«فریدون مجلسی» روز پنجشنبه در گفت و گو با خبرنگار سیاسی ایرنا اظهار کرد: «جو بایدن» سیاستمداری با تجربه است که ضمن اعتقاد به حضور آمریکا در عرصه جهانی به تعهدات بینالمللی کشورش در این عرصه پایبند است.
وی افزود: بایدن را تنها رقیب ترامپ از حزب دموکرات میدانم که میتوانست او را از کاخ سفید دور کرده، برای کشورش کسب حیثیت کرده و منافع کشورش را به نحو قانونمدارانهای تأمین کند.
این دیپلمات پیشین در پاسخ به این سوال که ترکیب تیم منتخب بایدن تا چه حد در جهت اهداف و وعدههای انتخاباتی اوست؟ گفت: به نظر میرسد گزینشهای بایدن از میان اعضای باسابقه و باتجربه حزبی با اهدافی که اعلام کرده بود، مطابقت دارد.
مجلسی افزود: در عرصه سیاست خارجی لازم بود بایدن کسانی را وارد عرصه کند که عملکردهای نامتعارف ترامپ را خنثی کنند. در عرصه داخلی هم ظاهرا افراد وفادار به آرمانهای حزبی را در جایگاهها و مناصب قرار داده است.
وی خاطرنشان کرد: ترامپ ریاست جمهوری را امری شخصی و در جهت منافع خود تلقی میکرد و دولت قبیلهای و خودکامه تشکیل داده بود و عملکرد هر کسی را مطابق میل خود نمیدید بیدرنگ اخراج میکرد در حالی که بایدن چنین پنداری ندارد و نقش هماهنگ کننده تصمیمات و گزینشهای مطالعه شده حزبی بر مبنای بررسیهای تخصصی اتاقهای فکر را بر عهده دارد.
این دیپلمات پیشین در پاسخ به این سوال که بایدن تا چه حد میتواند به سخنان خود درباره برجام و رفع تحریمها پایبند باشد، گفت: بازگشت به برجام و رفع تحریمها دو مقوله جداگانه است. قاعدتا بازگشت آمریکا به برجام از سوی بایدن باید بدون قید وشرط باشد، زیرا او اقدام ترامپ را امری باطل اعلام کرده بود و بازگشت از امر باطل نباید قید و شرط داشته باشد.
مجلسی اضافه کرد: اخیرا اما و اگرهایی درباره شروط بایدن برای بازگشت به برجام از مقامات آمریکایی شنیده میشود که یا نظرات شخصی آنان است یا تغییر سیاست نسنجیدهای است. اگر آمریکا خواهان حل و فصل مسالمت آمیز و دیپلماتیک مسئله است این کار فقط با مذاکره و آگاهی طرفین از مواضع یکدیگر امکان پذیر است و به آمادگی آنان به تعامل بستگی دارد.
وی اظهار کرد: با توجه به اینکه جمهوری اسلامی عدم آمادگی خود را به مذاکره مستقیم با آمریکا اعلام کرده است، طبیعتا این کار مانند گذشته فقط در قالب برجام عملی است. گمان میکنم آمریکا باید قبل از هر اقدام دیگری به برجام بازگردد.
این کارشناس مسائل بینالملل گفت: بایدن احتمالا برخی تحریمهای حقوق بشری مانند مواد غذایی و دارویی و برخی تحریمهای یکجانبه آمریکا را لغو خواهد کرد. اما بقیه موارد بستگی با نتایج بررسیهای دیپلماتیک در قالب برجام خواهد داشت.
این دیپلمات پیشین درباره تفاوتهای بایدن با اوباما در قبال ایران گفت: روابط آینده جمهوری اسلامی با آمریکا از جهاتی بستگی به تمایلات و برنامههای مقامات و نهادهای جمهوری اسلامی دارد و با توجه به اتفاقاتی که اخیرا افتاده، تصور نمیرود بایدن در برقراری راهحل مسالمت آمیز راه آسانی داشته باشد.
