مقامات و جریان های مختلف لبنانی در دو سال گذشته تلاش های فراوانی برای برون رفت لبنان از مشکلات انجام داده اند، که با معرفی "سعد حریری" به عنوان نخست وزیر مکلف انتظار می رفت یکی از مشکلات اساسی لبنان برطرف شود، ولی ناتوانی وی در تشکیل کابینه لبنان در هفت ماه گذشته نه تنها مشکلی از این کشور حل نکرد، بلکه بر مشکلات عروس خاورمیانه نیز افزود.
تلاش های همزمان "میشل عون" رییس جمهور لبنان برای تشکیل دولت این کشور و اعلام اسامی مفسدان اقتصادی در حدود دو سال گذشته در این کشور که با بدترین بحران اقتصادی این کشور از زمان پایان یافتن جنگ داخلی سالهای ۱۹۷۵ تا ۱۹۹۰ مواجه است، همچنین بحرانی که در دوران نخست وزیری سعد حریری و به دلیل اختلاس های فراوان و نامدیریتی وی به وجود آمد و موجب اعتراضات خیابانی لبنانی ها و در ادامه منجر به استعفای وی شد، در کنار انفجار مهیب تابستان گذشته بندر بیروت که زیان بیش از ۱۰ میلیارد دلاری به این بندر وارد کرد و یک هفته پس از آن دولت «حسن دیاب» مجبور به استعفا شد، از دیگر مشکلات این کشور بشمار می رود.
به غیر از بلاتکلیفی دولت لبنان که در شرایط بحران اقتصادی این کشور لطمات جبران ناپذیری به مردم و کشور لبنان وارد کرده، ادامه فساد اداری و اقتصادی در این کشور و تحریم های آمریکا و شیوع بیماری کرونا شرایط سختی را به لبنانی ها تحمیل کرده به حدی که رئیس جمهوری این کشور چندی پیش خواستار اقدام عملی در مبارزه با فساد و اعلام اسامی مفسدان و تعمیم ندادن اتهامها به کل طبقه سیاسی لبنان شد.
بنابر قانون اساسی لبنان که نخست وزیر این کشور باید از میان مسلمانان سنی انتخاب شود، "سعد حریری" تاکنون سه دوره نخست وزیر لبنان بوده است و وی همواره با نگاه به بیرون درصدد اداره این کشور بوده و هفت ماه پیش که حریری برای بار چهارم مکلف به تشکیل کابینه این کشور شد، احزاب مهمی همچون حزب الله و جنبش امل لبنان به دلیل مصالح این کشور از وی برای تشکیل کابینه لبنان حمایت کردند، ولی به رغم این موضوع بازهم وی تاکنون نتوانسته کابینه این کشور را تشکیل دهد.
ناتوانی حریری برای تشکیل کابینه لبنان که خسارت های این کشور را دوچندان کرده، موجب شد تا "میشل عون" رئیس جمهور لبنان در اواخر اردیبهشت ماه طی نامه ای به پارلمان این کشور خطاب به نمایندگان پارلمان اعلام کند که عدم تشکیل دولت جدید در چند ماه گذشته ثابت کرد که "سعد الحریری" از تحقق این مهم عاجز است.
عون در این نامه همچنین عنوان کرده که «عدم تشکیل دولت موجب ظهور و بروز مشکلات سیاسی، اقتصادی و اجتماعی در لبنان شده است. ناتوانی نخست وزیر مکلف (حریری) به تشکیل کابینه عملاً دستیابی به راهکارهای حل و فصل معضلات کنونی را غیرممکن ساخته است.»
پیش از این، جریان آزاد ملی لبنان به ریاست «جبران باسیل» نیز طی بیانیهای در خصوص آخرین تحولات این کشور از اقدامات «سعد الحریری» به شدت انتقاد کرده بود.
در بیانیه جریان آزاد ملی لبنان آمده است: آنچه که کاملاً واضح به نظر میرسد و جای هیچ شکی در آن وجود ندارد، این است که سعد الحریری عامل تأخیر در تشکیل دولت جدید لبنان می باشد و آنچه که حسن نیت حریری در زمینه تشکیل کابینه را نشان میدهد این است که هرچه سریعتر فهرستی از اعضای کابینه جدید را به رئیسجمهور میشل عون ارائه دهد.
این جریان همچنین عنوان کرده که «بدون شک تداوم مسیر کنونی و عدم تشکیل دولت لبنان تبعات و پیامدهایی را به دنبال دارد، از این رو لزوم تشکیل هرچه سریعتر دولت جدید بیش از هر زمان دیگری احساس میشود.
تعلل حریری در تشکیل کابینه همچنین موجب انتقاد "نبیه بری" رییس پارلمان این کشور شد و وی خواستار نجات لبنان از فروپاشی و سرعت بخشیدن به تشکیل دولت شد.
