ایوب دهقانکار در نشست خبری سی و هشتمین دوره جایزه کتاب سال و بیست وهشتمین جایزه جهانی کتاب که صبح امروز در خانه کتاب و به صورت آنلاین برگزار شد، با اشاره به تداوم جایزه در سال های گذشته، گفت: این استمرار پیامی دارد و نشان می دهد حداقل در بخش داخلی و کتاب سال، پژوهش و تحقیق آکادمیک و کتاب نشر در ایران زنده و پویاست از طرفی بخش جایزه جهانی نیز منعکس کننده این واقعیت است که ایران مقصد نخبگانی و آکادمیک پژوهشگران خارج از کشور است.
مدیرعامل خانه کتاب، با اشاره به داوری این جایزه، ادامه داد: در بخش کتاب سال داوری از بین نزدیک به ۱۰ هزار اثر علمی و فاخر انجام شد که این داوری این تعداد اثر کار برای ما سخت‌تر کرد و از طرفی دیگر نیز شاهد مثال پویندگی و زنده بودن ایران‌شناسی و اسلام‌پژوهی در خارج از کشور این است که در جایزه جهانی نزدیک به ۲ هزار اثر رصد شده و این تعداد کتاب هایی است که تنها در سال جاری منتشر شدند، این آمار نشان می‌دهد ایران مقصد خوبی برای پژوهش در حوزه ایران شناسی و اسلام پژوهی است.
این دوره ویژگی‌هایی بی‌نظیر داشته است. این جایزه از امسال به عنوان یک رویداد نخبگانی در سطح کشور به رسمیت شناخته شد. بنیاد ملی نخبگان این مسئله را محقق کردند و در این دوره برگزیدگان در زمره نخبگان قرار می‌گیرند و بنیاد نخبگان ملی، تسهیلاتی را که در همه بخش‌ها برای نخبگان در نظر می‌گیرد برای این برگزیدگان هم در نظر خواهد گرفت.
دهقانکار با اشاره به ادغام موسسات زیر نظر معاونت امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، اضافه کرد: انتخاب برگزیدگان جایزه کتاب سال به عنوان نخبه کشوری، یکی از وعده‌هایی است که در بدو تأسیس خانه کتاب داده بودم و یکی از آنها مزیت دادن به جشنواره‌هایی است که حول محور کتاب برگزار می‌شود.
جوایزی که در خانه کتاب اهدا می‌شود به اندازه کافی برند هستند اما می خواستیم که این برندها را تقویت کنیم تا مزیت‌های آن فراتر از جوایز مادی و لوح تقدیر باشد. به رسمیت شناختن جایزه کتاب سال به عنوان یک رویداد نخبگانی اولین گام ما در این زمینه خواهد بود.
دهقانکار با اعلام این که به دلیل همه گیری ویروس کرونا، مراسم اختتامیه محدود برگزار خواهد شد، گفت: مراسم معرفی برگزیدگان جایزه کتاب سال، روز شنبه دوم اسفند در محل نهاد ریاست جمهوری با حضور جمعی از برگزیدگان برپا خواهد شد، امسال امکان دعوت از برگزیدگان خارج از کشور را نداشتیم و برگزیدگان شهرستان نیز ملزم به حضور نیستند.
مدیرعامل خانه کتاب طرح زمستانه کتاب را آخرین برنامه موسسه خانه کتاب و ادبیات در سال ۱۳۹۹ اعلام کرد و افزود: آخرین برنامه ما در سال جاری، طرح فصلی حمایت از کتابفروشی‌هاست، حسن ختام فعالیت‌های اجرایی ما که با بهارانه کتاب آغاز شد، زمستانه کتاب است که نهم اسفند آغاز می شود.
