با شنیدن نام هرمزگان گنجهایی همچون بزرگترین پالایشگاههای گاز کشور بهنام گورزین، سرخون در ذهنها تداعی میشود دیار شرجی که اما بهاندازه تاثیرگذاریاش بر اقتصاد کشور از خدماتی که در شان مردم این دیار باشد، آن چنان که باید بهرهمند نیست.
هرمزگان که خود یکی از منابع غنی سوختهای فسیلی است، اما این استان هنوز از اصلیترین زیرساخت توسعه صنایع یعنی گاز شهری به صورت سراسری و کامل در تمامی محلهها بیبهره است، استانی که به نظر میرسد مردم ساکن در آن باید از حداقل زیرساختهای صنعتی و معدنی نظیر گاز به طور کامل غنی باشند.
این استان با وجود اینکه خود سرشار از گاز بوده سالهای سال توجیه میشد که وقتی برق هست این استان نیاز به گاز خانگی ندارد از همین رو گاز تولیدی به استانهای دیگر از جمله کرمان وفارس منتقل میشد ولی چند سالی است که طرح گازرسانی به شهرهای این استان از جمله حاجی آباد، بندرعباس، قشم، خمیر، بستک، پارسیان و رودان شروع شده است.
به تعبیری دیگر هرمزگان بهعنوان یکی از استانهای فعال در بخش صنایع پالایشگاهی نفت و گاز وجود بهرهمندی از منابع گاز طبیعی و صادرات آن به دیگر استانها بنا به دلایل مختلفی در ادوار گذشته تا کنون بخش زیادی از مردم این استان از نعمت گاز طبیعی و لولهکشی گاز خانگی بیبهره هستند درحالی که در برخی از محلات لولههای انتقال گاز خانگی به منازل مسکونی و علمکها نصب شده است.
در کنار کمتوجهی و بعضا بیتوجهی به زیرساختهای شهری به عنوان یکی از عوامل کندشدن طرح گازکشی خانگی در هرمزگان به ویژه در شهرستان بندرعباس، اما با توجه به گرانی وسایل اولیه شامل لوله و اتصالات و همچنین دستمزد شرکتهای پیمانکاری، استقبال مردم نسبت به گاز کشی کم شده وتوان پرداخت هزینههای گزاف برای گاز کشی را ندارند از همین رو در برخی از محلهها گازکشی شده ولی به داخل خانهها انتقال نیافته است.
شرایط دشواراقتصادی و استقبال کم اقبال مردم از طرحهای گازخانگی
برای استقبال مردم به امر گازکشی شرکت گاز هرمزگان اخیرا اعلام کرده که با کمک بانکهای عامل تا سقف ۵۰میلیون ریال وام به هرواحد مسکونی با بهره ۱۸درصد پرداخت میشود که این میزان سود مطالبه شده توسط با اقبال مردم واجه نگردیده و نیاز به کاهش نرخ سود تا حد ۴درصد است.
ناکویی یکی از شهروندان ساکن محله داماهی بندرعباس با اشاره با این وضعیت سرسام آور گرانیها و مشکلات معیشتی مردم معتقد است: در این شرایط دشوار اقتصادی و تورم، طرحهای دولت باید با هدف خدمت به مردم باشد درصورتی که استفاده از طرح وام ۱۸ درصد توجیه ندارد.
وی بیان داشت: باتوجه به وضعیت اقتصادی و بازارکار مردم نقدینگی ندارند بنابراین با شرایط فعلی و هزینههای بالا گازکشی برایم امکانپذیر نیست.
این شهروند بندرعباسی از وضعیت سیستم فاضلاب شهری انتقاد کرد و گفت: تا زمانی که زیرساختهای شهری ما دارای اشکالات اساسی است اجرای طرحهایی مانند گازکشی در شهری مثل هرمزگان هرچند باید سالها پیش اجرا میشد، اما با شرایط آبوهوایی و شرجی بالا باید براساس اصول مهندسی و شهرسازی با رعایت ایمنی انجام شود.
دیگر شهروند بندرعباسی ساکن محله کوی خلیج فارس نیز گفت: با توجه به بافت فرسوده بسیاری از محلات بندرعباس و حاشیهنشین که بیشتر شهروندان متوسط و ضعیف جامعه در آنجا سکونت دارند به نظرم تا سالها از نعمت گاز و گازکشی محروم باشند.
