تلاش مسکو برای حل مسایل افغانستان و جلب مشارکت طالبان

به گزارش ایرنا، مقامهای روسیه در سطوح مختلف از جمله در عالی ترین سطح اعلام کرده اند که به دقت اوضاع افغانستان را رصد می کنند و در صورت نیاز تدابیر لازم برای مقابله با این وضعیت را بکار خواهند گرفت. 

در روزهای اخیر با تصرف بخش های وسیع افغانستان بویژه در شمال این کشور توسط گروه طالبان و این اطلاعات که گروه جنگجویان بیش از ۷۰ درصد خط مرزی افغانستان با تاجیکستان را تحت کنترل دارد بررسی مساله افغانستان از سوی مقامهای روسیه در اولویت قرار گرفته است.   

تاجیکستان متحد راهبردی روسیه در منطقه آسیای مرکزی است و مسکو برای تقویت نظامی این کشور از حدود  دو دهه پیش پایگاه نظامی ۲۰۱ را در آن مستقر کرده است.

روسیه به مرزبانان تاجیکستان هم برای مقابله با تهدیدهای امنیتی از افغانستان کمک می کند و در چارچوب سازمان پیمان امنیت جمعی انواع کمک های نظامی در اختیار این کشور قرار می دهد.

هفته گذشته در راستای بررسی امکان کمک روسیه به تاجیکستان، ژنرال ولادیمیر شامانف رئیس کمیسیون دفاعی دومای روسیه راهی دوشنبه پایتخت تاجیکستان شد. 

شامانف که چندین سال فرمانده نیروهای هوابرد روسیه بوده و از نظامیان صاحب نفوذ این کشور محسوب می شود، پس از دیدار با مقامهای تاجیکستان اعلام کرد: در صورتی که تاجیکستان از سوی افغانستان تهدید امنیتی شود، روسیه به دوشنبه کمک خواهد کرد.

به گزارش ایرنا، شامانوف گفت: روسیه در چارچوب تعهدات خود در سازمان امنیت جمعی در صورتی که تاجیکستان از افغانستان تهدید تروریستی شود، کمک های لازم را در اختیار این کشور قرار می دهد.  

 وی افزود: در صورتی که با خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان، تاجیکستان از طرف این کشور تهدید امنیتی شود، بطور همه جانبه به این کشور کمک می کنیم.

شامانوف با بیان اینکه با شرکای خود در مورد تهدیدهای امنیتی از افغانستان گفت و گو کردیم، اظهار داشت: رهبری تاجیکستان در این مورد ابراز نگرانی شدید نکرده است.  

پوتین بر کمک به تاجیکستان تاکید کرد 

ولادیمیر پوتین رئیس جمهوری روسیه روز گذشته در گفت‌وگوی تلفنی با امامعلی رحمان همتای تاجیکستانی خود درباره وضعیت مناطق مرزی تاجیکستان و افغانستان، بر آمادگی مسکو برای ارائه حمایت از دوشنبه در برابر تهدیدها تاکید کرد. پوتین و رحمان درباره وضعیت دشوار تاجیکستان و افغانستان باتوجه به تشدید درگیری ها در افغانستان بویژه در مناطق مرزی با تاجیکستان گفت‌وگو کردند. 

 پوتین بر آمادگی روسیه برای ارائه کمک های لازم به تاجیکستان در چارچوب دوجانبه و نیز در چارچوب سازمان پیمان امنیت جمعی تاکید کرد. 

روسیه به افغانستان نیروی نظامی اعزام نمی کند 

روسیه تجربه تلخ 10 سال حضور نظامی اتحاد جماهیر شوروی در افغانستان را دارد که به کشته شدن بیش از ۱۳ هزار نظامی روس منجر شد. مسکو حاضر  به تکرار این اشتباه در شرایط کنونی نیست. 

دیمیتری پسکوف سخنگوی رئیس جمهوری روسیه در این رابطه اعلام کرد که موضوع اعزام نیروهای نظامی روسیه به افغانستان مطرح نیست.

پسکوف به خبرنگاران گفت: موضوع اعزام نیروهای روسی به افغانستان مطرح نیست و با دولت این کشور یا گروه طالبان در این مورد گفت و گو نمی شود.  

وی درباره تقویت نیروهای مرزبانی روسیه در رابطه با وضعیت افغانستان و امکان اعزام نیروی بیشتر روسیه به تاجیکستان و تقویت مرزبانان روسی در این منطقه اظهار داشت: با توجه به سیر اوضاع و اینکه متاسفانه شاهد هستیم که وضعیت افغانستان به گونه خوبی پیش نمی رود، نیروهای مرزبانی روسیه تدابیر لازم را اتخاذ می کنند.

