تهران - ایرنا- جهان در حالی که در سال ۲۰۲۰ با بحران شیوع کرونا دست و پنجه نرم می کرد، ابعاد پیامدهای بلایای طبیعی ناشی از تغییرات آب و هوایی در این سال بی سابقه بوده و منجر به هزاران کشته و خساراتی بالغ بر ۱۴۰ میلیارد دلار (نزدیک به ۱۱۴ میلیارد یورو) شده است.

به گزارش روز دوشنبه ایرنا؛ در حالی که جهان در سال ۲۰۲۰ معطوف به بحران شیوع کرونا بوده و این بیماری همه گیر کل کره زمین را بی ثبات کرده؛ اما ابعاد پیامدهای ناشی از بلایای طبیعی در جهان در سال جاری بسیار عظیم بوده است.  بر اساس گزارش منتشره سازمان غیردولتی انگلیسی Christian Aid در روز دوشنبه (۲۸ دسامبر/۸ دی)، بحران تغییرات آب و هوایی در سال جاری، بیش از ۱۴۰ میلیارد دلار (نزدیک به ۱۱۴ میلیارد یورو) در مقیاس جهانی، خسارت وارد کرده است.

روزنامه فرانسوی لوپاریزین نوشت: این گزارش، چهارده فاجعه مرتبط با بحران تغییرات اقلیمی که در سال جاری روی داده، مورد تجزیه و تحلیل قرار می دهد؛ آتش سوزی ها، گردبادها، طوفان ها، سیل ها و ۹ مورد از این رویدادهای مهم جوی، هر کدام منجر به خسارت بیش از ۵ میلیارد دلار شده است.

همچنین گزارش جدید یک گروه بزرگ بشردوستانه آمریکا با عنوان «کمیته نجات بین المللی» حاکی است که کرونا توام با تغییرات آب و هوایی و درگیری ها می تواند سال آینده بحران دیرینه در بسیاری از کشورهای در حال توسعه را شدیدتر کند.

با گذشت پنج سال از توافق آب‌وهوایی پاریس، اوضاع زیست محیطی زمین به دلیل تغییرات اقلیمی به حدی وخیم است که دبیرکل سازمان ملل از لزوم اعلام وضعیت اضطراری از سوی همه ۱۹۶ کشور امضاکننده آن سخن می‌گوید.

سازمان ملل در گزارش جدید خود هشدار داد تاثیرات بی سابقه همه گیری کرونا در کنار بحران های محیط زیستی که جهان با آن مواجه است، عقبگرد از پیشرفت و توسعه انسانی را تهدید می کند و به آسیب پذیری بیشتر جوامع انسانی و نابرابری دامن می زند.

چهارده رویداد مهم آب و هوایی در ۲۰۲۰ 

روزنامه فرانسوی لوپریززین افزود: بر اساس آمار منتشره از سوی یک سازمان غیردولتی بریتانیایی، چهارده رویداد شدید آب و هوایی در سال ۲۰۲۰ رخ داد که منجر به هزاران کشته و خسارت های گسترده شده است.

در ادامه این گزارش آمده است: آتش سوزی هایی که در ماه ژانویه (دی/بهمن) سال ۲۰۲۰ بخشی از استرالیا را ویران کرد، منجر به کشته شدن ۳۴ نفر، تبعید شدن ۶۵ هزار نفر و خساراتی به مبلغ ۵ میلیارد دلار (حدود ۴.۱ میلیارد یورو) شد.

طوفان هایی که در ماه های فوریه و اکتبر، اروپا و به ویژه فرانسه را درنوردید، منجر به مرگ ۳۰ نفر و ۵.۹ میلیارد دلار (حدود ۴.۸ میلیارد یورو) خسارت شده است و همچنین خسارت و تلفات طوفان بلا که طی چند روز اخیر بسیاری از نواحی فرانسه را درنوردید؛ هنوز نامشخص است.