سالاری افزود: با وجود تمام مشکلاتی که طرح گازکشی به همراه دارد مسلما دارای محاسنی است که باعث سنگینتر شدن کفه ترازو به طرف اجرایی شدن این طرح خواهد بود اما آنچه در این شرایط مهم است اینکه؛ قبوض پرداختی گاز نیز احتمالا علاوه بر بهای مصرفی، پر باشد از عوارض و انواع مالیات که باعث بیشتر شدن هزینه اختصاص یافته به گاز نسبت به وضع کنونی باشد.
یکی از ساکنان شهرک پیامبر اعظم(ص) بندرعباس نیز گفت: علمک گازکشی در شهرک انجام شده اما به دلیل شرایط مالی و هزینه بالای آن هنوز اقدامی برای گازکشی نکردهایم.
ناصری افزود: به نظر من ۷۰ درصد مردم با شرایط حاضر توانایی گازکشی ندارند و باید مسوولان واقعا فکر جدی کنند.
ایزدپرست، یکی از ساکنان خیابان دانشگاه نیز گفت: ما مستاجر هستیم و منزل ما گازکشی نیست اما برخی ساکنان محله ما قصد گازکشی دارند و چند روزی است که شرکت گاز هم درحال انجام کار است.
وی بیان داشت: با این شرایط بد اقتصادی، تعطیلی بازارها و گرانی ارز، تامین هزینههای گازکشی منازل بسیار مشکل است لذا اعطای تسهیلات بدون بهره کمترین کاری است که میتوان درشرایط حاضر برای استقبال مردم از طرح گازخانگی اجرا کرد.
پورکهندل دیگر شهروند هرمزگانی ساکن گلشهر جنوبی است که منزلشان گازکشی نشده و معتقداست: تا وقتی امکان پرداخت تسهیلات با سود چهار درصد ممکن نشود مردم با شرایط موجود اقتصادی نمیتوانند نسبت به استفاده از گاز طبیعی و اشتراکگرفتن اقدام کنند.
در کنار دغدغههای مالی شهروندانی که تمایل به گازکشی خانگی دارند و در حالی که هنوز گاز طبیعی در دسترس عمومی مردم قرار نگرفته، از ابتدای شهریور امسال ثبتنام طرح توزیع الکترونیک گاز مایع آغاز شده که موجب دغدغه مردم برای نسبت به سهمیهبندی کپسول گاز مایع شده است.
مدیر شرکت ملی پخش فرآوردههای نفتی استان هرمزگان آبان امسال در گفتوگو با ایرنا بیان داشت: طرح توزیع الکترونیکی فرآوردههای نفتی فقط مختص توزیع گاز مایع نیست بلکه سامانه درخواست فرآوردههای نفتی به منظور الکترونیکی کردن هرگونه درخواست فرآورده نفتی طراحی شده است.
عبدالله احمدیکمرپشتی افزود: در این طرح هزینه کپسول گاز مایع به ۹ هزار و ۷۰۰ ریال تعیین شده و امکان استفاده از چهار کپسول برای هر خانوار با قیمت مصوب دولتی ممکن است.
وی ابرازداشت: برای رفاه حال شهروندان و به منظور سرعت در ثبتنام شهروندان میزهای خدمت در سراسر استان با حضور کارشناسان شرکت فرآوردههای نفتی برای ثبتنام از شهروندان مستقر شده است.
وامهای بدون بهره، برای دریافت اشتراک گاز پرداخت شود
استاندار هرمزگان سوم آذرماه امسال در تهران، در دیدار با محمود آستانه مشاور وزیر و نماینده وزارت نفت در طرحهای گازرسانی که به همراه احمد مرادی نماینده مردم هرمزگان در مجلس شورای اسلامی و مدیرعامل شرکت گاز استان انجام شد؛ تداوم گازرسانی به شهرها و روستاهای استان هرمزگان و حمایت از مردم برای دریافت اشتراک گاز را مورد پیگیری قرار داد.
فریدون همتی افزود: در مناطقی از هرمزگان که گازرسانی صورت گرفته، ظرفیت خالی جهت اشتراک پذیری وجود دارد و با وجود استقبال مردم برای دریافت اشتراک گاز، اما به دلیل هزینههای بالا این روند با کندی مواجه است.
