طرح‌های ترافیک و کنترل آلودگی هوا در حالی اجرا می‌شود که فروش طرح ترافیک به افراد متمکن و جریمه شدن رانندگان در طرح کاهش آلودگی هوا باعث ورود دوباره خودروها به طرح‌ها و ایجاد ترافیک شده و در عمل طرح‌های مذکور با شکست مواجه شده است به همین دلیل باید راهکارهای اساسی برای برون رفت از این معضل در نظر گرفته شود که علاوه بر احترام به حقوق شهروندی، اثرگذار باشد.
جمعیت تهران در روز و شب به ترتیب حدود ۱۴ و ۹ میلیون نفر است با در نظر گرفتن میزان جمعیت آماری تهران در طول شبانه روز می‌توان فهمید حدود پنج میلیون نفر از جمعیت تهران در روز از دیگر شهرهای استان و یا استان های دیگر به منظور درمان، کار، تحصیل، انجام کارها و جلسه های اداری، تجاری و سفر به تهران وارد می شوند که با در نظر گرفتن تمهیداتی در این خصوص نظیر ارتقاء سطح رفاه، بهداشت، جابه جا کردن صنایع، استفاده از ویدئوکنفرانس برای برگزاری جلسه ها، می توان از بار ترافیکی و آلودگی هوا در پایتخت کاست.
علاوه بر کاهش تردد از دیگر نقاط کشور به پایتخت باید از صدور مجور برای ساخت و ساز آسمان خراش ها و واحد های مسکونی بخصوص در اطراف بوستان ها و جنگل های تهران نظیر چیتگر،لویزان، سرخه حصار به جد جلوگیری کردچرا که این فضای سبز حکم ریه های تنفسی شهر را دارد، که ساخت بنا مانع از کارایی ریه ها می شود.
خبرنگار ایرنا در خصوص علل و عوامل و راهکارهای برون ر فت از آلودگی هوای تهران باکارشناسان و مسئولان به گفت و گو نشسته که نتیجه در پی می آید.
هر موتورسیکلت ۸ برابر یک خودرو آلودگی ایجاد می‌کند
یک فعال محیط زیست و مشاور سابق رئیس سازمان حفاظت از محیط زیست در امور محیط طبیعی، با بیان اینکه ۸۵ درصد از آلودگی هوا مربوط به عوامل متحرک (خودروها و موتور سیکلت ها) است، گفت: هر موتورسیکلت هشت برابر یک خودرو آلودگی ایجاد می‌کند.
اسماعیل کهرم در گفت و گو با خبرنگار ایرنا، وجود ۲ میلیون و ۸۰۰ هزار اتومبیل تک سرنشین در تهران، قطع درختان و ساخت آسمان خراش ها، وجود ۳۰ درصد صنایع ایران در اطراف تهران و کاهش فضا سبز را عوامل موثر در آلودگی هوای تهران برشمرد.
وی ادامه داد: دولتمردان در طول سال باید به فکر جلوگیری از آلودگی هوا باشند نه اینکه فصل‌های پاییز و زمستان که با پدیده وارونگی هوا (اینورژن) میزان آلودگی افزایش می‌یابد و تنفس در این شهر غیر ممکن می‌شود.
این استاد بوم شناسی اذعان داشت: زمانی که قرار بود کارخانه ذوب آهن و فولاد مبارکه در اصفهان احداث شود ما به مسئولان اعلام کردیم اصفهان شهر کویریست و نباید صنایع در این استان گسترش یابد.
وی افزود: مسئولان واکنش نشان دادند و گفتند که جوانان بیکار جویای کار هستند و بر این کار اصرار ورزیدند، حالا که این صنایع ایجاد شده و به ازای تولید یک کیلوگرم فولاد ۳۰ هزار لیتر آب مصرف می‌شود و تمام چشمه ها خشک و با چالش فرونشست زمین روبه رو شده اند تازه به یاد راهکار برون رفت از این معضل افتاده اند، در صورتی که این صنایع باید اطراف خلیج فارس تاسیس می‌شد.
کهرم با بیان اینکه ظرفیت استان تهران سه میلیون نفر است، افزود: مسئولان با بی تدبیری و ایجاد صنایع و کارخانه‌های بزرگ خودروسازی باعث تمرکز جمعیت در استان تهران و رسیدن جمعیت پایتخت به ۱۴ میلیون نفر شدند و همین امر منجر به تشدید آلودگی هوای تهران شده است.
وی اذعان داشت: چرا باید خودروهایی که در تهران ساخته می‌شود را برای رنگ آمیزی با تریلی به مشهد منتقل و دوباره آنها را به تهران بازگردانند و از این طریق هوای شهر را آلوده تر کنند.
