سی‌ونهمین جشنواره سراسری تئاتر فجر در شرایطی از ۱۱ بهمن فعالیت خود را آغاز کرد که به زعم قاطبه کارشناسان، هنرمندان، مدیران، مسئولان، متولیان امر فرهنگ و هنر و از همه مهمتر، مخاطبان این رویداد پرسابقه، شاهد برگزاری متفاوت‌ترین دوره این جشنواره خواهیم بود.
دلیل مهم این تفاوت شیوع و همه‌گیری کروناست که زیست و مناسبات زندگی انسان‌ها را دستخوش تغییر و دگرگونی کرده است و تا امروز نیز با فرازوفرودهای مختلف و تجربه موج‌های متفاوت به حیات خود ادامه داده است. قرار گرفتن چنین رویدادی در جایگاه سی‌ونهمین دوره برگزاری و تنها یک گام مانده به چهل‌سالگی‌اش نشان‌دهنده جریان‌سازی، تاثیرگذاری و پویایی این جشنواره است.
جشنواره‌ای که به‌تنهایی صفت بزرگ‌ترین و مهمترین رویداد نمایشی کشور و در نگاهی عظیم‌تر در منطقه خاورمیانه را با خود یدک می‌کشد. همچنین قرار گرفتن جشنواره تئاتر فجر در تقویم جهانی رویدادهای بین‌المللی هنر نمایش، خود شاهدی دیگر بر مدعای اهمیت این جشنواره به شمار می‌رود.
به همین سبب بر آن شدیم در سلسله گزارش‌هایی نگاهی کنیم به دهه‌های مختلف جشنواره تئاتر فجر و در قامت کاویدن در قریب به ۴ دهه‌ای که این جشنواره به حیات و دوام خود ادامه داده، نگاهی به شیوه برگزاری، مدیریت ادوار مختلف، سیر پلکانی از رویدادی سراسری به اتفاقی جهانی و بین‌المللی، نحوه افزوده شدن و کاستن بخش‌های مختلف و برداشتن گام‌های آزمون و خطای این رویداد تا رسیدن به چنین درجه‌ای از بالندگی را مورد مداقه قرار دهیم. نگاهی بر برگزاری این جشنواره از سال ۱۳۹۱ تا سال ۱۳۹۸ را می‌خوانید.
سی‌ویکمین جشنواره تئاتر فجر؛ طلایه‌داری و درخشش نسل هنرمندان انقلاب
سی‌ویکمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر با دبیری زنده‌نام سعید کشن‌فلاح از ۲۶ دی تا ۱۲ بهمن ۱۳۹۱ در استان‌های تهران، البرز، سمنان، فارس، گلستان و کهگیلویه و بویر احمد برگزار شد. برگزارکننده این دوره اداره کل هنرهای نمایشی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و طراح پوستر اصلی این دوره از جشنواره شهلا کوهستانی بوده است.
تالار وحدت، مجموعه تئاترشهر، تماشاخانه سنگلج، تالار هنر، خانه نمایش، تالار فردوسی، تماشاخانه ایرانشهر، خانه هنرمندان ایران، تماشاخانه مهر حوزه هنری، خانه نمایش، تماشاخانه آو و تالار حافظ در بخش صحنه‌ای، پارکینگ تالار وحدت، محوطه باز تئاترشهر و بوستان باغ هنر در بخش خیابانی، محوطه باغ موزه قصر، محوطه مجموعه تئاترشهر و محوطه خانه هنرمندان در بخش نمایش‌های جنبی، پژوهشکده فرهنگ و هنر در بخش رادیو تئاتر و دانشگاه سینما تئاتر و دانشگاه تهران(تالار مولوی) در بخش کارگاه‌های آموزشی و نشست‌های تخصصی میزبان این دوره از جشنواره بودند.
در این دوره ۱۰ اثر در بخش نگاه تازه، ۱۳ اثر در بخش تجربه‌های نو، ۸ اثر در بخش تئاتر ایران، ۱۹ اثر در بخش مسابقه ایران، ۶ اثر در بخش مسابقه بین‌الملل، ۲۱ اثر در بخش ویژه، ۳ اثر در بخش ویژه-مسابقه ایران، ۱۴ اثر در بخش مسابقه تئاتر خیابانی، ۶ اثر در بخش ویژه-مسابقه بین‌الملل، ۹ اثر در بخش بین‌الملل (۱ اثر از استرالیا، ۱ اثر از آذربایجان، ۱ اثر از مجارستان، ۱ اثر از ایتالیا، ۱ اثر از ارمنستان، ۱ اثر از کره جنوبی، ۱ اثر از لبنان، ۱ اثر از ایران و ۱ اثر تولید مشترک ایران و سوئیس)، ۱۳ اثر در بخش برگزیدگان جشنواره مناطق، ۷ اثر در بخش جنبی تئاتر خیابانی، ۱۲ اثر در بخش رادیو تئاتر و ۹ اثر در بخش مسابقه نمایشنامه‌نویسی در جشنواره شرکت داشتند.
۷۵ اثر از تهران، ۳ اثر از اصفهان، ۳ اثر از کرمانشاه، ۲ اثر از یزد، ۲ اثر از بوشهر، ۲ اثر از مشهد، ۲ اثر از خرم‌آباد، ۲ اثر از رشت، ۲ اثر از کهگیلویه و بویراحمذ، ۲ اثر از خراسان شمالی، ۲ اثر از قزوین، ۲ اثر از هرمزگان و از شهرهای کرج، ابوموسی، مراغه، شاهرود، تبریز، بندرعباس، قم، مازندران، خوزستان، خراسان رضوی، مرکزی، لاهیجان، جیرفت، هشتگرد، آستانه اشرفیه، ورامین، بیرجند، پیشوا، دهلران، اهواز، مرند، قشم، سیاهکل، گیلان و سیستان و بلوچستان هر کدام با یک اثر در جشنواره حضور داشتند.
در این دوره از جشنواره بزرگداشت بهروز بقایی، ثریا شیرزادی و محمود استاد محمد برگزارشد.
همچنین در سی‌ویکمین دوره جشنواره آثار بخش مسابقه ایران در بخش‌های موسیقی، طراحی لباس، طراحی صحنه، بازیگری زن، بازیگری مرد، نمایشنامه‌نویسی، کارگردانی و جایزه ویژه به رقابت پرداختند.
هیات داوران بخش مسابقه ایران سی‌ویکمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر ضمن اهدای جایزه برگزیده بخش نمایشنامه‌نویسی به میلاد اکبرنژاد برای نگارش نمایشنامه کابوس، وقتی کاپوچینو تمام می‌شود از خیرالله تقیانی‌پور برای نگارش نمایشنامه تعبیر یک رؤیا و حمیدرضا آذرنگ برای نگارش نمایشنامه ترن تقدیر کرد.
همچنین در بخش کارگردانی حایزه نفر برگزیده به سیما تیرانداز برای کارگردانی نمایش مرد مقابل تعلق گرفت و از فریدون ولایی برای کارگردانی نمایش سایه‌ها و باد و سیدمحمد مساوات برای کارگردانی نمایش بازیخانه قیاس‌الدین مع‌الفارق تقدیر شد.
