آیت‌الله لطف‌الله دژکام، شامگاه سه‌شنبه در آیین بزرگداشت یاد روز شیخ اجل سعدی شیرازی در شیراز افزود: اگر این ویژگی‌ها را در خودمان هم به وجود بیاوریم راز و رمز جاودانگی سعدی را در خویش بازنمود داده‌ایم و همچنان که سعدی و حافظ و بزرگانی مانند آنها می مانند شما هم ماندگار همه روزگاران خواهید شد.
وی، نکونامی را یکی از ویژگی‌های سعدی دانست و ادامه داد: همان گونه که سعدی در غزل مشهورش گفته ‘سعدیا مرد نکونام نمیرد هرگز، مرده آن است که نامش به نکویی نبرند’، خودش نیز به واسطه همین نکونامی در یاد و خاطره جهانیان زنده مانده است و هرچه از حال و احوال و تاریخ سعدی می خوانیم از نکونامی او بیشتر آگاه می شویم.
امام جمعه شیراز تصریح کرد: عاشق بودن سعدی یکی دیگر از مهمترین صفات برجسته این شاعر بزرگ است، سعدی در ابراز محبت به مبدا هستی، خوبان، نیکوسیرتان، انسان ها و هم نوعان غوغایی به راه انداخته و قله همه خوبی‌ها، خیرات و نیکی‌ها را که پیامبر (ص) واهل بیت (ع) هستند را نیز همان گونه که خود سروده که ‘سعدی اگر عاشقی کنی و جوانی، عشق محمد بس است و آل محمد’، محور عشق خودش قرار داده است.
آیت‌الله دژکام، زیباگویی و زیباشناسی شیخ اجل را از دیگر راز و رمزهای مانایی این شاعر بزرگ در تاریخ ایران و جهان برشمرد و افزود: زیبایی موجود در لفظ سعدی را افزون بر هفت قرن است که هیچ کس نتوانسته تکرار کند و هر کس در این وادی قدمی زده دست حسرت به دندان گزیده و بازگشته است و در اوج معنایی و زیباشناسی نیز بهره مندی از زیباترین و جاودانه ترین کلام در عالم را جناب سعدی به همه ما یاد داده است که در دیوان او بیش از یک هزار و ۲۰۰ آیه قرآن کریم اشاره شده است.
وی اظهار داشت: آخرت اندیشی سعدی چهارمین ویژگی منحصر به فرد این شاعر فرهیخته است، سعدی دنیا را آنقدر نمی دید که غم دنیا را بخورد و اگر غمی هم داشت غم آخرت بود و از همین روست که شما می دانید در اوج مسائل و سختی هایی که در تاریخ آن روزگار گذشته، باز سعدی سرخوش و سرمست است و دلیل آن نیز این بود که سعدی دل به آخرت بسته و نگاهش به دنیا این است که سرای گذر و عبور و دل نبستن است و این منظور را نیز خود چنان سروده که ‘دنیی آنقدر ندارد که براو رشک برند، یا وجود و عدمش را غم بیهوده خورند.
نماینده ولی فقیه در فارس و امام جمعه شیراز ادامه داد: به امید تجربه روزگاری برای همه انسان‌ها، روزگاری که مردم اهل آن عموما اهل صفات زیباگویی، زیبا پسندی، آخرت اندیشی، عشق و نکونامی باشند، و آرزوی همه خوبی‌هایی که در زبان سعدی است را برای همه انسان ها داریم.
منش سعدی مدارا، امید و تدبیر است
استاندار فارس نیز با بیان اینکه، سخن این استاد بی بدیل سخن سرایی فارسی را کلام اعتدال و منش او مشی مدارا،امید و تدبیراست و گفت: صدای سخن سعدی، صدای آشنا و آیینه آرزوی تمام عصرها و نسل هاست و امروز در تلخ کامیِ شیوعِ کرونا، این صدا، روشن تر و رساتر از همیشه، در تمام دنیا، در داخل و خارج از مرزها به ویژه در فارس، زادگاه آن استاد بلندآوازه، حس همدلی و لزوم تلاش برای رهایی انسان از درد مشترک را متذکر می شود.
عنایت الله رحیمی با بیان این که آثار گرانبهای سعدی، حاملِ باورها، ارزش ها و فرهنگ متعالی و ممتاز ایرانی – اسلامی و منادی تعامل با همنوع است گفت: سعدی تمام جهان را یک پیکر واحد می بیند و درد انسان ها را درد مشترک به حساب می آورد و می داند که حالِ ما، خوب خواهد بود اگر حالِ دنیا خوب باشد.
رحیمی دعوت به همزیستی جامعه بشری را یکی از مهمترین اهداف سعدی برشمرد و ادامه داد: سعدی تنها یک شاعر یا نویسنده نیست بلکه یک مصلح بزرگ اجتماعی است که جانمایه ی یک فرهنگ غنی و روح یک ملت بزرگ را در لباسی فاخر در آیینه ادبیات فارسی، به جهانیان، اهدا نموده و نام خود را به نیکی بر صحیفه دل ها، جاوید و ماندگار کرده است.
استاندار فارس با اشاره به تبحر سعدی در سخن سرایی خاطرنشان کرد: این نگین بی بدیل درخشان آسمان ادب و فرهنگ در گلستان بی بدیلش آیینه دار واقعیات جامعه است است و آنچه«هست» را از دوربینِ نگاهِ بینندگان می گذراند.
رحیمی ادامه داد: سعدی در بوستان بی نظیرش، جامِ جانِ مشتاقانِ اخلاق و معرفت را از پیمانه «خوبی ها و بایدها» پُر می کند. در مجالس و قصایدش، اندرز و تدبیر و امید را به کام جان می ریزد.