همتی در بخش دیگری تصریح کرد: با توسعه اشتراک گاز خانگی در استان، مردم از مزیت گاز طبیعی بهرهمند میشوند و دیگر نیازی به سیلندرهای گاز مایع نخواهند داشت و از مردم نیز میخواهیم در این راستا مشارکت کنند.
وی گفت: باید با همکاری نهادهای حمایتی و همچنین پیگیری از طریق مسوولان ارشد، وامهای بدون بهره، برای دریافت اشتراک گاز به متقاضیان پرداخت شود.
استاندارهرمزگان در نشست دیگری با دستورکار بررسی آخرین وضعیت طرح های گازرسانی در شهر بندرعباس در ۱۲ آذر امسال از تکمیل و افتتاح مراحل ۶ و ۷ گازرسانی به شهر بندرعباس خبردادو افزود: مرحله هشتم این طرح نیز تا هفته دولت سال آینده به بهره برداری میرسد.
همتی تاکیدکرد: در هر کدام از محلات باید طرح گازرسانی در زمانبندی مشخص انجام شود، گازرسانی ضربتی به محلات با حداقل مزاحمت برای مردم با همکاری جدی و هماهنگی شهرداری، پلیس و سایر ادارات با شرکت گاز در اجرای انجام و آسفالت کوچهها در سریعترین زمان ممکن و یا کیفیت مناسب پس از گازرسانی انجام شود.
مردم برای اشتراک پذیری گاز شهری سه ماه فرصت دارند
وی گفت: با توجه به حجم سرمایهگذاری و اقداماتی که دولت در این راستا در استان انجام داده است، از مردم میخواهیم در زمینه اتصال منازل خود به شبکه گازرسانی همکاری و مشارکت گستردهتری داشته باشند، زیرا به تدریج ارائه سیلندرهای گاز کاهش می یابد و دسترسی به گاز تنها از طریق شبکه گازرسانی انجام خواهد شد.
استاندار هرمزگان به مردم توصیه کرد: تا با اتصال منازل خود به شبکه گاز از این طرح بزرگ استقبال کنند.
در لایحه بودجه سال ۱۴۰۰، مبلغ ۱.۵ هزار میلیارد تومان اعتبار برای گازرسانی روستایی و پایان طرحهای نیمه تمام گازرسانی پیشبینی شده که بر اساس لایحه بودجه سال ۱۴۰۰ که ۱۲ آذرامسال منتشر شد، وزارت نفت مکلف است تا از محل سهم ۱۴.۵ درصدی شرکت ملی گاز، تا ۱.۵ هزار میلیارد تومان به اجرای طرح های گازرسانی اختصاص دهد.
این اعتبار برای گازرسانی به روستاها، اتمام طرحهای نیمهتمام گازرسانی روستاها، تداوم گازرسانی با اولویت گازرسانی به شهرها و روستاهای استانهای سیستان و بلوچستان، هرمزگان، خراسانجنوبی، جنوب کرمان و شهرستانهای خور و بیابانک هزینه خواهد شد.
همچنین هزینههای مربوط به گازرسانی به مدارس و مساجد روستاهای گازرسانی شده از محل این منابع قابل تامین است.
سرانه گزاف گازکشی از نگاه نائب رئیس کمیسیون انرژی مجلس
نائب رئیس کمیسیون انرژی مجلس نیز چهارم آذرامسال در گفتوگو با یکی از رسانههای هرمزگان پیرامون گازرسانی در هرمزگان اعلام کرد: پیرامون این موضوع دو جلسه با مشاور وزیر نفت در امور گاز برگزار و قرار بر سرعتبخشی در روند گازرسانی به استان هرمزگان شد.
به گفته احمد مرادی، از ۲ هزار و ۲۷۳روستا، تنها ۲۸ روستا هرمزگان گازرسانی شده است و در شهر بندرعباس از ۸۲ هزار و ۸۸۶ نفر زیر پوشش تنها ۱۳ هزار و ۷۵۳ نفر اشتراک گاز دریافت کردهاند.