در بخش بازیگری مرد ضمن تقدیر از امیرکاوه آهنین‌جان برای بازی در نمایش مرد مقابل، زنده‌نام حسین محب‌اهری برای بازی در نمایش رام کردن زن سرکش و علیرضا مهران برای بازی در نمایش سی‌وسه، جایزه نفر برگزیده را به فرزین صابونی برای بازی در نمایش ترن اهدا کرد.
همچنین در بخش بازیگری زن ضمن تقدیر از رؤیا نونهالی برای بازی در نمایش طعم آلوی جنگلی، آناهیتا همتی برای بازی در نمایش تعبیر یک رؤیا و گیتی قاسمی برای بازی در نمایش من ۱۵ سال گریه نکردم، جایزه نفر برگزیده را به رؤیا افشار برای بازی در نمایش درخشش در ساعت مقرر اهدا کرد.
سی‌ودومین جشنواره تئاتر فجر؛ وقتی فشار رسانه‌ها به استعفای دبیر منتج شد
سی‌ودومین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر ابتدا با دبیری اسماعیل عالی‌زاد و سپس قادر آشنا از ۲۴ دی تا ۱۲ بهمن ۱۳۹۲ در استان‌های تهران، البرز، خراسان رضوی، خوزستان، گلستان، لرستان، مناطق آزاد کیش و اروند برگزار شد. برگزارکننده این دوره اداره کل هنرهای نمایشی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و طراح پوستر اصلی این دوره از جشنواره آرمین فراهانی و عطیه اسدی‌ها بودند.
عالی‌زاد که از زمان انتخاب به عنوان سکاندار جشنواره سی‌ودوم از یک سو به دلیل حضورنداشتن در فضای تئاتر کشور و ناآشنا بودن وی برای جمیع خانواده تئاترهمچنین بی توجهی حسین طاهری به عنوان مدیر کل اداره هنرهای نمایشی وزرات فرهنگ و ارشاد اسلامی که انتصاب او نیز از ابتدا در این جایگاه با نارضایتی و انتقاد اهالی تئاتر روبه‌رو بود و از سوی دیگر با عدم درایت و برنامه‌ریزی دقیق در برگزاری بهتر این رویداد انتقاد فزاینده‌ای از سوی رسانه‌ها مواجه شد، در فاصله کوتاهی از برگزاری جشنواره استعفای خود را به حسین طاهری ارائه داد.
طاهری نیز که به دلیل سابقه هنری‌اش صرفا به عنوان تهیه‌کننده تلویزیون با عدم اقبال عمومی از سوی قاطبه هنرمندان تئاتر مواجه بود، قادر آشنا مدیر کل پیشین اداره هنرهای نمایشی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی که پیش از طاهری مدیریت تئاتر کشور را در دست داشت به دلیل بازه کوتاه تا برگزاری معتبرترین جشنواره تئاتر ایران در عرصه ملی و بین‌المللی به عنوان سکاندار هدایت جشنواره تا ایستگاه پایانی انتخاب کرد.
این اقدام شاید تنها اقدامی بود که طی مدیریت کوتاه حسین طاهری در عرصه اداره تئاتر کشور با اقبال و رضایت خانواده تئاتر کشور روبه‌رو شد. هر چند طاهری به دلیل همان فشار انتقادات بعد از پایان جشنواره استعفای خود را به علی جنتی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی پیشین ارائه داد که قبول شد.
تالار وحدت، تالار اصلی، چهارسو، قشقایی، سایه و کارگاه نمایش مجموعه تئاترشهر، تماشاخانه سنگلج، تالار هنر، خانه نمایش، تالار حافظ، تالار فردوسی، تماشاخانه ایرانشهر، خانه هنرمندان ایران، تماشاخانه سه نقطه و خانه نمایش آو در بخش صحنه‌ای و محوطه تئاترشهر، باغ هنر(خانه هنرمندان) و ندامتگاه اوین در بخش خیابانی میزبان این دوره از جشنواره بودند.
در این دوره ۱۰ اثر در بخش نگاه تازه، ۱۳ اثر در بخش تجربه‌های نو، ۸ اثر در بخش تئاتر ایران، ۱۹ اثر در بخش مسابقه ایران، ۶ اثر در بخش مسابقه بین‌الملل، ۲۱ اثر در بخش ویژه، ۳ اثر در بخش ویژه-مسابقه ایران، ۱۴ اثر در بخش مسابقه تئاتر خیابانی، ۶ اثر در بخش ویژه-مسابقه بین‌الملل، ۹ اثر در بخش بین‌الملل (۱ اثر از استرالیا، ۱ اثر از آذربایجان، ۱ اثر از مجارستان، ۱ اثر از ایتالیا، ۱ اثر از ارمنستان، ۱ اثر از کره جنوبی، ۱ اثر از لبنان، ۱ اثر از ایران و ۱ اثر تولید مشترک ایران و سوئیس)، ۱۳ اثر در بخش برگزیدگان جشنواره مناطق، ۷ اثر در بخش جنبی تئاتر خیابانی، ۱۲ اثر در بخش رادیو تئاتر و ۹ اثر در بخش مسابقه نمایشنامه‌نویسی در جشنواره شرکت داشتندِ.
۵۶ اثر از تهران، ۴ اثر از مشهد، ۳ اثر از کرمانشاه، ۳ اثر از دهلران، ۲ اثر از رودان، ۲ اثر از اصفهان، ۲ اثر از تبریز، ۲ اثر از یاسوج، ۲ اثر از گنبدکاووس، ۲ اثر از میناب و از شهرهای خرم‌آباد، بجنورد، کرمان، قم، خرمشهر، ارومیه، خمین، اراک، کاشان، اهواز، یزد، بوکان، ساری، آبادان، تفرش، فارسان، پارس‌آباد مغان، ملایر، ایرانشهر، آمل، مرند، مسجد سلیمان، سقز، کرج، تربت جام، لاهیجان، جیرفت، خمینی‌شهر، سیاهکل، اهواز، آستانه اشرفیه، بوشهر و مازندران هر کدام با یک اثر در جشنواره حضور داشتند.
این دوره از جشنواره بزرگداشت انوشیروان ارجمند، فردوس کاویانی، نصرت‌الله مسعودی و ناهید مسلمی برگزارشد.
آثار حاضر در بخش مسابقه مرور، تازه‌های تئاتر و بین‌الملل در دوره سی‌ودوم جشنواره در بخش‌های موسیقی، طراحی گریم، طراحی لباس، طراحی صحنه، بازیگری زن، بازیگری مرد، بازیگری نوجوان، نمایشنامه‌نویسی، کارگردانی، جایزه ویژه و جایزه بزرگ به رقابت پرداختند.
هیات داوران سی‌ودومین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر، جایزه ویژه خود را به یونی داهر برای کارگردانی نمایش زنان ایبسن، از نروژ و جایزه بزرگ این دوره از رویداد را به آرش دادگر برای کارگردانی نمایش هملت اهدا مرد.
