به گزارش ایرنا، واژه هایی چون ادبیات مقاومت، پایداری و ایستادگی در یادواره هشت سال دفاع مقدس بسیار شنیده می شود که پرداختن به پشتیبانی جدی شاعران، نویسندگان و هنرمندان این حوزه از باب نشر ارزش های فرهنگی، هنری و ادبی به منظور جاودانگی ایثارگری های رزمندگان این سرزمین به طور تقریبی مغفول مانده است.
دفاع مقدس برگ زرین و سرمایه عظیمی است که بهرهبرداری از تمامی وجوه این سرمایه و تببین آن، جز با بهرهگیری از اندیشه و ادب و هنر میسر نخواهد شد و ادبیات حماسی، مقاومت و پایداری بخش ارزشمند و مهمی از ادبیات ما را برای انتقال خاطرات این گنجینه عظیم تشکیل می دهد که برای جاودانگی میراث استقامت و پایداری باید از شاعران و نویسندگان این حوزه حمایت ویژه صورت گیرد.
ملت های مظلومی که روزگاری درگیر دفاع از خود در برابر استکبار شدند پس از گذراندن دوران سخت دفاع جنگی، سعی در خلق آثار و ارزشهای خود در قالب ادبیات پایداری کردند و از این رو هشت سال دفاع مقدس به سبب جنبه های معنویت، پُرتکرارترین موضوع در ادبیات پایداری و مقاومت است و حتی با گذشت ۴۱ سال از پایان آن، همچنان در کانون توجه شاعران، نویسندگان و هنرمندان قرار دارد، هشت سال دفاع در برابر استکبار جهانی و همچنین حماسه مدافعان حرم در ادامه ارزشهای دفاع مقدس باید در تاریخ با حمایت از نشر آثار فرهنگی، هنری و ادبی ماندگار شود.
ضرورت حفظ و انتقال به نسل آینده
استادیار دانشگاه های آزاد اسلامی واحد گلستان گفت: ادبیات پایداری، سخنانی که از حد عادی برتر و بالاتر و مردم آن را شایسته ضبط و نقل دانسته و از خواندن این آثار دگرگون شده و احساس غم و شادی به مخاطبان دست می دهد.
ملیحه مهدوی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهارداشت: کنش ها، واکنش ها، آرزوها و افکار در قالب شعر نمود می یابد و شایسته حفظ و انتقال به نسل آینده می گردد، یک دسته از کنش ها منجر به واکنش های حماسی که نشات گرفته از خوی دلاورانه دسته ای از انسان های راسخ و دارای عزم آهنین هستند، می شود.
وی افزود: ادبیات پایداری یکی از انواع ادبی در امتداد ادبیات حماسی جلوه گر می شود که به بیان ایستادگی های مردم و مبارزه آنها علیه ظلم و ستم می پردازد تا رهایی را رقم بزند، وجدان های خفته را بیدار سازد و هویت های از دست رفته را بازآورد و تاریخ را زنده کند.
وی بیان کرد: دفاع از سرزمین، ناموس، مردانگی، مذهب از مضامین مهم این نوع ادبی است که در قالب شعر و نثر جلوه می یابد، شاعران و ادیبان با بهره گیری از زبان شاعرانه و ادیبانه هر یک با بیان خاص خود مضامین کوتاه و بلند ایثار، شهادت و جانبازی، رشادت، خلوص، پهلوانی و خلق و خوی انسانی دلاوران سرزمین خود به نظم یا نثر در می آورند گاه به زبان شعر و گاه در قالب داستان های کوتاه، بلند ادبیات فخیم پایداری را رقم می زنند اما هنگامی که این زبان و بیان ادبیات منحصر می شود به دورانی که با عنوان هشت سال دفاع مقدس مشهور است به این ادبیات پایداری ما عنوان خاص ادبیات دفاع مقدس می دهیم.
ادبیات دفاع مقدس نمایشگر جانبازی وارستگان
استادیار دانشگاه های آزاد اسلامی واحد گلستان گفت: ادبیات هشت سال دفاع مقدس خود جزیی از ادبیات جنگ می شود و برای ما مفهوم بنیادی پیدا می کند زیرا درباره جانبازی های انسان های وارسته ای است که در کتاب هیچ ملتی وجود ندارد، هیچ ملتی دلاوری چون حسین فهمیده ۱۳ ساله نداشته که درباره او ادیبانه بنویسند و این خاص هشت سال دفاع مقدس دلاوران ایران زمین است.