این نماینده مردم هرمزگان در مجلس شورای اسلامی بیان داشت: طبق بررسی صورت گرفته سرانه گازکشی برای هر اشتراک در هرمزگان ۱۲۰ میلیارد ریال برای هر خانوار است.
وی افزود: با رایزنیهای صورت گرفته قرار شد این میزان به ۲۰ میلیون تومان افزایش یابد و مابقی آن با پیگیری استاندار هرمزگان جبران شود.
عضو مجمع نمایندگان هرمزگان در مجلس شورای اسلامی خاطرنشان کرد: زمینه گازرسانی به یکهزار و ۱۶۱ روستا استان هرمزگان فراهم است و قرار بر آن شده با همکاری شهرداری بندرعباس زیرساختها فراهم و زمینه تسریع انشعابگیری و اشتراکپذیری سرعت بگیرد.
ماموریت شرکت گاز هرمزگان
شرکت گاز استان هرمزگان اواخر دهه ۸۰ بر اساس مصوبه هیات وزیران ثبت و اوایل دهه ۹۰ به طور رسمی فعالیتهای اجرایی خود را در این استان آغاز کرد و در راستای سه ماموریت مهم خود "ایجاد زیرساخت لازم برای جایگزینی گاز طبیعی بهعنوان سوخت پاک بهجای سایر سوختها، دوم تامین مستمر و ایمن گاز طبیعی بخشهای خانگی صنعتی و تجاری، و سوم ترویج فرهنگ استفاده بهینه از گاز طبیعی" با قوت به سوی توسعه و اهداف تعیین شده حرکت میکند.
تعهد گازرسانی شرکت گاز استان هرمزگان در سال ۹۶، پنج میلیارد و ۹۰۰ میلیون مترمکعب بوده است که با توجه به افزایش تولید در بخش فولاد و در بخش پالایشگاه نفت این میزان فروش گاز به ۶ میلیارد و ۵۰۰ میلیون مترمکعب افزایش یافت، همین مهم سبب شد که شرکت گازهرمزگان در ردیف شرکتهای سودده شرکت ملی گاز قرار بگیرد درحالی که میزان گازرسانی شرکت گاز هرمزگان در سال ۹۱ تنها هشت میلیون و ۵۰۰ هزارمترمکعب در روز بود که این میزان گازرسانی با وجود ۱۹۰ کیلومتر شبکه و خطوط تغذیه و انتقال در سطح استان اجرایی میشد اما طول این خطوط در دولت دوازدهم به بیش از ۶۳۰ کیلومتر افزایش یافت که سبب رشد میزان گازرسانی تا ۲۵ میلیون مترمکعب در روز شد با این حساب تا پیش از سال ۹۰ شرکت گاز هرمزگان به عنوان یک شرکت ضررده محسوب میشد اما در سال ۹۱ این وضع به صورت مساوی بدون سود و ضرر درآمد و پس از سال ۹۱ تبدیل به شرکت سودده شد.
عملیات رسمی گازخانگی در هرمزگان از چه سالی آغاز شد
عملیات رسمی گازرسانی به شهرهای هرمزگان از زمان دولت تدبیر و امید که عزم جدی دولت را در مردم تقویت کرد از سال ۹۴ از شهر حاجیآباد به عنوان یک شهر سردسیرآغاز شد هرچند از سال ۹۰ عملیات گازرسانی به شعر حاجی آباد آغاز شده بود اما در چند سال اخیر شرکت گاز استان هرمزگان در راستای پاسخ به گلایههای مردم و همچنین دغدغههای مدیران صنایع این استان، به این عزم خود سرعت داده؛ به طوری که از سال ۹۸ چندین طرح گازرسانی را در بخشهای خانگی و صنعتی کلید زده است. به عنوان مثال طرحهای ۶ و ۷ گازرسانی شهر بندرعباس که از بلوار دانشگاه تا کوی آیتالله غفاری را دربرمیگیرد سال گذشته(۹۸) کلید خورد یا گازرسانی به شهر و روستاهای حاجیآباد، قشم و بستک بخش دیگری از مهمترین طرحهای هفته دولت تدبیر و امید در سال گذشته توسط شرکت گاز هرمزگان است.