همچنین در بخش بازیگری زن، نیکل هیسترس برای بازی در نمایش خانه برنارد آلبا، از آلمان، در بخش بازیگری مرد، پیام دهکردی برای بازی در نمایش مرد بالشی، در بخش نمایشنامه‌نویسی، حسین کیانی برای نگارش نمایش در شوره‌زار و در بخش کارگردانی، آرش دادگر برای کارگردانی نمایش هملت، جوایز نفرات برگزیده را از آن خود کردند.
سی‌وسومین جشنواره تئاتر فجر؛ بزرگداشت ۲۵ هنرمند از سه نسل هنرمندان تئاتر کشور
سی‌وسومین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر با دبیری اردشیر صالح‌پور از روز ۱ تا ۱۲ بهمن ماه ۱۳۹۳ در تهران برگزار شد. برگزارکننده این دوره اداره کل هنرهای نمایشی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و طراح پوستر اصلی این دوره از جشنواره قباد شیوا، علی خسروی و علیرضا غفاری بودند.
تئاترشهر(تالار اصلی)، چهارسو، تماشاخانه سنگلج، تالار هنر، تالا حافظ، مجموعه ایرانشهر، خانه هنرمندان ایران، تماشاخانه مهر و تئاتر باران در بخش صحنه‌ای و محوطه تئاترشهر، باغ هنر(خانه هنرمندان ایران) و برج میلاد در بخش خیابانی میزبان این دوره از جشنواره بودند.
در این دوره ۱۲ اثر در مسابقه تئاتر ایران/نسل نو، ۱۳ اثر در بخش تجربه‌های نو، ۸ اثر در بخش تئاتر ایران، ۱۹ اثر در بخش مسابقه ایران، ۶ اثر در بخش مسابقه بین‌الملل، ۲۱ اثر در بخش ویژه، ۳ اثر در بخش ویژه-مسابقه ایران، ۱۴ اثر در بخش مسابقه تئاتر خیابانی، ۶ اثر در بخش ویژه-مسابقه بین‌الملل، ۹ اثر در بخش بین‌الملل (۱ اثر از استرالیا، ۱ اثر از آذربایجان، ۱ اثر از مجارستان، ۱ اثر از ایتالیا، ۱ اثر از ارمنستان، ۱ اثر از کره جنوبی، ۱ اثر از لبنان، ۱ اثر از ایران و ۱ اثر تولید مشترک ایران و سوئیس)، ۱۳ اثر در بخش برگزیدگان جشنواره مناطق، ۷ اثر در بخش جنبی تئاتر خیابانی، ۱۲ اثر در بخش رادیو تئاتر و ۹ اثر در بخش مسابقه نمایشنامه‌نویسی در جشنواره شرکت داشتند.
۵۹ اثر از تهران، ۵ اثر از کرمانشاه، ۴ اثر از ملایر، ۳ اثر از شیراز، ۳ اثر از کرج، ۳ اثر از رشت، ۳ اثر از سقز، ۲ اثر از تبریز، ۲ اثر از مشهد، ۲ اثر از بوشهر، ۲ اثر از گچساران، ۲ از مریوان، ۲ اثر از دهلران، ۲ اثر از ورامین و از شهرهای بجنورد، قم، آبادان، بابل، خمین، هرمزگان، سنندج، خرم‌آباد، یاسوج، خارک، مهاباد، بندرعباس، اراک، میناب، اردبیل، دامغان، رزن، اهواز، پیشوا، مسجدسلیمان، گلستان، بوکان، سیاهکل، دورود، آمل، مرند، تربت جام، گیلان، قزوین و فارس هر کدام با یک اثر در جشنواره حضور داشتند.
در این دوره از جشنواره بزرگداشت جعفر والی، حسینعلی طباطبایی، احمد سپاسدار، بدرالسادات برنجانی، یادبود شهید مسعود سهیلی، شهید قدرت‌الله طاهری بروجنی، شهید احمد مقدم و شهید غلامرضا کشتکار و یادمان انوشیروان ارجمند، مرتضی احمدی، احمد بیگدلی، باقر صحرارودی، حمید مهرآرا، ناصر گیتی‌جاه، علی سبحانی، مجید بهرامی، ماه‌گل مهر، سیدعلی صالح کوتاه، رضا رضاپور، مهدی کاشانیان، مصطفی عطایی، کیمیا یادگاری‌نژاد، محسن جعفری، سارا بنی‌صدر و جواد ثریا برگزارشد.
در این دوره آثار بخش مسابقه مرور، تازه‌های تئاتر ایران و بین‌الملل در بخش‌های موسیقی، طراحی گریم، طراحی لباس، طراحی صحنه، بازیگری زن، بازیگری مرد، نمایشنامه‌نویسی، کارگردانی و جایزه ویژه به رقابت پرداختند.
هیات داوران سی‌وسومین جشنواره بین المللی تئاتر فجر، با تقدیر از قطب‌الدین صادقی برای نگارش نمایش مروارید و هاله مشتاقی‌نیا برای نگارش نمایش تقدیر باران جایزه این بخش را به خیرالله تقیانی‌پور برای نگارش نمایش بوقلمون اهدا کرد و در بخش کارگردانی با تقدیر از سروش طاهری برای کارگردانی نمایش مروارید و شهاب‌الدین حسین‌پور برای کارگردانی نمایش یک زندگی بهتر، جایزه نفر برگزیده به خیرالله تقیانی‌پور برای کارگردانی نمایش بوقلمون تعلق گرفت.
در بخش بازیگری مرد ضمن تقدیر از نادر فلاح برای بازی در نمایش پذیرایی و سیروس همتی برای بازی در نمایش بوقلمون، جایزه نفر برگزیده را به شهروز دل‌افکار برای بازی در نمایش باد شیشه را می‌لرزاند و در بخش بازیگری زن ضمن تقدیر از ساناز نظری برای بازی در نمایش وقتی کنار پنجره می‌ایستم و فروغ قجابگلی برای بازی در نمایش پذیرایی، جایزه برگزیده خود را به مه‌لقا باقری برای بازی در نمایش بوقلمون اهدا کرد.
سی‌وچهارمین جشنواره تئاتر فجر، بازگشت تئاتر به عرصه جریان‌سازی فرهنگی
سی‌وچهارمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر با دبیری سعید اسدی از ۱ تا ۱۲ بهمن ۱۳۹۴ در تهران برگزار شد. برگزارکننده این دوره اداره کل هنرهای نمایشی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و طراح پوستر اصلی این دوره از جشنواره عباس محبوب بوده است.
تالار وحدت، تئاترشهر (تالار اصلی)، تالار چهارسو، تالار سایه، تالار قشقایی، تماشاخانه سنگلج، تالار هنر، تالار مولوی، تالار فردوسی، تالار حافظ، مجموعه ایرانشهر، خانه هنرمندان و تماشاخانه سرو در بخش صحنه‌ای و محوطه تئاترشهر، باغ هنر(خانه هنرمندان ایران) و برج میلاد در بخش خیابانی میزبان این دوره از جشنواره بودند.
