صندوق احیا و بهره‌برداری از اماکن تاریخی و فرهنگی به استناد بند «ز» ماده ۱۱۴ قانون چهارم توسعه در سال ۸۴ تشکیل شد. هدف از تشکیل این صندوق مرمت، احیا و در ادامه در سال ۹۶ به استناد قانون حمایت از هنرمندان، استادکاران و فعالان صنایع‌دستی عنوان صندوق اصلاح و به صندوق توسعه تغییر پیدا کرد. هدف از اصلاح این قانون، الزام صندوق به سه تکلیف در حوزه صنایع‌دستی و فرش دستباف، حمایت و توسعه آن بود که به وظایف صندوق اضافه شد.
بر اساس مصوبه سال ۸۹ دولت، بناهای تاریخی که البته جز بناهای نفیس درجه یک قلمداد نمی شوند برای مرمت و بهره برداری در اختیار بخش خصوصی قرار می گیرند. متقاضی پس از طی مزایده بنا را مرمت می کند و در طول دوره بهره برداری که از ابتدا مشخص شده در نظارت کارشناسان صندوق قرار دارد.
دولت در واگذاری این اماکن، اهداف مختلفی را دنبال می کند یکی از این موارد را می توان به از سرمایه گذار خصوصی برای احیا و مرمت بنای تاریخی نام برد. در احیا و مرمت شدن بنای تاریخی به جز این که از تخریب بنا جلوگیری می می شود؛ سبب توسعه گردشگری در آن منطقه نیز می شود.
هادی میرزایی مدیرعامل صندوق توسعه صنایع دستی و فرش دستباف و احیا و بهره‌برداری از اماکن تاریخی و فرهنگی با اشاره به واگذاری اخیر بناهای تاریخی در گفت و گو با خبرنگار فرهنگی ایرنا با اشاره به رویکرد صندوق گفت: حفظ شانیت بناهای تاریخی و حفظ کاربری اولیه بناها تاریخی از جمله اهداف صندوق است.
وی در پاسخ به پرسشی مبنی بر این که واگذاری بناهای تاریخی به قلیان سراها و رستوران ها در دوره هایی به هویت بناهای تاریخی آسیب زده و آیا در این دوره نیز شاهد این اتفاق هستیم، گفت: صندوق احیا رویکرد واگذاری بناهای تاریخی به بخش پذیرایی ندارد و اگر بخشی نیز به پذیرایی اختصاص یابد مکمل، خواهد بود. در تمام واگذاری ها ملاک عمل شانیت و هویت بنا است.
علی اصغر مونسان وزیر میراث فرهنگی نیز پیشتر درخصوص واگذاری بناهای تاریخی گفته بود: استفاده از اقتصاد مردمی برای مرمت بناهای تاریخی و در اختیار قرار گرفتن این بناها به حوزه گردشگری کشور، در واقع یک حرکت هوشمندانه از سوی دولت بود که به انجام رسید.
او با بیان اینکه مسلما با بودجه دولت و وزارتخانه امکان رقم زدن این حرکت وجود نداشت، گفت: خوشحالیم که با مشارکت مردم و حمایت دولت شاهد افزایش هتل-کاروانسراها و دیگر اماکن فرهنگی در کشور هستیم.
صندوق توسعه صنایع دستی و فرش دستباف و احیاء و بهره برداری از بناهای تاریخی و فرهنگی، در تازه ترین دور از مزایده های بناهای تاریخی خود ۲۹ بنای تاریخی و فرهنگی در سراسر کشور را به منظور احیاء، مرمت و واگذاری حق استفاده و بهره برداری مدت معین به فراخوان عمومی گذاشته است.
