به گزارش ایرنا، مدتی پیش داخل تاکسی بودم که صحبت از پروژه راه‌آهن کردستان و وعده‌های مسوولان استان درباره بهره‌برداری از این طرح بود. یکی از مسافران گفت سالهاست می‌گویند امسال راه آهن افتتاح می‌شود، سه ماه دیگر کار تمام است، نه ۲ ماه دیگر فقط مانده و از این قول‌های الکی می‌دهند. فکر نکنم چشم‌مان به قطار بیفتد، همه‌اش حرف و وعده و وعید الکی است.
طی چند سال اخیر، این صحبت‌ها را بارها و بارها از شهروندان، دوستان و آشنایان شنیده‌ام و از اینکه پروژه‌های عمرانی، زیرساختی و راه‌سازی در استان از جمله راه‌آهن همدان - سنندج، با تاخیر چندساله اجرا می‌شود، گلایه‌مند هستند.
نمی‌دانم شاید مردم هم حق دارند، چراکه طرحی مانند راه جدید سنندج – مریوان که مصوب سفر رهبری در سال ۱۳۸۸ بود، بعد از ۱۲ سال انتظار، تیرماه امسال به بهره‌برداری رسید و شاید همین، سبب گلایه‌مندی مردم استان باشد. ناگفته نماند اعتبارات بسیار خوبی برای اجرای این پروژه تخصیص یافت و حالا مردم بعد از اتمام آن، با خیالی آسوده‌تر در مسیر سنندج - مریوان که خیلی حادثه خیز بود، تردد می‌کنند.
بهرحال بحث راه و ایمنی برای تردد، از ضروریات زندگی در دنیای امروز است و کردستان از این لحاظ از میانگین کشوری پایین‌تر است اما طی چند سال اخیر و با همت مسوولان کشوری و استانی، اقدامات و پروژه‌های مهمی در دستور کار قرار گرفته است.
کردستان در بحث فرودگاه و شبکه حمل و نقل هوایی هم تا رسیدن به وضعیت مطلوب، هنوز فاصله زیادی دارد، از طرفی فرودگاه سنندج پتانسیل فرود هواپیماهای غول‌پیکر را ندارد و از سوی دیگر، فرودگاه سقز هم که فاز اول آن سی‌ام تیرماه امسال به بهره‌برداری رسید، هنوز همه بخش‌های آن کامل نشده است.
حالا راه آهن، زیرساختی که همواره آرزوی مردم کردستان بوده است، می‌تواند کمبودها در بخش‌های دیگر حمل و نقل را تا حدود زیادی جبران و دل مردم این خطه از ایران اسلامی را شاد کند.
ردیف بودجه ای پروژه راه‌آهن همدان – سنندج ۱۰ خرداد ۱۳۸۴، در مجلس هفتم مصوب شد و یک روز بعد( ۱۱ خرداد) تاییدیه شورای نگهبان را گرفت.
برای اجرای طرح راه آهن همدان - سنندج تا سال ۱۳۹۷ فقط ۵۰ میلیارد ریال هزینه شده بود اما طی ۲ سه سال اخیر حدود ۲۰ هزار میلیارد ریال به آن تخصیص یافت که نشان از عزم حاکمیت برای به سرانجام رساندن این پروژه زیرساختی مهم داشت.
طی یکسال اخیر چندین بار بازدید استاندار کردستان از پروژه راه‌آهن همدان – سنندج را پوشش دادم و مدام خبری از ادامه و جدیت در کار و وعده پایان این پروژه مهم منتشر می‌شد اما اجرای طرح همچنان با فراز و نشیب ادامه داشت.
در سفر هشتم تیرماه امسال وزیر راه و شهرسازی وقت به کردستان و در آیین بهره‌برداری از جاده جدید سنندج - مریوان(تیژتیژ-گاران)، آقای اسلامی اظهار امیدواری کرد که پروژه راه آهن همدان - سنندج تا قبل از پایان دولت دوازدهم به بهره‌برداری برسد اما این وعده عملی نشد.