به زعم کارشناسان، منتقدان، هنرمندان و اعضای بدنه علمی و آکادمیک عرصه هنرهای نمایشی کشور، با حضور مهدی شفیعی به عنوان مدیر کل اداره هنرهای نمایشی وزرات فرهنگ و ارشاد اسلامی و تاکید او بر جایگاه رفیع هنر نمایش در ارتقای سطح فرهنگی، افزایش نشاط و تزریق امنیت روانی بیشتر به جامعه یه عنوان یکی از مهمترین مولفه‌های توسعه فرهنگی در هزاره جدید، شاهد بازگشت جریان تئاتر کشور در دو بُعد اجرایی و رویدادی (جشنواره‌ای) به مسیراصلی بودیم. اتفاقی که طی چند سال پیش از آن با غلبه نگاه تجاری در عرصه تئاتر، شاهد نزول در کیفیت آثار این هنر مولف و جریان ساز بودیم.
شاهد این مدعا انتخاب سعید اسدی به عنوان دبیر جشنواره بین‌الملل سی‌وچهارم تئاتر فجر به عنوان یکی از مطرح‌ترین چهره‌های علمی و متخصص در امور اجرایی حوزه هنرهای نمایشی است. با حضوراسدی بار دیگر جشنواره تئاتر فجر که بعد از دوران مدیریت موفق قادر آشنا در مسند مدیریت تئاتر کشور، شاهد حرکت در جا و غلبه نگاه کمیت‌گرایانه به جای جریان کیفی و اثرگذار شده بود، به جاده و ریل اصلی خود بازگشت.
درست به همین علت سی‌وچهارمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر در بین ادوار برگزاری این رویداد در دهه ۹۰ خورشیدی تا آن زمان، بیشترین میزان رضایت را از سوی خانواده تئاتر، کارشناسان، منتقدان، بدنه دانشگاهی و مخاطبان این هنر زنده، پویا و جریان‌ساز با خود به همراه داشت.
در این دوره ۱۲ اثر در مسابقه تئاتر ایران/نسل نو، ۱۳ اثر در بخش تجربه‌های نو، ۸ اثر در بخش تئاتر ایران، ۱۹ اثر در بخش مسابقه ایران، ۶ اثر در بخش مسابقه بین‌الملل، ۲۱ اثر در بخش ویژه، ۳ اثر در بخش ویژه-مسابقه ایران، ۱۴ اثر در بخش مسابقه تئاتر خیابانی، ۶ اثر در بخش ویژه-مسابقه بین‌الملل، ۹ اثر در بخش بین‌الملل(۱ اثر از استرالیا، ۱ اثر از آذربایجان، ۱ اثر از مجارستان، ۱ اثر از ایتالیا، ۱ اثر از ارمنستان، ۱ اثر از کره جنوبی، ۱ اثر از لبنان، ۱ اثر از ایران و ۱ اثر تولید مشترک ایران و سوئیس)، ۱۳ اثر در بخش برگزیدگان جشنواره مناطق، ۷ اثر در بخش جنبی تئاتر خیابانی، ۱۲ اثر در بخش رادیو تئاتر و ۹ اثر در بخش مسابقه نمایشنامه‌نویسی در جشنواره شرکت داشتند.
۵۹ اثر از تهران، ۶ اثر از رشت، ۵ اثر از مشهد، ۳ اثر از کرج، ۲ اثر از بندرعباس، ۲ اثر از کوهدشت، ۲ اثر از کرمانشاه، ۲ اثر از سقز، ۲ اثر از آمل، ۲ اثر از بجنورد و از شهرهای اردکان، بهشهر، میناب، یاسوج، قم، سیرجان، لنگرود، ساری، اصفهان، بوشهر، بندر گناوه، آذربایجان، دهلران، اراک، ورامین، بروجرد، آستانه اشرفیه، سنندج، مسجد سلیمان، مرند، مریوان، تفرش، آبادان، قزوین، گچساران، شهریار، گرگان، تبریز، زاهدان، جاسک، ملایر، فارسان و نجف‌آباد هر کدام با یک اثر در جشنواره حضور داشتند.
در این دوره از جشنواره بزرگداشت منیژه محامدی، ایرج صغیری و بهزاد قادری برگزارشد.
در این دوره آثار بخش مسابقه ایران و بین‌الملل در بخش‌های موسیقی، طراحی گریم، طراحی لباس، طراحی صحنه، بازیگری زن، بازیگری مرد، نمایشنامه‌نویسی، کارگردانی، جایزه ویژه و جایزه بزرگ به رقابت پرداختند.
هیات داوران سی‌وچهارمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر، در بخش نمایشنامه‌نویسی با تقدیر از محمدامیر یاراحمدی برای نگارش نمایش هیچ کس نبود بیدارمان کند جایزه نفر برتر را به ساناز بیان برای نگارش نمایش هتلی‌ها اهدا کرد و در بخش کارگردانی ضمن تقدیر از جواد نوری برای کارگردانی نمایش دو روی روایت نادری و حمیدرضا نعیمی برای کارگردانی نمایش ترور، جایزه نفر برگزیده به شهاب‌الدین حسین‌پور برای کارگردانی نمایش طپانچه خانم تعلق گرفت.
ضمن تقدیر از فرید قبادی برای بازی در نمایش ترور و بهرنگ علوی برای بازی در نمایش زبان اصلی، جایزه نفر برگزیده به محمدرضا صولتی برای بازی در نمایش‌های تاریکی و تب سرد روی پیشانی داغ تعلق گرفت. در بخش بازیگری زن نیز با تقدیر از نسیم ادبی برای بازی در نمایش هتلی‌ها و آزاده صمدی برای بازی در نمایش زبان اصلی، جایزه هنرمند برگزیده به فریبا متخصص برای بازی در نمایش طپانچه خانم اهدا شد.
سی‌وپنجمین جشنواره تئاتر فجر؛ میزبانی از چند گروه نامدار تئاتر جهان به جای دعوت از گروه‌های متعدد ناآشنای خارجی
سی‌وپنجمین دوره جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر با دبیری سعید اسدی از روز ۱۰ دی تا ۱۲ بهمن ماه ۱۳۹۵ در تهران، استان‌های آذربایجان شرقی، بوشهر، خراسان رضوی، خوزستان، فارس، مازندران و یزد برگزار شد. برگزارکننده این دوره اداره کل هنرهای نمایشی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و طراح پوستر اصلی این دوره از جشنواره عباس محبوب بوده است.
تالار وحدت، تئاترشهر(تالار اصلی)، تالار چهارسو، تالار سایه، تالار قشقایی، تماشاخانه سنگلج، تالار هنر، تالار مولوی، تالار حافظ، تماشاخانه ایرانشهر و خانه هنرمندان ایران در بخش صحنه‌ای، تماشاخانه ارغنون، تیاتر باران، خانه نمایش دا، سالن استاد خسرو شکیبایی، سالن استاد رکن‌الدین خسروی، تماشاخانه استاد مشایخی، تماشاخانه موج نو، تئاتر آفتاب، تماشاخانه همای سعادت، تماشاخانه فانوس و خانه موزه استاد انتظامی در بخش به‌علاوه فجر و محوطه تئاترشهر، باغ هنر(خانه هنرمندان ایران) و برج میلاد در بخش خیابانی میزبان این دوره از جشنواره بودند.