مهدوی تصریح کرد : نه تنها شعر، داستان و رمان را در بر می گیرد حتی وصیت نامه ها، کلام های شعارگونه را در خود جای داده و این ویژگی خاص ادبیات هشت سال دفاع مقدس سرزمینمان است.
به گفته وی ادبیات دفاع مقدس ما که در امتداد ادبیات پایداری یاد شده منحصر به این نوع ادبی نبوده و مفاهیم عظیم و گسترده ای در ادبیات آن وجود دارد و ما بر این باوریم که این ادبیات بیانگر دلاوری ها، رشادت ها، جانبازی ها، صبوری ها و پرهیزکاری های رزمندگان ماست.
وی افزود: تمامی آثاری که در حیطه ادبی و در قالب داستان خلق شدند براین نکته تاکید دارند که هر یک از رزمندگان ما مظهر آزادی، رشادت، خداشناسی، صبر و پایداری اند؛ بنابراین ادبیات این حماسه نه تنها در امتداد ادبیات پایداری بروز کرده بلکه خود تجلی ادبیات عرفانی، حماسی و تعلیمی ماست و تک تک رزمندگان که جام شهادت نوشیدند و زندگی نامه آن ها نوشته شده و آثاری که به یاد آنها خلق شده می تواند خود یک کتاب تعلیم و تربیت باشد.
وی بیان کرد: با توجه به دهه شصت و رزمندگان و شهدای هشت سال دفاع مقدس نسلی را برای ما در بر می گیرند و دربرگیرنده نسلی هویت ساز هستند که در کلاس های دانشگاه برای مطرح کردن مساله ایثار، هویت و هوشیاری جوان ها را در برابر تهاجم فرهنگی قرار دهند از رزمندگان و ایثار و ندای حق طلبی آن ها را مثال می زنم و متوجه هستم چقدر نسل جوان امروز نیازمند شنیدن حکایت ها و روایت های آزادگی، ایثار و حق طلبی نسلی است که هشت سال برای دفاع از ناموس و شرف خود جنگیدند نسلی که شاید بیشترین میانگین سنی نوجوان و جوان را شامل می شدند.
استادیار دانشگاه های آزاد اسلامی واحد گلستان گفت: افسوس می خورم وقتی می بینم جوانان در دانشگاه ها هیچ گونه آگاهی در مورد تاریخ عظیم دفاع مقدس ندارد و بر ما واجب است که چاره ای بیندیشیم تا تاریخ عظیم رشادت و جانبازی عزیزان از دست رفته و یا نسل باقی مانده حفظ شود.
مهدوی اظهارداشت: خوشبختانه در سال های اخیر رشته ای با عنوان ادبیات پایداری و مقاومت در برخی از دانشگاه های کشور می بینم که به مجموعه سروده ها و نوشته هایی می پردازد که موضوع اصلی آنها دعوت به مبارزه علیه بیدادگران و استعمارگران و پایداری در برابر ستم آن هاست از اصلی ترین مسائلی که در این رشته مورد توجه قرار می گیرد این موارد را می شود ذکر کرد، ستایش آزادی و آزادگی، ترسیم مظلومیت مردم، بزرگداشت و ستایش شهدا و مبارزان دفاع مقدس، بیان بیدادگری و تصویر چهره استعمارگران از جمله مسائلی است که در ادبیات پایداری و مقاومت مورد توجه قرار گرفته است.
این استاد دانشگاه افزود: روحیه مبارزه طلبی و قیام ایرانیان در طی قرن های گذشته ثابت کرده ادبیات پایداری جدا از زندگی ما نیست اگر به شاهنامه نگاه کنیم می بینیم مهمترین سندی است که بیانگر آزادی، آزادگی و روحیه حماسی ایرانیان و پایداری آن ها در برابر ظلم و ستم است، آزادگانی که در شاهنامه فردوسی به آنها پرداخته شده و یا صفات آن ها برشمرده شده همواره مرگ را به زندگی ننگین ترجیح می دهند و دلاوری و دلیری راد مردی از صفات پسندیده آنان است.
وی با اشاره به مولفه های اخلاق پایداری در ادبیات مقاومت بیان کرد : دفاع مقدس آئینه تمام نمای زبان، عمل، اندیشه و فضیلت های انسانی رزمندگان است، شهادت طلبی، از خودگذشتگی، ایثار، شهادت، رشادت، جانبازی، خلوص، صداقت، مردم دوستی از صفات بارز مردمی این سال های جانبازی و سلوک عرفانی است.
