به گزارش ایرنا، اپیدمی کووید ۱۹ تمام کشورهای دنیا را دربرگرفته است؛ بیماری که بزرگ و کوچک نمیشناسد و همه را مبتلا میسازد. البته به گفته پزشکان متخصص کودکان، این ویروس به طور معمول پس از ورود به بدن کودکان مشکل خاصی برای آنها ایجاد نمیکند و در اغلب موارد نیز بدون علامت از بدنشان خارج میشود.
با این حال، اگرچه یقین داشته باشیم که کودکان بدون مشکل دوره کرونا را میگذرانند اما باید خیلی مراقب آنها بود چون به گفته برخی پزشکان متخصص کودکان متاسفانه این روزها ابتلای کودکان به این ویروس شدت بیشتری گرفته است و موارد بیشتری از کودکان بیمار در بیمارستان ها دیده می شوند.
خبرنگار ایرنا برای بررسی این موضوع به یکی از مراکز درمانی مراجعه کرده و مشاهدات خود را یادداشت کرده است؛ در یکی از بیمارستانهای مخصوص کودکان بودم، بخش کودکان و نوزادان جا برای سوزن انداختن نداشت، مادران و پدران فرزند خردسال یا نوزاد خود را با حالی نذار در آغوش گرفته بودند. برخی از کودکان گریه میکردند، بعضیها که نای گریه کردن نداشتند، با صدایی آرام ناله میکردند، اغلب کودکان بیقرار بودند.
هرکس وارد بخش تریاژ میشد، به مسئول تریاژ این جمله را میگفت که بچه ام تب دارد. سریع تب سنج دیجیتال را روی گوش کودک میگذاشتند و پس از گرفتن تب، او را راهی پذیرش و بخش معاینه میکردند. به گفته پزشکان تب نخستین علامت دلتای هندی است اما همیشه نشانه کرونا نیست و حتما باید یکی دیگر از علایم اسهال، استفراغ، بیاشتهایی و سرفه به همراه تب باشد تا نشانههای کرونا بیشتر نمایان شود.
بخش معاینه نیز لحظه به لحظه شلوغتر میشد؛ والدین وقتی وارد اتاق پزشک میشدند، با چشمانی اشکبار و نگران خارج میشدند. بر اساس عادت ما ایرانیها، تا والدین از اتاق معاینه بیرون میآمدند، برخی سریع میپرسیدند چی شد؟ مشکلش چیه؟ کرونا داره؟ همین یک جمله باعث فراری شدن دیگر والدین از آن محیط میشد.
خانمی که فرزند ۲۲ ماهه خود را محکم در آغوش گرفته بود از اتاق پزشک که خارج شد، با صدای بلند به مادرش گفت محاله کرونا باشد آخر پسرم را جایی نبردم، رفت و آمد نداریم. مادر بزرگ کودک که از قبل میدانست برخی از کسانی که در اتاق انتظار ایستادهاند، منتظر پاسخی هستند، بدون مکث به اطرافیان پاسخ داد: مشکوک به کروناست و باید بستری شود.
مادر جوان با عصبانیت گفت: پسرم بستری شود اگر کرونا نگرفته باشد با بستری در بخش کروناییها، به این ویروس مبتلا میشود. به رغم گفتن این جملات، باز راهی جز اطاعت دستور پزشک نداشت و راهی بخش بستری شد تا کودکش را به خاطر مشکوک بودن به کرونا بستری کند.
بخش اورژانس تخت خالی نداشت، یک سالن بزرگ با حدود ۳۷ یا ۳۸ تخت که از تخت ۳۰ به بعد کودکان مشکوک به کرونا در آنها بستری بودند. از گفتههای پزشکان و پرستاران شنیده میشد که بخشهای دیگر هم جا برای بستری کردن کودکان مبتلا به کرونا نداشتند اما نگاه ملتمسانه پدر و مادری که کودکی بیحال و بیجان را در آغوش داشتند و می خواستند هرچه زودتر کودکان بستری شود، خیلی نگران کننده بود.