نخستین مرحله عملیات اجرایی گاز رسانی به بندرعباس در محله گلشهر بندرعباس کار خود را در مسیری به طول ۵۰ کیلومتر از سال ۹۰ آغاز کرد که با اجرا و بهرهبرداری از این فاز عملیاتی، قرار بود پنج هزار خانوار از نعمت گاز شهری بهرهمند شوند که البته روند بسیار لاکپشتی به خود گرفت؛ طرحی که قرار بود با جایگزینی خطوط لوله گاز به جای کپسولهای کهنه و سنگین مردم این شهر را خوشحال کند، اما از زمان دولت «تدبیر و امید» طرح گازرسانی به سراسر شهر بندرعباس به ۱۰ مرحله تقسیم شده که مرحله یک آن از منطقه گلشهر جنوبی تا خیابان سمدو با پوشش پنج هزار خانوار از سالهای ۹۰ کلید خورد. مرحله۲ گازرسانی به شهرک پیامبر اعظم با پوشش ۱۲ هزار خانوار، مرحله سه گازرسانی به شهرک الهیه و شهرک نبوت با پوشش پنج هزارخانوار، مرحله۴ گازرسانی به ضلع شمالی بلوار امام حسین(ع) تا کلانتری ۱۷ با پوشش ۱۵هزار خانوار و مرحله پنج نیز شامل الهیه جنوبی تا شرق بلوار دانشگاه با حدود ۱۵هزار خانوار انجام شد. مرحله ۶ گازرسانی بندرعباس از بلوار دانشگاه تا خور نایبند و مرحله هفت نیز از خور نایبند تا خور شهناز را دربرمیگیرد و شامل حدود ۲۲۵ کیلومتر خط تغذیه و توزیع است که عملیات اجرایی آن از سال گذشته(۹۸) آغاز شده است.
مرحله هشت گازرسانی به شهر بندرعباس نیز از میدان شاهحسینی تا میدان یادبود را شامل میشود و مرحله۹ از خور شاه حسینی تا محله سورو است که طبق وعدههای مسوولان گاز این استان تا پایان سال ۱۴۰۰ تمام شهر بندرعباس دارای شبکه گازکشی خواهد بود. مرحله ۱۰ گازکشی به بندرعباس نیز مربوط به بافت فرسوده است که تا زمانی که طرحهای بهسازی این مناطق توسط شهرداری و مسکن و شهرسازی به پایان نرسند نمیتوان به آن ورود کرد.
علت کندی طرحهای گازرسانی
مدیرعامل شرکت گاز هرمزگان در خصوص موانع سر راه گازرسانی شهری و روستایی و علت کندی طرحهای گازرسانی گفت: خطوط اجرایی مانند برق و آب که در سالهای قبل در سطح استان اجرا شده دربرخی مکانها جانمایی مشخصی ندارند و در بعضی از مناطق نیز تاسیسات عمری بیش از ۵۰ سال دارند که این خود سبب شده تا موانعی بر سر راه گازرسانی شهری قرار بگیرد.
فواد حمزوی در گفت وگو با ایرنا افزود: از طرفی زیرساخت گازرسانی به برخی مناطق به دلیل صعبالعبور بودن برخی از مناطق روستایی و فاصله زیاد آنها از خطوط اصلی انتقال گاز و نبود زیرساختهای گسترده گازرسانی مثل خطوط تغذیه فراهم نیست.
وی ادامه داد: اینکه شرکت گاز استان بتواند بهسرعت شبکه تعذیه و توزیع را ایجاد کند توسعه هماهنگ خطوط فشار قوی نیاز است که در مناطقی از جمله شرق استان مانند شهرستان میناب تا جاسک و غرب استان از گرزه تا بندرآفتاب مسوولیت آن با شرکت مهندسی و توسعه گاز ایران است.
مراحل ۶ و ۷ گازرسانی در بندرعباس پایان امسال افتتاح میشود
مدیرعامل شرکت گاز هرمزگان ادامه داد: مراحل یک تا پنج طرح گازکشی بندرعباس آن اجرا شده که معادل ۲۵۰ کیلومتر است و در مرحلههای ۶و ۷ نیز درسال جهش تولید درحال اجرا میباشد که تا پایان سال ۱۴۰۰ به بهرهبرداری خواهد رسید.