مهدوی اظهارداشت: شاعران و نویسندگان در عرصه ی ادبیات پایداری با در نظر گرفتن این شاخص ها قلم به دست گرفته و تراوشات ذهنی خود را بر صفحه کاغذ آوردند و آن را در اختیار نسل نواندیش نهادند و آنچه از آن به عنوان هویت یاد می کنیم در درازنای تاریخ ایران بماند.
وی تصریح کرد: آنها به پاسداشت این میراث گران بها از اندیشه های رافع و دل های آئینه گون خویش به آفرینش آثار ذوقی و ادبی پرداخته تا چراغ جاویدان تاریخ جانبازی ها و حکایت رشادت ها و از خودگذشتگی ها همواره باشند.
ادبیات پایداری به وحدت ملی توجه ویژه دارد
وی با اشاره به نقش ادبیات مقاومت در نشر وحدت ملی افزود: دعوت به وحدت مردمی یکی از اهدافی است که در ادبیات پایداری مورد توجه ویژه قرار می گیرد همبستگی و وفاق اجتماعی در عملکرد رزمندگان هشت سال جنگ تحمیلی به عینه آشکار بوده است راویان این همبستگی در کلام شاعرانه خود خوانندگان و شنوندگان کلام خود را به بیداری فرا می خوانند و ضمن بیدار کردن روحیه حماسی آن ها ارج نهادن به آن همه رشادت را گوشزد می کنند و کیست در مقابل ندای آن ها خموش بنشیند و تاملی نکند و قلب او از آن همه جانبازی و رشادت به تپش در نیاید و رگ غیرتش نجوشد.
وی بیان کرد: یکی از زیباترین اشعار که در بین مردم جا باز کرد و بر دل ها نشست و همگان این سرود را مورد تحسین قرار دادند شعری است از پرویز بیگی حبیب آبادی به عنوان غریبانه:
یاران چه غریبانه، رفتند از این خانه
هم سوخته شمع ما، هم سوخته پروانه
تجلی فرهنگ شهادت
استادیار دانشگاه های آزاد اسلامی واحد گلستان گفت: شهادت یکی از مفاهیم کلیدی ادبیات در هشت سال دفاع مقدس هست هر چند این واژه و مفهوم در ادبیات ما پیشینه ارزشمند دارد مثل کلام حضرت مولانا در این راستا:
کجایید ای شهیدان خدایی
بلاجویان دشت کربلایی
مهدوی بیان کرد: با وجود آن همه جانبازی در عرصه دفاع مقدس در می یابیم که شاعران و ادیبان این نکته ارزشمند را دریافتند یا در هشت سال دفاع مقدس هنگامی که نام شهید و یاد او را به تصویر در می آوردند در دلها و اندیشه مخاطبان به زیبایی و قداست می نشیند و در هاله ای از تعهد و معنویت غرق می شود. شهیدانی که تجلی فرهنگ عاشورایی هستند و منطق از خودگذشتگی و حسینی بودن را به آیندگان آموختند.
وی ادامه داد: اشعار در مورد شهادت بسیار است تمامی آنها بیانگر ارزشمندی مفهوم شهادت، در شاعران و نویسندگان این دوران است، با وجود تنوع آثار ادبی در خصوص این عصر هنوز از قابلیت ها و فرصت های موجود کشور در جهت ارتقای سطح ادبیات این دوران به خوبی بهره برداری نشده است.
استادیار دانشگاه های آزاد اسلامی واحد گلستان گفت: از جمله راهکارها برای نشر و ترویج موضوعات الگویی دفاع مقدس در دانشگاه ها و سازمان های آموزشی مانند آموزش و پرورش است و در کنار این حوزه ها، برپایی کتابخانه هایی مملو از آثاری در مورد هشت سال دفاع مقدس، ۲ فرصتی که می تواند روحیه دغدغه مند و متعهد نسل جوان را بیدار کند و نسل نو اندیش سرزمین ما را نسبت به این دوران قدسی بیدار و هشیار نماید با وجود شمار بالای چاپ و نشر کتاب مرتبط با این دوران،ادبی و غیرادبی مرتبط با آن می بینیم هنوز نسل جوان امروزی ما حتی با برگزیده ترین آثار مربوط به آن آشنا نیست نه تنها آشنا نیست و دغدغه مطالعه آن را ندارد و این جای افسوس دارد.