پرستار به پزشک بخش گفت که فقط تخت ۳۴ خالی است و جایی برای بیمار جدید نخواهیم داشت به اجبار این کودک کمتر از دو سال راهی بخش کرونا شد.
چند ساعت از این قضیه که گذشت، کودکی نالان در آغوش مادر به همراه پدرش وارد بخش بستری اورژانس شدند، کودک نالههای زیادی سرمیداد و گاهی هم سرفههایی نسبتا شدید، پرستار پرسید علائم کودک چه بوده که دستور بستری دادهاند، مادرش پاسخ داد که تب شدید، اسهال، استفراغ و گاهی هم سرفه دارد.
پرستار که داشت سوال میپرسید پزشک از راه رسید و پرسید شما یا پدرش علایم کرونا دارید که مادر سریع پاسخ داد خودم کرونا مثبت هستم، پزشک با لحنی ملایم گفت وقتی خودت مثبت هستی، مشخص است که کودکت هم کرونا دارد. سریع به بخش بستری بیمارستان مراجعه کن تا کودک را بستری کنند. مادر مضطرب و نگران گفت: بخش بستری تخت خالی ندارد، پرستار با عصبانیت به مادر گفت چرا بعد از دو روز تب تازه بچه را به بیمارستان آوردهاید؟
خلاصه که والدین این بچه هم که کرونا مثبت بودند به همراه فرزند مبتلا چند ساعتی در بخش میچرخیدند تا در بخش اورژانس یا بخش بستری مختص کرونا برای فرزندشان تختی خالی شود، بسیاری از والدین پردههای کنار تخت فرزند خودشان را کشیدند تا مانع انتقال ویروس به بچههایشان شود. تنها کاری که از دستشان برمیآمد.
پزشک که صحنه کشیدن پردههای کنار تخت را دید، خیلی جدی گفت نگران نباشید اغلب کودکان بدون علامت و هیچ مشکلی این ویروس را رد میکنند ولی بهتر است که شما هم رعایت کنید تا به شدیدترین شکل ممکن از ن ظر این ویروس نرسند.
گذراندن یک روز در یک مرکز درمانی کودکان و دیدن علایم این بیماری در کودکان برای من که مادر و خبرنگار بودم، بسیار ناخوشایند بود. البته وقتی متوجه شدم که مرگ کودکان بر اثر کرونا یک در هر ۵۰۰ هزار نفر است، نمیتوان گفت خوشحال شدم اما از این قضیه راضی بودم که فقط در صورتی مرگ سراغ کودکان میآید که شرایط حاد یا خاص باشد.
نتایج یک مطالعه جدید که در انگلیس انجام شده است، نشان میدهد خطر مرگ کودکان بر اثر ابتلا به کووید-۱۹ در مقایسه با بزرگسالان بسیار کم و به اندازه یک در ۵۰۰ هزار نفر است. محققان سه دانشگاه در انگلیس در این مطالعه متوجه شدند که تنها ۲۵ کودک زیر ۱۸ سال در این کشور جان خود را بر اثر ابتلا به کووید از دست داده که معادل دو نفر در هر یک میلیون نفر است.
بر اساس نتایج این مطالعه بیش از ۷۵ درصد کودکانی که بر اثر ابتلا به کرونا در این کشور فوت شدند، دارای بیماری مزمن بودند؛ در حالی که دو سوم بیش از یک بیماری زمینه ای داشتند و ۶۰ درصد آنها دارای شرایط محدود کننده زندگی بودند.
البته کودکان و نوجوانان مبتلا به بیماری های زمینه ای مانند بیماری های قلبی و سرطان و ناتوانی شدید که می تواند شامل فلج مغزی و اوتیسم باشد، بیشتر در معرض خطر ابتلا به موارد شدید بیماری کرونا قرار دارند.
