به دنبال موفقیت‌آمیز بودن انجام تست گرم نخستین قطار مترو ملی فردا در مراسمی از قطار مترو ملی با ۸۵ درصد تولید داخلی رونمایی می شود.
به گزارش روز چهارشنبه جهاددانشگاهی، انجام این مگا پروژه فناورانه کشور که به همت پژوهشگران و مهندسان جهاد دانشگاهی، شرکت واگن سازی تهران، شرکت مپنا و ۱۸ شرکت دانش‌بنیان، تکمیل و به مرحله بهره‌برداری رسید از آن جهت حائز اهمیت است که برخی باور نداشتند که این کار مهم در داخل و به‌ویژه بخش سیستم پیچیده کنترلی آن قابل انجام باشد، اما با دانش و تلاش جهادی طراحی و تولید سیستم رانش که به لحاظ فناوری پیچیده‌ترین قسمت قطار مترو محسوب می‌شود و در صنعت مترو سازی از آن به‌عنوان مغز، قلب و ماهیچه‌های یک قطار نامبرده شده و حدود ۳۰ درصد قیمت یک قطار را تشکیل می‌دهد به بهترین شکل و با پیشرفته‌ترین فناوری توسط جهادگران جهاد دانشگاهی در واحد علم و صنعت انجام شد.
تولید مغز، قلب و ماهیچه‌های یک قطار مترو توسط جهادگران جهاددانشگاهی
حمید رضا طیبی رییس جهاد دانشگاهی در این زمینه گفت: سیستم رانش شامل بخش کنترل مرکزی یا TIMS، بخش انتقال انرژی الکتریکی به‌قطار مترو یا H.V. BOX، بخش کنترل دور موتورهای الکتریکی یا MCM ها بخش تأمین انرژی مصرفی داخل واگن و شارژ باطری‌های اضطراری، ACM، موتورهای الکتریکی، گیربکس‌ها و مقاومت‌های ترمزی روسلف‌های الکتریکی است.
وی با بیان این که در حال احداث خطوط مترو در ۹ کلان‌شهر (تهران، مشهد، اصفهان، شیراز، تبریز، قم، اهواز، کرج و کرمانشاه) هستیم و همچنین تصویب شده تا برای شهرهایی که جمعیت آن به بالای یک‌میلیون نفر است، خطوط مترو ایجاد شود گفت: برای راه‌اندازی این خطوط به هزاران واگن مترو نیاز بوده که برخی این نیاز را به ۱۰ هزار واگن برآورد می‌کنند.
رییس جهاد دانشگاهی ادامه داد: تصور کنید اگر این واگن‌ها و تجهیزات پیشرفته به‌کار رفته در آنها مثل بدنه، شاسی و یا بوژی؛ سیستم رانش و یا حرکت، ترمزها، درب‌ها، سیستم‌های تهویه، کلیه دکوراسیون داخلی و سایر اجزاء ساخت داخل شود چه حجم عظیمی از محصولات ساخت داخل در کشور تولید می‌شود؟،
طیبی خاطرنشان کرد: کشورهای همسایه و سایر کشورها نیز یا صاحب خطوط مترو بوده یا به‌سرعت به‌دنبال ایجاد آن هستند که جهاددانشگاهی بااطلاع از استراتژی توسعه خطوط مترو و شروع متروی تهران و با اتکاء به تجربیات ارزشمند خود در تولید فناوری مختلف در حوزه‌های برق و مکانیک، طراحی و ساخت پیشرفته‌ترین بخش واگن‌های مترو به‌نام سیستم کامل رانش واگن‌های مترو (Full ProPulsion System) را از سال ۱۳۸۳ در دستور کار خود قرار داد.
وی با بیان این که طراحی و ساخت یک رام قطار هفت واگن مترو کار بزرگی بود که نقطه اصلی انجام آن در زمان بررسی برنامه ششم توسعه کشور در مجلس شورای اسلامی توسط جهاد دانشگاهی گذاشته شد، یادآور شد: باوجود مشکلات حاصل از تحریم در تامین قطعات با لطف خداوند و همت جهادی همه دست‌اندرکاران این پروژه فاز اول طراحی ساخت و تست آزمایشی را در پایان ۱۸ ماه با موفقیت به پایان رساندیم.
تلاش جهاددانشگاهی برای اجرای پروژه طبق زمان‌بندی تعیین‌شده
براساس این گزارش، یکی از ملزومات بهره‌وری حداکثری از شبکه راه‌آهن ریلی درون شهری تامین به‌موقع ناوگان حمل‌ونقلی و تعمیرات دوره‌ای قطعات مستعمل قطارهای مترویی است و با توجه به افزایش طول شبکه و تعداد ایستگاه‌های مترو در کلان‌شهرها نیاز به افزایش و همچنین تجهیز واگن‌ها بوده است که به دلیل تحریم‌های سخت بین‌المللی در سال‌های اخیر امکان توسعه این ناوگان نبود.
