به گزارش ایرنا در نیم قرن گذشته ، روابط دو کشور همواره رو به جلو بوده است و چین و ایران در راستای تقویت این روابط به رغم چالش های مختلف، گام برداشته اند نمونه آن تاکید بر توسعه و تقویت روابط دو کشور در پیام تبریک «شی جین پینگ» و «حجت الاسلام رییسی» به یکدیگر است که روز دوشنبه به مناسبت پنچاهمین سال روابط منتشر شد.
پیام تبریک سران
روابط تاریخی دو کشور اگرچه به دوران باستان و دستکم دو هزار سال پیش باز می گردد اما این رابطه در دوران معاصر اهمیت و شکل جدی تری پیدا کرده است به طوری که روابط دو کشور از سال ۲۰۱۶ میلادی به روابط راهبردی و استراتژیک ارتقا یافته است و به گفته «شی جین پینگ» از زمان شکلگیری روابط استراتژیک جامع در سال ۲۰۱۶ میلادی، اعتماد سیاسی متقابل بین دو کشور تثبیت شده و همکاری متقابل سودمند در زمینه های مختلف پیشرفت مداوم داشته است.
رئیس جمهوری چین همچنین در پیام تبریک خود به رییسی با یاداوری همکاری ایران و چین در مبارزه با همه گیری کرونا، روابط چین و ایران را بسیار ارزشمند توصیف کرد و گفت: مایل است پنجاهمین سالگرد روابط را به عنوان فرصتی برای تعمیق دوستی سنتی، ارتقاء همکاری در زمینه های مختلف و غنی سازی مشارکت استراتژیک جامع به نفع دو کشور و مردم آنها در نظر بگیرد.
حجت الاسلام رییسی، رئیس جمهوری اسلامی ایران هم در پیام تبریک خود به شی گفته است ایران و چین هر دو تمدن باستانی هستند و دوستی بین این دو مانند یک درخت کهنسال است که مواد مغذی مورد نیاز خود را از هزاران سال مبادلات دوستانه می گیرد و پایه و اساس عمیقی برای مشارکت استراتژیک جامع ایجاد می کند.
او گفت: تعهد ایران برای ایجاد روابط عالی میان دو کشور همچنان ثابت است و با وارد شدن به ششمین دهه روابط میان دو کشور، ایران به تلاش برای ارتقا سطح همکاری های استراتژیک، تقویت ارتباطات برای گسترش همکاری های عملی در زمینه های مختلف و تعمیق مستمر روابط با پکن ادامه خواهد داد.
جاده ابریشم، محور روابط تاریخی چین و ایران
دوران شکلگیری رابطه تاریخی ایران با چین به دوران جاده ابریشم باز می گردد «جانگ چیان» از فرمانروایان چینی در سال ۱۱۹ قبل از میلاد جاده ابریشم را افتتاح کرد و به صورت مستقیم با ایران ارتباط گرفت جانگ همان سال نمایندگان خود را به «امپراتوری اشکانی» فرستاد و پادشاه وقت ارشک دوم ۲۰ هزار سواره نظام را به استقبال سفرای سلسله هان فرستاد.
وقتی نمایندگان سلسله هان به چین بازگشتند، ارشک دوم نمایندگان خود را همراه با فرمانده هان سلسله هان به چین اعزام کرد و این اولین مبادله رسمی بین دو دولت چین و ایران از همان زمان شکل گرفت.
از آن زمان تاکنون روابط ایران و چین به صورت مستمر ادامه داشته است اما به دنبال پیروزی انقلاب اسلامی وارد مرحله جدی تری شد.
تقویت روابط تهران - پکن با پیروزی انقلاب اسلامی
بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، فصل جدیدی در روابط بین چین و ایران گشوده شد. رئیس جمهوری های وقت ایران از جمله حضرت آیت الله خامنه ای، هاشمی رفسنجانی، سید محمد خاتمی، محمود احمدی نژاد و حسن روحانی همگی به چین سفر کرده اند.
