شهرکرد-ایرنا-خشکسالی پیاپی و کم بارشی‌ها در یک دهه اخیر، افزایش تعداد دام نسبت به ظرفیت مراتع و فقیر شدن روز به روز مرتع، از جمله عللی است که کارشناسان از آنها به عنوان عوامل نابودی مراتع یاد می‌کنند.

از مجموع مساحت یک میلیون و ۶۴۰ هزار هکتاری چهارمحال و بختیاری حدود ۳۳۵ هزار هکتار را جنگل و یک میلیون و ۹۳ هزار هکتار را مراتع تشکیل می‌دهد.

روستاییان و عشایر از جمله افرادی هستند که می‌توان گفت، زندگی آن‌ها به نحوی به منابع طبیعی و مراتع و جنگل‌ها گره خورده است و این خود نشانگر اهمیت و نقش منابع طبیعی در زندگی بخشی از افراد جامعه است.

بدون شک بهره‌برداری بی‌رویه و نگاه اقتصادی صرف بدون تلاش برای حفظ و احیای منابع طبیعی به خصوص مراتع، می‌تواند زمینه‌ساز نابودی این بخش از منابع طبیعی و در نتیجه افزایش آلاینده‌ها، ریزگردها، سیل، رانش زمین و کاهش تولید علوفه باشد.

در این میان افرادی هستند که با تغییر زاویه دید خود سعی دارند علاوه بر بهره‌برداری صحیح از منابع طبیعی در حفظ و توسعه آنها نیز نقش آفرینی کنند.

داریوش صفیان یکی از این افراد است که در چهارمحال و بختیاری با اصلاح و احیا مراتع، کاشت گیاهان دارویی، حفاظت و قرق مراتع به عنوان مرتع‌دار برگزیده کشوری از شهر بلداجی، انتخاب شده است.

این مرتعدار نمونه در گفت و گو با ایرنا با اشاره به تصویب طرح‌ مرتع‌داری در سال ۸۱ و کاهش نیمی از جمعیت دامی در مراتع، اظهار داشت: در این طرح توسعه گیاهان دارویی و باغی در ۸۰ هکتار از وسعت مراتع مصوب شد که تاکنون موفق شدیم ۴۰ هکتار را اجرایی کنیم.

داریوش صفیان با اشاره به آغاز کاشت گیاهان دارویی از سه سال پیش، افزود: ۲۰ هکتار از این سطح زیر کشت گل محمدی رفته است که امسال به بار نشست و بقیه آن نیز به کشت گونه‌هایی مانند موسیر، کرفس، آنغوزه و باریجه اختصاص یافته است.

این مرتعدار نمونه کشوری به قرق مرتع خود اشاره و بیان کرد: سعی داریم با نصب آبشخوار و ذخیره آب بتوانیم زمینه زیر کشت بردن مابقی سطح مرتع را نیز فراهم کنیم.

صفیان با بیان اینکه برای حفاظت از منابع طبیعی باید با علم و آگاهی پیش رفت، تصریح کرد: امروز دیگر دامداری سنتی بهره اقتصادی چندانی ندارد و بهتر است با توجه به حمایت‌هایی که دولت انجام می‌دهد به سمت استفاده اقتصادی از مراتع حرکت کرد.

وی خواستار اعطای تسهیلات بلند مدت برای تشویق و ترغیب مرتع‌داران به منظور اقتصادی کردن مراتع شد و گفت: اگر چه منابع طبیعی بذر و نهال مورد نیاز را رایگان در اختیار متقاضیان قرار می‌دهد اما اعطای تسهیلات بلند مدت برای هزینه‌های کارگری کاشت بذر و نهال و همچنین تجهیز مرتع به سیستم‌های نوین آبیاری نقش مهمی در سوق دادن مرتع‌داران به استفاده اقتصادی از مراتع دارد.

۱۰۱ طرح مرتع‌داری در چهارمحال و بختیاری مصوب شد

از سوی دیگر بخشی از منابع و اعتبارات سازمانهای  تخصصی  مانند منابع طبیعی و آبخیزداری معطوف به اجرای طرحهای مرتعداری برای حفظ و نگهداشت این بخش از حیات طبیعت است.

رییس اداره مرتع منابع طبیعی و آبخیزداری چهارمحال و بختیاری گفت: تاکنون ۱۰۱ طرح مرتعداری برای ۲۵۰ هزار هکتار از مراتع استان تهیه و مصوب شده است.

فرامز مردانی با بیان اینکه از وسعت یک میلیون و ۹۳ هزار هکتاری مراتع استان تاکنون برای ۲۵۰ هزار هکتار طرح مرتع‌داری تهیه و مصوب شده است، اظهار داشت: هدف از این کار مشارکت بهره‌برداران در امر حفاظت، اصلاح، احیا و توسعه مراتع است.

مردانی با بیان اینکه طرح مرتع‌داری علاوه بر بهبود پوشش گیاهی مرتع سبب بهبود وضعیت اقتصادی مرتع‌داران نیز می‌شود، خاطر نشان کرد: در مراتع مشاعی و فاقد طرح مرتع‌داری به دلیل مشارکت نکردن مرتع‌داران و گاهی اوقات سو استفاده برخی افراد ما شاهد بهره‌برداری بی‌رویه و تسریع روند نابودی مراتع هستیم از این رو نیاز است برای همه عرصه‌های طبیعی طرح مرتع‌داری تهیه شود و خود مرتع‌داران برای حفاظت و احیا مراتع مشارکت کنند.

وی به قوانین مربوط به تهیه طرح‌های مرتع‌داری و مشارکت بهره‌بردارن اشاره و تصریح کرد: در بند ۳، اصلاحیه شیوه‌نامه فنی،اجرایی و بهره‌برداری از مراتع کشور که مرداد ماه امسال ابلاغ شد، یک مهلت قانونی برای دامدارانی که پروانه چرا به نام آنها صادر شده، تعیین شده است.

رییس مرتع منابع طبیعی و آبخیزداری چهارمحال و بختیاری این مهلت را تا پایان سال ۱۴۰۰ عنوان و بیان کرد: دامدارانی که تا این مدت طرح مرتع‌داری تهیه نکنند، پس از پایان سال ۱۴۰۰ پروانه چرای آنها ابطال می‌شود.

مردانی همچنین به برگزاری کلاس‌های آموزشی و ترویجی از سوی کارشناسان اداره آموزش و ترویج منابع طبیعی در مناطق روستایی و عشایرنشین استان اشاره و تصریح کرد: در این کلاس‌ها در خصوص طرح‌های مرتع‌داری و مشارکت بهره‌برداران در حفظ و احیای مراتع برای دامداران توضیح داده می‌شود.

در سی و پنجمین دوره تجلیل از برگزیدگان کشوری بخش کشاورزی در سال جاری، علیداد خداوردی با کسب رتبه اول به عنوان مجری نمونه مدیریت منابع جنگلی و داریوش صفیان با کسب رتبه دوم به عنوان مرتع‌دار نمونه منابع طبیعی و آبخیزداری چهارمحال و بختیاری معرفی شدند.