ادبیات پایداری موجب استحکام بخشی جامعه می شود
یک محقق و پژوهشگر گلستانی گفت: ادبیات پایداری مجموعه آثاری است که موجب استحکام بخشی جامعه در مقابل ستمگران و متجاوزان بیگانه در یک جامعه می شود.
غلامرضا خارکوهی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهارداشت: هر نوشته، متن شفاهی، نمایشی، داستانی نثر و نظم در آثار مکتوب، مجازی، نقاشی و فیلم که موجب تقویت روحیه ایثارگری و مقاومت بخشی به مردم در مقابل تجاوز بیگانگان و حاکمان مستبد شود، ارزشمند و نیاز اساسی جوامع است.
وی با اشاره به ریشه های تاریخی ادبیات پایداری در ایران تصریح کرد: فردوسی در شاهنامه با ادبیات فاخر نبرد حق و باطل را در قالب داستان و از زبان شخصیت های تاریخی بیان می کند و در نهضت مشروطه، جنگ های ایران با روس و انگلیس در کتاب های مقاتل که به قیام کربلا پرداخته شده با قلم نویسندگان پایداری و مقاومت به رشته تحریر در آمده اند.
این نویسنده گرگانی افزود: در تاریخ ایران اوج فوران ادبیات پایداری را در انقلاب اسلامی شاهد بودیم که خالقان آثار با خلاقیت نوشته های جهادگونه آکنده از اعتقاد، ارزش ها، ظلم ستیزی و مبارزه را در هشت سال دفاع مقدس در کتاب ها، مجلات، فیلم ها، سریال ها، نمایش نامه ها، نقاشی ها، پوسترها و اشعار ثبت کردند و از کودکستان تا دانشگاه ها ادبیات پایداری رایج بود، حتی دانش آموزان انشا خود را آکنده از استقامت و پایداری در برابر ظلم و استکبار می نوشتند.
خارکوهی تاکید کرد: ادبیات پایداری جامعه را در برابر ظلم، استکبار و تجاوز بیگانگان واکسینه می کند و هیچ کشوری بدون داشتن این آثار نمی تواند در حفظ وطن و اعتقادات در مقابل حوادث سخت جنگ ها و حکومت های مستبد ایستادگی کند.
این تاریخ نگار گلستانی تصریح کرد: خالقان آثار ادبیات پایداری شاخصه های بسیاری از جمله شجاعت، فداکاری، ایمان، اخلاص نیت، گستردگی اجتماعی در مقاومت و ایستادگی، پشتیبانی تمام مردم، رهبری و مدیریت امام خمینی (ره)، اخلاق مداری را در آثار خود به خوبی نمایش می دهند.
لزوم حمایت از فعالان ادبیات دفاع مقدس
خارکوهی بیان کرد: در زمان حاضر خالقان و مروجان پایداری و مقاومت حمایت نمی شوند و در انزوا به سر می برند و فراموش کردن سازندگان ادبیات پایداری ضربه به امنیت کشور می زند.
این تاریخ نگار انقلابی تصریح کرد: قبل از اینکه گنجینه های دفاع مقدس را از دست بدهیم از نویسندگان ادبیات پایداری برای ضبط و نشر و خاطرات آن دوران استفاده کنیم.
کمیت گرایی جای کیفیت گرایی را در ادبیات پایداری گرفته است.
استادیار دانشگاه های آزاد اسلامی واحد گلستان گفت: با وجود نویسندگان و جوانان توانمند در حوزه ادبیات پایداری به دلیل سردرگمی و ناآگاهی با شاخصه های اصلی این موضوع آثارشان چندان موفق نبوده است و باید با آموزش های لازم به نویسندگان، آنان را از کمیت گرایی در نشر آثارشان به کیفیت گرایی متوجه کنیم.
ماندانا علیمی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهارداشت: برگزاری همایش ها وکارگاه ها برای آموزش ادبیات پایداری نقش بسزایی در جامعه، مدارس و دانشگاه های استان خواهد داشت.
وی تصریح کرد: رسالت ها و ارزش های انسانی، اجتماعی و فرهنگی به اندیشه ها و گفتارهای جهان مرتبط است و در ادبیات پایداری دفاع مقدس، مدافعان حرم و فلسطین به صراحت به جهانیان معرفی می شود.
این استاد دانشگاه اظهارداشت: در نشر ادبیات پایداری باید همگام و آهسته آهسته مطالب را برای مخاطبان نشر دهیم.
