به گزارش ایرنا ۴۱ درصد جمعیت خراسان جنوبی در مناطق روستایی سکونت دارد و بخش عمده‌ای از مشاغل مردم این استان کشاورزی و دامداری است، علاوه بر این با توجه به مرز طولانی خراسان جنوبی با کشور افغانستان ماندگاری جمعیت در نوار مرزی شرق کشور اهمیت فراوان دارد.
از این رو توجه به تامین زیرساخت‌های زندگی و کار در روستا به ویژه آب همواره مورد تاکید و مطالبه بوده که در هشت سال اخیر با برنامه‌ریزی، همت و تلاش دولتمردان طرح‌های آبرسانی پایدار به مناطق روستایی و عشایری در دستور کار قرار گرفت.
آبرسانی به روستاهای خراسان جنوبی در شرایط خشکسالی و کم‌آبی که این استان کویری به آن دچار است، یکی از خدمات ماندگار دولت تدبیر و امید و وزارت نیرو بوده به طوری که ضریب برخورداری از آب در روستاهای استان از ۸۹.۴۷ به ۹۳.۶ درصد و ضریب بهره‌مندی از آب از ۷۲.۶۹ به ۷۶.۴ افزایش یافته است.
آمارهای موجود نشان می‌دهد دولت با وجود تحریم و تنگناهای مالی در سال‌های اخیر برای اجرای طرح‌های توسعه روستایی در قالب احداث و تکمیل مجتمع‌های بزرگ یا کوچک آبرسانی به صورت گسترده و بی‌وقفه در تلاش بوده و برنامه آبرسانی به ۳۶ روستای استان با جمعیت بالغ بر پنج هزار خانوار در سال گذشته، آبرسانی به ۱۲ روستا با جمعیت ۹ هزار و ۶۳۲ نفر در سال جاری و تکمیل طرح آبرسانی به ۱۸ روستا تا پایان خرداد امسال خود شاهد این مدعا است.
براساس برنامه‌ریزی صورت گرفته تا پایان سال ۱۴۰۰ تمامی روستاهای پرجمعیت خراسان جنوبی یعنی ۱۰۰ روستا با اولویت مناطق مرزی و محروم از آب شرب سالم و پایدار برخوردار خواهند شد.
آغاز پویش #هر هفته الف_ب_ایران با آبرسانی به ۱۲ روستا
تداوم نهضت آبرسانی به روستاهای خراسان جنوبی به گونه‌ای بوده که سهم این استان از پویش #هر هفته الف_ب_ایران در سال جاری با افتتاح طرح آبرسانی به ۱۲ روستا با اعتبار ۱۸ میلیارد تومان در پنجمین هفته این پویش سراسری رقم خورد.
روز گذشته با افتتاح این طرح‌ها که از طریق ارتباط تصویری با وزیر نیرو انجام شد، ۹ هزار و ۶۳۲ نفر در روستاهای «علی‌آباد داورآباد، مهدی‌آباد، اشک، خورشیدان، محمدیه، بهمن‌آباد، فندخت، آفریز، تیغدر، شهرک قومنجان، کرچ و بویک» در شهرستان‌های بیرجند، درمیان، قاینات و زیرکوه به آب سالم و بهداشتی دسترسی پیدا کردند و ضریب بهره‌مندی از آب شرب بهداشتی در استان یک درصد افزایش یافت.
وزیر نیرو در این ارتباط تصویری گفت: خراسان جنوبی اولین استانی بود که طرح سازگاری با کم‌آبی را تهیه و تصویب کرد که این مسئله حاکی از همکاری دستگاه‌های اجرایی در این استان است.
رضا اردکانیان افزود: هدف از تهیه این طرح در استان‌ها انتقال این پیام به جامعه است که خشکسالی یک حادثه غیرمترقبه در کشور ما نیست و باید با این پدیده مانند پدرانمان سازگار شویم.
وی درخصوص پروژه‌های کاهش هدررفت آب در استان‌ها گفت: کاهش هدررفت در شبکه‌ها مسوولیت بزرگ وزارت نیرو، شرکت مهندسی و شرکت آب و فاضلاب استان‌هاست.
وزیر نیرو به افتتاح پروژه آبرسانی به ۹۱ روستای کشور در پنجمین هفته پویش #هر هفته الف_ب_ایران اشاره کرد و گفت: از این تعداد ۱۲ پروژه در خراسان جنوبی به بهره‌برداری رسید.
۱۸ روستای دیگر در نوبت افتتاح طرح آبرسانی
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان خراسان جنوبی هم گفت: با توجه به تلاش‌های صورت گرفته ۱۸ پروژه آبرسانی روستایی تا پایان خرداد امسال در این استان به بهره‌برداری می‌رسد و آبرسانی به مابقی روستاها تا پایان سال جاری در دستور کار قرار دارد.
