شیوع ویروس کرونا، انواع و اقسام محدودیتها را بر زندگی ما و وجوه مختلف آن، تحمیل کرده، یکی از نخستین بخشها که دچار محدودیت و تعطیلی شد، تئاتر و سالنهای نمایش بود. البته چند ماهی است با رعایت شیوهنامههای مصوب بهداشتی، با تمام فراز و فرودهایش چرخه اجرا و تماشای نمایشها در کشور به راه افتاده است و این امیدواری در دل هنرمندان و مخاطبان تئاتر پدید آمده که با کاهش نهایی موجهای کرونا و ریشهکن شدن این ویروس عالمگیر، باز هم شاهد رونق صحنه و سالنهای تئاتر کشور باشیم.
یکی از راهکارهایی که در دوره کمفروغی تئاتر در کشور با هدف روشن نگه داشتن چراغ تئاتر اندیشیده و ارائه شد، پخش فیلمنمایشهایی بود که پیش از آن به صحنه رفته بودند و هنوز علاقهمندان زیادی داشتند که مشتاق دیدن و دوباره تماشای آنها بودند. این نقطه آغاز تلویزیون تعاملی در بستر فضای مجازی برای پخش انحصاری و اختصاصی فیلم نمایش برای علاقهمندان تئاتر بود که تلویزیون تئاتر ایران نام گرفت.
در ادامه ارائه فیلمتئاترهای جدید در تلویزیون تئاتر ایران، چهار نمایش جدید از این درگاه پخش میشود.
حکایت آشنای مادام رانوسکی و لوپاخین باغ آلبالو به روایت علی فتوحی
پخش نمایش باغ آلبالو نوشته آنتوان چخوف نویسنده پرآوازه روسیه به کارگردانی علی فتوحی در تلویزیون تئاتر ایران آغاز شد. علاقهمندان نمایشهای کلاسیک، با مراجعه به تلویزیون تعاملی تئاتر ایران، میتوانند به تماشای این نمایش جذاب بنشینند.
پیشتر نمایش باغ آلبالو به کارگردانی علی فتوحی سال ۹۸ در تبریز در سالن تئاتر مستقل به مدت زمان ۹۰ دقیقه به صحنه رفته بود و در سیوهشتمین جشنواره بین المللی تئاتر فجر (۱۳۹۸) نیز حضور داشت .
باغ آلبالو متعلق به یک زن نجیبزاده روس و خانوادهاش است که به دلیل بدهی، باغشان را در رهن بانک گذاشتهاند. با توجه به همه عوایدی که این خانواده از باغ دارند فرصتی برای فروش و حراج باغ باقی نمانده است. هرچند مادام رانوسکی و خانواده هیچ کاری برای نجات خود و البته ممانعت از فروش باغ انجام نمیدهند. در پایان، باغ به یک دهقانزاده ثروتمند به نام لوپاخین فروخته میشود و خانواده مادام رانوسکی مجبور میشوند باغ را ترک میکنند. رحالیکه هنگام ترک باغ صدای قطع درختان به وسیله تبر شنیده میشود...
نگاه و نظر چخوف در نگارش این اثر مصداق بارز این جمله معنی است که در حقیقت باغ آلبالو فروش این باغ روایتی از وداع با گذشته است. گذشتهای که رو به افول گذاشته است. تبری که به کنده درختها میخورد، به مقابه همان تبری است که زندگی اشرافی و رو به زوال را واژگون و دگرگون میسازد.
علی فتوحی، کارگردان باغ آلبالو متولد ۱۳۵۴ و زاده تبریز است. وی فوق لیسانس کارگردانی از دانشگاه هنر و معماری تهران و لیسانس بازیگری از دانشگاه آزاد اسلامی اراک دارد و کار حرفهای خود در عرصه تئاتر را از سال ۱۳۷۴ آغاز کرد.
بازی در نمایش آرش شیواتیر، طراحی صحنه و بازی در نمایش گیل گمش، طراحی صحنه و بازی در نمایش مگر من، بازی در نمایش آرشین مال آلان، کارگردانی و بازی در نمایش دیوها زندهاند، بازی در نمایش کوراوغلو، بازی در نمایش خان میرزا، بازی در نمایش منطقالطیر، بازی و طراحی صحنه در نمایش اودیپوس شهریار، بازی در نمایش مکبث، بخشی از کارنامه فتوحی به شمار میآید.
