آخرین سفر یک مقام عراقی به عربستان مربوط به سفر دو روزه «مصطفی الکاظمی» نخست وزیر عراق به آن کشور میباشد که چهارشنبه گذشته (۱۱ فروردین) انجام شد و وی مورد استقبال "محمد بن سلمان" ولیعهد سعودی قرار گرفت.
خبرگزاری دولتی عربستان (واس) در این باره اعلام کرد که در طول این سفر دو روزه بغداد و ریاض، در مورد تأسیس صندوق سرمایهگذاری مالی به ارزش سه میلیارد دلار موافقت کردند.
الکاظمی و بن سلمان در بیانیه که پس از نشست خود در کاخ «الیمامه» ریاض صادر کردند، اعلام نمودند که «در راستای تقویت اقتصاد عراق، صندوق سرمایهگذاری مشترک سعودی-عراقی به ارزش سه میلیارد دلار تأسیس شود که به نفع اقتصاد دو کشور باشد».
طبق بیانیه مشترک، دو طرف سعودی و عراقی همچنین در زمینههای انرژی و انرژیهای تجدیدپذیر و ضرورت ادامه همکاری و هماهنگی مواضع در زمینه نفت در حیطه کار «اوپک» توافق کردند.
همچنین در بیانیه مشترک سعودی و عراقی آمده است که دو طرف بر حفظ امنیت و ثبات منطقه تأکید کرده و خواستار احترام همه همسایگان به حسن همجواری و عدم دخالت در امور داخلی دیگر کشورها هستند.
در قسمتی دیگر این بیانیه ذکر شده که الکاظمی بر حمایت از طرح عربستان برای توقف درگیریها در یمن و پایان بحران این کشور تأکید کرده است!.
با نگاهی به تاریخ هفت سال گذشته عراق و حمله گروهک تروریستی «داعش» به این کشور در ۱۷ خرداد سال ۱۳۹۴ و حمایت همه جانبه آل سعود از این گروهک وهابی که به ویرانی بخش زیادی از عراق منجر شد و کشتههای زیادی در بین غیرنظامیان این کشور برجا گذاشت، به راحتی میتوان به نیت آل سعود درخصوص مردم عراق پی برد، ولی سئوال اینجاست که به چه دلیل برخی از مقامات هر چند اندک سیاسی و مذهبی عراق به دنبال برقراری رابطه قوی با مقامات سعودی هستند؟.
مقامات عربستان که از حامیان اصلی گروه تروریستی داعش در عراق و سوریه بوده و هنوز نیز هستند و مسئولیت تامین مالی و فکری این گروهک تروریستی در سالهای اخیر به عهده سعودیها بوده، در بیش از دو سال گذشته به طور ظاهری عملکرد خود در عراق را تغییر داده و سعی کردهاند با دادن وعدههای توخالی، نظر مردم و مقامات این کشور به ویژه شیعیان را نسبت به عملکرد ریاض تغییر دهند.
اما، مردم و مقامات عراقی خاطره حمله گروهک تروریستی آمریکایی – سعودی داعش که در ۱۷ خرداد ۱۳۹۳ با اعمال خشونتهای بیشمار و مثال زدنی همچون فاجعه پایگاه «اسپایکر» وارد عراق شد و حدود ۴۵ درصد خاک این کشور را به اشغال خود درآورد، به این زودیها از یاد نخواهند برد.
مطمئنا مردم و مقامات عراقی روزهایی که از کشورهای مختلف برای مقابله با داعش درخواست کمک کردند و کسی به غیر از سردار سپهبد شهید «حاج قاسم سلیمانی» فرمانده سابق نیروی قدس ایران با شماری از نیروهایش در کمتر از ۲۴ ساعت خود را به آن کشور رسانده و شروع به دفاع از مردم عراق کرد، فراموش نخواهند کرد.
هرچند بسیاری از مردم و مقامات عراقی در سالهای اخیر دوست و دشمن خود را به خوبی شناختهاند، ولی متاسفانه برخی از مقامات این کشور به طناب پوسیده آل سعود دل بستهاند و فکر میکنند که سعودیها فرشته نجات آنها خواهند شد، در حالی که نقطه قوت عراقیها در داخل این کشور و دوستان آنها نهفته است.
