به گزارش خبرنگار سیاسی ایرنا، «علی اکبر سلیمانی» امروز دوشنبه در نشست خبری روز جهانی آگاهی از خطر مین و کمک به اقدام علیه آن درباره میزان اراضی استان‌های مرزی غرب و جنوب غرب کشور آلوده به مین و مواد منفجره به جا مانده از جنگ، افزود: پس از پایان هشت سال دفاع مقدس حدود ۴ میلیون و ۲۰۰ هزار هکتار از اراضی پنج استان مرزی غربی جنوب غربی کشور آلوده به انواع مین و مواد منفجره به جا مانده از جنگ شد.
معاون مهندسی دفاعی وپدافند غیر عامل وزارت دفاع درباره وضعیت مین زدایی در ایران پس از گذشت ۳۲ سال از پایان جنگ نیز عنوان کرد: حدود هزار و ۲۰۰ کیلومتر از مرز مشترک خشکی با عراق به بیش از ۲۰ میلیون انواع مین و مواد منفجره باقیمانده از جنگ آلوده شد که بلافاصله در همان سال ۱۳۶۷ فعالیت‌های مین زدایی و رفع آلودگی از مواد منفجره از شهرهای مرزی آغاز شد.
وی‌افزود: از سال ۶۷ تا سال ۸۲، عملیات پاکسازی توسط ارتش جمهوری اسلامی ایران، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و تحت مسوولیت وزارت کشور انجام شد تا اینکه پیرو مصوبه هیات دولت، این امر خطیر به وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح سپرده شد.
سلیمانی با بیان اینکه این وزارتخانه در انتهای سال ۱۳۸۴ با تاسیس مرکز مین زدایی بصورت تخصصی این امر را پیگیری کرد؛ اظهار داشت: مرکز مین زدایی نیز از بدو تاسیس تاکنون بیش از ۲ میلیون انواع مین و نزدیک به یک میلیون انواع مهمات عمل نکرده از جمله بمب‌ها، گلوله‌ها، خمپاره‌ها و نارنجک‌ها را کشف و منهدم کرده است.
وی تصریح کرد: اما در حال حاضر، پاکسازی اراضی آلوده در بسیاری از نقاط مرزی بدلیل سیلاب‌های فصلی، جابجایی لایه های خاک، عدم وجود جاده های دسترسی به برخی از اراضی آلوده، آبگرفتگی، جابجایی مین‌ها، گذشت زمان و پوسیده شدن مین هابه شرایط سخت و پیچیده ای رسیده که این دلایل باعث کندی روند پاکسازی در مناطق مرزی شده تا جایی که در بسیاری از موارد نیروهای مین بردار در اعماقی در حدود یک تا ۶ متر نیز مین‌ها و انواع مهمات عمل نکرده را از زمین خارج می کنند.
معاون مهندسی دفاعی وپدافند غیر عامل وزارت دفاع افزود: البته به غیر از فعالیت های متمرکز در مناطق مرزی، گروه‌های اورژانسی نیز در قرارگاه‌های پاکسازی این مرکز در ۵ استان آلوده تشکیل شده‌اند تا درصورت مشاهده انواع مهمات عمل نکرده توسط ساکنین و یا نیروی انتظامی، سریعا وارد عمل شده و مهمات مکشوفه را از آنجا جمع آوری و در محل امنی منهدم می کنند.
سلیمانی اضافه کرد: در طول سالیان گذشته حدود ۷ هزار عملیات موردی اورژانسی در سطح شهرها، روستاها و اراضی کشاورزی توسط قرارگاه های استانی مرکز انجام و در پی این عملیات ها حدود ۸۰ هزار تیر انواع مین و گلوله عمل نکرده و ۱۷۶ فروند بمب عمل نکرده کشف و منهدم شده است.
وی به چرایی علامت گذاری نشده زمین های آلوده به مین برای عدم ورود انسان‌ها و ساکنین مناطق مرزی به این‌گونه زمین ها اشاره کرد و اظهارداشت: میادین مین توسط یگان مین گذار در برخی موارد اجرا شده لکن در بسیاری موارد یا این علائم دست کاری یا حذف شده اند. به عنوان مثال در خصوص میادین مینی که به صورت تعجیلی در زمان جنگ کاشته شده اند علائمی وجود ندارد.