همچنین مقالاتی چند از جمله دکور، دیالوگ سکوت است، نیم نگاهی به بازیگری، تعزیه، هنر پیشرو، تئاتر خیابانی و این چند بند، چرا سالنهای تئاتر تبریز خالی از تماشاگر است؟ و تئاتر نیوتونی تئاتر کوانتومی از او در نشریات مختلف منتشر شده است.
فاطمه حسینی، کامیار شکیبایی، مهرداد سعادت، سنا پورسعیدی، زیبا فرج اللهی، رامین بوستانی، جلال خاکزاد، تینا عبدی، مهدی حیدری، امید سعید پور، بهروز علیپور و امین علی طایفی گروه بازیگران این اثر نمایشی را تشکیل میدهند.
گرگ دختر روایتی نمایشی از داستان فولکلور و واقعی مردمان مازندران
در ادامه پخش نمایشهای جدید در تلویزیون تئاتر ایران، نمایش کمدی-تراژدی گرگ دختر دیگر اثر نمایشی است که در این تلویزیون تعاملی در دسترس علاقهمندان قرار گرفت.
این نمایش به طراحی و کارگردانی وحید کبیری پیشتر سال ۱۳۹۸ در مجتمع فرهنگی و هنری بصیرت بهشهر به صحنه رفته و با استقبال بسیار بالای مخاطبان مواجه شده بود.
گرگ دختر یک کمدی-تراژدی عاشقانه براساس واقعیت از سرزمین و دیار مازندران است. این نمایش اقتباسی از افسانه مینا و پلنگ است که راوی عشق گرگ دختر (مینا) به پلنگ (چوپان) است. اما گرگ دختر غیر از پلنگ، عاشقان سینهچاک دیگری هم در روستا دارد که عشق مینا و پلنگ را تحمل نکرده و در پی انتقام و قتل آنها هستند.
بی شک هر فرهنگ و خرده فرهنگی اسطورههایی دارد که نمایانگر هویت آن جامعه هستند و از طریق فرهنگ و ادبیات از نسلی به نسل دیگر منتقل میشوند. اسطورهها دستمایه خوبی برای آموزش فرهنگ ایرانی به مخاطبان هستند، قوه تخیل آنها را قوی میکنند و مخاطابانشان را به این اصل سوق میدهند که خوبی همیشه پیروز است و بدی شکست میخورد.
قهرمانها به آرزوهایشان میرسند و همه آنها را دوست دارند. از طرفی این اسطورهها در هویت بخشی و ایجاد همبستگی بسیار نقش منحصر به فردی دارند لذا سعی تئاتر در بهرهگیری از اساطیر و حماسهها بر آن است تا به انحای مختلف یاریگر مسئولان فرهنگی کشور در حوزه توسعه فرهنگی باشند.
به نظر میرسد روایت وحید کبیری از نمایش گرگ دختر، جامه عمل پوشاندن به این مهم و اجرایی کردن مفهوم توسعه و گسترش مبانی فرهنگی با اساتفاده از زبان هنر نمایش و بهرهبردن از اساطیر و خردهفرهنگهای جاری در تاریخ سترگ و عمیق ایرانی است.
عباس عبدالله زاده به عنوان نمایشنامه نویس گرگ دختر و رحمان غلامی، مژگان محمدزاده، فاطمه نوری، نازنین رحمانی، نیما گزیان، یلدا حاج بابایی، امیرحسین سراج، ماهان کاظمی، علی کشاورزیان، مازیار شریعتی اشرفی، لاریسا نامدار، وحید کبیری، وحیده ساداتی، عارف آهنگر و شیوا علینیا گروه بازیگران این اثر نمایشی را تشکیل میدهند.
نمایش ماجراهای گندم و مبارک، سهم خردسالان و کودکان از تلویزیون تئاتر ایران
نمایش ویژه خردسال و کودک ماجراهای گندم و مبارک به نویسندگی و کارگردانی مرسده پیشهور که سال ۱۳۹۸ در شهر رشت و در مجتمع فرهنگی و هنری خاتمالانبیا با مدت زمان یک ساعت به صحنه رفته است، در تلویزیون تئاتر ایران در دسترس علاقهمندان و مخاطبان خردسال و کودک این تلویزیون تعاملی قرار گرفت.
بر اساس روایت رواط عمومی اداره کل هنرهای نمایشی، در توضیح این نمایش چنین میخوانیم: گندم دخترکی است که در نبود مادرش با عروسکهایش رفتار خوبی ندارد. پس مبارک (یکی از عروسکها) از پیش گندم میرود و گندم به دنبال او راه میافتد که در راه با حاجی فیروز و ننه سرما مواجه میشود و...