از طرف مقابل نیز «یانگ شانگ کون»، «جیانگ زمین»، «هو جین‌تائو» و «شی جین پینگ» رئیس جمهوری های وقت و فعلی چین نیز به ترتیب به ایران سفر کرده اند.
سفر مقامات عالی رتبه دو کشور به پایتخت های یکدیگر بیانگر تقویت روابط دوجانبه و پایدار تهران - پکن است که نویدبخش آینده ای بهتر از مناسبات دو جانبه است.
ارتقا روابط به سطح استراتژیک
جمهوری اسلامی ایران و جمهوری خلق چین در پایان سفر رسمی دو روزه " شی جین پینگ" رییس جمهوری چین به تهران در ژانویه سال ۲۰۱۶ اعلام کردند که با دستیابی به توافقی گسترده در تمامی حوزه های روابط دوجانبه و مسایل منطقه ای و بین المللی، روابطی مبتنی بر «مشارکت جامع راهبردی» بنا کرده‌اند.
بیانیه مشترک "مشارکت جامع راهبردی جمهوری اسلامی ایران و جمهوری خلق چین» در قالب ۲۰ ماده، نقشه راه گسترش و تعمیق همکاری های مشترک تهران - پکن را در حوزه های "سیاسی"، " همکاری اجرایی"، "انسانی و فرهنگی"، "قضایی، امنیتی – دفاعی" و " منطقه ای و بین المللی" مشخص کرده است.
برنامه جامع همکاری های ۲۵ ساله ایران و چین
یکی دیگر از تلاش های تهران و پکن برای تقویت روابط امضای برنامه جامع همکاری های ۲۵ ساله ایران و چین بود این سند روز هفتم فروردین ۱۴۰۰ توسط محمد جواد ظریف و وانگ یی وزیران خارجه دو کشور در محل وزارت امور خارجه امضا شد تا شرایط برای ادامه همکاری های میان مدت و بلند مدت دو کشور فراهم شود.
ایران و چین در جریان سفر رسمی شی جی پینگ به تهران در بهمن ماه ۱۳۹۴ با صدور بیانیه‌ای سطح روابط خود را به روابط راهبردی ارتقا داده بودند در بند ۶ این بیانیه دو طرف آمادگی خود را برای رایزنی و مذاکره جهت انعقاد سند همکاری بلندمدت اعلام کردند.
امضای این سند به گفته کارشناسان مسایل سیاسی و اقتصادی، باب جدید در توسعه روابط دو کشور در اینده خواهد گشود.
یک کمربند - یک جاده و نقش محوری ایران
طرح راه ابریشم جدید یا «یک کمربند - یک جاده»، یک طرح سرمایه‌گذاری چینی در زیربناهای اقتصادی بیش از ۷۷ کشور جهان و توسعه دو مسیر تجاری «کمربند اقتصادی راه ابریشم» و «راه ابریشم دریایی» است که توسط چین در سال ۲۰۱۳ ارائه شده است این طرح با ۹۰۰ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های اقتصادی جهان بزرگترین طرح سرمایه‌گذاری است که تاکنون توسط یک کشور ارائه شده‌است.
جمهوری اسلامی ایران از دیرباز در این برنامه مشارکت فعال داشته است به طوری که ایران اکنون به یکی از اصلی ترین گذرگاه ها و کریدورها برای اجرای طرح یک جاده - یک کمربند تبدیل شده است.
ایران یک کشور بسیار مهم و پل ارتباطی در راه ابریشم با تاریخی دیرینه در این مسیر تجاری است ایران شرق و غرب را به یکدیگر متصل می کند و راه ارتباطی با اروپاست و از لحاظ فرهنگی، اقتصادی و راهبردی نیز یک کشور بسیار مهم، قوی و بزرگ محسوب می شود و در زمینه های علمی، فنی، ترابری، انرژی و سرمایه گذاری می تواند با این برنامه چین همراه شود.