در این دوره ۱۲ اثر در مسابقه تئاتر ایران/نسل نو، ۱۳ اثر در بخش تجربه‌های نو، ۸ اثر در بخش تئاتر ایران، ۱۹ اثر در بخش مسابقه ایران، ۶ اثر در بخش مسابقه بین‌الملل، ۲۱ اثر در بخش ویژه، ۳ اثر در بخش ویژه-مسابقه ایران، ۱۴ اثر در بخش مسابقه تئاتر خیابانی، ۶ اثر در بخش ویژه-مسابقه بین‌الملل، ۹ اثر در بخش بین‌الملل(۱ اثر از استرالیا، ۱ اثر از آذربایجان، ۱ اثر از مجارستان، ۱ اثر از ایتالیا، ۱ اثر از ارمنستان، ۱ اثر از کره جنوبی، ۱ اثر از لبنان، ۱ اثر از ایران و ۱ اثر تولید مشترک ایران و سوئیس)، ۱۳ اثر در بخش برگزیدگان جشنواره مناطق، ۷ اثر در بخش جنبی تئاتر خیابانی، ۱۲ اثر در بخش رادیو تئاتر و ۹ اثر در بخش مسابقه نمایشنامه‌نویسی در جشنواره شرکت داشتند.
۶۲ اثر از تهران، ۵ اثر از مشهد، ۴ اثر از اصفهان، ۴ اثر از بجنورد، ۳ اثر از آمل، ۲ اثر از کوهدشت، ۲ اثر از سبزوار، ۲ اثر از یزد، ۲ اثر از بوشهر، ۲ اثر از آبادان، ۲ اثر از تبریز و از شهرهای فسا، ارومیه، اراک، رشت، بیجارف بندرعباس، مهاباد، پاکدشت فقزوین، کرمانشاه، ساوه، شیراز بیله‌سوار، کرج، جیرفت، اهواز، تویسرکان، شاهرود، ورامین، لاهیجان، سنندج، شازند، بوکان، تفرش، مریوان، ملایر، گناوه، گچساران، شاهین‌شهر، شهرکرد، قم، بندر جاسک، بندر دیر، خرم‌آباد و زنجان هر کدام با یک اثر در جشنواره حضور داشتند.
در سی‌وپنجمین دوره جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر ضمن برگزاری مراسم بزرگداشت علی رفیعی، آثار بخش مسابقه ایران و بین‌الملل در بخش‌های موسیقی، طراحی گریم و ماسک، طراحی لباس، طراحی صحنه، طراحی نور، طراحی حرکت، بازیگری زن، بازیگری مرد، نمایشنامه‌نویسی، کارگردانی و جایزه ویژه، به رقابت پرداختند.
هیات داوران سی‌وپنجمین دوره جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر، برای نخستین بار طی ادوار برگزاری جشنواره تئاتر فجر جایزه ویژه بخش بین‌الملل را به دو گروه به شکل همزمان به سیامک احصایی و حمید پورآذری برای کارگردانی نمایش خانه ابری و جرزی زون برای کارگردانی نمایش همسرایی یتیمان از لهستان اهدا کرد.
همچنین در این دوره، در بخش نمایشنامه‌نویسی جایزه نفر برگزیده به حسین پاکدل برای نگارش نمایش کابوس حضرت اشرف تعلق گرفت و در بخش کارگردانی با تقدیر از عامر مسافرآستانه برای کارگردانی نمایش صور اسرافیل، جایزه نفر برتر به جرزی زون برای کارگردانی نمایش همسرایی یتیمان از لهستان اهدا شد.
در بخش بازیگری مرد، با تقدیر از علیرضا کی‌منش برای بازی در نمایش رؤیای نیمه شب تابستان، جایزه نفر برگزیده به پارسا پیروزفر برای نمایش ماتریوشکا اهدا شد. در بخش بازیگری زن ضمن تقدیر از نانا بوتخوزی برای بازی در نمایش در اعماق جایزه هنرمند برگزیده به فاطمه نقوی برای بازی در نمایش‌های صوراسرافیل و دیابولیک رومئو و ژولیت اهدا شد.
سی‌وششمین جشنواره تئاتر فجر؛ سقوط آزاد جشنواره بعد از دو دوره درخشان
سی‌وششمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر با دبیری فرهاد مهندس‌پور از ۲۸ دی تا ۹ بهمن ۱۳۹۶ در تهران برگزار شد. برگزارکننده این دوره اداره کل هنرهای نمایشی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و طراح پوستر اصلی این دوره از جشنواره سیامک فیلی‌زاده بوده است.
انتخاب مجدد فرهاد مهندس‌پور که پیش از این در بیست‌وسومین (۱۳۸۳) دوره جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر در قامت دبیر، سکاندار معتبرترین جشنواره تئاتر منطقه خاورمیانه بود؛ بی هیچ گزافه‌ای پتکی بر تمام اندوخته‌ها و داشته‌های دو دوره پیشین این رویداد (ادوار سی‌وچهارم و سی‌وپنجم) بود.
نخست آنکه مهندس‌پور در دوه دبیری بیست‌وسوم این رویداد، جشنواره را به شکل غیررقابتی برگزار کرد و رو متولیان و مدیران برگزاری این رویداد، شناختی در حوزه کار اجرایی در امر رویدادی رقابتی از او نداشتند.
از سوی دیگر اعمال سلیقه تام و تمام وی در برگزاری جشنواره سی‌وششم بدون در نظر گرفتن آرای اهل اندیشه، کارشناسان و هنرمندان پیشکسوت از طرح ساده‌انگارانه و کاریکاتوری او برای طراحی پوستر این رویداد که حالا به یکی از رویدادهای جهانی تئاتر در تقویم بین‌الملل هنرهای نمایشی ثبت شده تا بی‌اعتمادی به مفهومی به نام مشورت، جشنواره سی‌وششم تئاتر فجر را به تلخ‌ترین دوره برگزاری این رویداد بدل کرد.
شدت ضعف این جشنواره تا حدی بود که انتقاد و گاه تمسخرهای مخاطبان در کنار نقدهای مستند و متقن هنرمندان و کارشناسان امر نُقل شب‌های برگزاری این رویداد شده بود. با شدت گرفتن استفاده از برنامه‌های کاربردی و شبکه‌های اجتماعی و انتشار پوسترهای جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر که از آیکان ها (نشان‌واره‌ها و شکلک‌های) پیام‌های دیجیتال در بطن طراحی این رویداد جهانی که با نظر مستقیم مهندس‌پور به تایید رسیده بود در نرم‌افزارهایی چون اینستاگرام، فیس‌بوک و نظایر آن حتی موجب شوخی مخاطبان جهانی با این رویداد پُرسابقه و جهانی را نیز سبب ساز شده بود.
