امروز بیست و یکم اسفند ماه مصادف با بیست و هفتم رجب و سالروز بعثت پیامبر اکرم (ص) و آخرین فرستاده الهی است؛ بعثتی که خدا آن را منتی بر مومنان می داند و در آیه ۱۶۴ سوره آل عمران می فرماید «خدا بر اهل ایمان منّت گذاشت که رسولی از خودشان در میان آنان برانگیخت تا بر آنها آیات او را تلاوت کند و آنان را پاک گرداند».
امیرمومنان علی (ع) که بارها شاهد نزول جبرئیل بر رسول خدا(ص) بودند در نهج البلاغه اینگونه می فرماید «خدا، پیامبر را هنگامی مبعوث فرمود که از زمان بعثت پیامبران پیشین مدت‌ها گذشته بود و ملت‌ها در خواب عمیقی فرو رفته بودند. فتنه و فساد، جهان را فرا گرفته و اعمال زشت رواج یافته بود. آتش جنگ همه جا زبانه می‌کشید. دنیا، بی‌نور و پر از مکر و فریب گشته بود. برگ‌های درخت زندگی به زردی گراییده و از میوه آن خبری نبود. آب حیات فرو خشکیده و نشانه‌های هدایت، کهنه و ویران شده بود. پرچم‌های هلاکت و گمراهی آشکار و دنیا با قیافه زشتی به مردم می‌نگریست و با چهره عبوس و غم آلود با اهل دنیا روبرو می‌گشت.»
بعثت پیامبر اکرم در چنین روزی مسیر تاریخ را تغییر داد تا مهری بر پایان بت پرستی و جهل و فساد و همچنین فرو ریختن کاخ های ستمگران و مشرکان جهان باشد و انسان غرق در مادیات و شهوات را با دنیای معنوی و جهان آخرت آشنا و وظایف او را یادآوری کند که سعادت دنیا و آخرت در سایه تقوای الهی به دست می آید.
حضرت امام خمینی (ره) در این زمینه فرمود: انگیزه بعثت این است که حکومت خدا در دل های بشر حکومت کند تا اینکه در جامعه های بشر هم حکومت کند. تا تزکیه در رده های بالا حاصل نشود و تصفیه در رده های بالا حاصل نشود، این مملکت و همه ممالکی که هستند اصلاح نخواهند شد.
بر همین اساس حضرت آیت الله خامنه ای درباره بعثت پیامبر اعظم(ص) فرمود: چه ما بخواهیم، چه نخواهیم، این حادثه، این پدیده عجیب و عظیم، اثر خودش را در تاریخ بشر گذاشته است. اگر در دنیا نامی از شرافت های انسانی، فضیلت های اخلاقی و برجستگی های وجود انسان دیده می شود، به خاطر همین وجود مبارک است؛ به خاطر همین بعثت است که کمال همه بعثت ها و جامع همه فضیلت های پیامبران است.
نعمت های ظاهری و باطنی
حجت الاسلام ناصر خلج به مناسبت سالروز مبعث پیامبر اکرم (ص) درگفت وگو با خبرنگار معارف ایرنا اظهار کرد: در آیه ۲۰ سوره لقمان به این نکته اشاره شده که خدا نعمت های ظاهری و باطنی را برای مردم آشکار کرد. نعمت های ظاهری نعمت هایی است که غالبا خدا به همه داده و تفاوتی میان مسلمان و غیر مسلمان نگذاشته است اما برخی نعمت ها باطنی است که خدا این نعمت ها را به برخی افراد عطا می کند.
وی، بعثت را از نعمت های باطنی و معنوی برشمرد و گفت: به همین دلیل در آیه ۱۶۴ سوره آل عمران که درباره بعثت پیامبر اکرم (ص) است، لفظ منت به کار رفته است. منت در قرآن برای نعمت بسیار بزرگ به کار می رود. از یک طرف قرآن می گوید نعمت ظاهری و باطنی دادیم و از یک طرف می فرماید منت بر مومنان نهادیم. بنابر این بعثت نعمت باطنی با عظمت است و نکته جالب این است که در آیه پنجم سوره قصص که می فرماید «و نرید ان نمن علی الذین استضعفوا» در تفاسیر برای ولی عصر (عج) آمده که در اینجا نیز از کلمه منت استفاده شده است. لذا باید شاکر نعمت های الهی باشیم.
این استاد حوزه علمیه با استناد به دعای شب مبعث که به ویژگی های این روز می پردازد، اضافه کرد: زیباترین و عالی ترین مخلوق کارخانه صنع الهی، پیامبر اکرم (ص) است و در این دعا از آن به تجلی اعظم یاد شده است.
وی با اشاره به آیه آخر سوره تکاثر گفت: خدا به هر کسی که نعمت داده باشد از او بازخواست می کند و اگر خدا به کسی ثروت داده از صاحب ثروت خواسته تا بر اهل و عیال خود توسعه دهد و حقوق مالی مانند زکات، خمس و مانند آن را پرداخت کند. اگر انسان در برابر یک نعمت دنیایی که از بین رفتنی است اینگونه بازخواست می شود در مقابل نعمت عظیم بعثت باید شکرگزار باشیم و شکر آن را بجا آوریم و اگر شکر آن را بجا نیاوریم، نمی توانیم از این نعمت بزرگ بهره مند شویم.
درجات شکرگزاری از نعمت بعثت
خلج با بیان این که شکر قلبی و زبانی مقدمه است، افزود: درجه عالی شکر مربوط به شکر عملی است که باید برای مبعث با چشم و زبان و روحمان شکرگزاری کنیم و اطاعت از فرامین و دستورات پیامبر همان شکر عملی است. مثلا کسی که نماز می خواند در واقع شکر عملی بعثت را انجام می دهد.
وی اضافه کرد: دومین وظیفه نسبت به این واقعه بزرگ و تاریخی این است که خودمان را خرج پیامبر کنیم. چون حضرت علی (ع) فرمود «شیعیان ما اهل بذل در راه ولایت هستند» و بعثت مراتبی از ولایت تکوینی است. بنابر این هر کسی در زندگی چیزهایی دارد که دیگران ندارند. مثلا یکی طبع شعر دارد دیگری علم دارد یا یک نفر ثروتمند است و هرکس به تناسب نعمت هایی که خدا به او داده باید خرج بعثت کند.
این کارشناس مذهبی افزود: بعضی قلم خود را خرج کردند مانند علامه سید جعفر مرتضی عاملی که کتاب الصحیح من سیره النبی الاعظم را در ۳۵ جلد درباره پیامبر نوشت یا مانند علامه مجلسی، علامه امینی و علامه سید شرف الدین که آثاری ماندگار از خود به جای گذاشتند.
وی افزود: برخی حتی از جان خود مایه می گذراند که اوج آن ایثار علی (ع) در لیله المبیت است یا پدر و مادر عمار یاسر که جان خود را در راه پیامبر فدا کردند. در پایان از خدا بخواهیم که برای به جای آوردن حق این نعمت و شناخت و درک اهداف بعثت پیامبر ثابت قدم بمانیم.