خانه امیر پرویز (تبریز) با کاربری فرهنگی - آموزشی (موزه صدا با کاربری آموزشی با حفظ کاربری موجود)
خانه پروین اعتصامی(تبریز) با کاربری فرهنگی- هنری
خانه علوی (تبریز) با کاربری فرهنگی آموزشی (موزه همراه با آموزشگاه سفال با حفظ کاربری موجود )
عصارخانه شیخ (جماله) ۳ دانگ (اصفهان) با کاربری فرهنگی کارگاه صنعتی (عصارخانه- پذیرایی - شربتخانه)
حمام خسرو آقا (اصفهان) با کاربری فرهنگی پذیرایی (محدود)
باغ برج علی اکبری (گلپایگان) با کاربری اقامتی-پذیرایی تفریحی-ورزشی
حمام حاج رئیس (تربت حیدریه) با کاربری پذیرایی درمانی - بهداشتی (حمام ایرانی)
رباط کامه (تربت حیدریه) با کاربری اقامتی-پذیرایی
کاروانسرای یونسی (بجستان، خراسان رضوی) با کاربری اقامتی-قوم گردی
کاروانسرای آهنگ (بجستان، خراسان رضوی) با کاربری خدمات پذیرایی
کاروانسرای مزینان (داورزن، خراسان رضوی) با کاربری فرهنگی-اقامتی-پذیرایی
رباط سنگ بست (فریمان، خراسان رضوی) با کاربری فرهنگی-اقامتی-پذیرایی(مجتمع گردشگری بین راهی)
خانه طلوعی فر (دزفول) با کاربری فرهنگی-هنری پذیرایی-تجاری
خانه حشمت الشکر(سمنان) با کاربری فرهنگی-اقامتی-پذیرایی
کاروانسرای شاه عباسی (دامغان) با کاربری فرهنگی-اقامتی-پذیرایی
خانه های فاضلی (ایرانشهر، سیستان و بلوچستان) با کاربری فرهنگی- هنری-موزه-پذیرایی
باغ خالصه بمپور (ایرانشهر، سیستان و بلوچستان) با کاربری اقامتی-پذیرایی فرهنگی-هنری (به منظور کوشک باغ)
قلعه حیدر آباد (خاش، سیستان و بلوچستان) با کاربری فرهنگی-هنری-اقامتی-پذیرایی
قلعه کنت (سراوان، سیستان و بلوچستان) با کاربری فرهنگی-هنری-اقامتی-پذیرایی
خانه خطیبی و خانه زینعلی و اسدی (قزوین) با کاربری فرهنگی-هنری-اقامتی-پذیرایی
خانه پیرمرادی (سنندج) با کاربری فرهنگی-اقامتی-پذیرایی
حمام اروج (رامیان، گلستان) با کاربری بهداشتی درمانی(حمام ایرانی) پذیرایی
کاروانسرای قزلق (جنگل های هیرکانی، گلستان) با کاربری فرهنگی، اقامتی، پذیرایی (مجتمع گردشگری بین راهی) محور تاریخی طبیعی جنگلهای هیرکانی
کاروانسرای دیمه لو(جنگل های هیرکانی، گلستان) با کاربریرهنگی، اقامتی، پذیرایی (مجتمع گردشگری بین راهی) محور تاریخی طبیعی جنگلهای هیرکانی
کاروانسرای رباط سفید (جنگل های هیرکانی، گلستان) با کاربریرهنگی، اقامتی، پذیرایی (مجتمع گردشگری بین راهی) محور تاریخی طبیعی جنگلهای هیرکانی
خانه کشفی (خرم آباد) با کاربری فرهنگی-پذیرایی
خانه عبادی (آمل) با کاربری فرهنگی-هنری-اقامتی-پذیرایی
خانه قریشی (آمل) با کاربریاقامتی-پذیرایی
خانه آشتیانی (آشتیان، مرکزی) با کاربری فرهنگی-اقامتی-پذیرایی
کاروانسرای دولت آباد (دولت آباد، مرکزی) با کاربری اقامتی (مجتمع گردشگری بین راهی
حمام ارامنه (همدان) با کاربری فرهنگی-پذیرایی (شربتخانه)
واجدین صلاحیت و درخواست‌کنندگان می‌توانند حداکثر تا روز سه‌شنبه ۱۹ اسفند 99 ، اسناد فراخوان را از دبیرخانه کمیسیون فراخوان صندوق احیا به نشانی تهران، میدان بهارستان، خیابان اکباتان، عمارت مسعودیه، ساختمان صندوق احیا و شماره تلفن ۱۷- 021۳۳۹۹۲۰۱۶ یا پایگاه اینترنتی صندوق احیا و یا پایگاه ملی اطلاع‌رسانی مناقصات دریافت کرده و مدارک مربوطه را تکمیل و نسبت به تحویل پاکت‌ها به دبیرخانه اقدام و رسید دریافت کنند. همچنین جزئیات و اطلاعات در اسناد مزایده درج شده است.