به گزارش روز دوشنبه ایرنا از اندیشکده استرالیایی "موسسه سیاست راهبردی استرالیا" ASPI ، اعلان پنجشنبه گذشته درباره طرحهای استرالیا برای دستیابی به زیردریاییهای هستهای و آغاز گروه امنیتی جدید بین استرالیا، آمریکا و انگلیس (موسوم به AUKUS) از موضوعات جدی مورد بررسی برای همسایگان استرالیا بخصوص اندونزی خواهد بود.
روابط استرالیا با اندونزی با وجود وقفههای گاه و بیگاه اما همچنان رو به تعمیق و گسترش بوده است. در این حال این سوال پیش میآید که این تحولات جدید در جاکارتا چگونه تلقی میشود؟
در ارتباط با مساله زیردریاییها، یکی از نگرانیهای اصلی جاکارتا تاثیر آن بر توازن نظامی منطقه خواهد بود. زیردریاییهای هستهای استرالیا قادر به اجرای عملیاتهای مخفیانه با سرعت بالا و همچنین تجهیز با سامانههای موشکی خواهند بود.
دولت اندونزی روز جمعه با صدور بیانیهای اعلام کرد که تصمیم استرالیا در خصوص زیردریایی را با دقت در دست بررسی دارد و نسبت به رقابت تسلیحاتی مداوم و اعمال قدرت در منطقه به شدت نگرانی دارد.
بر پایه این گزارش، هر چند اعتماد و ارتباط راهبردی در سالهای اخیر بهبود یافته است اما ظن و تردید ناشی از مداخلات استرالیا در رای گیری استقلال "تیمور شرقی" و افشای جاسوسیهای استرالیا پا بر جا است. این مساله موجب میشود که چهرههای تندرو در جاکارتار خواستار تقویت ظرفیتهای نظامی بشوند و سوالاتی مطرح میشود که آیا اندونزی باید زیردریاییهای خود را به سلاح هستهای مجهز بسازد یا خیر.
دیگر مساله مورد اهمیت برای اندونزی این است که تواناییهای ارتقا یافته استرالیا برای اجرای عملیات در مسافتهای طولانی ،چگونه وارد محاسبات راهبردی پکن خواهد شد . تصمیم کانبرا برای تقویت ظرفیتهای دریایی خود در کنار سایر متحدان و شریکان هزینه چین برای وارد شدن در مناقشه را بالا میبرد. این مساله ممکن است موجب شود که چین گزینههای پیچیده ضد زیردریایی را توسعه بدهد که این مساله موجب نگرانی برای اندونزی و سایر کشورهای جنوب شرقی آسیا خواهد شد. این درحالی است که تقویت مجمعالجزایر اندونزی دربرابر تجاوزات دریایی یکی از دغدغههای اصلی دولت جوکو ویدودو بوده است. هرچند اندونزی به آرامی در حال نوسازی ارتش خود بوده اما دولت ترجیح میدهد که تمرکز خود را روی احیای اقتصادی پساکرونا قرار دهد.
با نگاهی فراختر به آغاز توافق سه جانبه "آکوس" از منظر اندونزی این مساله نشانهای از هماهنگی با منافع راهبردی آمریکا و همچنین هویت آمریکا است. کاخ سفید این توافق را به عنوان اقدامی توصیف کرده که استرالیا را برای نسلهای آینده با آمریکا و انگلیس مرتبط میسازد.
این گزارش می افزاید: اما این توافقنامه از این زاویه با تمایل و خواست کانبرا برای توسعه تعاملات منطقهای آن کشور در تناقض است. استرالیا همواره درصدد تقویت روابط منطقهای از جمله با ژاپن، هند و اندونزی بوده است. از این منظر گروه چهارگانه (کواد) با حضور آمریکا، استرالیا، هند و ژاپن گروه معتبرتری برای منطقه ایندو-پاسیفیک به نظر میرسد. گروه آکوس هم میتواند از راههایی به یک مکمل ضروری برای گروه چهارگانه و ائتلافهای دوجانبه آمریکا تبدیل شود.
در عین حال با عضویت انگلستان هر چند مزایایی وجود دارد اما از منظر و دیدگاه اندونزی گروه آکوس این خطر را دارد که روایت تحت تسلط غرب درباره نظم منطقهای را مستحکمتر بسازد و کشورهای منطقه بخصوص اندونزی را به حاشیه ببرد. در این دیدگاه تحت رهبری غربی در باره منطقه ایندو – پاسیفیک ، تشکیل گروه "آکوس" این علامت را میدهد که کدام روابط برای استرالیا مهم هستند. هر چند توافق استرالیا با آمریکا و انگلیس برخی مزایای تکنولوژیک در حوزه سایبری و هوش مصنوعی برای استرالیا دارد اما باید به یاد داشت که هر چیزی که موجب شود برخی در کانبرا شبها راحت تر بخوابند، میتواند موجب شب بیداری و بیخوابی برخی دیگر در منطقه شود.