واکنشهای داخلی به سفر الکاظمی
سفر الکاظمی به عربستان با واکنشهای زیادی از سوی مقامات سیاسی، مذهبی و جهادی عراق همراه بوده که در یک مورد آن حجت الاسلام والمسلمین "صدرالدین قبانچی" در خطبههای مجازی نماز جمعه دیروز نجف اشرف با اشاره به توافق الکاظمی با بن سلمان گفت که ما از تحکیم ارتباط با کشورهای اسلامی و همچنین روابط جهانی استقبال میکنیم و همراه آن هستیم، اما عراق برده نیست.
وی در ادامه تصریح کرد که «برخی کشورهای عربی باید معترف اشتباهات خود در عراق شوند و ما فراموش نخواهیم کرد که آنها با تروریستها همراه شده و علیه ملت عراق جنگ به راه انداختند».
قبانچی همچنین تصریح کرد که «عراق از اطراف خود دور نمیشود و از گشوده شدن ارتباط با کشورهای عربی استقبال میکنیم، اما فراموش نمیکنیم که برخی کشورهای عربی دست در دست صدام علیه مردم ما بودند و حتی با داعش علیه ما جنگ به راه انداختند، آنها باید معترف اشتباهات خود شوند».
وعدههای توخالی آل سعود به عراقیها
در چند سال گذشته آل سعود به ویژه ولیعهد آنها وعدههای مختلف اقتصادی به عراقیها در زمینههای گوناگون از جمله کشاورزی، نفت، عمرانی و موارد دیگر دادهاند که تاکنون هیچ یک به اجرا در نیامده است.
مقامات سعودی در سالهای اخیر چندین بار اعلام کردهاند که قصد سرمایهگذاری در ۵۰۰ هزار «دونم» (۵۰ هزار هکتار) از اراضی زراعی عراق را دارند و همچنین بارها وعده ورود شرکت نفتی «آرامکو» به بازار انرژی در عراق را دادهاند. کمک یک میلیارد دلاری برای سرمایهگذاری در این کشور و ۵۰۰ میلیون دلاری برای حمایت از بخش صادرات عراق، از دیگر وعدههایی هستند که هنوز هیچیک از سوی سعودیها محقق نشده است.
«حیدر العبادی» نخستوزیر پیشین عراق در ماه مارس ۲۰۱۸ از نیت سعودیها برای ساخت ورزشگاه یک میلیارد دلاری در این کشور خبر داده بود و اکنون پس از نزدیک به سه سال هیچ اقدامی حتی در سطح مقدماتی نیز در این خصوص صورت نگرفته است.
چند ماه پیش یک منبع در وزارت ورزش و جوانان عراق در اینباره به شبکه «الجزیره» قطر گفته بود که، «با سفارت ریاض در بغداد و وزارت ورزش عربستان بارها درباره ساخت ورزشگاه تماس گرفتهایم، اما چیزی عایدمان نشد. آنها مدام به ما میگویند که مکانی را مشخص کنید تا ما کار را شروع کنیم؛ مدتهاست که مکان ساخت این ورزشگاه مشخص است، اما اقدامی از سوی سعودیها صورت نمیگیرد».
عربستان غرق در مشکلات
رژیم آل سعود در سالهای اخیر مشکلات زیادی در سطح منطقه و جهان ایجاد کرده به حدی که دود آن مستقیما ابتدا به چشم خودشان رفته و بعد کشورهای دیگر از جمله عراق و سوریه، لبنان و یمن را با مشکل مواجه کرده است.
مهمترین مشکلات کنونی و اصلی عربستان فرو رفتن در باتلاق جنگ یمن و هزینههای سرسامآور تجاوز به این کشور، تامین هزینههای گروههای تروریستی در سوریه، عراق، لیبی و لبنان، کاهش قیمت شدید نفت که با توطئه مستقیم خود سعودی رقم خورده و مشکلات مدیریتی در این کشور است که با توجه به روی کارآمدن محمد بن سلمان در سال ۲۰۱۵ به اوج خود رسیده و کشور ثروتمند عربستان را با مشکلات زیادی مواجه کرده است.
عربستان در سالهای اخیر حدود ۲۰۰ میلیارد دلار در به آشوب کشاندن کشورهای سوریه، عراق، لبنان و لیبی و دیگر کشورهای منطقه با تجهیز و تسلیح گروههای تروریستی هزینه کرده است که اگر ۳۰۰ میلیارد دلار هزینه جنگ یمن را به آن اضافه کنیم، مشخص میشود که آل سعود نزدیک به ۵۰۰ میلیارد دلار از درآمدهای نفتی خود را فقط برای کشتار مردم مسلمان منطقه و توطئهچینی علیه آنها هزینه کرده و به همین میزان نیز به کشورهای یاد شده خسارت وارد کرده است.
