علی اکبر بازیار یکشنبه در گفت و گو با ایرنا اظهار داشت: بر اساس دستور العمل ابلاغی وزارت نیرو هرساله و با شروع سال زراعی مطالعه و ارزیابی از وضعیت دشت های موجود در هر استان انجام می شود و چنانچه میزان برداشت بیشتر از میزان تغذیه باشد و دشت دارای افت کمی و کیفی شناخته شود ممنوعه اعلام می شود.
در تقسیم بندی و بر اساس مطالعات و تعاریفی که از سوی وزارت نیرو اعلام شده دشت های آبی هر منطقه ای بر اساس میزان افت کمی و کیفی سفره های زیرزمینی به سه دسته شامل دشت های آزاد، ممنوعه و بحرانی دسته بندی می شود.
دشت آزاد که بر اساس تعریف، این نوع دشت گرفتن مجوز امکان حفر چاه جدید وجود دارد اما باید در نظر داشت که برداشت از این دشت ها به گونه ای صورت گیرد که از تبدیل شدن به دشت ممنوعه و ممنوعه بحرانی جلوگیری شود.
دشت ممنوعه یعنی در دشت‌های ممنوعه نیز با توجه به افت سطح آب زیرزمینی در آنها، اجازه حفر چاه جدید داده نمی شود و برداشت ها باید طبق قوانین تعیین شده انجام پذیرد.
دشت ممنوعه بحرانی که در این نوع دشت ها نیز سطح آب زیرزمینی افت شدیدی داشته و برداشت از این دشت ها حتی از چاه هایی که مجوز دارند با احتیاط و به اندازه های تعیین شده باید انجام شود.
وضعیت این نوع دشت ها را نمی توان به حالت اولیه بازگرداند و با اتخاذ تدابیر حفاظتی تنها می توان از بدتر شدن وضعیت این دشت ها جلوگیری کرد.
همچنین بر اساس مطالعاتی که دفتر حفاظت و بهره برداری از منابع آب زیرزمینی وزارت نیرو انجام داده از مجموع ۶۰۹ دشت کشور هم اکنون ۴۰۸ دشت دارای وضعیت ممنوعه هستند، به گونه ای که بیش از ۹۰ درصد ظرفیت منابع آب زیرزمینی کشور در دشت‌های ممنوعه قرار گرفته است.
بر اساس ماده چهار قانون توزیع عادلانه آب در این مناطق میان تخلیه و تغذیه دشت توازن برقرار نیست و میزان بهره‌برداری بیشتر از پتانسیل موجود است.
۲۳ هزار حلقه چاه غیر مجاز در فارس
مدیر حفاظت و بهره برداری از منابع آب شرکت آب منطقه ای استان فارس همچنین بیان کرد: هم اینک ۲۳ هزار حلقه چاه غیرمجاز در استان فارس شناسایی شده که ۹ هزار و ۷۰۰ مورد از آنها جزو چاه های قدیمی یعنی فعالیت آنها قبل از سال ۱۳۸۵ بوده است.
بازیار با بیان اینکه ۷۳ هزار و ۵۰۰ حلقه چاه در بخش های مختلف صنعت، کشاورزی و شرب نیز مجوز فعالیت گرفته اند، گفت: سالانه افزون بر هفت میلیارد متر مکعب آب از طریق این چاه ها از سفره های زیرزمینی برداشت می شود.
وی بیان کرد: بر اساس استاندارد و برنامه راهبردی وزارت نیرو باید یک و هفت دهم (۱.۷)میلیارد متر مکعب از این میزان آب مصرفی کاهش و به حدود پنج میلیار متر مکعب برسد.
معاون حفاظت و بهره برداری از منابع آب شرکت آب منطقه ای استان فارس با اینکه وضعیت بارش سال زراعی جاری در استان فارس با میانگین حدود ۳۰۰ میلی متر به طور نسبی نرمال اعلام کرده اما به دلیل بیش از یک دهه خکشسالی ، برداشت های بی رویه از سفره های آب زیرزمینی و همچنین دشت ها آبرفتی و زمین های شور به ویژه در مناطق جنوبی استان همچنان سایه هولناک خشکسالی و کم آبی در این منطقه ملموس است.
بازیار همچنین مصرف بهینه وبا توجه به بیشترین میزان آب مصرفی در بخش کشاورزی بر ضرورت استفاده از روش های نوین آبیار و تغییر الگوی کشت از سنتی و در فضای باز به کشت های گلخانه ای و یا سایبانی در منطقه از جمله مناطق جنوبی استان فارس تاکید کرد.
وی گفت: وزارت نیرو نیز دستورالعمل لازم را برای توسعه کشت های گلخانه ای و براساس مواد ۲۷ و ۲۸ قانون توزیع عادلانه آب در مجتمع های گلخانه ای و شهرک های صنعتی حوزه دام و طیور ابلاغ کرده است.
بازیار با بیان اینکه هیچ گونه محدودیتی برای تامین آب مجتمع و شهرک های صنعتی در حوزه کشاورزی در استان فارس وجود ندارد، بر ضرورت توسعه و حمایت شرکت آب منطقه ای استان فارس از کشت های گلخانه ای و مجتمع های کشاورزی تاکید کرد.
این مسئول در شرکت آب منطقه ای فارس گفت: حتی این امکان نیز وجود دارد که چنانچه دشت مورد نظر نیز تخصیص لازم را برای استفاده از منابع آبی نداشت می تواند از ظرفیت چاه ها سهم مورد نیاز را خریداری کند و یا از طریق لوله و حفر چاه جدید آب را به مزرعه خود انتقال دهد.
خطر فرسایش خاک و کاهش منابع آبی سفره های زیرزمینی بسیاری از مناطق فارس بویژه شهرهای جنوبی این استان را تهدید می کند و به لحاظ وجود دشت های وسیع و انباشت آب های سطحی به شدت در حال تخریب و خطر فرسایش خندقی قرار دارد که سبب فرو رفتگی در سطح توپوگرافی دشت های منطقه شده است.