عصمت عباسی روز یکشنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: نکته اساسی در برنامه غذایی سالمندان، مصرف مواد غذایی کم چربی و کم کلسترول مانند شیر و لبنیات کم چرب، کاهش مصرف روغن، کره، خامه و .. کم نمک و پرفیبر بر اساس هرم غذایی است.
این کارشناس تغذیه با اشاره به اینکه بطور کلی با افزایش سن نیاز به انرژی به علت کاهش تحرک بدنی کاهش می یابد ادامه داد: این مهم در دوران قرنطینه خانگی پیشگیری از بیماری کووید- ۱۹ که تحرک بدنی کمتر هم شده، برای محدود کردن دریافت انرژی، لازم است غذاهای کم حجم و غنی از مواد مغذی بیشتر مصرف شود و مصرف مواد شیرین و چربی ها نیز کاهش یابد.
وی با بیان اینکه مصرف کافی منابع غذایی پروتئین برای تقویت سیستم ایمنی بدن ضروری است، اظهار داشت: بنابراین سالمندان باید پروتئین مورد نیاز بدن خود را از منابع غذایی حاوی پروتئین مانند گوشت های کم چربی، مرغ، ماهی، سفیده تخم مرغ، فرآورده های لبنی بدون چربی یا کم چربی (شیر، ماست، پنیر) تامین کنند.
عباسی افزود: حبوبات نیز از منابع گیاهی پروتئین هستند که اگر با غلات مصرف شوند تمامی نیاز بدن به پروتئین را تامین می کنند، به طور کلی مصرف روزانه حداقل ۲ واحد از گروه گوشت و تخم مرغ و یک واحد حبوبات برای تامین پروتئین مورد نیاز سالمندان لازم است.
رییس گروه بهبود تغذیه جامعه معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی زنجان گفت: جذب کلسیم و ویتامین "دی" D در سالمندان کاهش می یابد که اثر مخربی بر سلامت استخوان ها دارد و سبب افزایش احتمال شکستگی های استخوانی می شود، به این دلیل مصرف روزانه مکمل کلسیم یا کلسیم دی و مصرف ماهانه مکمل ۵۰ هزار واحدی ویتامین"دی" D مطابق با دستورالعمل های وزارت بهداشت ضروری است.
وی اضافه کرد: علاوه بر آن، مصرف حداقل ۲ واحد از گروه شیر و لبنیات که از منابع غنی کلسیم هستند، تو صیه می شود، در برخی افراد که دچار عدم تحمل گوارشی شیر تازه هستند، لازم است روزانه جایگزین های شیر مثل ماست و پنیر استفاده شود و همچنین می توان شیر بدون لاکتوز را در این موارد مصرف کرد.
عباسی افزود: هر واحد از این گروه برابر است با یک لیوان شیر یا یک لیوان ماست یا ۶۰-۴۵ گرم پنیر(به اندازه ۲ قوطی کبریت) که دریافت کافی ویتامین D نقش مهمی در تقویت سیستم ایمنی بدن و مقابله با کووید- ۱۹ دارد.
این کارشناس تغذیه با اشاره به اینکه در سالمندان توانایی جذب ویتامین B۱۲ نیز کاهش می یابد ادامه داد: برای پیشگیری از کمبود این ویتامین که موجب تضعیف سیستم ایمنی بدن می شود، لازم است مقدار مناسبی از گوشت قرمز، ماهی، شیر و تخم مرغ روزانه مصرف شود.
وی اضافه کرد: کمبود ویتامین B۶ به علل مختلف در این سنین شایع است زیرا با افزایش سن، سوخت و ساز این ویتامین افزایش و جذب آن کاهش می یابد و از طرف دیگر مصرف ناکافی گوشت دریافت این ویتامین را نیز کاهش می دهد، استفاده روزانه منابع غنی این ویتامین از جمله انواع گو شت، شیر، تخم مرغ، حبوبات و غلات کامل (سبوس دار) به تامین این ویتامین و تقویت سیستم ایمنی بدن سالمندان کمک می کند.
کم خونی در دوره سالمندی ابتلا به عفونت ها را افزایش می دهد
رییس گروه بهبود تغذیه جامعه معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی زنجان با بیان اینکه آهن از دیگر ریزمغذی هایی است که در عملکرد سیستم ایمنی بدن نقش موثری دارد گفت: سالمندان بدلیل دریافت کم منابع غذایی آهن دچار کمبود آهن و کم خونی می شوند به همین دلیل مقاومت کمتری در مقابل عفونت ها به ویژه ویروس کرونا دارند.
وی اظهار داشت: گوشت قرمز، مرغ، ماهی از منابع غنی آهن بوده، حبوبات و زرده تخم مرغ، سبزی ها سبز تیره مثل جعفری، برگ چغندر، برگ های تیره کاهو، انواع خشکبار و مغزها نیز به تامین آهن مورد نیاز بدن کمک می کنند و از طرفی مصرف چای به ویژه بعد از غذاهای گیاهی حاوی آهن مانند حبوبات و غلات از جذب آهن جلوگیری می کند.
عباسی افزود: بنابراین سالمندان باید از مصرف چای از یک ساعت قبل تا ۲ ساعت بعد از غذا خودداری کنند، برای جذب بهتر آهن وعده غذایی توصیه می شود از سالاد و سبزی تازه و خام، آب لیموی تازه، آب نارنج که حاوی ویتامین C "سی" است، همراه با غذا استفاده شود و در صورتی که کمبود آهن و کم خونی توسط پزشک تشخیص داده شده است دوز درمانی مکمل آهن با توصیه پزشک برای رفع کم خونی باید مصرف شود.
وی خاطرنشان کرد: ریزمغذی روی نیز در افزایش ایمنی بدن نقش دارد و کمبود دریافت آن از منابع غذایی در سالمندان بطور معمول شایع بوده و به علاوه ممکن است با بالا رفتن سن، جذب روی در بدن کمتر شود، برخی از داروها مانند مکمل کلسیم درصورت مصرف همزمان با غذاهای حاوی روی می تواند موجب کمبود روی در بدن شود.
به گفته عباسی، گوشت، شیر و لبنیات، تخم مرغ و حبوبات از منابع غنی روی بوده و بطور کلی با مصرف منابع غذایی حاوی پروتئین بخصوص پروتئین حیوانی هر ۲ ریزمغذی آهن و روی تامین می شود.
وی اضافه کرد: منیزیم یکی از املاح موثر در استحکام و مقدار توده عضلانی بدن است که کمبود این عنصر نیز یکی از مشکلات تغذیه ای در این سنین است و در افراد مبتلا به سوء تغذیه و سوء جذب مواد غذایی نیز بیشتر مشاهده می شود.
این کارشناس تغذیه افزود: منابع غذایی حاوی منیزیم شامل آجیل، لوبیای سویا، انواع گوشت ها، در این میان مصرف زیاد مواد قندی و شیرین، غذاهای چرب و سرخ شده و پرنمک موجب تحریک سیستم ایمنی بدن می شود و مصرف آنها برای سالمندان توصیه نمی شود.
وی خاطرنشان کرد: سالمندانی که دچار بیماری های مزمن از جمله دیابت، فشار خون و چربی خون بالا و بیماری های قلبی و عروقی هستند، لازم است همچنان رژیم غذایی معمول خود را با مشورت کارشناسان تغذیه رعایت کنند.