استاندار کردستان اما این بار ۲۹ شهریور و در بازدیدی دیگر از این طرح، وعده پایان ریل‌گذاری را تا ۱۵ مهرماه داد و این قول بالاخره با چند روز تاخیر در ۲۰ مهرماه عملی و آیین و جشن پایان ریل‌گذاری این پروژه و اتصال سنندج، بیست و سومین مرکز استان به شبکه ریلی سراسری با حضور معاون وزیر راه و مدیرعامل شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل و نقل کشور برگزار شد تا رویای مردم کردستان برای شنیدن صدای سوت قطار، به واقعیت نزدیکتر شود.
بنا به گفته خیرالله خادمی، راه آهن همدان - سنندج تنها پروژه ای است که در هیچ سطحی، از بالاترین سطح در نظام، یعنی از رییس جمهوری و دستگاه قضایی گرفته تا سطوح پایین تر آن در وزارت راه و شهرسازی، هیچگونه مخالفتی برای اجرای آن وجود نداشته است. این گفته معاون وزیر راه و مدیرعامل شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل و نقل کشور، حس خوبی در شرکت کنندگان حاضر در آیین اتمام ریل گذاری ایجاد کرد.
شناسنامه راه آهن همدان - سنندج
طول خط آهن تهران - همدان - سنندج ۴۲۰ کیلومتر است که مسیر تهران تا همدان به طول ۲۷۰ کیلومتر به بهره‌برداری رسیده است و از ۱۵۰ کیلومتر طول خط ریلی همدان - سنندج نیز ۶۴ کیلومتر از آن در حوزه استان همدان واقع شده و از شهر بهار و لالجین عبور و به استان کردستان منتهی می شود.
تاکنون برای این پروژه ۲۰ هزار میلیارد ریال هزینه شده و شامل سه قطعه و از سمت همدان به سنندج دارای هفت ایستگاه بهار، آق بلاغ، دوسر، قروه، آونگان، دهگلان و سنندج است.
طول قطعه یک این پروژه ۶۴.۵ کیلومتر، قطعه دوم ۵۶ کیلومتر و قطعه سوم ۲۹.۵ کیلومتر است. این خط آهن یک خطه، دارای عرض مسیر ۶ متر و طول پل‌ها ۲ هزار و ۵۲۴ متر است.
پیشرفت فیزیکی در بخش زیرسازی ۱۰۰ درصد، روسازی ۶۸ درصد، ساختمان ۸۵ درصد و پیشرفت کلی طرح ۷۸ درصد است.
ظرفیت انتقال مسافر در سال۱۴۰۱، ۳۰۰ هزار نفر در سال و باری ۵۰۰ هزار تن است که براساس برنامه مقرر شده این رقم در بخش مسافری در سال ۱۴۲۰ به ۶۰۰ هزار نفر و ظرفیت انتقال بار نیز به یک میلیون تن افزایش خواهد یافت.
حداکثر سرعت طرح، در بخش مسافری ۱۶۰ کیلومتر در ساعت و باری ۱۲۰ کیلومتر در ساعت است.
از جمله مزایای بهره برداری از این خط ریلی می‌توان به کاهش تصادفات جاده‌ای، تسهیل سفر، توسعه صنعت گردشگری، کاهش آلودگی‌های زیست محیطی، اشتغالزایی و کاهش مصرف سوخت اشاره کرد.
بهره‌برداری از راه آهن همدان – سنندج تا دهه فجر
همانطور که اشاره شد، پروژه راه‌آهن همدان – سنندج در مجموع ۷۸ درصد پیشرفت فیزیکی دارد و طبق گفته مدیرعامل شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل و نقل کشور، قرار است در صورت تامین اعتبار، تا دهه فجر این طرح به طور کامل به بهره‌برداری برسد و مردم کردستان سوار قطار شوند.
مسوولان استان و وزارت راه و شهرسازی، منتظر سفر رییس جمهوری به کردستان هستند تا اعتبار مورد نیاز برای تکمیل پروژه راه آهن همدان – سنندج با دستور وی، از محل مشخصی تامین شده و تخصیص یابد.
ارزش روز پروژه راه آهن همدان - سنندج ۴۵ هزار میلیارد ریال است و برای بهره برداری از آن حدود چهار هزار میلیارد ریال اعتبار نیاز است.
