هر ساله از اواسط شهریور با آغاز فصل گاوبانگی مرالهای نر پارک ملی گلستان به عنوان یکی از ذخیرهگاههای زیست کره برای تعیین قلمرو خود و جفت یابی بانگ عاشقی سرمیدهند که امسال نیز محیطبانان استان با آمادگی کامل به استقبال این فصل میروند.
پارک ملی گلستان بزرگ ترین و قدیمی ترین پارک ملی کشور با مساحت ۹۱ هزار و ۸۹۵ هکتار در شهرستان گالیکش در شرق استان گلستان و غرب استان خراسان شمالی واقع است که در سال ۱۳۵۴ به سبب داشتن هزار و ۳۵۰ گونه گیاهی و ۳۰۲ گونه جانوری به عنوان ذخیرگاه زیست کره در زمره ۵۰ ذخیرگاه بیوسفری (زیست محیطی) جهان در لیست یونسکو ثبت شد.
این پارک زیستگاه گونههای جانوری مختلفی از جمله مرال قرمز به عنوان یکی از بزرگترین انواع گوزن حمایت شده بهشمار میآید که هر ساله بر اساس غریزه و شرایط محیطی از میانه شهریور ماه به مدت ۴۵ روز با سردادن صداهایی خاص به دنبال تثبیت قلمرو و جفتگیری از میان مارالهای ماده است.
مدت زمان ۴۵ روزهای که در آن گوزنهای نر با سردادن بانگهای بلند و بروز رفتارهای خاص مادهها را به سوی خود میکشانند و همچنین نرهای دیگر را از آمدن به قلمروشان میرانند به فصل گاوبانگی معروف است.
رییس پارک ملی گلستان روز سهشنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا گفت: مرالهای نر در فصل گاوبانگی با سردادن بانگ و فریاد، قلمرو خود را مشخص کرده و مرالهای رقیب را به مبارزه میطلبند تا با شکست دادن آنها توجه مادهها را برای جفت گیری جلب کنند.
مهدی تیموری افزود: هر ساله قبل از شروع فصل گاوبانگی، برای شناسایی نقاط ضعف و تقویت نقاط قوت در کنترل و حفاظت از مرالهای قرمز در این فصل و استقرار چادرهای مراقبتی برای محیطبانان و دوستداران محیط زیست نشستی با حضور سرمحیط بانان و کارشناسان محیط زیست پارک ملی گلستان برگزار میشود.
وی اظهارداشت: امسال نیز با برگزاری این نشست مقرر شد برای محافظت از مرالهای قرمز از فردا ۱۰ شهریور ۱۵ چادر ثابت و ۳۰ چادر سیار گاوبانگی با همکاری همیاران طبیعت و دوستاران محیط زیست و جوامع محلی برای مراقبت بیشتر از مارالها و برآورد جمعیت آنها در مناطق مختلف این پارک استقرار یابد.
تیموری ادامه داد: فصل گاوبانگی علاوه بر اینکه یکی از جذابترین زیباییهای حیات وحش قلمداد میشود در عین حال برای مرالها خطر آفرین نیز است زیرا عدهای از شکارچیان فرصت طلب با تقلید صدای مارال نر، مارالهای ماده را به سمت خود کشانده و اقدام به شکار آنها میکنند.
رییس پارک ملی گلستان گفت: برای جلوگیری از شکار مرالهای قرمز توسط شکارچیان متخلف، محیطبانان و دوستداران محیط زیست به صورت شبانه روزی با گشت زنی در مناطق جنگلی این پارک، مراقبت از این گونه را تا پایان فصل گاوبانگی انجام میدهند.
تیموری، جمعیت فعلی مرالهای قرمز در پارک ملی گلستان را بیش از ۶۰۰ راس عنوان کرد و گفت: فصل گاوبانگی فرصت خوبی برای سرشماری جمعیت این گونه است و در پایان این دوره بعد از جمعبندی مشاهدات ثبت شده توسط محیطبانان و همیاران طبیعت، آخرین وضعیت جمعیتی مرال قرمز اعلام خواهد شد.
وی افزود: بیش از ۲ هزار راس مارال قرمز بر اساس سرشماری جمعیت جانوری در اواخر دهه ۵۰ در این پارک زیست میکردند که این آمار در سرشماری اوایل دهه ۹۰ با کاهش ۸۰ درصدی به حدود ۲۰۰ راس رسیده است.
تیموری ادامه داد: در چند سال اخیر با اجرای برنامههای مدیریتی مناسب و همکاری مردم، معتمدان و مسوولان ارشد کشوری و استانی در کنار تلاش شبانه روزی محیط بانان، جمعیت این گونه ارزشمند در پارک ملی گلستان افزایش قابل توجهی داشته است.
بیشتر گستره پارک ملی در استان گلستان، حدود ۳۴ درصد آن در خراسان شمالی و بخش ناچیزی نیز در سرزمین استان سمنان قرار دارد.
این پارک دارای سه نوع آب و هوای متفاوت خشک، نیمه خشک و نیمه مرطوب است که همین ویژگی باعث شده این پارک دارای پوشش گیاهی متنوع از استپ خشک تا جنگل انبوه باشد.
گونههای جانوری این پارک شامل آهو، پلنگ، تشی، خرس قهوه ایی، خرگوش، حشره خورها، راسو، روباه، روباه ترکمنی، رودک، سمور جنگلی، سیه گوش، شوکا، شنگ، قوچ و میش، کل و بز، گراز، گربه پالاس، گرگ، مرال، سمندر، قورباغه جنگلی، وزغ سبز، لاک پشت چهار چنگالی، مارمولک بی پا، مار آبی، مار قیطانی، گرزه مار و افعی قفقازی است..