تالار وحدت، تئاترشهر (تالار اصلی)، تالار چهارسو، تالار سایه، تالار قشقایی، پلاتو اجرا، تماشاخانه سنگلج، تالار هنر، تالار مولوی، تماشاخانه ایرانشهر، خانه هنرمندان(انتظامی)، تالار حافظ، تالار فردوسی، کارگاه دکور تالار وحدت و تماشاخانه سرو در بخش صحنه‌ای، آفتاب، تئاتر مستقل تهران، تماشاخانه ارغنون(سالن یک و سالن دو)، تیاتر باران، تماشاخانه دا، تماشاخانه سه نقطه، سالن شانو، تماشاخانه فانوس، تماشاخانه مشایخی و تماشاخانه همای سعادت در بخش به‌علاوه فجر و محوطه تئاترشهر، محوطه خانه هنرمندان ایران، باغ کتاب، مترو میدان ولیعصر (عج)، ایوان انتظار، عمارت روبرو، باغ موزه قصر، گالری ایرانشهر، سالن مشاهیر تئاترشهر، پلتفرم داربست، دانشگاه تربیت مدرس، پلتفرم دیگر، بنیان شارک، خانه‌ای قدیمی در مرکز شهر، میدان آزادی - سولقان، تالار وحدت و پارک شفق - چهارراه ولیعصر (عج) در بخش خیابانی میزبان این دوره از جشنواره بودند.
در این دوره ۱۲ اثر در مسابقه تئاتر ایران/نسل نو، ۱۳ اثر در بخش تجربه‌های نو، ۸ اثر در بخش تئاتر ایران، ۱۹ اثر در بخش مسابقه ایران، ۶ اثر در بخش مسابقه بین‌الملل، ۲۱ اثر در بخش ویژه، ۳ اثر در بخش ویژه-مسابقه ایران، ۱۴ اثر در بخش مسابقه تئاتر خیابانی، ۶ اثر در بخش ویژه-مسابقه بین‌الملل، ۹ اثر در بخش بین‌الملل(۱ اثر از استرالیا، ۱ اثر از آذربایجان، ۱ اثر از مجارستان، ۱ اثر از ایتالیا، ۱ اثر از ارمنستان، ۱ اثر از کره جنوبی، ۱ اثر از لبنان، ۱ اثر از ایران و ۱ اثر تولید مشترک ایران و سوئیس)، ۱۳ اثر در بخش برگزیدگان جشنواره مناطق، ۷ اثر در بخش جنبی تئاتر خیابانی، ۱۲ اثر در بخش رادیو تئاتر و ۹ اثر در بخش مسابقه نمایشنامه‌نویسی در جشنواره شرکت داشتند.
۷۷ اثر از تهران، ۷ اثر از مشهد، ۵ اثر از رشت، ۵ اثر از آبادان، ۴ اثر از سنندج، ۳ اثر از یزد، ۳ اثر از کرج، ۳ اثر از مریوان، ۲ اثر از اراک، ۲ اثر از بوشهر، ۲ اثر از دهلران و از شهرهای گرگان، کرمانشاه، کازرون، بندرعباس، تبریز، آمل، دزفول، بندر دیر، زاهدان، جزیره هرمز، رفسنجان، اهواز، بابلسر، رودبار جنوب، بیله‌سوار، شهرکرد، بیجار، بابل، اصفهان، محلات، بوشهر، لاهیجان، بروجرد، ارومیه، فارسان، دامغان و قم هر کدام با یک اثر در جشنواره حضور داشتند.
در این دوره از جشنواره بزرگداشت احمد دامود، هوشنگ آزادی‌ور و جمشید خانیان برگزار شده است. همچنین آثار بخش مسابقه ایران و بین‌الملل در بخش‌های موسیقی/طراحی صدا، طراحی گریم و ماسک، طراحی لباس، طراحی صحنه، بازیگری زن، بازیگری مرد، نمایشنامه‌نویسی، کارگردانی، دراماتورژی، جایزه ویژه و بهترین نمایش به رقابت پرداختند.
هیات داوران سی‌وششمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر جایزه ویژه این دوره از را به نمایش شلتر به کارگردانی امین میری و گروه نمایش پیانیستولوژی به کارگردانی محمد نیازی اهدا کرد. همچنین علیرضا نادری برای نگارش نمایش کوکوی کبوتران حرم جایزه ویژه بخش نمایشنامه‌نویسی این دوره از رویداد را از آن خود کرد.
در بخش بازیگری مرد از فرزین محدث برای بازی در نمایش شب دشنه‌های بلند و زنده‌نام حسین محب اهری برای بازی در نمایش خسیس تقدیر شد و جایزه نفر برگزیده به بهنام شرفی برای نمایش آبی مایل به صورتی اهدا شد.
در بخش بازیگری زن از معصومه رحمانی برای بازی در نمایش آناکارنینا تقدیر شد و جایزه نفر برگزیده به معصومه کریمی برای بازی در نمایش و چند داستان دیگر تعلق گرفت.
آرش عباسی برای کارگردانی نمایش آناکارنینا و سیامک احصایی برای کارگردانی نمایش آکواریوم تقدیر شدند و جایزه برگزیده بخش کارگردانی به پیام لاریان برای نمایش و چند داستان دیگر رسید.
سی‌وهفتمین جشنواره تئاتر فجر؛ قدرت‌نمایی هنرمندان استانی و درو تمامی جوایز
سی‌وهفتمین دوره جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر با دبیری نادر برهانی‌مرند از ۲۲ بهمن تا ۴ اسفند ۱۳۹۷ در تهران برگزار شد. برگزارکننده این دوره اداره کل هنرهای نمایشی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و طراح پوستر اصلی این دوره از جشنواره سعید رضوانی بوده است.
تالار وحدت، تئاترشهر(تالار اصلی)، تالار چهارسو، تالار سایه، تالار قشقایی، تماشاخانه سنگلج، تالار مولوی، تالار حافظ، تالار فردوسی، مجموعه ایرانشهر، خانه هنرمندان ایران، خانه تئاتر(عباس جوانمرد) و تماشاخانه سرو در بخش صحنه‌ای، مکتب تهران، تئاتر مستقل، تماشاخانه دا، تماشاخانه سه نقطه، تماشاخانه مان(مشایخی)، عمارت نوفل لوشاتو، تماشاخانه ایران تماشا، تماشاخانه دیوار چهارم، تماشاخانه شانو و تماشاخانه همای سعادت در بخش به‌علاوه فجر، محوطه تئاترشهر، محوطه خانه هنرمندان ایران و ایوان مترو میدان ولیعصر(عج) در بخش خیابانی و پلاتو یک تئاترشهر، کارگاه دکور تالار وحدت، عمارت روبرو، عمارت نوفل لوشاتو، پردیس تئاتر تهران، و کارگاه دکور تالار وحدت میزبانان این دوره از جشنواره بودند.