سیاستهای غلط آل سعود به ویژه ولیعهد کمتجربه آن همچنین موجب بحران اقتصادی در عربستان شده و مقامات این کشور را وادار کرده تا ریاضت اقتصادی سختی را در پیش بگیرند، سیاستی که حداقل در پنجاه سال گذشته در این کشور سابقه نداشته است. در نتیجه این سیاست، پرداخت کمک هزینه معیشتی به مردم متوقف شده و نرخ مالیات ارزش افزوده کالاها به طور بیسابقهای در این کشور سه برابر شده و از ۵ درصد به ۱۵ درصد رسیده، علاوه بر اینکه مزایای مالی کارمندان و پیمانکاران نیز کاهش یافته است.
در تاریخ ۶۰ ساله گذشته این کشور هیچ کس صفهای طولانی خودروها در پمپ بنزینها، کاهش تولید و صادرات نفت و قطعی برق را شاهد نبوده، ولی امروزه مردم عربستان این واقعیت را به دلیل اصرار و پافشاری آل سعود بر اشتباه خود در ادامه تجاوز به یمن از نزدیک لمس میکنند.
روزنامه «نیویورک تایمز» آمریکا چندی پیش در مقالهای به بررسی شرایط کنونی عربستان در سایه کاهش قیمت جهانی نفت و شیوع «ویروس کرونا» پرداخته و نوشته است: عربستان امروزه با بحرانهای زیادی روبرو است. شیوع ویروس کرونا نه تنها زندگی روزمره در این کشور را تحت تاثیر قرار داده، بلکه فراتر از آن، سقوط قیمت نفت ریاض را از ثروت عظیمی محروم کرده است.
این دو بحران، همچنین باعث تهدید برنامههای اقتصادی و اجتماعی بن سلمان ولیعهد سعودی شده و حتی امنیت عربستان را با خطر روبهرو کرده است.
چندی پیش بن سلمان اعتراف کرد که عربستان برای همیشه نمیتواند به درآمد نفت متکی باشد، اما وی در عین حال در کنار اصلاحات اجتماعی که در این کشور آغاز کرده بود، از ساخت طرح ساحلی ابرشهر "نئوم" تا سال ۲۰۳۰ خبر داد، طرحی که با توجه به درآمد بسیار کم عربستان از نفت و حج، اجرای آن بعید به نظر میرسد.
شرایط امروز عربستان با گذشته بسیار تفاوت دارد؛ این کشور ثروتمند در سالهای گذشته به دلیل درآمدهای کلان نفتی همواره به کشورهای دیگر وام کم بهره و یا بلاعوض میداد، اما هماکنون شرایط برای آل سعود به گونه دیگری رقم خورده و حیف و میل شدن دلارهای نفتی و سوءمدیریتی و به ویژه جنگ یمن و حمایت از تروریستها در سوریه، عراق و لیبی حتی سعودیها را به سمت اخذ وام از بانکهای جهانی سوق داده است.
حال سخن اینجاست، عربستانی که امروز با شرایط و مشکلات عدیده دست و پنجه نرم میکند و سابقه او در حمایت از گروههای تروریستی در سوریه و عراق در کشتار مردم مظلوم این دو کشور کاملا هویدا است، میتواند به یاری عراقیها بشتابد و برای آنها آبادانی و عمران به ارمغان آورد؟؛ سئوالی که پاسخ آن کاملا مشخص است و مقامات عراقی باید بیشتر به آن توجه داشته باشند.
کارشناسان مسایل منطقه معتقدند که کشورهایی همچون عربستان و امارات در حال اجرای برنامه صهیونیسم جهانی به ویژه از زمان انعقاد قرار داد سازش (25 شهریور 1399) میان تل آویو با ابوظبی و منامه در منطقه هستند که هدف اول آنها شکاف در جبهه مقاومت اسلامی ضدصهیونیستی میباشد و کشورهایی همچون عربستان این برنامه را با وعده وعیدهای توخالی به مقامات عراقی جلو میبرد.
نکته مهمی که در این میان وجود دارد این است که، هم اکنون تنها راه نجات عراقیها توجه به منابع و امکانات داخلی و نیروی پرتوان انسانی خود است و اگر عراق در زمینهای نیاز به یاری دارد، باید به دوستان خود نظر داشته باشد، نه دشمنان بشریت و طناب پوسیده آل سعود.