کهرم با بیان اینکه ما تهران را خراب کرده ایم و نمی توان آن را یک شبه درست کرد، گفت: اگر از الان آستین ها را برای رفع آلودگی بالا بزنیم شاید ۱۰ سال دیگر به نتیجه برسیم.
راهکارهای مقابله با آلودگی هوا
مشاور سابق رئیس سازمان حفاظت از محیط زیست در امور محیط طبیعی گفت: بهترین راهکار برای حل معضل آلودگی هوای تهران انتقال پایتخت و صنایع به دیگر شهرهاست البته این کار باید با کارشناسی دقیق صورت بگیرد تا دوباره شهر دیگری همچون تهران ایجاد نشود.
کهرم، اسقاط خودروهای فرسوده، اجباری شدن معاینه فنی، گسترش فضای سبز، افزایش حمل و نقل عمومی، جلوگیری از ساخت و ساز آسمان خراش‌ها ( ساختمان‌های بلند مرتبه) را از جمله راهکارهای مقابله با معضل آلودگی هوای تهران برشمرد.
وی اذعان داشت: ساخت آسمان خراش‌ها در پایتخت باعث محصور شدن این شهر و جلوگیری از ورود و خروج هوا شده است.
کهرم همچنین از ایجاد منطقه ۲۲ و اضافه شدن آن به پایتخت انتقاد کرد و گفت: با ایجاد این منطقه و ساخت و ساز برج‌ها و مناطق مسکونی بر آلودگی هوا بیش از پیش افزوده شده است.
ناکارآمدی طرح‌های ترافیک برای کاهش آلودگی هوا
یک دکترای مدیریت (حقوق محیط زیست) گفت: اجرای طرح‌های ترافیک و کاهش آلودگی هوا در تهران ناکارآمد است، چراکه با فروش این طرح‌ها به افراد متمکن فقط افرادی که شرایط خرید طرح ها را ندارند، وارد محدوده های در نظر گرفته نمی شوند و ترافیک به قوت خود باقی است.
علیرضا دادونژاد با بیان اینکه ترافیک به معنی تردد است که می تواند موجب آلودگی هوا شود،گفت: مهمترین علت آلودگی هوای تهران تردد منابع متحرک (خودروها و موتورسیکلت‌ها) است.
وی اذعان داشت: اگرچه کارخانه ها و صنایع نیز باعث آلودگی هوا می شود اما آلودگی آنها نسبت به منابع متحرک به حدی نیست که با تعطیلی آنها هوا تلطیف شود.
این کارشناس محیط زیست گفت: جمعیت تهران در روز به دلیل تردد مردم از ۱۴ شهرستان استان تهران و استان های دیگر به منظور درمان، کار، تحصیل، انجام کارها و جلسه های اداری، تجاری و سفر پنج برابر شب است.
دادو نژاد با بیان اینکه هر سازمان دولتی در استان تهران دارای ۴۰ تا ۵۰ بخش است و اگر در روز حداقل یک جلسه از سوی هر بخشی برگزار شود و از هر استان یک هیات کارشناسی یا فقط یک مسئول برای شرکت در یک جلسه به تهران سفر کند ببینید روزانه چه جمعتی به تهران سفر می‌کند، گفت: این میزان جمعیت بدون در نظر گرفتن مردمی است که از ۱۴ شهرستان استان تهران به دلیل کمبود امکانات یا کار به پایتخت سفر می‌کنند.
وی با تاکید بر اینکه در پایتخت ۱۴۰ بیمارستان وجود دارد که نیاز شهروندان را به مراکز درمانی برطرف می کند، توضیح داد: اگر بیمارستان میلاد را با همین امکانات به جای احداث در حوالی برج میلاد در تهران که باعث ترافیک بیش از حد در این منطقه شده در شهرستان پاکدشت می ساختند بیماران برای درمان از شهرستان های ورامین، پاکدشت، پیشوا، قرچک و ری به جای سفر به مرکز تهران به آنجا می رفتند و علاوه بر تامین نیاز مردم این شهرستان ها این حجم از بار ترافیکی ایجاد نمی شد.
وی گفت: مردم شهرستان های اطراف تهران از لحاظ مسائل تفریحی نیز در مضیقه هستند و برای رفع نیازهای خود مثلا تفریح در ساعات پایان وقت اداری تا پاسی از شب به مکان های دیدنی و بوستان های تهران می آیند این مورد نیز یکی دیگر از علل ترافیک در این ساعات است.