کودکان بیشتر به دلتا مبتلا میشوند
عبدالله کریمی پزشک فوق تخصص عفونی اطفال و رییس بخش عفونی بیمارستان کودکان مفید نیز در این باره میگوید: با توجه به وضعیت ابتلای کودکان به گونه هندی کرونا یا همان کرونای دلتا که این روزها در کشور شیوع پیدا کرده، ممکن است کودکان بیشتر به ویروس کرونای دلتا مبتلا شوند و در زنجیره انتقال هم قرار گرفته و به راحتی میتوانند بیماری را به دیگران نیز منتقل کنند.
وی درباره وضعیت ابتلای کودکان به کرونای دلتا یا همان واریانت هندی ویروس کرونا، گفت: کرونای دلتا نسبت به ویروس اصلی و همچنین ویروس آلفا (واریانت انگلیسی ویروس کرونا) چند ویژگی دارد؛ یکی از ویژگیهایش این است که سرعت انتقال آن بسیار بیشتر بوده و قدرت سرایتش ۶۰ درصد نسبت به ویروس آلفا بالاتر است البته باید توجه کرد که در واریانت انگلیسی کرونا یا ویروس آلفا، یک نفر میتوانست بین دو تا چهار نفر را مبتلا کند، اما در ویروس دلتا یک نفر مبتلا میتواند هشت نفر دیگر را هم مبتلا کند.
کریمی با بیان اینکه کودکان نیز میتوانند با ویروس دلتا درگیر شوند و ابتلا به این ویروس در کودکان هم ممکن است که اتفاق افتد، گفت: کودکان بیشتر ممکن است به ویروس کرونای دلتا مبتلا شوند. بنابراین هم سرعت انتقال ویروس کرونا، هم شدت آن و هم تعداد افرادی که درگیر میکند، در گونه دلتا بیشتر است، به طور کلی علائم ویروس کرونا شبیه به هم است، اما علائمی مانند حالت سرماخوردگی، گلودرد، اسهال، استفراغ، بدن درد و سردرد ممکن است در کودکان مبتلا به کرونای دلتا دیده شود. البته سرفه کمتر دیده شده است. با این حال اگر علائم شدت پیدا کند، میتواند ارگانهای دیگر را هم درگیر کند و حتی مسائل ریوی ایجاد کند و عوارض التهابی را بروز دهد.
کریمی با بیان اینکه کرونا میتواند در کودکان هم منجر به بیماری شدید و حتی مرگ و میر شود، گفت: در یکسال و نیم گذشته از زمان آغاز پاندمی کرونا ۷۷ مرگ در کودکان ناشی از کرونا در بیمارستان مفید داشتیم که البته ۹۲ درصد آنها یک بیماری زمینهای داشتند، اما هشت درصدشان بیماری زمینهای نداشتهاند، میزان مرگ و میر کرونا در کودکان کم است، اما مساله مهم این است که کودکان در زنجیره انتقال قرار میگیرند. در حال حاضر اگر وضعیت را نسبت به مشابه سال ۱۳۹۹ در نظر بگیرید، اکنون بیمارستانهای اطفال ما تعداد موارد بستری بیشتر شده است. بنابراین در حال حاضر بخشهای اطفالمان پر است و کمبود بخش هم داریم. در حالی که در سال قبل چنین موضوعی درباره بیمارستانهای کودکان مطرح نمیکردیم.
وی درباره وضعیت تزریق واکسن به کودکان در جهان نیز گفت: در حال حاضر فایزر تزریقش تا ۱۲ سال هم رسیده و به تدریج به سنین پایین تر هم می آورند، اما در سایر واکسنها فعلا تزریق در سنین بالای ۱۸ سال است.
افزایش موارد بستری مبتلایان به کرونا از سنین پنج سال
بابک عشرتی، اپیدمیولوژیست و معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی ایران نیز میگوید: موارد بستری مبتلایان به کرونا در سنین ۵ تا ۱۷ سال همزمان با شیوع پیک جدید بیماری در کشور افزاش یافته است چون توان چسبندگی ویروس دلتای هندی بالاست و قدرت بیماری زایی را افزایش داده است.