در این دوره ۱۲ اثر در مسابقه تئاتر ایران/نسل نو، ۱۳ اثر در بخش تجربه‌های نو، ۸ اثر در بخش تئاتر ایران، ۱۹ اثر در بخش مسابقه ایران، ۶ اثر در بخش مسابقه بین‌الملل، ۲۱ اثر در بخش ویژه، ۳ اثر در بخش ویژه-مسابقه ایران، ۱۴ اثر در بخش مسابقه تئاتر خیابانی، ۶ اثر در بخش ویژه-مسابقه بین‌الملل، ۹ اثر در بخش بین‌الملل (۱ اثر از استرالیا، ۱ اثر از آذربایجان، ۱ اثر از مجارستان، ۱ اثر از ایتالیا، ۱ اثر از ارمنستان، ۱ اثر از کره جنوبی، ۱ اثر از لبنان، ۱ اثر از ایران و ۱ اثر تولید مشترک ایران و سوئیس)، ۱۳ اثر در بخش برگزیدگان جشنواره مناطق، ۷ اثر در بخش جنبی تئاتر خیابانی، ۱۲ اثر در بخش رادیو تئاتر و ۹ اثر در بخش مسابقه نمایشنامه‌نویسی در جشنواره شرکت داشتند.
۷۸ اثر از تهران، ۷ اثر از اصفهان، ۵ اثر از مشهد، ۴ اثر از تبریز، ۴ اثر از رشت، ۳ اثر از بجنورد، ۳ اثر از کرمانشاه، ۳ اثر از مریوان، ۳ اثر از آمل، ۳ اثر از اردبیل، ۲ اثر از خرم‌آباد، ۲ اثر از اهواز، ۲ اثر از ایلام، ۲ اثر از بوشهر، ۲ اثر از شیراز، ۲ اثر از میناب، ۲ اثر از آبادان و از شهرهای شهرکرد، قزوین، قشم، خراسان، بندر دیر ،دورود، بیجار ،بانه، کوهدشت، لاهیجان، سیاهکل، بروجرد، بوکان، فریدون‌شهر، خمینی‌شهر، سنندج، قروه، آستانه اشرفیه، کرج، دهلران، تفرش، مرند، ورامین، قم، اراک، اندیمشک، بابلسر، ایرانشهر، بندر ترکمن، کرمان و ری هر کدام با یک اثر در جشنواره حضور داشتند.
در این دوره از جشنواره بزرگداشت رضا بابک، هوشنگ توکلی، رویا تیموریان و محمدامیر یاراحمدی برگزار شد.
در این دوره آثار بخش مسابقه ایران و بین‌الملل در بخش‌های موسیقی، آرایه‌های صوتی، طراحی گریم و ماسک، طراحی لباس، طراحی صحنه، طراحی نور، طراحی حرکت، بازیگری زن، بازیگری مرد، نمایشنامه‌نویسی، کارگردانی، جایزه ویژه داوران و بهترین نمایش به رقابت پرداختند.
هیات داوران سی‌وهفتمین دوره جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر، نمایش فیل در تاریکی به کارگردانی مهرداد مصطفوی و فرآیند به کارگردانی علی کرسی‌زر را به عنوان آثار برگزیده این دوره رویداد برگزید. و در بخش نمایشنامه‌نویسی با تقدیر از مرتضی شاه‌کرم برای نگارش نمایش عند از مطالبه، جایزه نفر برتر خود را به پیام لاریان برای نگارش نمایش پروانه الجزایری از کرمانشاه اهدا کرد.
همچنین در بخش کارگردانی با تقدیر از محمدرضا درند و سعید زندی برای کارگردانی نمایش پروانه الجزایری، جایزه نفر برگزیده خود را به رضا صابری برای کارگردانی نمایش دریاچه قو از مشهد اهدا کرد.
در بخش بازیگری مرد، ضمن تقدیراز علی غابشی برای نمایش بازگشت، از خرم‌آباد، جایزه نفر برتر به هومن حاج عبداللهی برای نمایش تناسخ ۳ تا ۳۵ تومن تعلق گرفت. در بخش بازیگری زن، ضمن تقدیر از ستایش رجایی‌نیا برای نمایش دریاچه قو، از مشهد، جایزه نفر برگزیده به عاطفه پوربهرام برای نمایش دریاچه قو از مشهد اهدا شد.
سی‌وهشتمین جشنواره تئاتر فجر؛ همه چیز تحت تاثیر شهادت سردار دل‌ها و سانحه دلخراش هواپیمای اکراینی
سی‌وهشتمین دوره جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر با دبیری نادر برهانی‌مرند از ۱۰ تا ۲۱ بهمن ۱۳۹۸ در تهران برگزار شد. برگزارکننده این دوره اداره کل هنرهای نمایشی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و طراح پوستر اصلی این دوره از جشنواره شاهین علوی بود.
مجموعه تئاتر شهر (سالن اصلی، سالن سایه، سالن چارسو و سالن قشقایی)، تماشاخانه ایرانشهر (سالن ناظرزاده کرمانی و سالن سمندریان)، تالار مولوی (سالن اصلی)، تالار رودکی، تماشاخانه سرو، پردیس تئاتر شهرزاد، تئاتر مستقل تهران، عمارت نوفل لوشاتو، تماشاخانه دیوار چهارم، تماشاخانه مهرگان، تماشاخانه ایران تماشا، تماشاخانه آژمان، تماشاخانه شانو و تماشاخانه دا میزبان آثار نمایشی و رادیوتئاترهای سی‌وهشتمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر بودند.
طی ادوار ۳۸ ساله جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر سی‌وهشتمین گام این رویداد متفاوت‌ترین و درعین حال اگر نگویی دردناک‌ترین، تلخ‌ترین دوره برگزاری آن نه‌تنها برای مدیران و متولیان امر تئاتر و خانواده هنر نمایش کشور بود که سراسر ایران به دلیل ترور ناجوانمردانه سردار سپهبد حاج قاسم سلیمانی در تاریخ سیزدهم دی ماه ۱۳۹۸ فضای این رویداد را با اندوهی مستمر با خود در طی تک‌تک روزهایش آغشته کرد.
هرچند نادر برهانی‌مرند دبیر این رویداد و شهرام کرمی به عنوان مدیرکل اداره هنرهای نمایشی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در آن زمان در همراهی با هنرمندانی که به شکلی خودجوش تلاش کردند تا همدلانه، عاشقانه و وفادارانه به آرمان‌ها و گفتمان فرهنگی هنر انقلاب و همچنین شهادت سردار دل‌ها شهید سپهبد حاج قاسم سلیمانی ضمن تولید آثار ویژه این رویداد و نیز همراهی و همدلی با خانواده‌های داغدار درگذشتگان حادثه هواپیمای اوکراینی، به فاصله کوتاهی نمایش‌هایی را برای ادای دین به این دو اتفاق غمبار تولید و آماده کردند.
