پس از انفجار مهیب بندر بیروت که در ۱۴ مرداد ماه سال جاری روی داد و خسارتهای فراوانی به این بندر و پایتخت لبنان وارد کرد، حسان دیاب که فردی ملیگرا و توانمندی بود و توانسته بود در دوره شش ماهه نخست وزیری خود برخی از مشکلات این کشور را که در دورههای قبلی به ویژه در دوره نخستوزیری سعد حریری به بار آمده بود را مرتفع نماید، با فشار جریان غربگرای «۱۴ مارس» لبنان مجبور به استعفا شد و پس از آن، رایزنیها برای تعیین نخست وزیر این کشور آغاز گردید تا این که حریری که تا پیش از آن بارها اعلام کرده بود که دیگر نخست وزیر لبنان نخواهد شد، در مهرماه سال جاری برای چهارمین بار مکلف به تشکیل کابینه این کشور شد، ولی وی به دلیل تاثیر پذیری از برخی کشورهای غربی – عربی تاکنون نتوانسته کابینه خود را تشکیل دهد.
حریری از ابتدای مکلف شدن برای تشکیل کابینه لبنان به جای نگاه به تواناییهای داخلی، گوش به دستورات برخی کشورهای منطقه و آمریکا و فرانسه کرده است و با این حال نتوانسته کابینه خود را تشکیل دهد که دلیل اصلی آن نگاههای متفاوت دیگر کشورها به لبنان است.
حریری در دو ماه اخیر پا را فراتر از گذشته گذاشته و به همین منظور به کشورهای ترکیه، قطر و امارات و برخی کشورهای اروپایی سفر کرده است تا نظرات مقامات این کشورها را برای تشکیل کابینه خود جویا شود که در این بین نظر مقامات اماراتی که از مخالفین جریان مقاومت اسلامی و از دوستان و همپیمانان رژیم صهیونیستی هستند، نسبت به دیگر مقامات سایر کشورها قابل توجهتر میباشد.
امارات که در شش سال گذشته در کنار عربستان و آمریکا با تجاوز به یمن خون دهها هزار مسلمان یمنی را ریخته، در ابتدای اسفند ماه جاری میزبان سعد حریری بود و وی در این سفر با نخست وزیر و برخی دیگر از مقامات این کشور ملاقات و گفت وگو کرد که منابع وابسته به حریری پس از بازگشت وی از امارات اعلام کردند که مقامات ابوظبی ۱۵۰ درصد مخالف حضور «حزبالله» در دولت لبنان هستند، سخنانی که نشان از دخالت امارات در امور لبنان دارد.
این منابع با تاکید بر این که نخست وزیر مکلف لبنان تحت هیچ شرایطی استعفا نمیکند، اعلام کردند که در حال حاضر سفر حریری به عربستان سعودی از گزینههای او نیست؛ ضمن اینکه اگر عربستان موافق تشکیل دولت در لبنان نبود، اجازه نمیداد امارات و مصر وارد این روند شوند.
ناتوانی حریری در تشکیل کابینه لبنان که وارد ششمین ماه خود شده، نگرانیهای وسیعی در بین احزاب، جریانها و مردم این کشور ایجاد کرده و بر مشکلات لبنانیها افزوده است.
حسان دیاب نخست وزیر پیش برد امور در لبنان روز شنبه طی سخنانی که از تلویزیون این کشور پخش شد، با بیان این که اوضاع کشور پس از «فروپاشی» به مرحله «انفجار» رسیده، در اظهارات انتقادی که به نظر میرسد از سعد الحریری نخست وزیر مأمور به تشکیل کابینه و اقدامات او برای تشکیل دولت جدید لبنان انتقاد کرده، گفت، «بحث و بررسی درباره نقش دولت باید صرفاً در پارلمان صورت گیرد».
دیاب با بیان اینکه «تشکیل دولت جدید همچنان در دور باطل است»، از جریانها و احزاب سیاسی این کشور پرسید: «آیا نیاز است که کشور و دولت فرو بپاشد و منحل شود؟».