آنطور که خیرالله خادمی معاون وزیر راه گفته، قرار است در کنار این پروژه، شبکه ریلی شمال به جنوب در نوار غربی کشور اجرا شود که با اتصال راه‌آهن همدان - سنندج به بیجار، تبریز و جلفا و مرز بازرگان، در شمال غربی و از سمت جنوب نیز از مسیر ملایر و لرستان به بندر امام خمینی(ره) در خوزستان، این شبکه ریلی وسیع ایجاد خواهد شد.
انجام بررسی‌های فنی اتصال راه آهن سنندج به مرز باشماق
مسوولان کردستان و همینطور نمایندگان مردم در مجلس شورای اسلامی بارها بر لزوم اتصال راه آهن همدان - سنندج به مرز باشماق، تاکید داشته اند و اعتقاد دارند نباید به اجرای ریل‌گذاری تا سنندج قانع شد، چراکه هنوز آن توسعه‌ای که مدنظر است فراهم نخواهد شد.
آنان معتقدند که با اجرای این پروژه و اتصال آن به مرز باشماق مریوان و شبکه ریلی کشور عراق، می‌توان شاهد توسعه پایدار و رونق اشتغال و اقتصاد در استان بود.
مدیرعامل شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل و نقل کشور راجع به این موضوع نیز صحبت کرد که بررسی های فنی برای ادامه پروژه راه‌آهن همدان - سنندج و اتصال آن به مرز باشماق مریوان انجام شده و در صورت استقبال طرف عراقی، این کار اجرایی خواهد شد.
خادمی ادامه داد: باید اطمینان پیدا کنیم عراق هم شبکه ریلی را به مرز باشماق می‌رساند که اگر در این زمینه توافق بین ۲ کشور صورت گیرد، ریل‌گذاری را ادامه و به شبکه ریلی این کشور متصل خواهیم کرد.
پایانه مرزی باشماق در سال ۱۳۸۵ به عنوان مرز رسمی شناخته شده است و در سال ۱۳۸۹ به بهره برداری رسید.
مردم سنندج، چشم‌انتظار اجرای ریل‌گذاری تا ابتدای شهر
همانطور که پیش از این اشاره شد، طرح راه‌آهن همدان - سنندج دارای هفت ایستگاه است که ایستگاه پایانی آن ۲۵ کیلومتر تا شهر سنندج فاصله دارد که این موضوع و دوری مسافت تا ایستگاه قطار، چندان برای شهروندان سنندجی و مسافران خوشایند نخواهد بود.
همان روز سه‌شنبه ۲۰ مهرماه و پس از پایان مراسم اتمام ریل‌گذاری در ایستگاه سنندج، این سوال از مدیرعامل شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل و نقل کشور پرسیده شد که در جواب گفت: به دلیل توپوگرافی منطقه و اختلاف زیاد سطح بین ایستگاه تشکیلاتی و شهر سنندج، باید حدود ۴۳ کیلومتر دیگر ریل‌گذاری انجام شود و این طرح در برنامه است اما اعتبار بالایی(حدود چهار هزار میلیارد ریال) نیاز دارد.
خادمی تاکید کرد: در ایستگاه تشکیلاتی سنندج، تمام امکانات رفاهی برای تردد شهروندان سنندجی و مسافران در نظر گرفته شده است تا مردم پس از بهره برداری از این پروژه، به راحتی امکان تردد و دسترسی به قطار را داشته باشند.
حالا که کار ریل‌گذاری پایان یافته و مسوولان، وعده بهره‌برداری از پروژه راه آهن همدان - سنندج تا دهه فجر امسال داده‌اند، این انتظار وجود دارد که با تلاش و جدیت دولتمردان و مسوولان در سطح استان و کشوری، این وعده در موعد مقرر محقق شود تا هم اعتماد مردم به دولت و نظام بیشتر و هم آرزوی چندین ساله مردم خطه کردستان برای استفاده از قطار، برآورده شود، ضمن اینکه با اتمام این پروژه مهم و حیاتی، شاهد توسعه جهشی در بخش‌های مختلف کردستان به ویژه حوزه اقتصادی باشیم.
استان کردستان در مجموع هفت هزار و ۸۵۰ کیلومتر راه اصلی، فرعی و روستایی دارد که ۶ هزار کیلومتر آن راه روستایی و هزار و ۸۵۰ کیلومتر آن راه اصلی و فرعی است.