به گفته حمزوی،در حال حاضر در برخی از محلات شهر بندرعباس، گازرسانی انجام شده و تا یک سال آینده گازرسانی به این شهر تکمیل میشود و همچنین گازرسانی به شهرهای تخت و قلعه قاضی در این شهرستان در حال اجراست.
وی افزود: وی یادآورشد: با بهرهبرداری از مجموع مراحل گازرسانی در شهر بندرعباس تا پایان سال ۱۴۰۰، طول شبکه گازرسانی در این شهر به ۷۷۰ کیلومتر میرسد و جمعیتی افزون بر۱۲۰هزار خانوار در شهر بندرعباس زیر پوشش خدمات گاز شهری قرار میگیرند.
مدیرعامل شرکت گاز هرمزگان در بخش شهرستان نیز گفت: در شهر رودان گازرسانی به صورت کامل انجام شده و در شهر بیکاه نیز در حال انجام است و گازرسانی به ۳۰ درصد شهر قشم صورت گرفته و در شهر درگهان و روستاهای هلر و کووهای نیز به صورت کامل انجام شده است.
به گفته حمزوی، شهر دشتی شهرستان پارسیان نیز گازرسانی شده و این طرح در ۱۵ روستای این شهرستان در حال انجام است و گازرسانی به شهر بستک و ۹ روستای این شهرستان نیز در حال اجراست و گازرسانی به شهر بندرخمیر و روستای لشتغان نیز درحال انجام است.
این مسوول بیان داشت: در حال حاضر در کل این استان، ۸۲ هزار علمک گاز نصب شده، اما تنها ۱۲ هزار مشترک اقدام به اتصال منازل خود به شبکه گاز رسانی کردهاند.
به گفته وی، در شهر بندرعباس نیز تا کنون ۵۲ هزار علمک گاز در محلات این شهر نصب شده اما تنها چهار هزار مشترک نسبت به اتصال منازل خود به شبکه گاز رسانی، اقدام کردهاند.
حمزوی در خصوص علت افزایش گازخانگی در هرمزگان نیز افزایش تعداد مشترکان عنوان کرد و بیان داشت: در هشت ماه سالجاری نسبت به مدت مشابه سال گذشته نصب علمک گاز در این استان افزون بر ۳۰۰ درصد رشد داشته است.
مدیرکل شرکت گاز هرمزگان خاطرنشان کرد: در مدت یادشده پنج هزار و ۶۳۹علمک گاز در شهرستانهای برخوردار از گاز طبیعی از جمله بندرعباس، قشم، رودان، حاجی آباد، بندرخمیر، بستک و پارسیان در امور مهندسی و اجرای طرحها نصب شده است.
وی ادامه داد: از این تعداد علمک نصب شده در استان هرمزگان در هشت ماه امسال، چهار هزار و ۲۵۱ علمک در مناطق شهری و یک هزار و ۳۸۸علمک در مناطق روستایی نصب شده است.
استان هرمزگان ۱۳ هزارو ۳۰۰ مشترک گاز دارد.
گسترش شبکه گازرسانی و تحقق این مطالبه یک ضرورت جدی است از طرفی گسترش شبکه گاز یکی از ارکان مهم در توسعه عدالت اجتماعی در خدمترسانی به مردم محسوب میشود، لذا تحقق این امر میتواند در توسعه مناطق محروم شهری و روستاها و همچنین کاهش دغدغههای روستاییان بسیار موثر باشد.
گازرسانی سراسری به مناطق شهری و روستایی و گسترش شبکه گازرسانی، علاوه بر دسترسی به سوخت ارزان و پاک، به تحقق عدالت اجتماعی در کشور نیز کمک میکند در راستای این هدف مهم؛ شرکت گاز هرمزگان بنا به تعهدات خود و از سودی که در بخش گازرسانی به صنایع به دست میآورد در تلاش است تا مردم را از این نعمت الهی و گاز طبیعی برخوردار کند که بدون شک این امرخداپسندانه محقق نمیشود مگر با همکاری همه جانبه مسوولان و به خصوص مشارکت مردم در بخش اشتراکپذیری گاز؛ لذا برای تکمیل طرحهای گازرسانی شهری و اتمام طرحهای در دست اجرا تا پایان دولت دوازدهم به همکاری همهجانبه مردم و مسوولان نیاز دارد.
فرنگیس حمزهیی