بهبود کیفیت در آموزش عالی، از رویکردهایی است که در دهه اخیر در بسیاری از نظام های آموزش عالی، مورد توجه قرارگرفته است.
از سویی، آموزش پزشکی برای آنکه بتواند پاسخگوی تغییر و تحولات سریع پزشکی باشد، ناگزیر از تغییر است و باید از روشهای نوین آموزشی بهره گیرد که یکی از این روشها، آموزش مبتنی بر شبیهسازی است.
در مراقبت بهداشتی، تأکید بر ارائه مراقبت صحیح و ایمن بوده است و شبیهسازی و شبیهسازها با کمترین تهدید محیطی، اجازه تمرین را به دانشجویان و فراگیران، برای حصول این هدف فراهم میکنند.
بنابراین، آموزش و ارزیابی بر پایه شبیهسازی، نقش مهمی در تأمین ایمنی بیمار ایفا میکند. ضمن اینکه در این روش، دانشجویان برای عملکردی مطمئن و موثر در آینده آماده می شوند.
شبیهسازی پزشکی، یک رویکرد نوین برای آموزش حرفهای در حوزه سلامت است که به متخصصان کمک میکند تا شرایط واقعی را از طریق مدلهای فیزیکی یا واقعیت مجازی (VR) در شرایطی کاملا کنترل شده، تجربه کنند و بر مهارت خود بیفزایند.
امروزه در صنعت سلامت، شبیهسازی، پلی میان کلاسهای درس و اتاقهای عمل، تلقی میشود. تا کنون شبیهسازهای آموزشی پزشکی زیادی در دنیا توسعه یافته و از پیچیدهترین این شبیهسازها، شبیهسازهای مورد استفاده در حوزه چشمپزشکی است.
اغلب عمل های جراحی موجود در چشم پزشکی؛ همچون عمل فیکو برای آب مروارید (کاتاراکت) چشم، از نوع عملهای جراحی در مقیاس میکرو هستند.این عملهای جراحی، در عین ساده بودن، نیاز به مهارت بالایی دارند.
چراکه نیاز است تا هماهنگی میان دست و چشم جراح جهت کار با ابزار و میکروسکوپ مربوطه بسیار بالا باشد تا جراحی با بیشترین دقت ممکن انجام شود. اشتباه کوچکی در این عمل جراحی، ممکن است به نابینا شدن بیمار یا عوارضی جبرانناپذیر منجر شود.
اما یک شرکت دانشبنیان در کشورمان، بعنوان یکی از شرکتهای ایرانی فعال در حوزه شبیهسازهای پزشکی مبتنی بر واقعیت مجازی توانسته است محصول شبیهساز آموزشی عمل جراحی چشم خود را با دو ماژول عمل جراحی آب مروارید چشم و عمل جراحی ویتره – رتین روانه بازار داخلی و همچنین بازار کشور چین کند.
این باعث شود تا جمهوری اسلامی ایران، در بین دو کشور دارنده این فنآوری قرار گیرد (در کنار کشور آلمان). شایان ذکر است که قیمت این دستگاه شبیهساز ایرانی، تقریبا نصف قیمت نمونه مشابه آلمانی خود است.
ایده ساخت این محصول پزشکی در سال ۱۳۹۲ مطرح شد و در همان ابتدای امر، مورد تحسین رییس وقت دانشگاه صنعتی شریف (رضا روستا آزاد) قرار گرفت.
این شرکت دانش بنیان با یک سرمایهگذاری مناسب و به کارگیری حدود ۳۰ تا ۵۰ نفر از مهندسان و متخصصان جوان و با تجریه (در حوزه مکانیک، برق، مهندسی صنایع، مهندسی پزشکی و …) دانشگاه صنعتی شریف و استفاده از مشاورین چشمپزشک قهار به خصوص در داشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، در همان سال ۱۳۹۲ شروع به ساخت این محصول کرد و با توجه به سطح بالا بودن فنآوری، بازهی زمانی ۳ ساله را برای ساخت این محصول، هدفگذاری کرد.
در سال ۱۳۹۵، نسخه اولیه محصول در چهارمین نمایشگاه تجهیزات و مواد آزمایشگاهی ساخت ایران (۲۰۱۶) معرفی و با توجه به دانشبنیان بودن آن، از سوی معاون علمی و فناوری ریاست جمهوری رونمایی شد.
نسخهی دوم محصول نیز در پنجمین نمایشگاه تجهیزات و مواد آزمایشگاهی ساخت ایران (۲۰۱۷ – ۱۳۹۶)، در معرض دید افراد و متخصصان فعال در حوزه آموزش در صنعت سلامت قرار گرفت و تقریبا تمامی اساتید و روسای مراکز آموزش چشم پزشکی موجود در کشور از این دستگاه شبیه ساز چشم پزشکی بازدید و کارایی و موارد فنی آن را تائید کرده اند.
دانشگاههای علوم پزشکی شهید پزشکی و دانشگاه علوم پزشکی مشهد، نخستین خریداران این محصول بودند و همچنین دانشگاه های علوم پزشکی تهران، دانشگاه علوم پزشکی ایران، دانشگاه علوم پزشکی تبریز و چند دانشگاه دیگر از این دستگاه در آموزشهای خود استفاده میکنند.
در اوخر سال ۱۳۹۷ و همزمان با رونمایی از نسخه سوم دستگاه، باتوجه بررسیهای تیم تحقیق و توسعه این شرکت دانش بنیان تصمیم گرفت تا با توجه به جذابیت بازار بین المللی محصول خود علاوه بر عرضه بازار داخلی، به سایر کشورها نیز صادر کند. بدین منظور، یک کارگروه برای صادرات این محصول و اخذ استانداردهای بینالمللی لازم جهت این موضوع ایجاد شد.
کشورهای چین، هند، روسیه، سنگاپور و ترکیه از اولین بازارهای هدف بینالمللی برای صادرات قرار گرفتند و حضور در نمایشگاه های بین المللی و مذاکرات مستقیم با طرفهای خارجی با قدرت در پیش گرفته شد.
به گزارش روز پنج شنبه ستاد توسعه فناوری نانو، نمایشگاههای Medical Fair Asia ۲۰۱۸ سنگاپور، CIMIF۲۰۱۸ چین، APAO۲۰۱۹ تایلند از جمله نمایشگاههای مهم و تخصصی بودند که این دستگاه در آنها رو نمایی شده است.
در نهایت، در ابتدای سال جدید میلادی (۲۰۲۱)، نخستین دستگاه شبیهساز عمل جراحی چشم ایرانی به کشور چین صادر شد.