ایران همچنین یک منبع مهم انرژی است و می تواند باعث شود تا طرح راه ابریشم چین به بهترین شکل در این زمینه هم اجرایی شود چین یکی از بزرگترین وارد کنندگان نفت، مواد معدنی و مواد شیمیایی از ایران است و ایران این را یک مزیت برای همکاری دو طرف می داند.
حمایت متقابل ایران و چین از یکدیگر
چین و ایران در عرصه سیاست بین الملل، به رعایت عدالت و حمایت از یکدیگر پایبند بوده اند چین همواره از توافق هسته ای ایران حمایت کرده و مکررا از آمریکا خواسته است بدون قید و شرط تحریم ها علیه ایران را لغو کند؛ چین در عین حال خواسته های غیر منطقی آمریکا مبنی بر احیای تمام تحریم ها علیه ایران در سطح سازمان ملل و تمدید تحریم های تسلیحاتی علیه ایران را رد کرده است.
در مقابل جمهوری اسلامی ایران نیز مکررا حمایت خود را از چین در زمینه هایی از جمله مساله هنگ کنگ، سینکیانگ و تایوان که جزو منافع اصولی چین هستند اعلام کرده است.
کرونا، فصل جدید روابط دو کشور
شیوع کرونا نیز علیرغم همه چالش ها و مشکلاتی که برای دو کشور ایجاد کرد باعث تقویت روابط تهران - پکن شد «محمد جواد ظریف» وزیر امور خارجه ایران اولین وزیر خارجه جهان بود که به حمایت علنی از چین پرداخت و ایران نیز تجهیزات ضد همه گیری را سریعا به چین اهدا کرد.
با آغاز همه گیری کرونا در ایران نیز چین کمک های بهداشتی و پزشکی خود و محموله های واکسن ضد کرونا به ایران اهدا کرد و تیمی پزشکی را برای معرفی تجربه چین در مهار همه گیری کرونا به ایران فرستاد. همکاری های ضد اپیدمی کرونا بین چین و ایران را می توان به عنوان الگویی برای ساخت جامعه ای با آینده مشترک برای بشریت در نظر گرفت.
استقبال چین از دولت جدید ایران
به دنبال پیروزی حجت الاسلام ابراهیم رییسی در انتخابات ۲۸ خرداد ریاست جمهوری اسلامی ایران، مقامات و رسانه های چین به این انتخاب واکنش مثبتی نشان دادند.
«شی جین پینگ» رئیس جمهوری چین جزو نخستین سران جهان بود که با ارسال پیامی انتخاب حجت الاسلام ابراهیم رئیسی به مقام ریاست جمهوری ایران را تبریک گفت و تاکید کرد ایران و چین شرکای جامع راهبردی هستند.
رئیس جمهوری چین در این پیام با یاداوری اینکه برای توسعه روابط چین - ایران اهمیت زیادی قائل است، افزود که او مایل به همکاری با رئیسی برای تقویت ارتباطات راهبردی، تحکیم اعتماد سیاسی متقابل و توسعه و تعمیق همکاری سودمند برای دو طرف است.
شی در این پیام با اشاره به اینکه امسال پنجاهمین سالگرد برقراری روابط دیپلماتیک بین چین و ایران است بر ضرورت توسعه و تقویت روابط دو جانبه در دولت سیزدهم تاکید کرد.
در نهایت می توان گفت در حال حاضر، عرصه های همکاری بین چین و ایران همچنان رو به گسترش و روابط مشارکتی و استراتژیک جامع میان پکن و تهران در حال تعمیق است و روز به روز محکم تر می گردد؛ این روند نشان می دهد که دوستی چین و ایران عمیقا ریشه دوانده و سرشار از سرزندگی و حیات است.
فضای همکاری بین چین و ایران با نگاهی به آینده و در چارچوب ابتکار کمربند و جاده، بیش از پیش گسترده تر خواهد شد چین بزرگ ترین کشور در حال توسعه دنیا محسوب می شود و دومین اقتصاد بزرگ جهان است. ایران نیز کشوری با نفوذ و تاثیرگذار در خاورمیانه به حساب می آید که حضورش در حفظ توسعه پایدار منطقه حیاتی است.