تهران-ایرنا- امروز، روز جهانی زن در ریاضیات  نام دارد، مناسبتی  به یاد نابغه ایرانی فراموش نشدنی که با نبوغش دنیا را متاثر کرد.

امروز زادروز مریم میرزاخانی، ریاضی‌دان ایرانی و استاد دانشگاه استانفورد است، متولد اردیبهشت ۱۳۵۶ در شهر تهران و متوفی در ۲۳ تیر ۱۳۹۶ روزی که جایش به عنوان نمونه یک انسان تاثیرگذار در جهان خالی شد.

شناخته شدن این بانوی نابغه ایرانی در جهان، نه تنها برای ایرانیان افتخارآفرین بود، بلکه وی را به اسطوره ای مثال زدنی تبدیل کرد که تا همیشه زبان زد باشد.

امروز تولد انسان با پشتکاری است که هرچند دنیا دیگر نمی تواند از حضورش بهره مند شود، اما ثمرات مثبت او در جهان یاد و نامش را تا ابد گرامی می دارد. در واقع قدم هایی که  میرزاخانی برای آرزوهای بزرگ و هموار کردن مسیر علم برداشت، تصویر او را در اذهان ماندگار کرد.

میرزاخانی در سال‌های ۱۳۷۳ و ۱۳۷۴ هنگام تحصیل در دبیرستان با کسب مدال طلای المپیاد ریاضی کشوری به المپیاد جهانی ریاضیات در هنگ کنگ و کانادا اعزام شد که در المپیاد ۱۹۹۵ کانادا علاوه بر کسب مدال طلا، حائز بالاترین امتیاز در بین دانش‌آموزان جهان شد.

وی پس از اتمام تحصیلات متوسطه در دبیرستان فرزانگان تهران، تحصیلات کارشناسی خود را در رشته ریاضی در دانشگاه صنعتی شریف به پایان برد.

این اسطوره ریاضی‌دان ایرانی، بعد از دریافت مدرک دکترای خود از دانشگاه استنفورد به عنوان استادیار وارد دانشگاه پرینستون شد و سپس بعد از مدتی تدریس در آن دانشگاه به دانشگاه  استنفورد برگشت.

 خبر دریافت مدال فیلدز توسط این بانوی ریاضی‌دان ایرانی در جهان پیچید ، در واقع میرزاخانی به خاطر کار بر «دینامیک و هندسه سطوح ریمانی و فضاهای پیمانه‌ای آنها» برنده بالاترین جایزه در ریاضیات شد.

موفقیت او در دریافت مدال فیلدز به گونه ای چشمگیر بود که کمیته «مدال فیلدز» در وصف میرزاخانی عنوان کرد: چیره‌دست در گستره قابل توجهی از تکنیک‌ها و حوزه‌های متفاوت ریاضی، او تجسم ترکیبی کمیابی است از توانایی تکنیکی، بلندپروازی جسورانه، بینش وسیع و کنجکاوی ژرف.

همچنین مارک تسیر لاوین"، رییس دانشگاه استنفورد در وصف این بانوی نابغه گفته است: او یک ریاضیدان، نظریه‌پرداز درخشان و در عین حال متواضع بود که جوایز را فقط به این دلیل دریافت می‌کرد که برای دیگر زنان الهام‌بخش باشد تا مسیر وی را در پیش بگیرند. مریم خیلی زود از میان ما رفت اما تاثیر وی روی هزاران زنی که میرزاخانی منبع الهام‌شان برای در پیش گرفتن مسیر علم بوده، زنده خواهد بود، سهم او به عنوان یک دانشمند و نقش اساسی وی مهم و پایدار است و جای او در این‌جا، دانشگاه استنفورد و در سراسر دنیا، عزیز و خالی خواهد بود.

میرزاخانی پس از کسب موفقیت های پی در پی در مصاحبه ای اعلام کرده بود که از کودکی رویای نویسندگی را در سر داشته است و زمان بسیاری را به مطالعه کتاب اختصاص می داد.

وی درباره علاقه اش به ریاضیات گفته بود: هر چه بیشتر وقتم را به ریاضی اختصاص می دهم، بیشتر به ذوق می آمدم، ریاضیات زیبایی خود را تنها به شاگردان صبور نشان می دهد.

این نابغه همچنین عنوان کرده بود که ذوق کشف و لذت فهمیدن چیزی جدید، مثل احساس ایستادن بالای یک بلندی و رسیدن به دیدی شفاف و واضح است.

پروفسور مریم میرزاخانی در نبود خود هم انسانی تاثیر گذار باقی ماند.

نهاد زنان سازمان ملل در سال ۱۳۹۸ به معرفی ۷ دانشمند زن تأثیرگذار دنیا پرداخت که در میان آن‌ها نام «مریم میرزاخانی» ریاضی‌دان ایرانی هم به چشم می‌خورد.

در سال ۲۰۱۹ بنیاد جایزه بریکترو اعلام کرد که جایزه جدیدی به نام "جایزه مریم میرزاخانی مرزهای نو" را ایجاد کردند که به زنان پیشتاز در علم ریاضی تقدیم خواهد شد. 

سیارک ۳۲۱۳۵۷ میرزاخانی به یاد او نامگذاری شد.

در وین اتریش و مون پلیه و لیون فرانسه به افتخار او خیابان هایی به نام مریم میرزاخانی نامگذاری شد.

 بنیاد مریم میرزاخانی، نهادی که خانواده وی به همراه دوستداران او بعد از درگذشتش در ایران ایجاد کردند. این بنیاد به منظور عملی کردن نیات زنده یاد پروفسور مریم میرزاخانی در زمینه‌های کمک به کشف استعدادهای نخبه در جامعه، ارائه کمک‌های مادی و معنوی به امر آموزش و رشد نخبگان و الگوسازی و تکریم نخبگان بنا نهاده شده است.

ذهن زیبا و خلاق مریم میرزاخانی او را به ستاره ای فراموش نشدنی تبدیل کرد که حتی تا سال ها پس از مرگش، نامش در میان مردم، صفحات مجازی و رسانه های دنیا به عنوان الگویی ارزشمند یاد می شود و همواره اقدامات مثبت او بازتاب جهانی دارد. اسطوره ای که توانست تنها در ۴۰ سال عمر کوتاه خود به ستاره ای جهانی تبدیل شد.