راهکارهای برون رفت از آلودگی هوا
این دکترای مدیریت (حقوق محیط زیست) گفت: کلان شهرها دارای مشخصات و مولفه هایی هستند که شهر تهران در طی این سال ها از این مولفه ها گذر کرده است لذا راهکارها و نسخه های تجویزی شناخته شده علمی و تجربی در عمل نتوانسته پاسخگوی بسیاری از نیازهای تهران و از جمله در صدر آن کنترل آلودگی هوا شود.
وی انتقال سازمان ها و وزارتخانه های و ادارات کل دولتی به خارج از تهران (ربطی به انتقال پایتخت دارد)، فراهم آوردن امکانات تفریحی، رفاهی، آموزشی و درمانی در سایر شهرستان های استان با کیفیت مراکز مشابه در تهران، تقویت فضای سبز و جنگل های اطراف پایتخت، جلوگیری از ساخت آسمان خراش ها و در صورت ممکن تخریب آنها به منظور ورود و خروج هوا را از راههای برون رفت از آلودگی هوای تهران برشمرد.
این کارشناس همچنین، جلوگیری از صدور مجوز ساخت مسکن در اطراف ریه های تهران، جایگزین کردن طرح های علمی و کاربردی به جای طرح های امتحان پس داده و ناموفق نظیر طرح های ترافیک و تعیین نفش و جایگاه دستگاه های متولی و برخورد قانونی با متخلفان را از جمله دیگر راهکارهای برون رفت از معضل آلودگی هوای تهران بشمرد.
نظر کارشناسی برای جایگزینی طرح های ترافیک ارائه شود
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان تهران با بیان اینکه بیشترین آلودگی هوای پایتخت مربوط به منابع متحرک بخصوص خودروهای دیزلی است، گفت: طرح های ترافیک و کنترل آلودگی هوا در کاهش آلودگی هوا موثر نبوده چراکه با فروش طرح به افرادی که از تمکن مالی برخوردارند این طرح کارآمدی خود را از دست داده است.
سعید محمودی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: باید طرح های دیگری جایگزین طرح های فعلی شود، ما با آغوش باز هر نظر کارشناسی که به کاهش آلودگی هوای تهران کمک کند را می‌پذیریم.
ممنوعیت استفاده از سوخت مازوت در استان تهران
مدیرکل محیط زیست استان تهران نیز با بیان اینکه استفاده از سوخت مازوت در استان ممنوع شده است، گفت: وزارت نفت سال گذشته برنامه هایی برای استفاده از سوخت مازوت را در نظر گرفته بود، اما سازمان محیط زیست اجازه مازوت سوزی در تهران را نداد.
مازوت نوعی نفت کوره به شمار می‌آید که کیفیت پایین دارد و در نیروگاه‌های حرارتی و موارد مشابه از آن استفاده می‌شود این ماده ارزان‌ترین مادهٔ سوختنی برای کوره‌ها، حمام‌ها و تنور نانوایی‌ها و موتورهای دیزلی و برخی نیروگاه‌ها است.
محمودی ادامه داد: تمام مخازن سوخت مایع نیروگاه‌ها و کارخانه ها پلمب و خروجی دودکش آنها به صورت شبانه روزی کنترل می شود تا از حالت نرمال خارج نشود.
وی اضافه کرد: در طرح تشدید گشت های شبانه روزی، تمام نیروگاه ها و صنایع استان توسط ماموران محیط زیست از اول آبان تا آخر بهمن ماه سال جاری برای جلوگیری از استفاده از سوخت مایع رصد و پایش می‌شود.
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان تهران در خصوص زغال گیری و پسماندسوزی نیز گفت: مواردی همچون زغال گیری، پسماند و ضایعات سوزی در جنوب تهران باعث آلودگی هوا می‌شود که ماموران محیط زیست در گشت های شبانه روزی برای جلوگیری از این امر کار رصد و پایش را در این خصوص انجام می دهند.
محمودی اذعان داشت: تردد ناوگان حمل و نقل عمومی شهرداری تهران و تردد شبانه کامیون هایی که از سیستم های گازوئیل استفاد ه می کنند آلودگی هوای شهر را در زمستان تشدید می کند.
وی افزود: حل مشکل ترافیک پیچیده است و نیاز به هماهنگی بین بخشی پلیس و شهرداری دارد.
استاندار تهران: مساله آلودگی هوا را نمی توان با کاغذبازی حل کرد
استاندار تهران نیز در این خصوص گفت: موضوع محیط زیست که در راس آن موضوع آلودگی هوا است را می توان با کاغذبازی، تدوین صورتجلسه و دستورالعمل حل کرد.