علیمی تصریح کرد: مردم ایران از ابتدای تاریخ در مقابل ظلم و ستم سکوت نمی کردند و باید نمونه های مشهور ادبیات پایداری از جمله حسین فهمیده ها در مدارس، دانشگاه ها و مکان های عمومی نشر و ترویج شود.
وی افزود: استادان، معلمان و مروجان فرهنگ باید به یک اتفاق نظر برسند با زبان مخاطبان به معرفی الگوهای پایداری با نقل شعر، داستان و قصه بپردازند و باعث پذیرش و آگاهی ناخودآگاه و با قلب مخاطبان خود شوند که مواردی که قلب بپذیرد فرهنگ جامعه می شود.
این محقق و استاد دانشگاه خاطرنشان کرد: توسعه ادبیات پایداری در استان گلستان کمرنگ بوده و با همکاری دانشگاه ها، انجمن های ادبی، مدارس، جشنواره و رسانه ها با برنامه ریزی باید به نشر و اطلاع رسانی ادبیات دفاع مقدس پرداخت.
ادبیات مقاومت محدود به مرزهای جغرافیایی خاص نیست
دبیر انجمن شعر گرگان و عضو هیأت مؤسس و شورای انجمن ادبیات داستانی گرگان گفت: ادبیات پایداری از آنجا که محدود به یک جغرافیای خاص نیست، در فرهنگ ملتهای مختلف جایگاه ارزشمندی دارد.
سید مهدی جلیلی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهارداشت: ادبیات پایداری و دفاع مقدس گونه و موضوعی در ادبیات که با ذات انسانی و مفاهیمی چون حق، عدالت و ظلمستیزی پیوند عمیق پیدا میکند و در شعر و داستان قالبهای مختلف آن ابزار مبارزه، گسترش صلح و عدالتخواهی و همدلی است.
این شاعر و منتقد ادبی تصریح کرد: اهالی ادبیات در جبههای به پهنای تمام جهان بدون توجه به مرزهای محدود کشورها، در صف حقطلبی و حمایت از حنجرههای به خفقان کشیده قرار میگیرند و ادبیات، بستری برای پیوند انسانهای عالم و مصداق «بنی آدم اعضای یک پیکرند» میشود و همین جهانی بودن ، نیاز به ترجمه این گونه را ضروری میکند.
وی افزود: برای ارتفاع دادن به فرکانس صدای حق، باید ادبیات پایداری از محدوده زبانی که در آن خلق شده، فراتر رود و با ترجمه، تأثیر خود را از جغرافیای یک کشور و زبان خاص به سطحی بزرگتر و در زبانهای مختلف بکشاند؛ پس نخستین چالش، ترجمه این ادبیات است و دوم این که ورای سیاست، یک فرهنگ انسانی است که در آموزههای دینی ما هم جایگاه پر ارج دارد.
دبیر انجمن شعر گرگان و عضو هیأت مؤسس و شورای انجمن ادبیات داستانی گرگان گفت: آفرینشگر ادبی در ادبیات این حوزه نباید در محدوده بسته سیاست باقی بماند و نسبت به همه صداهای حقطلب و ملتهای مظلوم عالم در همه جغرافیاها وارد شده و عکس العمل نشان دهد.
به گفته جلیلی برگزاری رقابتهای جهانی این گونه ادبی، تقویتکننده آفرینشگری است که باید مورد توجه قرار گیرد.
وی افزود: ادبیات پایداری در ایران، با توجه به تجربه واقعه بزرگ هشت سال دفاع مقدس، بسیار تجربه گرانبها و گنجینه عظیمی است و شاعران و نویسندگان بسیاری در این موضوع آثاری درخشان پدید آوردند.
این شاعر گرگانی گفت: علاوه بر دفاع مقدس با توجه به نگرش اسلامی و مفهوم امت واحده، اهالی ادبیات ایران، مسائل افغانستان، یمن، سوریه، لبنان، عراق و در یک کلام همه جهان اسلام و فراتر از آن با توجه به آموزههای متعالی مورد تأکید اسلام، مسائل دیگر کشورهای درگیر ظلم جهان را در آثارشان انعکاس دادند.
ادبیات پایداری صدای رسای مظلومیت به خلق جهان است
جلیلی اظهارداشت: ابزار هنر و ادبیات، صدایی که بلند و رسا، خواهان عدالت و صلح و آزادی و رسواکننده ظالمان مورد استفاده است و از این رو ادبیات پایداری، سلاح مبارزه در گسترهای وسیعتر و آگاهیبخش جهان و رساننده صدای مظلومیت به گوش خلق جهان است.