وی افزود: ذکر این نکته ضروری است که میدان مین می‌بایست از دید و تیر برخوردار بوده بدین معنی که نیازمند محافظت و نگهداری است. متاسفانه حجم وسیعی از این میادین در پنج استان درگیر ما فاقد علائم بوده و اجرای علامتگذاری موقت برای آنها مفید فایده نبوده و بواسطه عوامل انسانی یا جوی از بین می روند.
سلیمانی ادامه داد: مرکز مین زدایی بنا به اولویت بندی این مناطق از منظر احتمال مواجهه با خطر اقدام به علامتگذاری دائم کرده که با صرف هزینه زیادی همراه بوده است.
وی در خصوص اینکه پاکسازی اراضی آلوده به مین تا چه میزان می‌تواند کمک کند تا دولت به اهداف توسعه پایدار دست پیدا کند، گفت: از جمله آثار مهم رفع این معضل در کشور به جز کاهش تلفات انسانی ناشی از برخورد با مین و مواد منفجره به جامانده از جنگ، احیای صدها هزار هکتار از اراضی کشاورزی و هزاران هکتار از اراضی نفتی و توسعه اقتصادی و اجتماعی بوده و نشان دهنده این موضوع است که مین زدایی تا چه میزان می‌تواند در دستیابی به برخی از اهداف توسعه پایدار از جمله مهاجرت معکوس، پاکسازی اراضی کشاورزی و برداشت میلیون ها تن انواع نباتات، پاکسازی اراضی صنعتی، توسعه گردشگری، توسعه زیرساخت ها و ایجاد شبکه های برق، گاز و آب، پاکسازی مناطق حفاظت شده زیست محیطی و حمایت از انواع گونه های جانوری، نقش بسزایی ایفا کند.
وی اضافه کرد: به هر ترتیب در وهله اول شاید هزینه‌های مربوط به مین زدایی بار مالی سنگینی بر دوش دولت تحمیل کند اما زمانی که به آثار رفع این معضل نگاهی بیندازیم مشاهده خواهیم کرد که به ازای هر هکتار پاکسازی اگر حدود ۳۰ میلیون تومان هزینه می شود درآمدهای حاصله از آن بسیار بیشتر از این مبلغ خواهد بود.
معاون مهندسی دفاعی وپدافند غیر عامل وزارت دفاع تصریح کرد: اگر نگاهی به بازارچه های مرزی بیندازیم، می‌بینیم که تا چه میزان توانسته به توسعه اجتماعی و اقتصادی مناطق مرزی کمک کند.
وی ادامه داد: بازارچه های مرزی سالیان قبل بدلیل آلودگی مین و مواد منفجره وجود نداشتند و تردد مسافران و انتقال کالا انجام نمی گرفت که نمونه بارز آن بازارچه مرزی مهران است که بدلیل آلودگی امکان تردد وجود نداشت و حالا سالیانه میلیون ها نفر بدون هیچ خطری از این مرز برای سفر به عتبات عالیات استفاده می کنند.
سلیمانی درباره همکاری جوامع بین المللی برای پاکسازی ایران نیز عنوان کرد: ایران مظلوم ترین کشور در این حوزه است زیرا سالیانی است که جوامع بین المللی بدلیل اینکه ایران در معرض تحریم های گوناگون از سوی استعمارگران غرب قرار دارد، از اعطای هرگونه کمکی به ما دریغ کرده اند و تنها سازمان بین المللی که در سال های اخیر به ما اندک کمک هایی داشته دفتر نمایندگی کمیته بین المللی صلیب سرخ در ایران بوده است.
این مقام مسوول درباره فعالیت های صورت گرفته در زمینه توسعه روابط بین الملل با سازمان های بین المللی و سایر کشورهای متاثر از آلودگی مین و مواد منفجره به جامانده از جنگ هم بیان داشت: مرکز مین زدایی از بدو تاسیس تاکنون، با هدف انتقال تجربیات و اشتراک گذاری دانش و انعکاس اطلاعات مرتبط با حوزه مین زدایی به داخل ایران و نیز انعکاس فعالیت ها و اقدامات بشردوستانه ایران در جوامع بین المللی، ضمن حضور در کنفرانس ها و سمینارهای مختلف، با کشورهای متاثر از آلودگی و سازمان های بین المللی درگیر با معضل مین، ارتباطات خود را ایجاد کرده و درحال توسعه است.
