به گزارش روز سه شنبه ایرنا رسانه ها گزارش دادند که نیروهای ارتش افغانستان پس از درگیرهای روز های اخیر با طالبان مجبور به فرار به تاجیکستان می شوند. بیش از هزار نیروی نظامی افغانستان قبلاً به داخل خاک جمهوری وارد شده اند. در ارتباط با اوضاع متشنج، مسکو آمادگی خود را برای کمک به دوشنبه در صورت تهدید شبه نظامیان تأیید کرد.
ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه تأیید کرد که مسکو آماده حمایت از دوشنبه هم به صورت دو جانبه و هم در چارچوب سازمان پیمان امنیت جمعی است.
وب سایت کرملین نوشت: در گفت و گوی پوتین و رحمان «وضعیت دشوار در مرز تاجیکستان و افغانستان، ناشی از تشدید درگیری های مسلحانه در افغانستان، از جمله در منطقه مرزی، به طور مفصل مورد بحث قرار گرفت.»
پوتین همچنین با همتای ازبک خود شوکت میرضیایف رئیس جمهوری ازبکستان در مورد وضعیت منطقه مرزی گفت و گو کرد سران کشورها، در درجه اول در زمینه وخیم تر شدن اوضاع در افغانستان و مسائل منطقه تبادل نظر کردند.
وضعیت در مرزهای تاجیکستان و افغانستان
بیش از یک هزار سرباز افغان که علیه طالبان جنگیدند، عقب نشینی کرده و به خاک تاجیکستان رفتند. طی دو هفته گذشته چنین موارد اجباری انتقال پرسنل نظامی افغانستان به خاک تاجیکستان چندین بار اتفاق افتاده است.
به گفته «استانیسلاو زاس»، دبیرکل سازمان پیمان جمعی اوضاع در مناطق شمالی افغانستان رو به وخامت است. وی خواستار کمک به تاجیکستان در دفاع از مرزهای جنوبی خود شد.
در اول جولای ( ۱۰ تیر) ، شورای مجمع پارلمانی سازمان پیمان امنیت جمعی نگرانی خود را از اوضاع افغانستان اعلام کرد. اعضای این سازمان از نیروهای سیاسی افغانستان خواستار حل مسالمت آمیز درگیری ها شدند.
تنش در مرز کشورهای آسیای مرکزی پس از عقب نشینی نیروهای نظامی ایالات متحده و متحدانش از افغانستان که علیه تروریست ها جنگیدند، افزایش یافت. به ویژه، نیروهای آمریکایی که از سال ۲۰۰۱ در افغانستان بود، پایگاه اصلی هوایی، بگرام را ترک کرد. تعداد کمی از پرسنل نظامی برای محافظت از امکانات اصلی در کشور باقی مانده اند.
پس از آن، طالبان حمله گسترده ای را علیه نیروهای دولت افغانستان آغاز کردند و آنها را بسیاری استان ها بیرون راندند. مقامات یک بسیج ملی علیه طالبان را اعلام کردند و توزیع سلاح را برای داوطلبان آغاز کردند.
در پاسخ به اوضاع ناپایدار در مرز با افغانستان، امامعلی رحمان رئیس جمهور تاجیکستان به وزیر دفاع این کشور دستور داد تا ۲۰ هزار سرباز خود را برای تقویت منطقه مرزی روانه کند.
رحمان پیش از این در مورد اوضاع با رئیس همسایه ازبکستان شوکت میرضیایف گفت و گو کرده است. آنها طی یک مکالمه تلفنی وضعیت را ارزیابی کردند و در مورد موضوعات همکاری منطقه ای پیشنهادهایی ارائه دادند.
تاس به نقل از رسانه های ازبکستان گزارش داده است که گفته می شود اردوگاهی برای پناهندگان از افغانستان در جنوب این کشور ایجاد شده است. پیش از این، مرزبانان و شبه نظامیان افغانستان قبلاً وارد قلمرو جمهوری شده اند.
وزارت امور خارجه ازبکستان هشدار داد که مقامات این کشور هرگونه تلاش برای انجام یک انتقال غیرقانونی در افغانستان را به شدت سرکوب می کنند.
این وضعیت برای روسیه چه معنایی دارد؟
روسیه و تاجیکستان عضو سازمان پیمان امنیت جمعی (CSTO) هستند. طبق شرایط اتحادیه، اگر تهدیدی برای امنیت، ثبات، تمامیت ارضی و حاکمیت برای یکی از اعضا بوجود بیاید، سایر کشورهای عضو "بلافاصله سازوکار رایزنی های مشترک را برای هماهنگی مواضع خود عملیات کنند. علاوه بر این، آنها درباره کمک، از جمله کمک نظامی، مذاکره می کنند.
نیروهای روسی به عنوان بخشی از پایگاه نظامی ۲۰۱ در خاک تاجیکستان حضور دارند . این پایگاه بزرگترین تأسیسات نظامی روسیه در خارج از مرزهای آن است. این پایگاه حداقل تا سال ۲۰۴۲ در آنجا مستقر خواهد شد.
ضمیر کابلوف، فرستاده ویژه رئیس جمهور روسیه در افغانستان خاطرنشان کرد که روسیه و سازمان پیمان امنیت جمعی همچنان که برنامه ریزی شده است به کمک تاجیکستان در تأمین امنیت مرز با افغانستان ادامه می دهند.
پیش از این، حمدالله محب ، مشاور امنیت ملی رئیس جمهور افغانستان به رسانه های روسی گفته بود که خروج نیروهای آمریکایی و ائتلاف بین المللی از افغانستان یک چالش برای امنیت کل منطقه و همچنین روسیه است.
حمدالله محب مشاور اشرف غنی به خبرگزاری ریانووستی گفت: "ایالات متحده به تدریج حضور خود را در افغانستان کاهش می دهد تا آماده خروج کامل نیروها شود. مهمترین چیز این است که ما چگونه از این فرصت برای ایجاد یک افغانستان با ثبات، ایجاد ثبات در منطقه استفاده کنیم.
به گفته محب، اگر روند کار طبق آنچه «مردم افغانستان می خواهند» پیش نرود، خروج نیروهای خارجی از خاک افغانستان نه تنها برای خود این کشور، بلکه برای امنیت روسیه و آسیای میانه نیز عواقب جدی خواهد داشت. "
ایالات متحده قول داد که از اول ماه مه تا ۱۱ سپتامبر (۱۱ اردییبهشت تا ۲۰ شهریور) ، روند هماهنگی با نیروهای متحد خود را برای عقب نشینی نیروهای خود از افغانستان به اتمام برساند. در سال ۲۰۲۰، ایالات متحده و گروه طالبان افغانستان برای اولین بار پس از بیش از ۱۸ سال جنگ، توافقنامه صلح را امضا کردند. در این توافق نامه خروج نیروهای خارجی از افغانستان طی ۱۴ ماه و سپس آغاز گفت و گوی بین افغانستانی بعد از تبادل زندانیان پیش بینی شده است.