸ حدود هزار و ۱۳۲ نشریه زیر مجموعه وزارت علوم ارزیابی شدند. بخشی از ارزیابی صورت گرفته در ارتباط با ساختارهای فنی و کلی نشریه، رعایت کپی رایت و بخشی از آن محتوایی است.
سرپرست پایگاه استنادی علوم جهان اسلام با بیان اینکه حدود سه هزار و ۵۰۰ داور در زمینه ارزیابی نشریات همکاری کردند، خاطرنشان کرد: ارزیابی نشریات به این صورت بود که محتوای آنها با ماموریت های علمی منطبق باشد یا اینکه یافته های علمی چاپ شده در این نشریات به روز باشد.
دهقانی با بیان اینکه نشریات در چند بخش مختلف دسته بندی شدند، افزود: دسته ای از نشریات بین المللی که توسط پایگاه های استنادی معتبر بین المللی نمایه شدند، ۶.۵ درصد از کل آمار را به خود اختصاص دادند و حدود ۹ درصد رتبه الف را کسب کردند. این نشریات دارای امتیاز بالای ۸۰۰ بودند. ۷۱ درصد با امتیار بین ۶۰۰ تا ۸۰۰ رتبه ب را کسب کردند و نشریات زیر رتبه ۴۰۰ که در گروه دال قرار می گیرند، امتیاز قابل قبولی کسب نکردند.
رییس مرکز منطقه ای علوم و فناوری اطلاعات ایران با بیان اینکه ارزیابی نشریات و رتبه گذاری آنها یک کار مستمر است، خاطرنشان کرد: نشریات بر اساس نقشه جامع علمی کشور و اسناد سیاست های کلی نظام باید در عرصه های بین المللی نقش آفرینی کنند. در نتیجه برنامه ارزیابی نشریات علمی مستمر است و ارزیابی نشریات علمی در سال ۹۹ با استفاده از تجربه سال گذشته انجام می شود.
دهقانی ابراز امیدواری کرد سال آینده شاهد ارتقای بیشتر نشریات علمی باشیم.
سرپرست پایگاه استنادی علوم جهان اسلام اظهار داشت: این هزار و ۱۳۲ نشریه مربوط به نشریات مجموعه وزارت علوم است، اما تعداد کل نشریات علمی کشور به عدد ۲ هزار می رسد. با این حال سهم نشریات ما خوب نیست و فقط حدود ۱۵۰ نشریه در پایگاه استنادی، ۱۷۰ نشریه در اسکوپوس و کمتر از هزار و ۶۰۰ در ISC نمایه شده است.
دهقانی گفت: سایر نشریات، شاخص ها و معیارهای استاندارد علمی را ندارند. امید است نشریات با رعایت شاخص ها در عرصه های بین المللی حاضر شوند.
به گزارش ایرنا، وبینار رویکردها و برنامه های ارزیابی و رتبه بندی نشریات علمی ویژه سردبیران و مدیران مسوول نشریات علمی کشور از سوی پایگاه استنادی علوم جهان اسلام با محورهای سیاست های کلی و برنامه های وزارت علوم برای ارتقای کیفی و کمی نشریات علمی، ارایه گزارش و تحلیل وضعیت ارزیابی و رتبه بندی سال ۹۸ نشریات علمی، شاخص های ارزیابی و شیوه نامه اجرایی رتبه بندی نشریات علمی امروز برگزار شد.
وظایف کمیسیون نشریات علمی
محسن شریفی، مدیرکل دفتر برنامه ریزی و سیاستگذاری امور پژوهشی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در این وبینار، اظهار داشت: کمیسیون نشریات وزارت عتف که در حال حاضر بالغ بر هزار و ۳۰۰ نشریه علمی کشور را مدیریت می کند، نظارت، ارزیابی و تدوین سیاست ها و چارچوب های نشریات را انجام می دهد.
وی افزود: کمیسیون نشریات علمی، ساماندهی و ارتقای کیفیت نشریات علمی را از طریق هدفمند سازی توسعه کمی نشریات علمی با رویکرد پایش عملکرد به جای صدور مجوز علمی، ارتقای کیفیت محتوای نشریات علمی، ایجاد ساز و کار ارزیابی، ایجاد نشریات داخلی با رویکرد بین المللی شدن و حضور در نمایه های معتبر، همچنین تشویق و حمایت مالی از نشریات انجام می دهد.
توجه به اهمیت کیفیت نشریات علمی
غلامحسین رحیمی، معاون پژوهش و فناوری وزارت علوم نیز در این وبینا گفت: نشریات علمی در نظام علمی کشور جایگاهی ویژه دارد. اولین اثربخشی آن در آیین نامه ارتقای اعضای هیأت علمی، سپس دوره های تحصیلات تکمیلی همچنین نقش بی بدیل آن در انعکاس نتایج حاصل از فعالیت های علمی کشور مشاهده می شود.
وی افزود: نشریات در سطح دنیا اهمیت بسیاری دارد و یکی از مهمترین عواملی است که باعث امتیازگذاری، امتیازدهی و رتبه بندی علمی کشورهای دنیا شده است. بر همین اساس، سازمان های بزرگ بین المللی تاسیس شده اند و از بازار آن بهره می برند.
رحیمی هدف اصلی این وبینار را توسعه کمی و کیفی نشریات اعلام کرد و گفت: از بعد کمی هر مجموعه ای که حایز شرایط بود، آمادگی بررسی انتشار مجله آنها را داریم. در بعد کیفیت چون نشریات درجه بندی می شوند، این خود عاملی برای ارتقای کیفی نشریه به درجات بالاتر است که در این زمینه به شدت باید کوشید تا کیفیت نشریات بالاتر برود.
معاون وزیر علوم با تاکید بر اینکه سلامت اخلاقی مجلات بسیار حایز اهمیت است، اظهار داشت: ایجاد چنین فضای سالم علمی در کشور باید در سطح بین المللی منعکس شود. در داوری ها باید به این نکات توجه شود که کپی برداری یا ترجمه مقالات سایرین انجام نشده باشد که البته شورای اخلاق در پژوهش در وزارتخانه به همین منظور تشکیل شده است و این امور را بررسی می کند.
وی گفت: بستر توسعه مقالات و مجلات علمی – ترویجی را باید گسترش دهیم؛ چرا که آنها حلقه ای هستند که محیط علمی اجتماعی را کامل می کنند.