سخنگوی رئیس جمهوری روسیه گفت: ما بارها گفتیم که پس از خروج نیروهای آمریکایی و متحدان آنها از افغانستان، سیر اوضاع این کشور، مساله نگران کننده برای ما خواهد بود.ما با دقت فراوان شاهد هستیم که وضعیت (منطقه)  بی ثبات می شود. 

آمادگی مسکو برای میزبانی گروه طالبان و افغانستان

ضمیر کابولوف نماینده رئیس جمهوری روسیه در افغانستان بر آمادگی مسکو برای میزبانی مذاکرات میان گروه طالبان و دولت افغانستان تاکید کرد و گفت: البته مسکو برای میزبانی چنین مذاکراتی آماده است اما دو طرف باید برای گفت و گوهای جدی و نه صرفا دیدار در هر میدانی آماده باشند. 

آندره رودنکو معاون وزیر خارجه روسیه گفت: روسیه ممکن است اقدامات بیشتری برای کمک به تاجیکستان در چارچوب حل و فصل اوضاع در مناطق مرزی این کشور با افغانستان به عمل آورد. 

به گفته وی در زمان حاضر پایگاه نظامی روسیه در تاجیکستان به تمام تجهیزات و تسلیحات لاازم برای حمایت از این کشور مجهز است.

رودنکو در مورد کمک های بیشتر مسکو به دوشنبه خاطرنشان کرد که همه چیز بستگی به آن دارد که سیر اوضاع در شمال افغانستان چطور پیش می رود. شرایط موجود حاکی از آن است که اوضاع این منطقه بسیار متشنج است و تا ۷۰ درصد مناطق مرزی با تاجیکستان را گروه طالبان کنترل می کند. 

روسیه علاوه بر کمک به تاجیکستان از حمایت متحدان دیگر خود در اسیای مرکزی شامل قرقیزستان، ازبکستان و قزاقستان نیز غافل نمی ماند و با این کشورها در چارچوب پیمان امنیت جمعی و نیز در چارچوب دوجانبه همکاریهای نظامی و امنیتی و مبارزه با تروریسم همکاری می کند. 

این کشورها در صورت سقوط افغانستان یا افزایش کنترل طالبان بر مناطق دیگر ان، در وهله اول بی ثبات می شوند و مقامهای روسیه از این مساله بشدت نگران هستند. 

به همین دلیل روسیه پایگاه کانت در حومه شهر بیشکک پایتخت قرقیزستان را همچنان در اختیار خود نگه داشته است. 
 

این پایگاه هوایی از دوره اتحاد جماهیر شوروی به جای مانده و در زمان حاضر روسیه یک اسکادران شکاری بمب افکن های سوخو در آن مستقر کرده است.

مقامهای روسیه با وجود این قدر تلاش برای حمایت نظامی از کشورهای هم پیمان خود در آسیای مرکزی، به روند مذاکرات افغانستان امید بسته اند. 

به همین دلیل در دو سال اخیر که مسکو در چند مورد میزبان گفت و گوهای بین افغان بود، روسیه با وجود ممنوع بودن فعالیت گروه طالبان در این کشور، با سفر هیات سیاسی این گروه که از دوحه پایتخت قطر امده بود موافقت کرد.

مقامهای روس امیدوارند که بتوانند گروه طالبان را در مذاکرات صلح افغانستان مشارکت دهند و شرایط را برای حل و فصل سیاسی اوضاع این کشور پس از تکمیل روند خروج نیروهای آمریکایی از این کشور فراهم کنند. 

کارشناسان روس درباره اوضاع افغانستان چه می گویند؟

اوضاع پرتنش افغانستان در هفته های اخیر با خروج نیروهای غربی به سرکردگی آمریکا از این کشور، در جامعه کارشناسی و تحلیلگران روس بحث های داغی را برانگیخته است.

الکساندر کنیازوف از کارشناسان روس آگاه به امور کشورهای آسیای مرکزی در روسیه می گوید امروز گروه طالبان با آن گروهی که در دهه ۹۰ میلادی در افغانستان وجود داشت تا حدودی تفاوت دارد.


 

کنیازوف در مصاحبه با ایرنا با یادآوری اینکه تحرکات نظامی گروه طالبان در افغانستان پس از خروج نیروهای امریکا و ناتو از این کشور به شدت افزایش یافته است، افزود: به احتمال زیاد در بین سران طالبان کسانی هستند که به فکر غصب قدرت در افغانستان از راه نظامی هستند. 

کارشناس روس معتقد است که تشدید تنش ها و مناقشه مسلحانه در افغانستان برای مدتی روند مذاکرات را به عقب می اندازد هرچند که این تنها راه برای دستیابی به صلح است. 