در سی و هشتمین دوره کتاب سال بیش از ۱۰ هزار اثر بررسی شده است
دبیر علمی جایزه کتاب سال، با اشاره به بررسی ۱۰ هزار عنوان کتاب، گفت: از میان آثار داوری شده در جایزه کتاب سال ۲۴۷ اثر به مرحله نهایی راه یافتند، ۳۵ متخصص علمی ما را در این جایزه ادبی همراهی کردند. در صورتی که نمره کتاب‌ها به ۸۰ تا ۹۰ برسد شایسته تقدیر شناخته می‌شوند. کتاب‌های برگزیده هم باید به امتیاز بین ۹۰ تا ۱۰۰ برسد. در حوزه ترجمه برای شایسته تقدیر شناخته شدن باید به امتیاز ۸۵ تا ۹۵ و برگزیدگان به امتیاز بیش از ۹۵ دست یابند.
حجت الاسلام و المسلمین محمدعلی مهدوی راد، با اشاره به هفت سال دبیری علمی جایزه کتاب سال، افزود: در این دوره ۷ هزار و ۹۰ عنوان کتاب به مرحله دوم داوری رسیدند. ۷۸ اثر برگزیده و ۲۸۷ اثر شایسته تقدیر شناخته شدند. در مجموع در این هفت سال ۳۶۵ عنوان کتاب شایسته تقدیر و برگزیده شناخته شدند.
در سال ۹۸ با کمیت در حوزه شمارگان کتاب روبه رو بودیم؛ اما تعداد عناوین منتشر شده اندک نبود. کیفیت آثار در حوزه قرآنی و کلام نسبت به سال‌های قبل افزایش یافت درحالی که هنوز آثار مذهبی از نظر ظاهری چشم نواز نیستند، چون می گویند محتوا مهم تر از ظاهر است اما باید درباره این موضوع نیز راهی پیدا کنیم.
مهدوی راد درباره مبلغ جایزه کتاب سال گفت: مبلغ جایزه اختصاص یافته به برگزیدگان جایزه کتاب سال ۱۰۰ میلیون تومان است و در این دوره بیشتر برگزیدگان این جایزه جوان‌ها بودند. درصد قابل توجهی هم در بخش تالیف، ترجمه، بازنگری متون کهن افزایش اتفاق افتاده هرچند در همه حوزه‌ها افزونی خواهیم داشت، اما اگر میزان جوایز سه برابر یا ۱۵ برابر هم شود شان پژوهش بالاتر است.
مهدوی راد در پاسخ به این سوال که اسامی مشهور چقدر روی کار آنها اثر گذاشته است، اظهار داشت: ما تنها کتاب را بررسی کردیم و به نام فرد توجهی نداشتیم. اگر امتیاز کتاب به اندازه کافی بالا باشد، در میان برگزیدگان معرفی می شود.
جایزه جهانی کتاب سال گسترده‌تر می‌شود
دبیرعلمی جایزه جهانی کتاب سال، با اشاره به آثار داوری شده در این دوره گفت: این آثار همه در سال ۲۰۱۹ منتشر شده بودند. حدود هزار و ۸۰۰ عنوان کتاب در این جایزه ادبی داوری شدند. از میان این آثار ۲۰ اثر به مرحله داوری جدی‌تر وارد شدند و در نهایت ۵ اثر شاخص در حوزه مطالعات ایرانی و اسلامی برگزیده شدند.
احمدعلی حیدری، افزود: مبلغ اختصاص یافته به برگزیدگان این رویداد ادبی ۱۰ هزار یوروست. در جایزه جهانی کتاب سال برگزیدگانی از کشورهای آفریقای جنوبی، آمریکا، روسیه، چین و فرانسه داشتیم.
وی با اشاره به جلسات آسیب شناسی این جایزه، ادامه داد: در این جلسات به نتیجه رسیدیم که می‌توانیم دایره انتخاب آثار را گسترده‌تر کنیم. علاوه بر بررسی آثار حوزه مطالعات ایران و اسلام به آثار ضد استعماری و یا آثاری که در موضوعات تقریب و وحدت منتشر شده‌اند نیز بپردازیم.