این گزارش خاطرنشان کرد: هر ماه از سال ۲۰۲۰ تا ماه نوامبر، حداقل یک بلای طبیعی ناشی از تغییرات آب و هوایی رخ داده است.

 در ادامه این گزارش آمده است: در میان فجایع مهم جوی در سال ۲۰۲۰، سیل، جنوب کشور چین را ویران کرد و حداقل ۷۸ کشته برجای گذاشت و ۳۲ میلیارد دلار (حدود ۲۶ میلیارد یورو) خسارت ایجاد کرد.

ایالات متحده نیز در سال جاری، سلسله حوادث طبیعی بی سابقه ای از جمله طوفان ها و آتش سوزی ها را تجربه کرد و متحمل بیشترین پیامدهای اقتصادی تغییرات اقلیمی، در سال ۲۰۲۰ شده است.

این گزارش تصریح کرد: همچنین سیل در هند با ثبت دو هزار و ۶۷ قربانی، مرگبارترین رویداد جوی سال محسوب می شود.

این گزارش ضمن هشدار به کشورها درباره افزایش خطرات چنین بلاهایی در آینده یادآور شد: طوفان الکس، به عنوان یکی از ده رویداد پرخسارت سال ۲۰۲۰، بسیاری از مناطق را ویران و  ۳.۲ میلیارد دلار هزینه در پی داشت.  

سیل ناشی از طوفان الکس در جنوب شرقی فرانسه و شمال غربی ایتالیا ۱۶ کشته بر جای گذاشت و منجر به تخریب زیرساخت ها به ارزش ۳.۲ میلیارد دلار (حدود ۲.۶ میلیارد یورو) شده است.  

منطقه پیمون/ Piémont ایتالیا شدیدترین باران را از سال ۱۹۵۸ تاکنون تجربه کرده و ایستگاه ۶۳۰ میلی متر باران را در ۲۴ ساعت ثبت کرده است.

این گزارش خاطرنشان کرد: سیکلون های گرمسیری در اثر افزایش دمای کره زمین، بیشتر و مخرب تر می شوند؛ انتظار می رود تلفات طوفان ها طی چند سال آینده در چندین کشور اروپایی افزایش یابد.

طبق محاسبات اتحادیه اروپا، در سال های ۱۹۸۰ تا ۲۰۱۹، پدیده های شدید اقلیمی، نزدیک به ۸۱ درصد از کل خسارات اقتصادی ناشی از بلایای طبیعی در کشورهای عضو را تشکیل می دهد که مبلغی بالغ بر ۴۴۶ میلیارد یورو، به عبارتی به طور متوسط ‌۱۱.۱۵ میلیارد یورو در سال است.

طبق برنامه «مراقبت از زمین» اروپا موسوم به کوپرنیکوس/  Copernicus، از اول ژانویه تا ۷ دسامبر ۲۰۲۰، به دلیل آتش سوزی های گسترده، نزدیک به ۱۶۹۰ مگا تن کربن در جو منتشر شده است.

مارک پارینگتون، مدیر علمی و کارشناس در زمینه آتش سوزی جنگل در پروژه کوپرنیکوس (در نظارت بر جو)، تأکید می کند که آتش سوزی در مناطق آسیب دیده به دلیل گرم تر و خشک تر شدن به شدت رکورد زده است.

وی افزود: این امر منجر به افزایش آلاینده ها تا فاصله هزاران کیلومتر و کاهش کیفیت هوا برای میلیون ها نفر شده است.  