وی ادامه داد: کمیسیون همکاری های مشترک مین زدایی فی مابین ایران و عراق، امضای یادداشت تفاهم همکاری فی مابین مرکز مین زدایی جمهوری اسلامی ایران و کمیته بین المللی صلیب سرخ، حضور نمایندگان مرکز در نشست سالانه بین المللی روسای ملی مین زدایی و مشاوران سازمان ملل در ژنو، میزبانی از رییس مرکز بین المللی مین زدایی بشردوستانه ژنو و بازدید ایشان از مناطق عملیاتی مین زدایی در ایران، برگزاری سالانه مراسم روز جهانی آگاهی از خطر مین و کمک به اقدام علیه آن در ۴ آوریل هرسال، برگزاری و حضور در نشست کشورهای فارسی زبان در حوزه مین زدایی، تبادل هیات با برخی از کشورهای متاثر از آلودگی مانند کرواسی، عراق و افغانستان، بازدید سفیران و نمایندگان کشورهای حامی مالی و متاثر از آلودگی از مناطق عملیاتی مین زدایی ایران در استان خوزستان و برگزاری اولین نشست بین المللی مین زدایی در تهران از جمله فعالیت های این مرکز در جهت توسعه روابط بین المللی است.
وی تصریح کرد: البته در سال جدید نیز قصد دارد روابط خود را توسعه بخشد و امیدوار است که بتواند زمینه صدور خدمات فنی و دانشی مین زدایی را فراهم کند.
سلیمانی در پاسخ به سئوالی مبنی بر اینکه افتتاح مرکز آموزش بین المللی مین زدایی جمهوری اسلامی ایران در سال ۹۸، این مرکز چه امکاناتی دارد و با چه هدفی تاسیس شده و قرار است چه فعالیتی را انجام دهد، گفت: مرکز مین زدایی به منظور ارتقاء سطح علمی مرتبط بافعالیت‌های مین زدایی بشردوستانه، در سال ۱۳۹۸ اقدام به تاسیس یک مجموعه آموزشی با عنوان مرکز آموزش بین المللی مین زدایی بشردوستانه جمهوری اسلامی ایران کرد تا بتواند با ارائه آموزش های مرتبط با این حوزه در سطح استانداردهای ملی و بین المللی، به دیگر کشورهای درگیر این معضل نیز کمک کند.
وی اضافه کرد: ماموریت این مرکز گردآوری، دستیابی، توسعه، تدوین و نشر دانش و همچنین تربیت نیروی انسانی متخصص ملی و بین المللی در زمینه مین زدایی بشر دوستانه است؛ این مجموعه شامل اقامتگاه فراگیران، کلاس های تخصصی مین، مهمات، تجهیزات پاکسازی و کلاس آموزش و آگاهسازی خطر مین و مهمات عمل نکرده، مجموعه نمایشگاهی دستگاه های انفجاری ابتکاری، نمایشگاه مهمات هوایی و دریایی، کارگاه شبیه ساز رایانه ای پاکسازی، میدان مین آموزشی، میدان آزمون و ارزیابی فلزیاب ها و نیز میدان آزمون و ارزیابی ماشین های مکانیزه پاکسازی است.
سلیمانی گفت: اگر نگاهی به کشورهای همسایه ایران بیندازیم مشاهده می کنیم که افغانستان، عراق، آذربایجان و سوریه، به دلیل جنگ و درگیری های تروریستی با معضل مین و مواد منفجره روبرو هستند و این مرکز که با مطالعه دقیق مراکز آموزش مین زدایی سایر کشورها تجهیز شده است، می تواند زمینه ساز ارتقاء سطح علمی و فنی مین برداران فعال در این کشورها باشد.
وی خاطرنشان کرد: این آمادگی وجود دارد تا با پذیرش فراگیران کشورهای درگیر، انواع مین و گلوله و مواد منفجره با دانش و تجربه خود در راستای آموزش مقابله با این تهدیدات و استقرار صلح و امنیت جهانی گام های اساسی را بردارد.