وی افزود: همین قدرت سرایت باعث میشود تا شاهد افزایش موارد ابتلاء در پیک جدید بیماری باشیم، در فروردین تا آذر ۹۹، موارد بستری در سنین ۵ تا ۱۷ سال خیلی کم بود، اما الان دو سه هفتهای است که موارد ابتلاء در این سنین افزایش یافته است. افزایش موارد بستری سنین پایین، نشان میدهد که انتقال عفونت در جامعه بیشتر شده است.
خطرناکترین علائم کرونا در کودکان را بشناسید
دکتر مریم حسن زاد رییس بخش ریه کودکان بیمارستان دکتر مسیح دانشوری گفت: تشخیص کرونا در کودکان مشکل تر است، هرچند در اغلب موارد بیماری در کودکان خود به خود بهبود می یابد، اما کودکان می توانند به یک منبع عمده جهت انتقال و ابتلای بعدی بزرگسالان تبدیل شوند.
این پزشک فوق تخصص ریه اطفال افزود: در ابتدا این تصور وجود داشت که کودکان به کووید-۱۹ مبتلا نمی شوند اما طبق تحقیقات انجام شده در ۳ تا ۱۰ درصد کودکان ابتلا و حدود یک درصد تلفات گزارش شده است. دوره کمون بیماری را یک تا ۱۴ روز در نظر می گیرند.
وی اظهار داشت: بنابراین کودکان هم مانند بالغین در معرض ابتلا هستند. البته حدود ۹۵ درصد کودکان مبتلا بی علامت هستند و این نقش آنها را در انتقال بیماری به دیگران خصوصا افراد مسن خانواده پررنگ تر می کند.
حسن زاد با اشاره به اینکه افزایش ابتلای کودکان به کووید۱۹ احتمالا در آمار مبتلایان کووید۱۹ تاثیر واضحی ندارد تصریح کرد: افزایش تعداد کودکان مبتلا، به افزایش کلی تعداد PCR های مثبت کمک قابل توجهی نمی کند چون این افراد جزو گروه های اولویتی نیستند و به صورت روتین تحت آزمایش قرار نمی گیرند مگر در صورتی که بیماری زمینه ای داشته یا بستری شده باشند، افراد زیر ۱۲ سال حدود یک درصد بستری های کووید۱۹ را تشکیل می دهند که از آنها تست گرفته می شود اما تعداد بسیار بالاتری که سرپایی مراجعه می کنند تستی برایشان درخواست نمی شود.
این فوق تخصص ریه اطفال تصریح کرد: علایم بیماری در سنین پایین می تواند غیر اختصاصی باشد و ممکن است نهان مانده و ایزولاسیون مناسب برایشان انجام نشود. با توجه به خفیف بودن علایم بیماری در کودکان و احتمال پایین بستری آنها خصوصا در بخش های مراقبت ویژه، اقدامات پیش بیمارستانی و پیشگیرانه اهمیت بسیار بالایی دارد.
حسن زاد گفت: در کودکان علایم ممکن است خیلی خفیف باشند که شامل فقط تب خفیف یا سرفه، علایم گوارشی مثل اسهال، دل درد، دل پیچه یا استفراغ می شود البته علایم شایع در بالغین مثل سرفه، تب و بدن درد و تنگی نفس الزاما در کودکان دیده نمی شوند.
این متخصص افزود: در کودکان تا ۹ سالگی شایع ترین تظاهرات بیماری تب، سرفه و کوتاهی تنفس گزارش شده و سایر علایم به ترتیب شیوع شامل سردرد، اسهال، رینوره، تهوع، استفراغ، میالژی، درد شکم، از دست دادن بویایی و چشایی می شود.
وی اظهار داشت: همچنین در بیماران ۱۰ تا ۱۹ ساله علائمی همچون سرفه، تب، کوتاهی تنفس و سایر علایم سردرد، میالژی، اسهال، از دست دادن بویایی و چشایی، تهوع استفراغ و شکم درد مشاهده می شود.