این گزارش ادامه داد: در سال ۲۰۲۰، چهار منطقه تحت تأثیر این آتش سوزی های غول آسا قرار گرفتند: نخست ایالات متحده غربی که طبق گفته کوپرنیک، فعالیت در این منطقه ده ها و حتی صدها بار شدیدتر از میانگین ‌۲۰۰۳ تا ۲۰۱۹ در کل ایالات متحده بوده است. دامنه توده های دود ناشی از آتش سوزی آمریکا بسیار گسترده بوده و  حتی به مناطقی از شمال اروپا نیز سرایت کرده است. قطب شمال نیز از جمله مناطقی بود که تابستان گذشته، به شدت تحت تأثیر قرار گرفت و انبوهی از دود، معادل بیش از یک سوم کانادا، این منطقه را پوشانده بود!

۲۰۲۰ سال از دست رفته برای حفاظت از آب و هوا

قرار بود در پایان سال ۲۰۲۰ ، کشورها برای اولین بار اهداف جدید خود را برای دوره تا سال ۲۰۳۰ ارائه دهند، اما به دلیل همه گیری کرونا، بیست و ششمین کنفرانس آب و هوایی سازمان ملل در گلاسگو (COP ۲۶) ، که قرار بود برنامه های ملی آب و هوایی را مورد بحث قرار دهد، لغو شد. همچنین برنامه ریزی شده بود که در مورد ابزارهای مبتنی بر بازار برای حفاظت از آب و هوا و همچنین سازوکارهای جانشین بیشتر برای مکانیزم های کیوتو که در پایان سال ۲۰۲۰ منقضی می شود ، توافق شود. اما هیچیک از این اتفاقات به انجام نرسید تا جایی که از نگاه برخی کارشناسان سال ۲۰۲۰ سالی از دست رفته برای آب و هوا لقب گرفت.

در مقایسه با دوران قبل از صنعتی شدن، آب و هوا در حال حاضر ۱ درجه سانتیگراد گرم شده است. انتشار کربن جهانی در سالهای اخیر به طور مداوم افزایش یافته و در سال ۲۰۱۹ به رکورد جدیدی رسیده است. با این حال در آلمان و اتحادیه اروپا ، میزان انتشار گازهای گلخانه ای به ترتیب ۶.۳ و ۳.۷ درصد نسبت به سال ۲۰۱۸ کاهش یافته است که بیشترین پیشرفت را آلمان در صنعت انرژی نشان می دهد.

یک نگاه دیگر این است که در سال ۲۰۲۰ ، انتشارات جهانی به دلیل عواقب بیماری همه گیر کرونا کاهش یافته چرا که فعالیت های اقتصادی با انتشار زیاد مانند تولیدات صنعتی و همچنین حمل و نقل بار و مسافر به طور قابل توجهی در سراسر جهان کاهش یافته است.

برخی نیز به تعویق افتادن بیست و ششمین نشست آب و هوایی سازمان ملل (COP۲۶) را فرصتی برای حفاظت از آب و هوا می دانند. به عنوان مثال ، ایالات متحده آمریکا به عنوان دومین تولیدکننده بزرگ دی اکسید کربن، می تواند پس از تغییر دولت به رهبری «جو بایدن» در جدول مذاکرات قرار گیرد.

جو بایدن رییس جمهوری منتخب آمریکا از بازگشت کشورش به توافق اقلیمی پاریس که دونالد ترامپ رییس جمهوری فعلی ایالات متحده از آن خارج شده بود، گفت .

بر اساس اعلام دانشمندان، ایالات متحده دومین کشور انتشار دهنده کربن حاصل از سوخت‌های فسیلی و بزرگترین منبع انتشار تجمعی گاز کربن دی اکسید است.

توافق آب و هوایی پاریس که با نام «پیمان پاریس» نیز شناخته می‌شود، ذیل چارچوب پیمان‌نامه سازمان ملل متحد در تغییر اقلیم (UNFCCC) در رابطه با کاستن انتشار گازهای گلخانه‌ای، سازگاری و امور مالی است که از سوی نمایندگان ۱۹۷ کشور در کنفرانس تغییر اقلیم ۲۰۱۵ سازمان ملل متحد در پاریس مذاکره و با اجماع تصویب شد.