مجلسی در پاسخ به سوالی درباره طرح برخی مباحث غیر مرتبط با برجام از سوی مقامات و دیپلماتهای غربی گفت: باید دید برجام به چه دلیل با رفع تحریمهای ایران موافقت کرد؟ دلیل اصلی که در برجام علنا از آن ذکری نشده است، رفع اتهام از ایران درباره قصد تولید سلاح هستهای بود، که منجر به تعلیق ۶ قطعنامه فصل هفتمی شورای امنیت و برقراری محدودیتهایی برجامی برای اطمینان از عدم تولید سلاحهای هستهای و رفع نگرانی آنها شد. در این راستا جمهوری اسلامی محدودیتها و حتی تعطیلی نیروگاه آب سنگین و عدم تولید پلوتونیوم را نیز به همین دلیل پذیرفت.
این دیپلمات پیشین با اشاره به جایگاه رژیم صهیونیستی در سیاست خارجی آمریکا اظهار کرد: سیاست آمریکا رفع تهدید اسرائیل در مقابل رفع تحریم است و اکنون ظاهرا رفع تهدید شامل امکانات موشکی از داخل ایران و از حریم پیرامونی آن (غزه، سوریه و حزب الله) است.
وی در پاسخ به این سوال که آیا بایدن علاقمند به گفت و گو با دولت روحانی است، گفت: فکر میکنم تفاهم پیشین در دولت اول روحانی که به امضای برجام منجر شد چنین ذهنیتی را برای آنان ایجاد کرده است که بار دیگر بتوانند به تفاهمی دست یابند. در آن دوره دولت آقای روحانی در نقش دیپلماتیک یعنی "کارگزار حکومت" به نتیجه رسید. اکنون هم اگر قرار باشد در داخل برجام یا در خارج از آن مذاکرات معناداری انجام شود مستلزم حضور نمایندگان سیاستگذاران اصلی حاکمیتی است.
این دیپلمات پیشین اضافه کرد:با توجه به محوری بودن رفع تهدید از اسرائیل از دیدگاه آمریکا و پافشاری جمهوری اسلامی بر دفاع عملی و میدانی از حقوق مردم فلسطین و همچنین هماهنگی کشورهای عربی با اسرائیل، بازگشت آمریکا به برجام را به احتمال قوی عملی میدانم، اما ممکن است این کار موجب تسهیل استفاده آمریکا از مکانیسم ماشه و بازگشت تحریمهای بینالمللی شورای امنیت شود.
وی با بیان اینکه کشورهای منطقه خواهان ادامه روابط بحرانی ایران و غرب هستند، گفت: اسرائیل با هدف مظلوم نمایی و ادامه بهرهبرداری از بحران، عربستان به دلیل شرایط بازار نفت و گاز و همچنین رقابت استراتژیک با ایران و به امید تضعیف ایران و درگیری نظامی با غرب و تصرف جزایر و مناطقی از ایران مخالف حل بحران ایران و غرب هستند.
مجلسی ادامه داد: روسیه به دلیل رقابت در بازار نفت و گاز، بهرهمندی از شرایط اضطراری ایران به امید تسهیل نفوذ نظامی و منطقهای و استفاده ابزاری از کارت ایران و در نهایت چین به دلیل اینکه در شرایط اضطراری میتواند به عنوان خریدار ارزان و فروشنده گران از بازار انحصاری و منابع ایران بهرهمند باشد موافق تداوم وضع موجود در ایران و آمریکا هستند.
مجلسی افزود: واقعیت این است که حتی نفت شِیل آمریکا در غیاب ایران فرصت تولید بیشتری خواهد داشت. تنها بازنده اروپا خواهد بود که در شرایط نیاز به منابع نزدیک نفت و گاز، بازار سنتی خود را در ایران از دست داده است.