وی با اظهار این که کابینهاش توان مقابله و رویارویی با چالشهای بزرگی را که لبنان با آن مواجه است، ندارد و حل بحران اجتماعی در این کشور در گرو حل بحران مالی است، درباره آینده لبنان هشدار داد و گفت که «اگر دولت جدید تشکیل نشود، بحرانی که گریبانگیر لبنانیها شده، بدتر و وخیمتر خواهد شد».
دیاب که مشخص بود روی سخنانش حریری میباشد، تصریح کرد که «برای تشکیل دولت جدید منتظر چه هستید؟ در حالی که لبنانیها دیگر توان تحمل وضعیت کشور را ندارند و دیگر "وزیر مزایدهای یا وزیر مناقشهای" برایشان فایدهای ندارد».
«جبران باسیل» رئیس «جریان آزاد ملی لبنان» نیز طی روزهای اخیر در یک گفت وگوی تلویزیونی گفته بود، «ما با وجود اینکه میدانیم سعد حریری، شخص مناسبی برای انجام اصلاحات در کشور نیست، اما خواستار تشکیل دولتی به ریاست وی در لبنان هستیم. حریری بر خلاف میل ما انتخاب شد، اما مصلحت کشور در این است که وی دولت را تشکیل داده و در کنار رئیس جمهوری مسئولیت خود را به عهده بگیرد».
باسیل تاکید کرده بود که «برخی تلاش میکنند تا میثاق ریاست جمهوری، روزهای بیشتری بدون دولت باقی بماند، حتی اگر به قیمت فروپاشی کشور تمام شود. آنها علنا میگویند که میثاق ریاستجمهوری باید آسیب ببیند، حتی اگر کشور از هم فرو بپاشد؛ برای آنها تنها این مهم است که "میشل عون" رئیس جمهوری کشور سقوط کند».
حریری که در ماههای اخیر حتی مورد انتقاد همپیمانان خود در جریان ۱۴ مارس نیز بوده است، با رد انتقادات مدعی شده که منتظر تایید هیچ طرف خارجی نه عربستان و نه کشور دیگری برای تشکیل دولت لبنان نیست، بلکه فقط منتظر موافقت رئیس جمهوری با تشکیل دولتی از متخصصان است.
کارشناسان مسایل منطقه معتقدند، حریری که برای چهارمین بار مکلف به تشکیل کابینه لبنان شده، به دلیل وابستگی به کشورهایی همچون آمریکا، فرانسه و سعودی و دخالت های آنها توان تشکیل کابینه را ندارد، حال باید دستورات کشور کوچکی همچون امارات را نیز فرمان ببرد.
به اعتقاد کارشناسان مسایل منطقه، مشکل اساسی و کنونی لبنان دخالتهای عربستان، آمریکا و فرانسه در امور داخلی این کشور و پیروی برخی گروههای لبنانی وابسته به محور صهیونیستی - تکفیری از جمله «سمیر جعجع» رئیس گروه «نیروهای لبنانی» از سیاستها و راهبردهای ضد مقاومت این محور در تامین منافع رژیم صهیونیستی است.
جریانها و احزاب سیاسی لبنان به ویژه جریان محور مقاومت و رییس جمهوری این کشور در ماههای اخیر تلاشهای خود را بر تشکیل کابینه حریری متمرکز کردهاند، ولی وی تاکنون نتوانسته است به دلیل تبعیت از کشورهایی همچون آمریکا، فرانسه و عربستان دولت لبنان را تشکیل دهد.
همانگونه که اشاره شد، اساسیترین مشکل حریری در تشکیل نشدن کابینه لبنان نگاه غیر ملی وی میباشد؛ حریری به جای تمرکز بر تواناییهای لبنانیها چشم خود را به دست کشورهای بیگانه دوخته است؛ تواناییهای که از سال ۲۰۰۰ لبنان را سرپا نگاه داشته و درس خوبی به دشمن اول لبنانیها یعنی رژیم صهیونیستی داده است، ولی از چشمان و فکر نخستوزیر مکلف به دور است.
مطمئنا اگر نگاه حریری در تشکیل کابینه لبنان عوض نشود و فکر و نگاه او به سمت تواناییهای داخلی بازنگردد، حتی اگر کابینه او تشکیل هم شود، وی همانند گذشته موفق نخواهد بود و این دور باطل نخواهد گذاشت لبنان و لبنانیها روی خوش ببینند.