هنرمندان تئاتر به‌ویژه در بخش تئاتر خیابانی تلاش کردند تا این‌بار فراتر از فضای جشنواره و رویداد رقابتی آن جنس همدلی و مشارکت مردم برای حضور آن‌ها در مهمترین رویداد نمایشی کشور را با تولید آثار تعاملی نیز افزایش دهند. به همین سبب در کنار تجربه متفاوت‌ترین دوره جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر، گام سی‌وهشتم این رویداد بالاترین توفیق را در امر مشارکت، همدلی و همراهی مخاطبان و دوستداران هنر نمایش با خانواده سوگوار تئاتر همسو با ملت داغدار ایران در غم شهادت سردار سلیمانی و حادثه سقوط هواپیمای اوکراینی از خود به یادگار گذاشت.
در سی‌وهشتمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر بزرگداشت آندرآنیک خچومیان، حسین عاطفی، زنده‌نام کریم اکبری مبارکه و مهدی لزیری برگزار شد.
در کنار حضور بیش از ۱۱۴ گروه نمایش داخلی در بخش‌های گوناگون این دوره جشنواره تئاتر فجر، سی‌وهشتمین جشنواره بین المللی تئاتر فجر، میزبان ۶ نمایش از کشورهای لهستان، ارمنستان، بلژیک، سوییس و یونان در بخش تئاتر ملل بود.
همچنین ۲۵ مهمان از ۱۹ کشور شیلی، فنلاند، گرجستان، کرواسی، فرانسه، چین، بلژیک، لیتوانی، روسیه، سوییس، ایتالیا، آذربایجان، تاتارستان، ارمنستان، تاجیکستان، دانمارک، الجزایر، عمان، هلند در پنجمین بازار بین‌المللی هنرهای نمایشی ایران که از ۱۳ تا ۱۷ بهمن در تهران برگزار شد، حضور پیدا کردند.
در این دوره آثار بخش مسابقه ایران و بین‌الملل در بخش‌های موسیقی، آرایه‌های صوتی، طراحی گریم و ماسک، طراحی لباس، طراحی صحنه، طراحی نور، طراحی حرکت، بازیگری زن، بازیگری مرد، نمایشنامه‌نویسی، کارگردانی، جایزه ویژه داوران و بهترین نمایش به رقابت پرداختند.
هیات داوران سی‌وهشتمین دوره جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر، جایزه بزرگ این دوره از رویداد را به نمایش بیگانه در خانه به کارگردانی سیدمحمد مساوات اهدا کرد.
نمایشنامه نویسی ضمن تقدیر از عماد الدین رجبلو برای نگارش نمایشنامه متساوی الساقین و احمد سلگی و رضا بهاروند برای نگارش نمایشنامه شاه ماهی، جایزه نفر برگزیده به سیدمحمد مساوات برای نگارش نمایشنامه بیگانه در خانه تعلق گرفت.
در بخش جوایز کارگردانی با تقدیر از رضا بهاروند برای کارگردانی نمایش شاه ماهی و مجتبی رستمی فر برای کارگردانی نمایش همه فرزندان مکبث، جایزه ویژه به مهسا غفوریان برای کارگردانی نمایش ژنتیک… و جایزه هنرمند برگزیده به سیدمحمد مساوات برای کارگردانی نمایش بیگانه در خانه اهدا شد.
در بخش بازیگری زن ضمن تقدیر از یلدا عباسی برای بازی در نمایش‌های کمیته نان و مارلون براندو و آرزو عبدالهی برای بازی در نمایش باق وحش، جایزه نفر برگزیده به رومینا مومنی برای بازی در نمایش بیگانه در خانه اهدا شد و در بخش بازیگری مرد، ضمن تقدیر از مجید رحمتی برای بازی در نمایش کریم لوژی و علی شادمان برای بازی در نمایش شاه ماهی، جایزه نفر برگزیده به امیر جدیدی برای بازی در نمایش شاه ماهی و جایزه ویژه این بخش به نوید محمدزاده برای بازی در نمایش بیگانه در خان اهدا شد.
به گزارش ایرنا، جشنواره تئاتر فجر به‌عنوان مهمترین رویداد رقابتی و جشنواره‌ای در عرصه هنر تئاتر و بازتاب‌دهنده آینه تمام‌نمای هنر انقلاب در ایام یوم‌الله دهه فجر امسال (۱۳۹۹) در شرایط سی‌ونهمین دوره خود را با دبیری حسین مسافرآستانه پشت سر می‌گذارد که شرایط شیوع و گسترش ویروس کرونا در کشور مختصات برگزاری جشنواره‌ها و فعالیت‌های هنری به‌ویژه در عرصه تئاتر را با شرایط بسیار ویژه‌ای مواجه کرده است.
تعطیلی فعالیت‌های نمایشی به‌ویژه تماشاخانه‌ها و سالن‌های میزبان آثار نمایشی از یک‌سو و ازسوی دیگر برگزاری بخش اعظم این رویداد به‌عنوان مهمترین رویداد عرصه تئاتر کشور در بستر فضای مجازی، ویژگی‌های این دوره جشنواره را متمایزتر از ادوار دیگر ساخته است.
همچنین دو محور «رادیوتئاتر» و «فیلم‌تئاتر» به‌عنوان دو بستر متفاوت تولید آثار نمایشی و ارائه آن به مخاطبان برای نخستین‌بار به‌عنوان بخش‌های اصلی و استوانه این جشنواره تعریف شده است.
همچنین با اعلام دکتر سیدعباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی مبنی بر بازگشایی مجدد تالارهای نمایشی از ابتدای بهمن‌ماه با رعایت شیوه‌نامه‌های بهداشتی و استفاده از ظرفیت محدود و حداکثر ۵۰ درصدی نمایش‌ها، سی‌ونهمین جشنواره تئاتر فجر را به یکی از معدود رویداد عرصه هنری کشور در قالب جشنواره‌های هنری فجر بدل ساخته که به شکل محدود میزبان مخاطبان خواهد بود.
در کنار دو بخش یادشده (رادیوتئاتر و فیلم‌تئاتر) به‌عنوان دو ستون اصلی جشنواره تئاتر فجر در گام سی‌ونهم؛ اختصاص بخش «سرباز انقلاب» به مناسبت نخستین سالروز شهادت سردار سپهبد حاج قاسم سلیمانی و ترور ناجوانمردانه شهید محسن فخری‌زاده باعث شده‌است که این رویداد بعد از مدت‌ها یکی از اصلی‌ترین ویژگی‌های محتوایی خود را بر حوزه تئاتر مقاومت و دفاع مقدس به‌عنوان یکی از اصلی‌ترین بن‌مایه‌های گفتمان فرهنگی انقلاب قرار دهد.
از دیگر بخش‌های این دوره از جشنواره می‌توان به بخش «نمایش‌های میدانی و خیابانی»، «بخش دیگر گونه‌های اجرا»، «بخش رقابتی آثار صحنه‌ای»، «بخش رقابتی برگزیدگان جشنواره‌های استانی» و «بخش رقابتی نمایشنامه‌نویسی» اشاره کرد.
سی‌ونهمین جشنواره سراسری تئاتر فجر به دبیری حسین مسافرآستانه در تهران در حال برگزاری است.