حسین امامی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: در دولت تدبیر و امید آبرسانی پایدار به ۱۶۰ روستای خراسان جنوبی با اعتبار ۱۸۷ میلیارد تومان انجام شد که ۸۰ هزار نفر در این روستاها از آب سالم و بهداشتی برخوردار شدند.
وی اظهار داشت: با این اقدامات و اجرای طرح‌های آبرسانی ضریب بهره‌مندی از آب از ۷۲.۶۹ به ۷۶.۴ و ضریب برخورداری از آب در روستاهای استان از ۸۹.۴۷ به ۹۳.۶ افزایش یافته است.
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان خراسان جنوبی گفت: سال گذشته آبرسانی پایدار به ۳۶ روستای خراسان جنوبی با اعتبار ۳۲ میلیارد تومان و بهره‌مندی جمعیت پنج هزار خانوار انجام شد.
وی بیان کرد: امسال نیز با مجموع اعتبارات ماده ۵۶ قانون الحاق (ظرفیت قانونی در بودجه سالانه) آبرسانی پایدار به ۱۰۰ روستای استان را در دستور کار داریم و طرح آبرسانی به ۱۲ روستا با اعتبار ۱۸ میلیارد تومان روز گذشته در پنجمین هفته پویش #هر هفته الف_ب_ایران در سال جاری و با ارتباط تصویری وزیر نیرو به بهره‌برداری رسید.
افتتاح ۴۰۰ میلیارد تومان پروژه تا پایان خرداد
امامی به تشکیل قرارگاه استانی آب در جاری با تدبیر استاندار خراسان جنوبی اشاره کرد و گفت: برنامه جامع برای جلوگیری از تنش آبی در روستاهای استان شکل گرفته تا شاهد اقدامات شایسته در راستای خدمت‌رسانی به مردم استان بخصوص در فصل تابستان باشیم.
وی بیان کرد: شرکت آب و فاضلاب خراسان جنوبی ۴۰۰ میلیارد تومان پروژه را تا خرداد امسال شامل آبرسانی به ۱۸ روستا و بهره‌برداری از مدول دوم تصفیه‌خانه فاضلاب بیرجند را به بهره‌برداری می‌رساند.
وی به میزان اعتبار پروژه‌های مشترک اجرایی شده با سایر نهادها در راستای آبرسانی به مناطق روستایی اشاره کرد و گفت: این شرکت پروژه‌های مشترک آبرسانی با بنیاد علوی به مبلغ چهار میلیارد تومان، کمیته امداد امام خمینی (ره) به مبلغ هفت میلیارد تومان، بنیاد برکت هشت میلیارد تومان و بنیاد ابراهیمی ۲.۵ میلیارد تومان انجام داده است.
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب خراسان جنوبی ادامه داد: این مجموعه با بسیج سازندگی برای اجرای پروژه‌های مشترک آبرسانی و قرارگاه محرومیت‌زدایی سپاه در اجرای ۲ پروژه آبرسانی به مجتمع آبرسانی خیرآباد و خوشاب همکاری داشته است.
وی تصریح کرد: براساس برنامه‌ریزی صورت گرفته تا پایان سال ۱۴۰۰ تمامی روستاهای پرجمعیت استان با اولویت مناطق مرزی و محروم از آب شرب سالم برخوردار خواهند شد.
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان خراسان جنوبی اظهار داشت: در حال حاضر ۳۳ مجتمع آبرسانی روستایی در استان خراسان جنوبی در دست اجراست که ۶ مجتمع تا پایان امسال تکمیل می‌شود و تکمیل ۲۷ مجتمع دیگر در سال آینده در دستور کار قرار دارد.
وی گفت: یکی از معضلات اساسی استان، هدررفت آب در شبکه شهری و روستایی است که هدررفت آب شهری ۳۱ درصد و روستایی ۳۹ درصد است و ۱۰ درصد از متوسط کشوری بالاتر است.
وی با بیان اینکه در برنامه داریم در گام نخست هدردهی شبکه آبرسانی را تا متوسط کشوری و در نهایت به ۱۵ درصد برسانیم، عنوان کرد: در راستای کاهش میزان هدررفت آب نیز در سال جاری برنامه‌ریزی برای کاهش سه درصدی میزان پرت آب در این مجموعه انجام شده است.
آبرسانی سیار به ۶۵ هزار روستایی
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب خراسان جنوبی گفت: از ابتدای دولت تدبیر و امید در راستای کاهش هدررفت آب در شهرها و روستاهای استان ۱۲۵ کیلومتر اصلاح خط انتقال و ۴۵۰ کیلومتر بازسازی شبکه توزیع انجام شده است.
وی افزود: سال گذشته ۴۰۰ کیلومتر اجرای خط انتقال آب و شبکه، اصلاح و بازسازی شبکه در استان اجرایی شد و امسال نیز اصلاح و بازسازی ۵۵۰ کیلومتر را در برنامه داریم همچنین امسال ۲۸ هزار متر مکعب مخزن ذخیره آب و حفر و تجهیز ۲۵ حلقه چاه در مناطق شهری و روستایی خراسان جنوبی در دستور کار است.