استاندار فارس گفت: سعدی در غزلیاتش، عشق و سرزندگی را با ترجمانی متفاوت، دل انگیز و بدیع، به تصویر می کشد و کامِ دلدادگان را شیرین و شیرین تر می کند و در یک کلام: «قیامت می کند سعدی بدین شیرین سخن گفتن».
رحیمی ضمن ابراز امیدواری نسبت به استمرار برگزاری یادروز سعدی گفت: امیدوارم آثار سعدی شیرازی چون گذشته در میان مردمان و در زندگی عملی آنان، جاری و ساری گردد و در پرتو اندیشه های بلندِ آن ستاره روشنِ آسمانِ ادب و فرهنگ، شاهد دنیایی آرمانی و انسانی باشیم.
سخن سعدی دعوت همگان به خدمت به خلق است
مدیر مرکز سعدی شناسی هم با اشاره به اینکه فلسفه آفرینش مسئله‌ای چندتباری است که ریشه در علوم فلسفه، کلام و عرفان دارد گفت: نگاه قرآنی به این امر بیانگر آن است که آفرینش هر یک از موجودات جهان، به سبب غرض و غایتی است که از نخستین طلیعه پیدایش جهان آفرینش، بدان سوی و هدف، در حرکت است، غرض و غایتی که همانا انسان است و آسمانها و زمین و هرآنچه در آن برای او خلق شده و خداوند آنها را مسخر انسان قرار داده تا مفاهیمی همچون خلافت، آزمایش، رحمت و مغفرت، عبادت و معرفت، تقوا، شکر و سپاس، تفکر و تعقل، هدایت، رستگاری و بازگشت را به تجلی گذارد و این همه اغراض و مفاهیمی است که در نص صریح قرآن و در فلسفه آفرینش بدان اشاره شده و مجرای عبور از این همه در سه عنصر توحید، تقرب و معرفت نهفته است.
کوروش کمالی سروستانی افزود: فلسفه جهان و انسان دو حقیقت جدائی ناپذیر است که هم در بخش نظری فلسفه قابل تامل است و هم در بخش عملی.
وی ادامه داد: بر این اساس، شرایع و انبیاء از سویی و فلاسفه و حکما در کسوت شاعران و نویسندگان از دیگر سوی بر آن شده‌اند تا نوع انسانی را از اهمیت و ارزش جهان به وجود انسان را و اهمیت و ارزش انسان به ارزش‌های معنوی و اخلاقی را برای سیر تکاملی بشر که در جوهره جهان یک قاعده طبیعی است به او یادآور شوند.
وی، ضمن برشمردن نقش شیخ اجل سعدی شیرازی در تبیین کرامت های انسانی و حفظ ارزش های آن، آثار وی را حامل تعاریفی صحیح از زندگی فردی و اجتماعی انسان ها، دینداری و حکومت‌داری آنان در امنیت و صلح و عدالت اجتماعی دانست.
او گفت: عرفان و معرفت سعدی به مانند سیاست و حکومت‌داری و فرمانروایی او حوزه اجتماع را دربرمی‌گیرد، یعنی همان کاربردی کردن مفاهیم عرفان نظری در عرفان عملی به منظور نجات جامعه خویش و از این روست که در دیدگاه او عارف، کسی است که به ظاهر حقیقت دینی قانع نیست، بلکه در باطن حقایق دینی ژرف‌کاوی می‌کند و در اندیشه ارتباط با مردم و مرهم نهادن بر زخم‌های جامعه و مردم است.
مدیر مرکز سعدی شناسی، انسان کامل را در نگرش عرفان اسلامی فردی برون گرا دانست و اضافه کرد: سعدی نیز ضمن برخورداری از کمال عقلی و سیر و سلوک معنوی و تهذیب نفس، در متن و عینیت جامعه حضور دارد و در عرفان عملی، پاکبازانه، همگان را در هر کسوت و موقعیتی، دعوت به خدمت به خلق می کند.
بهره‌برداری از مجتمع فرهنگی سعدی همزمان با ایام بزرگداشت این شاعر بزرگ
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری فارس هم در این آیین، با اشاره به تکمیل مجتمع فرهنگی سعدی گفت: این مرکز که با اعتباری بالغ بر ۴۰ میلیارد تومان احداث شده و به عنوان یک مرکز پژوهشی و علمی در اختیار علاقمندان قرار خواهد گرفت همزمان با ایام بزرگداشت شیخ اجل سعدی شیرازی به بهره برداری خواهد رسید.
مصیب امیری افزود: این مجتمع با فضایی بالغ بر ۲ هزار و ۷۰۰ متر مربع در جوار آرامگاه شیخ اجل ایجاد شده و دارای بخش‌های متعدد از جمله مرکز کتابخانه و اسناد با فضایی بالغ بر ۴۳۲ مترمربع، فضایی ویژه نمایشگاه های موقت به وسعت ۳۲۴ مترمربع، فضاهای خدماتی و عمومی به وسعت ۷۶۰ متر مربع و همچنین سالن آمفی تئاتر با گنجایش ۲۷۰ نفر خواهد بود.
او ادامه داد: با وجود قرارگیری این فضا در جوار آرامگاه سعدی، طراحی آن به گونه ای است که از لحاظ بصری تاثیری بر آرامگاه سعدی ندارد و از سویی با توجه به همجواری آن با آرامگاه سعدی فضایی را جهت بحث و بررسی به عنوان یک مرکز پژوهشی و برگزاری نشست‌ها و رویدادهای علمی در اختیار علاقمندان قرار خواهد داد.
یکم اردیبهشت در تقویم ملی به نام یادروز سعدی شیرازی شاعر ایرانی نامگذاری شده است.