مرسده پیشهور هنرمند تئاتر گیلان است و در کارنامه خود سابقه دستیاری نادر برهانیمرند در نمایش پاییز و بازی در مجموعه تلویزیونی کوچه زمرد را دارد. شادی آقایی، مائده ارقند، افسون پاسخی، روح الله جوانمرد، بهناز رضایی، ایمان قاطعیفر بازیگران این اثر نمایشی و شادی آقایی به عنوان بازیدهنده عروسک در این اثر نمایشی حضور دارند.
اوراقچی نمایشی محیطی اینبار در بستر تلویزیون تئاتر ایران
نمایش محیطی اوراقچی به نویسندگی و کارگردانی مالک آبسالان جزو نمایشهای بخش مسابقه نمایشهای خیابانی سیونهمین جشنواره تئاتر فجر (۱۳۹۹) بوده است و اولین بار در این رویداد در تهران و پهنه رودکی به عنوان میزبان آثار نمایش خیابانی رویداد سیونهم فجر با مدت زمان ۲۵ دقیقه به مخاطبان عرضه شد.
حال تلویزیون تئاترایران با هدف پاسخگویی به سلایق مختلف مخاطبان تئاتری در ارائهای متفاوت از آثار نمایشی در بستر فضای مجازی تلویزیون تئاترایران، این نمایش محیطی را در دسترس علاقمندان به هنر تئاتر قرار داده است.
در خلاصه این نمایش میخوانیم: دختری دنبال قهرمان خود میگردد و شنیده است در این منطقه بزرگترین منطقه آزاد جهان افتتاح میشود که مشکلات همه را حل خواهد کرد. اما شاید باید بیشتر از اینها گفت! بناست غیرمستقیم از یک افتتاح پروژه در آبادان امروز پردهبرداری شود و ناگهان یک مزاحم سروکلهاش پیدا میشود و آسایش مسئول این افتتاح را به هم میزند و زن اصرار دارد که این مزاحم با سر و وضع کثیف، آنجا را ترک کند اما مرد دائم بر یک وسیله که یک دوچرخه قراضه است، تأکید دارد که اینیک وسیله معمولی نیست و خیلی مهم است، اما زن با جیغ و فریاد سعی دارد که این مرد را تا آمدن مسئولان از آنجا دور کند، اما اصرارهایش هیچ سودی ندارد و بالاخره زن آنجا را برای قصهگویی مرد رها کرده و میرود و مرد تازه زبانباز میکند و قصه رنج خود را میگوید که کیست. او دریاقلی سورانی است که در نجات آبادان جانفشانی کرده و مثل دیگر قهرمانان نام خود را در تاریخ دفاع مقدس ثبت میکند.
آبسالان یکی از هنرمندان فعال تئاتر دهلران است که از سال ۱۳۸۰ فعالت خود را به شکل حرفهای در عرصه بازیگری و کارگردانی در تئاتر و بهویژه تئاتر خیابانی آغاز کرده است.
وی سابقه کارگردانی و بازی در نمایشهای هفتسین، کرونا، با من به جهنم بیا، او میآید، خون و لجن و ... را در کارنامه کاری خود دارد. آبسالان همچنین به عنوان بازیگر در فیلمهایی چون به وقت شام، زیرنظر و... حضور داشته است.
وانیا شکرپور، مرجان قاسمی و مالک آبسالان گروه سه نفره بازیگران این نمایش محیطی را تشکیل دادهاند.
تلویزیون تئاتر ایران تنها بستر تخصصی آثار نمایشی در فضای مجازی تحت مالکیت، نظارت و حمایت اداره کل هنرهای نمایشی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی که با رونمایی خود در نیمه دوم سال ۱۳۹۹ نه تنها در ارائه آثٍار نمایشی به مخاطبان توانسته جای خوبی برای خو باز کند که در حوزه میزبانی از آثار نمایشی حاضر در جشنوارههای اداره کل هنرهای نمایشی نیز دست بالایی داشته شات.
این تلویزیون تعاملی در دوران فراگیری کرونا و در میزبانی از جشنوارههای تئاتری که به شکل مجازی برگزار میشد، با ارائه آثار آن رویدادها به مخاطبان سهم بالایی در برپایی جشنوارههای تحت مدیریت اداره کل هنرهای نمایشی وزرات فرهنگ و ارشاد اسلامی ایفا کرده است.