محسن منصوری اخیرا در جلسه کارگروه کاهش آلودگی هوای پایتخت افزود: در جلسه هیات دولت بر موضوع محیط زیست و در راس آن مساله آلودگی هوای تهران مطرح شد و رییس جمهوری در حکم خود خطاب به اینجانب بر این موضوع تاکید داشت.
وی اضافه: این موضوع مهم را نمی توان تنها با برگزاری چندین جلسه و تدوین صورتجلسه حل کرد، گرچه برگزاری این جلسات برای هماهنگی انجام کار لازم است اما باید این موضوع مهم را در میدان عمل حل کرد.
استاندار تهران با بیان اینکه باید پلتفرمی جدید برای پایتخت ایجاد کرد، اذعان داشت: حل مشکل محیط زیست بسیار متفاوت است و باید با همکاری دستگاه های اجرایی این موضوع مهم را به شکل جدید و اقدامی فوق العاده مرتفع کرد.
منصوری ادامه داد: موضوع محیط زیست تهران نیاز به اجرای محکم دارد و برای این موضوع مهم نیاز به اقدام فوق العاده دارد و باید پای اجرا محکم بایستیم.
وی خطاب به اعضای گارگروه کاهش آلودگی هوای تهران گفت: رییس جمهوری بر حل این موضوع مهم تاکید دارد و به فضل الهی این موضوع با جدیت و اعتقاد کامل مدیران قابل حل است.
به گفته وی، پیشنهاد این است بخشی از موضوع محیط زیست در کوتاه مدت و بخش دیگری در بلند مدت مرتفع خواهد شد و دیگر پیشنهاد این است که فاصله جلسات کارگروه آلودگی هوا را کم کرد و باید در جلسات آینده موضوعات را در مسیر اجرا شدن ببریم.
استاندار تهران با بیان اینکه طبیعی است که برای حل یک سری از مشکلات نیز نیاز به هماهنگی باشد، گفت: اما فقط موضوع هماهنگی نیست بخشی از آن به منابع نیز احتیاج دارد و ما باید به دنبال تامین منابع نیز باشیم وگرنه با هماهنگی کردن صرف درباره موضوع آلودگی هوای تهران به نتیجه نمی رسیم.
وی با بیان اینکه برخورد فعال با موضوع نداریم، افزود: باید برخوردهای ما پیشگیرانه و آینده نگر باشد نه اینکه از طبقه شانزدهم نگاه کنیم و ببینیم هوا آلوده است و برای اینکه رسانه ها یقه ما را نگیرند بگوییم حالا یک جلسه بگذاریم، خیر اینطور نیست و باید کار جدی انجام شود.
منصوری با اشاره به قانون هوای پاک تاکید کرد: خواندن قانون و شروط آن یک پیش شرط است اما باید نظارت کمی هم رخ دهد و دیگر تناقضی میان آمارها وجود نداشته باشد، وظایف تمام دستگاه ها را قانون روشن کرده و قانونی که در سال ۹۶ تصویب شده باید تا الان اجرایی می شد، موضوع مهم و اصلی اجرای قانون است و اجرای آن هم باید با کار علمی پیش رود و دیگر روش های سنتی در مدیریت موضوع جواب نمی دهد.
جریمه بیش از یک میلیون خودرو به دلیل نداشتن معاینه فنی
رییس پلیس راه تهران بزرگ گفت: در ۶ ماهه نخست امسال یک میلیون و ۶۲۶ هزار و ۸۵ دستگاه خودرو بدلیل نداشتن معاینه فنی پلیس راهور توسط دوربین ها جریمه شدند.
سرهنگ نورالله خادم افزود: همچنین در همین مدت بیش از ۱۲ هزار خودرو دودزا و همچنین ۳۸ هزار خودرو بدلیل نقص سیستم و همچنین پنج هزار خودرو بدلیل آلودگی هوا اعمال قانون شدند و ۷۷۵ خودرو نیز توقیف شدند.
تولید ۱۰ درصدی موتورسیلکت های برقی
رییس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان تهران نیز گفت: طبق قانون تولیدکنندگان موتورسیکلت موظفند که ۱۰ درصد از تولیدات خود را برقی کنند و اگر این کار را نکنند مشمول جریمه می‌شوند.
یدالله صادقی افزود: یکی از مشکلات این است که در حال حاضر جایگاه شارژ موتورسیکلت‌های برقی در تهران وجود ندارد و موتورسیکلت‌های برقی نیز در خانه شارژ می‌شوند که بین ۳۰ تا ۶۰ کیلومتر مسافت می‌توانند طی کنند.