امامی با اشاره به اینکه ۱۳ درصد جمعیت روستایی استان زیرپوشش آبرسانی سیار قرار دارند گفت: اکنون به ۳۸۱ روستای استان با جمعیت ۶۵ هزار نفر آبرسانی سیار انجام می‌شود که تعداد این روستاها در اوج مصرف تابستان به ۴۵۰ روستای افزایش خواهد یافت.
وی عنوان کرد: در استان به ازای هر خانوار روستایی ۱۲۰ لیتر آب ارسال می‌شود و امسال پیش‌بینی ما ارسال ۳۳۰ هزار متر مکعب آب با اعتبار ۱۰ میلیارد تومان برای روستاییان است.
خراسان جنوبی نیازمند توجه ویژه در زمینه آب
استاندار خراسان جنوبی هم گفت: کم‌آبی و تداوم خشکسالی امسال تاثیر جدی بر بخش دامداری و کشاورزی استان گذاشته و خراسان جنوبی نیازمند توجه ویژه در سطح ملی است.
حمید ملانوری افزود: قرارگاه استانی آب را در سال جاری برای ساماندهی آبرسانی به روستاها با محوریت معاونت امور عمرانی استانداری راه‌اندازی کردیم تا از تمامی ظرفیت‌ها برای فصل گرما استفاده شود اما باید مسوولان توجه خاصی به این استان کم‌آب داشته باشند.
وی به گستردگی استان خراسان جنوبی اشاره کرد و گفت: با توجه به گستردگی، خشک و کویری بودن، کم‌آبی و تعدد روستاهای استان، لازم است درخصوص تامین اعتبارات تخصیصی به استان توجه ویژه صورت گیرد.
استاندار خراسان جنوبی گفت: با وجود اقدامات وزارت نیرو و دستگاه‌های تابعه در استان برای آبرسانی پایدار به مناطق روستایی، کاهش شدید بارندگی و خشکسالی پوشش گیاهی مراتع را به شدت کاهش داده است و مردم در تامین نهاده‌های دامی با مشکلاتی روبه‌رو هستند.
ملانوری افزود: با توجه به کاهش شدید بارندگی‌ها، خراسان جنوبی بحرانی‌ترین وضعیت خشکسالی خود را در ۵۰ سال گذشته تجربه می‌کند لذا منابع آبی استان از وضعیت تاسف‌بار و بحرانی برخوردار است.
وی عنوان کرد: سال گذشته بعد از ۲ دهه خشکسالی، خراسان جنوبی با ۱۶۳ میلیمتر بارندگی از وضعیت نسبتا خوبی برخوردار شد و امید را در دل مردم استان زنده کرد.
ملانوری اظهار داشت: در حال حاضر ۳۸۰ روستای خراسان جنوبی به صورت سیار آبرسانی می‌شود و با توجه به خشک شدن قنات‌ها، چشمه‌ها و چاه‌های آب، این آمار تا فرا رسیدن فصل تابستان به حدود ۴۳۰ تا ۴۵۰ روستا می‌رسد.
وی شبکه‌های فرسوده آب را از دیگر مشکلات این استان برشمرد و گفت: میزان هدررفت آب شهری ۳۱ درصد و روستایی ۳۹ درصد است که باعث می‌شود علی‌رغم کم‌آبی شدید، حدود یک سوم تا ۴۰ درصد آبی که استحصال می‌شود، به دلیل فرسودگی شبکه هدر رود.
استاندار خراسان جنوبی افزود: ما تلاش می‌کنیم با تامین اعتبار استانی بخشی از شبکه‌ها اصلاح شود اما تحقق این مهم نگاه ویژه وزارت نیرو را می‌طلبد.
ملانوری بیان کرد: تلاش ما این است که براساس سند سازگاری با کم‌آبی، منابع آبی استان را مدیریت کنیم بنابراین در قالب این سند، اصلاح شبکه‌های فرسوده آب، توسعه آبیاری نوین، کاهش مصرف در واحدهای تولیدی و صنعتی با فناوری جدید در اولویت برنامه‌ها قرار دارد.
همچنین در پی سفر معاون اول رییس جمهوری به خراسان جنوبی در مهر ۹۸، ظرفیت اعتباری جدید برای استان در نظر گرفته شد تا از این طریق ۲۵۰ میلیارد تومان برای مجتمع‌های آبرسانی روستایی و ۵۰ میلیارد تومان در حوزه عشایری تامین اعتبار شود.
با اجرای طرح آبرسانی پایدار به روستاهای خراسان جنوبی شاهد افزایش ساخت و سازها و مهاجرت معکوس به روستاها هستیم و در گام بعدی با اصلاح و بهینه‌سازی شبکه‌های آب شهری و روستایی برای حفظ منابع آبی موجود تلاش می‌شود.