دبیر انجمن شعر گرگان و عضو هیأت مؤسس و شورای انجمن ادبیات داستانی گرگان تصریح کرد:حس نوعدوستی، جنگستیزی و صلحدوستی و حقطلبی، در ذات همه انسانها وجود دارد که نقش ادبیات پایداری، زنده کردن و تداوم بخشی به این حس و کمک به تربیت انسانهایی با آرمانهای متعالی است.
وی افزود: ادبیات پایداری با توجه به همه سنین و علایق، توانسته است بستر این فرهنگ سازی را فراهم آورد، امروزه یکی از ژانرهای مورد توجه همه مخاطبان ، همین ژانر مقاومت و پایداری است.
جلیلی اظهار داشت: انتقال غیرمستقیم پیام و لطیف در ادبیات، ویژگی خاصی است که موجب تأثیرگذاری بیشتر و پذیرش آن از سوی مخاطب میشود و ادبیات پایداری هم با پیوند با حماسه، اسطوره، زیباشناسی و تخیل و سایر جذابیتها، یکی از تأثیرگذارترین گونههاست.
وی افزود: برگزاری سالانه جشنواره دفاع مقدس در استان گلستان به همت بنیاد حفظ آثار و نشر ارزشهای دفاع مقدس، از سالهای دور، فرصت بسیار خوبی را برای آفرینش شعرهایی در موضوع دفاع مقدس و پایداری ملتهای جهان فراهم آورده است و حاصل این تلاشها، همهساله به صورت کتاب منتشر و در دسترس علاقهمندان قرار میگیرد و با توجه به حضور به عنوان دبیر علمی و داور در چندین دوره این جشنواره، آثار تولید شده را بسیار خوب ارزیابی میکنم و امیدوارم با تداوم این جشنوارهها و بهبود نگرش ، شاعران این ژانر، زاویههای جدیدی را یافته و از آن منظر به دفاع مقدس مردم ایران بنگرند که حاصل آن آثاری بدیعتر خواهد بود.
وطن پرستی و مذهب دو بالی که رزمندگان دفاع مقدس را به ملکوت اعلی سوق داد
در همین ارتباط شاعر آیینی گلستانی معتقد است وطن پرستی و مذهب انسان به منزله دو بال در کنار هم شهدا و رزمندگان هشت سال دفاع مقدس را به ملکوت اعلی و درجات والا سوق داد.
محمد زمان گلدسته اظهارداشت:نقش اصلی و محوری تمام آزادی خواهان در ادبیات پایداری رهبر، سرور و الگوی همه رزمندگان قیام سیدالشهدا در کربلا و فرهنگ عاشورا است.
وی تصریح کرد: الگوبرداری از قیام کربلا و یاران ابا عبدالله الحسین (ع) بزرگترین و اصلی ترین نمادی که رزمندگان در هشت سال دفاع مقدس استفاده کردند و به نوعی بازسازی نمادین اتفاقات عاشورا و کربلا بود و شاعران، نویسندگان و هنرمندان از دل تکرار آن اتفاق هزاران مطلب و سوژه جدید خلق و کشف می کنند.
وی افزود: دفاع مقدس نماد تکرار کربلا و عاشورا شد و هر یک از شهدا و رزمندگان منبع و دانشگاهی از اخلاق، ایمان و عرفان هستند.
این شاعر ملی آیینی خاطرنشان کرد: ادبیات پایداری از لحاظ کمی فعالیت بیشتری داشته و بخش کیفی استان ضعیف است.
۳۳ هزار رزمنده گلستان برای دفاع از میهن و پایداری انقلاب به ندای امام خمینی (ره) لبیک گفته و در مناطق عملیاتی حضور یافتند و در این راه بیش از سه هزار و ۷۰۰ هزار شهید و حدود ۱۲ هزار جانباز و یک هزار و ۱۷۹ نفر آزاده کارنامه پرافتخار مردم این خطه شمالی ایران در طول جنگ تحمیلی است.
محل شهادت شهدای استان گلستان در ۷۷ منطقه جنگی ثبت شد که بیشترین فراوانی با نزدیک به ۴۰۰ شهید در شلمچه، بیش از ۲۵۰ شهید در مریوان، بیش از ۲۰۰ شهید در منطقه فاو و حدود ۲۰۰ شهید در پاسگاه زید عراق بوده است.
در تقویم جمهوری اسلامی ۳۱شهریور تا ششم ماه مهر هر سال هفته دفاع مقدس نامگذاری شده است.