نبیه بری طی سخنان در سالروز بیست و یکمین سال آزادسازی جنوب این کشور از اشغال رژیم صهیونیستی هشدار داد که اگر بحران ها در لبنان بدون حل و فصل ادامه یابد، منجر به سرنگون شدن این کشور خواهد شد.
وی همچنین از تمام جریان های سیاسی لبنان خواست تا این کشور را از طائفه گرایی و قرار داشتن در دست انحصارطلبان آزاد کنند.
بری در عین حال از قوه قضائیه لبنان خواست تا به دور از دخالت های سیاسی بر اساس قانون با فساد و غارتگران بیت المال مبارزه کند.
وی تاکید کرد: مشکل تشکیل دولت یک موضوع کاملا داخلی است و باید موانع شخصی موجود بر سر راه این امر از میان برداشته شود.
ناتوانی حریری در تشکیل کابینه لبنان فقط با واکنش احزاب مقاومت و ملی و شخصیت های جریان ۸ مارس این کشور مواجه نیست، بلکه برخی از احزاب جریان غرب گرای ۱۴ مارس نیز مخالف نخست وزیری وی برای چهارمین بار هستند.
«ولید جنبلاط» رئیس حزب سوسیالیست ترقی خواه چندی پیش اعلام کرد که لبنان در وضعیتی غیرقابل پیش بینی قرار گرفته است و خواستار استعفای حریری از تشکیل کابینه شد؛ همزمان با وی «سمیر جعجع» رئیس حزب نیروهای لبنانی نیز که چند ماه است از حریری دوری گزیده، خواستار برگزاری انتخابات زودهنگام پارلمانی در لبنان و استعفای حریری شده است.
اصرار «حریری» بر دور باطل
موضوع مهمی که هم اکنون لبنان با آن درگیر است، اصرار حریری بر تشکیل کابینه این کشور به رغم مخالفت های بسیاری از احزاب و رییس جمهور این کشور می باشد.
روزنامه لبنانی «الجمهوریه» روز گذشته (شنبه) طی مطلبی در خصوص آخرین تحولات مربوط به تشکیل کابینه جدید لبنان نوشت که «سعد الحریری» همچنان بر لزوم اجرای طرح پاریس در زمینه تشکیل دولت جدید تأکید دارد.
در مطلب روزنامه لبنانی آمده است: منابع نزدیک به جریان المستقبل نیز تأیید میکنند که سعد الحریری هنوز حاضر به عقب نشینی از طرح پاریس نشده، ازهمین روی، او همچنان به موفقیت طرح فرانسه امیدوار است، طرحی که ناکارآمدی آن ثابت شده است.
پس از انفجار مهیب تابستان گذشته بندر بیروت، "امانوئل مکرون" در سفری به لبنان طرحی برای اصلاحات اقتصادی و نجات این کشور از بحران کنونی ارائه داده که در این طرح پیشنهادی، بر ضرورت توجه فوری به چهار بخش کمک انساندوستانه به منظور واکنش در مقابل شیوع بیماری کرونا، بازسازی زیرساختها به دنبال انفجار بندر بیروت، اصلاحات سیاسی و اقتصادی در لبنان و برگزاری انتخابات پارلمانی زودهنگام در این کشور تاکید شده است.
این طرح همچنین خواستار پیشرفت در مذاکرات صندوق بینالمللی پول و نظارت سازمان ملل بر کمکهای انساندوستانه جهانی به لبنان و تحقیقات مستقل درباره علت انفجار در بندر بیروت است.
الجمهوریه همچنین عنوان کرده که میشل عون قصد دارد در برابر کارشکنیهای حریری در قبال تشکیل کابینه اقدام قانونی انجام دهد و در واقع، او قصد دارد از اختیارات خود در قانون اساسی استفاده کند. به نظر میرسد که او در گام اول، به پارلمان رجوع میکند.
پیشتر میشل عون طی نامه ای ناتوانی حریری در خصوص تشکیل کابینه جدید لبنان را برای نمایندگان پارلمان این کشور تشریح کرده بود.
در کنار فساد و اختلاس برخی مقامات لبنانی، دخالت های آمریکا، عربستان و فرانسه و نگاه غیرملی حریری موجب تشکیل نشدن دولت لبنان شده است و شرایط ویژه این کشور حکایت از آن دارد که نمایندگان پارلمان این کشور باید به سرعت با اتخاذ یک رویکرد جدید و حتی تغییر در برخی سیاست ها و افراد اقداماتی را انجام دهند تا لبنان بتواند با پشت سر گذاردن مشکلات فعلی به کشوری آباد و با امنیت تبدیل شود.