 وی خاطرنشان کرد که طالبان در زمان حاضر کنترل خود بر مناطق روستایی افغانستان را تثبیت می کند اما همه شهرهای بااهمیت در این کشور از سوی دولت افغانستان یا مقامهای محلی کنترل می شوند.

به گفته کارشناس روس، هیاهویی که در رسانه ها و شبکه های اجتماعی بوجود امده که گویا با خروج آمریکا از افغانستان، این کشور سقوط می کند، تاحدود زیادی بطور هدفمندانه از سوی خود آمریکا دامن زده می شود. 

عمر نثار رئیس مرکز مطالعات افغانستان معاصر در مسکو نیز معتقد است که گروه های رادیکال که با گروه طالبان روابط اتحادی دارند، تهدید بسیار جدی برای کشورهای آسیای مرکزی محسوب می شوند. 

وی در گفت و گو با روزنامه اینترنتی گازیتا روسیه خاطرنشان کرد که با توجه به رفتار طالبان، این گروه با گروه های رادیکال فعال در آسیای مرکزی با ظرافت بسیار رفتار می کند.  

رئیس مرکز مطالعات افغانستان معاصر در مسکو گفت: این سوال مطرح است که گروه های همپیمان طالبان ایا نمی خواهند از وضعیت کنونی برای رسیدن به اهداف خود در آسیای مرکزی استفاده کنند؟

 به گفته وی طالبان ممکن است که در ازای کاهش تنش ها در مناطق مرزی افغانستان و تاجیکستان خواهان امتیازاتی شوند و وضعیت به گونه ای شود که نفوذ روسیه در آسیای مرکزی کاهش بیابد. 

 آندره کازانتسف استاد دانشگاه دولتی روابط بین الملل وابسته به وزارت خارجه روسیه گفت که نگرانی شدیدی از تحرکات گروه های افراط گرای بین المللی مستقر در شمال افغانستان وجود دارد. 

وی در گفت و گو با روزنامه گازتارو خاطرنشان کرد که گروه طالبان با انواع گروه های تروریستی بین المللی در ارتباط است اما تاکنون سعی کرده که به کشورهای همسایه حمله نکند.

به گفته کازانتسف، بی ثبات شدن افغانستان به دلیل فعالیت گروه های مختلف تروریستی در این کشور، برای کشورهای همسایه آن تهدید جدی محسوب می شود.   

 کارشناس روس به عنوان مثال گفت که در سال های دهه ۹۰ میلادی، بسیاری از حملات تروریستی در روسیه از سوی گروه های افراط گرا در افغانستان تدارک دیده شده بود. 

آندره سرنکو رئیس مرکز «جامعه تحلیلگران روسیه» معتقد است که نزدیک شدن طالبان به مرزهای تاجیکستان یا کشورهای همسود یک موضوع کهنه است و این گروه عملا در ۱۰ سال اخیر برخی از مقرها و گذرگاه های مرزی بین افغانستان و تاجیکستان را تحت کنترل داشته است.

 
وی افزود: جار و جنجال و سر و صدای زیاد در این مورد قابل درک نیست زیرا مواردی بود که مرزبانان افغانستان به خاک تاجیکستان می آمدند. 

 به گفته سرنکو، در این شرایط، روسیه به احتمال زیاد علاقه مند به نشان دادن حمایت خود به کشورهای متحدش در آسیای مرکزی ازجمله از طریق سازمان پیمان امنیت جمعی است. 

 سرنکو گفت: روسیه می تواند در شرایط کنونی از متشنج شدن اوضاع افغانستان در دو مورد استفاده کند. مورد اول اینکه نفوذ خود را در کشورهای آسیای مرکزی با ارائه چتر حمایت امنیتی به این کشورها افزایش دهد. 

این اقدام به دلیل افزایش روز افزون نفوذ چین در آسیای مرکزی برای مسکو اهمیت فراوان دارد. 

 وی ادامه داد: مورد دوم اینکه مسکو سعی می کند که وجهه سازمان امنیت جمعی را با جلب مشارکت کشورهای آسیای مرکزی در همکاری مشترک احیا کند.

در نهایت می توان گفت روسیه سعی می کند در این شرایط که امریکا با افتضاح و رسوایی بدون دستیابی به اهداف خود افغانستان را ترک می کنند، با یاداوری حداکثری این رسوایی به واشنگتن، تلافی شکست های شوروی در افغانستان با ۱۳ هزار تلفات نظامی را در ده سال تصرف این کشور بگیرد و ازسوی دیگر مشارکت طالبان را در روند حل و فصل سیاسی افغانستان جلب کند و از این رهگذر برای انسجام هرچه بیشتر صفوف کشورهای آسیای مرکزی در سازمان امنیت جمعی ساختار با هسته مرکزی مسکو اقدام کند.