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی به والدین توصیه کرد: تا حد امکان کودکان از خانه خارج نشوند، همچنین به محض وارد شدن به خانه قبل از در آغوش کشیدن کودک، دست ها را کامل بشویید. کوچکترین علامتی مثل تب خفیف، اسهال ممکن است نشانه کرونا باشد آن را جدی بگیرید و در صورت بروز علایم خطر با پزشک مشورت کنید.
حسن زاد علائم خطر را تب خفیف مداوم به مدت حداقل ۷۲ ساعت، تب بالا، اسهال خفیف دو روز متوالی، اسهال شدید، استفراغ مکرر، درد شکم، سرفه بدون تب بیش از ۳ روز، سرفه شدید، بی حالی دانست و توصیه کرد: کودکشان می تواند ناقل باشد و خانواده را مبتلا و در آنها بیماری شدید ایجاد کند.
وی خاطر نشان کرد: در کودکانی با بیماری زمینه ای، نارسایی کلیوی، بدخیمی، بیماری مزمن در صورت شروع سرفه یا تب ویزیت فوری پزشک ضروری است.
کرونا دلتا کودکان را هم درگیر میکند
محمدرضا رئوفی دکترای فیزیولوژی پزشکی گفت: ابتلا به کرونا دلتا در کودکان و نوجوانان بیش از کرونای چینی و انگلیسی مشاهده میشود. این ویروس قبل از موتاسیون (جهش) در این گروه جمعیتی فاقد علامت بود و امروز با این جهش و بروز کرونا دلتا، کودکان و نوجوانان هم در صورت ابتلا به بیماری، علائم بالینی را تجربه میکنند.
وی ادامه داد: میزان سرایت و بیماریزایی این ویروس هم به دلیل افزایش قدرت چسبندگی به دیوارههای سلولی و همچنین مسدود کردن مسیرهای گستردهتر داخلی سلولها افزایش یافته و بنابراین با تعداد کمتری از عوامل آلودگی، شخص بیمار خواهد شد.
رئوفی خاطرنشان کرد: علائم کرونا دلتا نیز طیف متعددی از علائم متعارف کووید۱۹ بوده و به صورت تنفسی، گوارشی و... بروز می کند.
کودکان آخرین گروه تزریق واکسن هستند
دکتر مسعود مردانی عضو ستاد ملی مقابله با کرونا در گفت و گو با ایرنا گفت: کودکان آخرین گروه سنی برای تزریق واکسن هستند. اگر کودکی به کرونا مبتلا شد ۱۰ تا ۱۴ روز طول می کشد دوره نقاهت وی پایان یابد و علایم کرونا در کودکان همان علایم در بزرگسالان است، در واقع سردرد، بدن درد، ضعف و بیحالی، تهوع و استفراغ، اسهال، درد شکم، تنگی نفس و سرفه از علائمی است که میتواند نشاندهنده کرونا باشد.
مردانی تصریح کرد: هر چه شدت کرونا در بدن کودک بیشتر شود، علایم نیز شدیدتر خواهد بود و ممکن است کودک علایمی مانند بدن درد و اسهال داشته باشد و در شرایط بدتر دچار تب و سرفه های خشک شود که باعث کاهش سطح هوشیاری شده و باید تحت مراقبت های ویژه قرار گیرد.
این متخصص بیماری های عفونی نسبت به آغاز موج پنجم کرونا هشدار داد و گفت: درخواست داریم حتی با پس از تزریق واکسن باز هم بطور کامل پروتکل های بهداشتی را رعایت کنند.
برای کودکان واکسن پاستور تزریق میشود
علیرضا رییسی معاون بهداشت وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی گفت: واکسن پاستور در حال نهایی شدن است و در صورتیکه نتایج کارآزمایی بالینی آن با موفقیت طی شود برای افراد زیر ۱۸ سال مفید خواهد بود و می توان برای واکسینه کردن دانش آموزان هم از آن استفاده کرد.
وی تصریح کرد : اکنون برای افراد زیر ۱۸ سال واکسن تایید شده ای موجود نیست.