به گزارش خبرنگار ایرنا، ششمین دور از مذاکرات وین روز یکشنبه ۳۰ خرداد پایان یافت. دیپلماتها به کشورهای خود بازگشتند تا نتیجه رایزنیها را به مقامات عالی رتبه کشورهای متبوع خود اعلام کنند. در آخرین روز از دور ششم گفت وگوها سید عباس عراقچی، مذاکره کننده ارشد کشورمان گفت که موضوعات مهم باقیمانده نیازمند تصمیم گیریهای جدی در پایتختهاست. به نظر می رسد که مذاکرات وین به مرحله ای رسیده که طرفین باید تصمیمهای دشوار سیاسی بگیرند.
عراقچی پس از نشست روز یکشنبه ۶ تیر پس از دیدار با اعضای کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی گفت: تاکنون ۶ دور مذاکرات با ۴+۱ انجام گرفته است و تقریبا به مراحل پایانی نزدیک شدیم، یک سری مسائل باقی مانده که مذاکره درباره آنها به اندازه کافی صورت گرفته است و زمان تصمیم گیری کشورها فرا رسیده است.
مذاکره کننده ارشد کشورمان با بیان اینکه جمهوری اسلامی ایران قبلا تصمیمات سخت خود را گرفته است، گفت: زمانی که ایالات متحده آمریکا از برجام خارج شد، ایران تصمیم گرفت در برجام بماند، تصمیم بزرگ و سخت ایران بود که منجر به حفظ برجام تا الان شده است. در حال حاضر نوبت طرفهای مقابل است و با توجه به مذاکراتی که داشتیم، تصمیم بگیرند و در مورد احیای مجدد برجام به جمعبندی برسند تا توافق حاصل شود. زمان تصمیمگیری برای همه طرفهای برجام است و کشورهای مقابل باید تصمیمات سخت خود را بگیرند.
در واقع تاکید عراقچی نسبت به اتخاذ تصمیم سیاسی از سوی طرفهای برجام در راستای جلوگیری از فرسایشی شدن این مذاکرات است که پیش از این بارها توسط مقامات ایران مطرح شده است.
عصر چهارشنبه ۲۵ فروردین ماه رهبر معظم انقلاب رهنمودهایی پیرامون مذاکرات وین مطرح کردند. ایشان با بیان اینکه سیاست کشور معلوم است، فرمودند: «سیاست کشور را در مورد برجام و تحریمها اعلام کرده ایم و به مسئولین هم از نزدیک و هم با نوشته و هم در جلسات و هم در صحبت عمومی گفته ایم و سیاست کشور معلوم است. تشخیص مسئولین این است که مذاکره کنیم تا این سیاست را اعمال کنیم. ما بحثی در این زمینه نداریم ولی باید مراقبت شود که مذاکره فرسایشی نباشد و طوری نباشد که طرفها مذاکره را کش دهند چون این برای کشور ضرر دارد.»
عراقچی نیز روز ۲۶ فروردین در نشست وین با یادآوری موضع رهبر انقلاب اسلامی گفت که ایران به دنبال مذاکرات فرسایشی و زمانبر که هدفش مذاکره برای مذاکره باشد نیست.
برخی تحلیلگران معتقدند که فرسایشی شدن روند مذاکرات وین، مطالبه و از سیاستهای آمریکا است. در حالی که جمهوری اسلامی یک خواسته منطقی و روشن دارد که لغو تمامی تحریمهای یکجانبه وغیرقانونی دولت آمریکا است.
اکنون توپ در زمین غرب است و مهمترین تصمیمات سیاسی باید توسط دولت جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا اتخاذ شود. بخش زیادی از دشواریهای تصمیم گیری توسط بایدن به مخالفت های جمهوری خواهان تندرو و رژیم صهیونیستی مرتبط است.
واقعیت این است که با وجود شکست سیاست فشار حداکثری دونالد ترامپ رئیس جمهور پیشین آمریکا، جمهوریخواهان تندرو میگویند تحریمهای ترامپ علیه ایران اهرمی بزرگ است و دولت بایدن نباید این اهرمها را فقط برای بازگشت به توافق هستهای ۲۰۱۵ موسوم به برجام از دست بدهد. در روز های اخیر دونالد ترامپ رئیس جمهوری سابق آمریکا هفت ماه بعد از شکست در انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۰ آمریکا به کارزار تبلیغاتی و سیاسی بازگشت و کارنامه پنج ماهه دولت بایدن را فاجعه کامل خواند و به تلاش های دولت دموکرات بایدن برای بازگشت به برجام انتقاد کرد.
جمهوری خواهان کنگره آمریکا خرداد ماه اصلاحیهای تنظیم کردند که با ضمیمه شدن به یکی از مصوبههای مرتبط، دولت بایدن را متعهد کند که بدون تاییدیه کنگره وارد هیچ توافقی با ایران نشود و تغییری در به کارگیری تحریمهای آمریکا علیه ایران انجام ندهد. بر اساس گزارش واشنگتن فری بیکن، قانونی در سنای آمریکا تصویب میشود که دولت جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا را ملزم خواهد کرد پیش از امضای یک قرارداد با ایران، تاییدیه کنگره را داشته باشد.
از سوی دیگر با آنکه رسانههای اسرائیلی اعلام کرده اند که بنیامین نتانیاهو نخست وزیر سابق رژیم صهیونیستی در طول ۱۲ سال دولت خود در برخورد با ایران به سختی شکست خورده است، همچنان مقامات اسرائیلی بر مواضع ضد برجامی خود پای می فشارند.
آویو کوخای، رئیس ستاد ارتش رژیم صهیونیستی در دیدار با مقامهای ارشد نظامی در وزارت دفاع آمریکا در واشنگتن از لغو تحریمهای آمریکا علیه ایران و بازگشت دولت آمریکا به توافق هستهای با این کشور انتقاد کرد و گفت این توافق نقصهای بیشماری دارد. او مدعی شد که برداشتن تحریمها علیه ایران به ویژه به تهدیدی علیه اسرائیل و کشورهای حوزه خلیج فارس تبدیل خواهد شد.
یائیر لاپید وزیر خارجه رژیم صهیونیستی نیز در دیدار با آنتونی بلینکن همتای آمریکایی خود گفت که این رژیم در خصوص توافق هستهای با ایران تردیدهای جدی دارد. وی با اشاره به مذاکرات وین، گفت که اسرائیل در برابر احیای احتمالی برجام، محتاطانه رفتار خواهد کرد.
جمهوریخواهان کنگره و لابیهای صهیونیستی ارتباطات نزدیکی باهم دارند و تلاش میکنند به صورت هماهنگ دولت بایدن را تحت فشار قرار دهند. تلاش برای بازگشت به سیاست فشار حداکثری از جهاتی نشان دهنده استیصال آنهاست چرا که این سیاست در دولت ترامپ نه تنها نتوانست عاملی برای نرمش ایران در مقابل شروط غیرمنطقی دولت ترامپ شود بلکه ایران اکنون به اذعان غربیها پیشرفتهای زیادی در زمینه برنامه هسته ای کسب کرده است.
با وجود دشواری در تصمیم گیری سیاسی در دولت بایدن، اکنون ایران موضع خود را اعلام کرده و زمان آن رسیده که آمریکا تصمیم گیری کند. باید دید آیا دولت بایدن میتواند از میراثی که ترامپ برجا گذاشته است، عبور کرده و در عرصه دیپلماسی به موفقیت برسد یا با شکست در مذاکرات مشکلات خود را در عرصه سیاست خارجی افزایش میدهد.