به گزارش روز یکشنبه خبرنگار فرهنگی ایرنا، بهارانه کتاب ۱۴۰۰، نخستین طرح فصلی فروش کتاب در سال جدید، روز پایانی خود را آغاز می‌کند، دیروز در پایان پنجمین روز از این طرح ترویج کتابخوانی که برای حمایت متقابل از کتابفروشان و مخاطبان، برگزار می شود، ارزش فروش ریالی طرح بیش از ۱۵ میلیارد تومان بوده است.
نوری در آسمان غم‌زده کتاب و نشر
وضعیت کتابفروشی‌ها در روزهای کرونایی، نا به سامان شد و تعطیلات اجباری به خاطر قرنطینه در ۴ موج از همه گیری بیماری، کارها را سخت کرد. اوضاع اقتصادی کشور و دست خالی مخاطبان کتاب برای تهیه آثار مورد نظرشان، فروش کتاب را با مشکلاتی مواجه کرده بود اما طرح‌های فصلی که پیش از این برای بهتر شدن شرایط طراحی شده بودند، این بار در جایگاه راه نجات به کمک آمدند.
۴ طرح فصلی در سال گذشته، دستاورد مهمی بود که در نخستین ماه های سال ۱۴۰۰، تاکید مدیران فرهنگی حوزه کتاب و نشر بر اجرای دوباره در هر فصل را در پی داشت و با وجود شلوغی های انتخابات سیزدهمین دوره ریاست جمهوری، اجرای آن به تصویب رسید.
آزاده نظربلند، معاون کتاب و ادبیات خانه کتاب ادبیات ایران، در گفت و گو با ایرنا، با بیان این که از روز تصویب تا اجرای طرح بهارانه، کمتر از ۱۰ روز، فاصله داشتیم، این سرعت برگزاری را نتیجه برنامه ریزی های دقیق دوره های گذشته و ایجاد چارچوبی کلی دانست که می تواند به اساس نامه طرح های فصلی تبدیل شود.
کتابفروشان، راضی اما نگران...
طرح های فصلی برای کتابفروشان، دستاوردهای خوبی داشته است و توانسته اند بخشی از ضررهای خود را جبران کنند. در این دوره نیز برخی از کتابفروشان، از شرایط راضی هستند و می‌گویند تخفیف طرح بهارانه در کنار قانون تازه تصویب برای کنترل تخفیف سایت های فروش کتاب توسط وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، کارآیی بیشتری داشته و کمک بهتری بوده است.
یکی از کتابفروشان خیابان انقلاب، در گفت وگو با خبرنگار ایرنا، با اشاره به این که طرح بهارانه کمک خوبی به کتابفروشان بوده، گفت: اگر امسال نیز چون دوره هایی که در سال ۱۳۹۹ برگزار شد، بازپرداخت یارانه ها به سرعت انجام شود، می‌توان گفت یکی از بهترین دوره ها را داشته ایم اما به هر حال نمی توان گفت که راه چاره برای حفظ کتابفروشی ها، طرح های فصلی بوده است، زیرا در هر دوره مشکلات افزایش می‌یابد.
صاحب یک کتابفروشی در خیابان کریم خان زند نیز بازخورد این دوره از طرح را خوب دانست و گفت: با توجه به این که نمایشگاه کتاب امسال برگزار نشد، مخاطبان کتاب‌های خود را در طرح بهارانه تهیه کردند اما با این وجود به دلیل تبلیغات انتخاباتی و نبود اطلاع رسانی مناسب، طرح به خوبی معرفی نشده است و بسیاری از مخاطبان از آن آگاه نیستند.
اعداد معتبر نیستند
با وجود فروش خوب طرح بهارانه، مدیران خانه کتاب معتقدند افزایش قیمت کتاب، مانع می شود که این ارقام را معتبر بدانیم و بگوییم فروش خوبی داشته ایم.
معاون خانه کتاب درباره این مساله گفت: این که بخواهیم آن را چشمگیر بدانیم باتوجه به افزایش قیمت کتاب کار درستی نیست. اگر سبد خرید کتاب را در نظر بگیریم، باتوجه به افزایش قیمت کتاب، مبلغ کلی سبد خرید ثابت، تغییر کرده است، در نتیجه با در نظر گرفتن این افزایش قیمت در چند ماهه اخیر، فروش طرح بهارانه ۱۴۰۰ در مقایسه با سال گذشته، قابل توجه به شمار می آید اما رقم عجیبی نیست.
با توجه به افزایش بیش از ۳۰ درصدی قیمت کتاب در یک سال اخیر، این گفته ها به نظر منطقی می رسد و رقم ۱۳ میلیاردی فروش در ۵ روز با توجه به قیمت نهایی کتاب‌ها می تواند هم اندازه با سال گذشته ارزیابی شود، افزایش قیمت زینک، کاغذ و صحافی همگی در کنار هم دست به دست داده اند تا کتاب ها گرانتر شود.
در گزارشی که خبرگزاری ایرنا، با عنوان مجموع عناوین کتاب ۱۳ درصد کاهش و قیمت ۳۵ درصد افزایش یافت، در تاریخ پنجم اردیبهشت ۱۴۰۰ منتشر کرد، درباره این افزایش قیمت آمده است:
اگر مجموع قیمت ۱۲ گروه موضوعی را با هم جمع و میانگین بگیریم به رقم ۴۶ هزار و ۵۴۰ تومان برای میانگین قیمت کتاب در سال ۱۳۹۹ می‌رسیم. در حالیکه میانگین قیمت کتاب در سال ۱۳۹۸، ۳۴ هزار و ۴۰۰ تومان و در سال ۱۳۹۷، ۱۷هزار ۷۰۱ تومان اعلام شده است. بنابراین قیمت کتاب در سال ۱۳۹۹ نسبت به سال گذشته افزایش حدود ۳۸ درصدی و نسبت به سال ۱۳۹۷ افزایش نزدیک به ۱۷۰ درصدی را نشان می‌دهد.
ستاره‌هایی که در شب تاریک می‌درخشند
کتابفروشی‌های بسیاری هستند که در این دوران کرونا با همه توان تلاش کرده اند که به کار خود ادامه بدهند، طرح های فصلی مثل ستاره دنباله داری است که در عمیق ترین تاریکی های شبانه می درخشد و کتابفروشی هایی که در این دوران سخت هنوز جایگاه فرهنگی خود را از دست نداده اند، ستاره‌های ماندگار و پرفروغی به شمار می آیند که باید برایشان روز را به ارمغان آورد، روزی که با اجرای طرح های کوتاه مدت و موقت ممکن نیست و باید کاری عمیق تر انجام داد تا شب روزگارشان به پایان برسد.