به گزارش ایرنا، عمری با کار و تلاش و گذشتن از خواب صبح در هر شرایطی و چشمپوشی از بسیاری میهمانیها، سفرها و تفریحها با هدف مفید واقع شدن برای جامعه زمان گذاشتند و دوران سالمندی و بازنشستگی فرا رسید. انرژی کار کردن در تمام این سالها با این خیال که دوران سالمندی به استراحت و خوشی و پرداختن به کارهای مورد علاقه خواهد گذشت تامین شد اما سالمندی کسل کنندهتر و محدودتر از آنچه مورد انتظار بود از راه رسید.
سالمندان، برخلاف انتظار، بسیار حساس و آسیبپذیر هستند؛ توقعات و بهانهجوییهای ویژه خود را دارند و شعله شور و شوقشان به راحتی و با وزش نسیم ضعیفی از تنهایی و بیحوصلگی خاموش میشود.
تنهایی و رنجوری، به خودی خود در کالبد خسته دوران سالمندی جریان دارد. حال اگر بنا باشد تعریف نشدن مکانی برای تفریحات مختلف فرهنگی، هنری، ورزشی و یا تخصصی آنان در شهر مزیدی بر علت این تنهایی و افسردگی باشد، آسیبهای آنان روز به روز افزایش مییابد و در نهایت از کنترل خارج میشود.
شهر دوستدار سالمند در راستای شهر دوستدار کودک تعریف میشود. همانطور که گذشته، آینده را میسازد، سالمندان نیز به عنوان گذشته جامعه، بر کودکان که آینده جامعه هستند اثرگذارند و به عنوان عضو جدا نشدی روح جامعه، بخش مهمی از حال و هوای شهر را تعیین میکنند.
توجه به اینکه جمعیت ایران روبه پیری نهاده و رفته رفته سالمندتر میشود، حرکت شهرها به سمت دوستدار سالمند از ضرورت نیز فراتر رفته و اکنون اجتناب ناپذیر است.
تفریحات مناسب برای سالمندان چیست؟
در انتخاب تفریحات مناسب برای سالمندان، وضعیت فرهنگی و اجتماعی آنان بسیار تعیین کننده است. فرهنگ غالب بر فضای رشد و بالندگی سالمندان تفریحات مناسب آنان را تعیین میکند. به طور مثال، سالمندانی که در فضای مذهبی زندگی کردهاند، علاقهمند به حضور در مراسم مذهبی، به ویژه سفرهای زیارتی هستند؛ بنابراین در صورتی که تورهای زیارتی ارزان قیمتتر ویژه این گروه از سالمندان تعریف شود، در شادابی و سلامت روان آنان اثرگذار خواهد بود.
همچنین میزان تحصیلات نیز به عنوان شاخصه مهمی در زیرساختهای تفریحی مورد نیاز سالمندان اثرگذار است و با توجه به اینکه رفته رفته جمعیت سالمندان تحصیل کرده رو به افزایش است، لازم است تفریحات مناسب این گروه نیز مدنظر باشد.
به طور مثال، سالمندان تحصیل کرده بیشتر علاقهمند به مطالعه کتاب هستند و کتاب میتواند سرگرمی مناسبی برای پر کردن اوقات فراقت آنان باشد. لازم است در رابطه با موضوع و نوع کتاب مورد علاقه سالمندان هر شهر، بسته به فضا و فرهنگ آن پژوهش شود که بتوان کتابهای مورد استفاده آن را فراهم کرد و با توجه به اینکه حضور در مکانهای عمومی و ارتباط گرفتن با دیگر همسالان برای سالمندان خوشایند و لازم است، بهتر است سالنهای مطالعه ویژه این افراد نیز در نظر گرفته شود.
همچنین سالمندان تحصیل کرده ممکن است به مطالعه روزنامه یا حل جدول و انجام بازیهای فکری مانند شطرنج علاقهمند باشند. وجود فضاهایی ویژه سالمندان برای انجام این فعالیتها در هر شهر لازم و ضروری است.
از طرفی، برخی از سالمندان حرفه و هنر خاصی دارند و به دلیل بالا بودن سن و تجربه زیاد، معمولا این حرفهها را با توانمندی ویژه انجام میدهند. لازم است مراکزی جهت بهرهگیری از سالمندان علاقهمند وجود داشته باشد که هم موجبات تفریح و سرگرمی آنان فراهم شود و هم بتوانند تجربیات خود را در این حرفهها به جوانان انتقال دهند. بدین ترتیب جوانان نیز علاوه بر فرا گرفتن حرفه مورد نظر، در همنشینی با سالمندان نمای جدیدی از زندگی را تجربه میکنند و دنیا را از چشم آنان میبینند.
ورزش در هر گروه سنی ضروری است و توصیه میشود. بسیاری از بیماریهای سالمندان از جمله آلزایمر، اشکال دیگر زوال عقل، بیماری قلبی، دیابت، یبوست، فشار خون بالا و چاقی با ورزش درمان میشود اما طبیعی است که هر دوره از زندگی، ورزش مناسب خود را میطلبد.
برای سالمندان، ورزشهایی مانند پیادهروی، شنا، یوگا، حرکات کششی و دوچرخه سواری مناسب است و وجود مکانهایی برای ورزش سالمندان در هر شهر ضروری است.
همنشینی، نوشداروی تنهایی دوران سالمندی
در تمام این فعالیتها، چیزی که بیش از خود فعالیت ضرورت دارد،همنشینی و تعامل شاد و مفرح سالمندان با همسالان خود است. زیرا این همنشینی تا حد زیادی تنهایی و حس پیری و ناتوانی آنان را کاهش میدهد. بنابراین بر تهیه مکان مناسب این فعالیتها، ویژه سالمندان تاکید میشود تا گردهمایی آن را نیز میسر کند.
علاوه بر این براساس تحقیقات و پژوهشهای به عمل آمده، تعامل باکودکان برای سالمندان حکم بازگشت به دنیای زندگان را دارد و از طرفی معاشرت با سالمندان، کودکان را عاطفیتر و اجتماعپذیرتر میکند. بنابراین برنامهریزی برای حضور سالمندان در مدارس و مهدکودکها و گفت و گو و انتقال تجربیات آنان به خردسالان، علاوه بر تاثیرات روانی مثبت برای هر ۲ گروه، شکاف نسلی را نیز تا حد زیادی برطرف میکند.
کودکی که با فردی مسن روبهرو شود و پای سخنان او بنشیند، درک عمیقتر و متعالیتری از بزرگترها و دنیای آنان کسب میکند و رفته رفته با شناخت بیشتر از حساسیتها و آسیبپذیریهای آنان، برخورد مهربانتر و گرمتری با بزرگتر از خود خواهد داشت. از این رو معاشرت کودکان و سالمندان حائز اهمیت است.
سلامت روحی جامعه را تک تک اعضای آن تامین میکنند و در صورتی که بخشی از جامعه دچار افسردگی، روزمرگی و پوچی شود، رفته رفته این حس به تمام عناصر آن منتقل میشود. لازم است موازی با توجه به رشد و تعالی روحی، فرهنگی، اجتماعی و معنوی کودکان به عنوان آیندهسازان این مرز و بوم، سالمندان نیز به عنوان زحمتکشان گذشته مد نظر باشند تا آینده در چشم کودکان امروز زیباتر و امیدوارانهتر به نظر آید.