به همین منظور با عنایت به لزوم تحقق ماده ۵۴ قانون برنامه ششم توسعه از تیرماه سال ۹۸ همکاری مشترکی بین معاونت علمی ریاست جمهوری، راه‌آهن شهری و صندوق نوآوری و شکوفایی شکل گرفت تا طی قرارداد ۱۸ ماهه، پروژه قطار مترو به سرانجام برسد.
در این پروژه سهم ۲۵ درصدی تا ۳۰ درصدی شرکت‌های داخلی از دانش طراحی، ساخت و تامین قطعات قطارهای مترو به ۸۵ درصد افزایش‌یافته است.
قطار ملی مترو با توجه به توانمندی‌ها و ظرفیت‌های موجود در کشور و با همکاری شرکت های مختلف داخلی از جمله ۱۸ شرکت دانش‌بنیان و چهار مجموعه صنعتی به نام‌های جهاددانشگاهی، شرکت واگن سازی تهران، مپنا و ایریکو با در نظر گرفتن ۱۸ زیرسیستم طراحی‌شده و تغییرات اعمال‌شده در آن براساس تجربیات ۲۰ سال گذشته در استفاده از سه نسل واگن‌ها صورت پذیرفته است.
طراحی و ساخت سیستم رانش، تهویه مطبوع، بدنه قطار، بوژی، ترمز، راهروی بین واگنی، درهای قطار، دکوراسیون داخلی و هوشمندسازی سیستم اطلاعات ازجمله مهم‌ترین اقدامات صورت گرفته توسط شرکت‌های داخلی برای تولید قطار ملی مترو بوده است.
تلاش جهاددانشگاهی در این مسیر، اجرای پروژه طبق زمان‌بندی تعیین‌شده، با رعایت کامل استانداردهای بین‌المللی و براساس دانش و فناوری بومی بود که بنا به گفته مسوولان حامی این طرح، جهاددانشگاهی در این زمینه عملکرد بسیار خوبی داشته است و در همین زمینه معاون علمی و فناوری رییس جمهوری در آخرین روزهای اسفندماه در مراسم تفاهم‌نامه بازسازی کامل ۳۱ رام قطار مترو و انعقاد قرارداد خرید ۱۰۵ دستگاه واگن قطار مترو از جهاددانشگاهی برای انجام این پروژه ملی قدردانی کرد.
میلیاردها تومان صرفه‌جویی ارزی با داخلی‌سازی قطار متر ملی
علی امام مدیرعامل متروی تهران نیز به نقش جهاددانشگاهی در ساخت قطار ملی اشاره‌کرده و با بیان این که این نهاد درزمینه ساخت تکنولوژی رانش قطارهای مترو وارد میدان شد و توانست با موفقیت به این دستاورد برسد، تأکید کرد: ازآنجایی‌که قطارهای مترو، فاقد لوکوموتیو هستند و از هفت واگن، ۵ واگن خودکشش هستند، باید سیستم رانش آنها به‌خوبی فعال باشد و کنترل لازم را نیز انجام دهد که این سیستم مهم توسط جهاددانشگاهی تعبیه شده و با داخلی‌سازی این قسمت، میلیاردها تومان در ساخت قطارها صرفه‌جویی ارزی شده است.
مدیرعامل متروی تهران در مورد دستاوردهای قطار ملی مترو گفت: ایجاد حداقل ۲۵ هزار شغل مستقیم و غیرمستقیم، فعال شدن حدود ۲۵۰ شرکت داخلی در زمینه تأمین مواد اولیه و همچنین سازندگان قطعات صنعت ریلی، کاهش ۲۰ تا ۲۵ درصدی قیمت تمام شده واگن‌های مترو، صرفه‌جوئی ارزی، توسعه فعالیت شرکت‌های دانش‌بنیان مرتبط با این صنعت، استفاده از ظرفیت کامل پنج شرکت واگن‌ساز و ... بخشی از ثمرات پروژه قطار ملی مترو است.
با روحیه جهادی دستیابی به هر فناوری امکان‌پذیر است
به سرانجام رسیدن این طرح بزرگ ملی که آن را به‌عنوان گام مهمی در مسیر خودکفایی در سیستم ریلی شهری نام می‌برند، در سالی که رهبر انقلاب اسلامی آن را «تولید؛ پشتیبانی‌ها، مانع‌زدایی‌ها» نام‌گذاری فرمودند از آن جهت حائز اهمیت است که خیلی‌ها باور نداشتند که این کار مهم در داخل آن هم با وجود تحریم‌های ظالمانه و سنگین انجام پذیر باشد، اما همان‌گونه که دکتر طیبی نیز در مصاحبه‌ها پیرامون این پروژه ملی تاکید کرده‌اند: ما در جهاد دانشگاهی با روحیه جهادی که تقاطع سه عامل ایمان، علم و عمل است، باور داریم که دستیابی به هر فناوری امکان‌پذیر بوده و چنانکه آن را در تولید فناوری‌های دیگر اثبات کرده بودیم توانستیم در تولید این فناوری نیز موفق شویم.