به گزارش خبرنگار فرهنگی ایرنا، قربانعلی پورمرجان روز چهارشنبه با اشاره به نقش و تحولات سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی در عرصه دیپلماسی فرهنگی با توجه رویکردهای دولت جدید تاکید کرد: بسیاری از رویکردها در دولت پیشین نیز وجود داشته و رویکرد ها تغییر نکردند اما بدون شک در دولت جدید با شدت و جدیت بیشتری دنبال می‌شود چرا که سیاست‌های اصولی اعلام و تبیین شده از سوی رییس جمهور نیز در۳ قالب و اصولِ عزت، حکمت و مصلحت بوده و معتقد هستم که تمام این اصول باید در دیپلماسی فرهنگی خارج از کشور نیزعملیاتی شود در حقیقت دنیا، دنیای گفتگو است و کشوری که بتواند در حوزه دیپلماسی فرهنگی و عمومی دست بالا را داشته باشد می تواند به اهداف مدنظر و متعالی جامه عمل بپوشاند.
پور مرجان در ارتباط با ضرورت داشتن پیوست فرهنگی در مناسبات بینالمللی افزود: امروزه قدرت ما در خارج از کشور قدرت نرم و قدرت فرهنگی ما است، ما در زمینه اقتصاد و سیاست قوی هستیم. جمهوری اسلامی بعد از انقلاب در حوزه های مختلف پیشرفت داشته است. در عین حال دین، مذهب و تمدن ما که فرهنگ ما را هم شامل می‌شود قدمت هزاران ساله دارد و این قدمت فرهنگی ما در همه جای دنیا میتواند مقومی برای دیپلماسی همه جانبه کشور باشد.
تاکید بر نهادینه شدن پیوست فرهنگی در مناسبت های بین المللی
رایزن فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در باکو ادامه داد: یکی از اقداماتی که در سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی فعال بوده و در سیستم یا دولت جدید نیز باید به صورت جدی مدنظر قرار گیرد، این است که در مناسبت‌های بینالمللی و منطقه‌ای باید پیوست‌های فرهنگی نهادینه شود چرا که این پیوست‌های فرهنگی به عنوان مقوم و نیروی قدرت بخش در دیپلماسی کشور عمل می کنند. بنابراین سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی به عنوان متولی فرهنگی در خارج از کشور میتواند از این قالب استفاده کرده و مسئولان دیپلماسی کشور را مساعدت کنند.
معاون سابق سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی با بیان اینکه امالقرای جهان اسلام شدن تنها در مقام شعار نبوده و به تبیین و توضیح نیاز دارد یادآور شد: معرفی دستاوردهای انقلاب اسلامی، اندیشه‌های حضرت امام و مقام معظم رهبری از اهداف سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی بوده و خواهد بود و باید با زبان روز دنیا در قالب دیپلماسی فرهنگی و توسط رایزن‌های فرهنگی عملیاتی شود. بهترین توضیح دهنده و ارگانی که میتواند اندیشه‌های با ارزش را به سمع و نظر جهانیان برساند همین نمایندگان فرهنگی هستند که با پشتیبانی دستگاه‌های داخلی کشور و سفارتخانه‌ها می‌توانند سازمان را به اهداف ذاتیاش برساند.
تحقق معرفی و نمایاندن چهره انقلاب اسلامی با فعالیتهای فرهنگی و دینی
رایزن فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در باکو با اشاره به تاثیر عضویت ایران در سازمان شانگ‌های و استفاده از این ظرفیت در بخش‌های فرهنگی گفت: امروزه فرهنگ در کنار سیاست و اقتصاد در محافل منطقه‌ای و بینالمللی دنیا جای خود را باز کرده و برای مثال اگر دوستان سیاسی ما در سالهای گذشته در تشکیلات منطقه‌ای و بینالمللی فعالیت داشتند امروزه انجمن‌ها، تشکیلات غیر دولتی و سازمانهای فرهنگی نیز تلاش می‌کنند که در سازمانهای منطقه‌ای همچون اکو، یونسکو یا منطقه‌ای مثل شانگ‌های که اخیرا عضویت ایران در این سازمان در دولت جدید قطعی شد، حضور یابند.
به گفته وی، شاید تصور شود که شانگ‌های یک تشکیلات سیاسی و اقتصادی صرف باشد اما معتقد هستم که با استفاده از ظرفیت‌های آن می توان در قالب این تشکیلات کارهای فرهنگی زیادی بصورت دوجانبه یا چندجانبه انجام داد به همین خاطر نمایندگان فرهنگی کشورمان و دیگر کشورهای عضو می‌توانند از این ظرفیت و ظرفیت بهره برده و نقش اساسی خود را ایفا کنند.
پور مرجان با اشاره به سخنان مقام معظم رهبری یادآور شد: معرفی و نمایاندن چهره انقلاب اسلامی با فعالیتهای فرهنگی و دینی ما محقق می‌شود و اگر این امر محقق شود می‌توان ادعا کرد که قدرت معنوی ایران محقق شده و تحقق و تثبیت این قدرت معنوی نیز بردوش نمایندگان فرهنگی است. این مهم تنها کلام بنده نبوده بلکه مقام معظم رهبری دردیدار با نمایندگان فرهنگی این موضوع را مطرح کردند که قدرت معنوی ما بر دوش رایزن های فرهنگی است.
تاکید بر جوانگرایی همراه با عقلانیت و استفاده از تجربیات دیگران در سازمان فرهنگ
معاون سابق سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی در ارتباط با این سوال که طبق تاکیدات رییس جمهور مبنی بر ضرورت جوانگرایی در عرصه مدیریتی، این رویکرد چه پیامدهای مثبتی در آستانه تعیین رییس جدید سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی خواهد داشت؟ پاسخ داد: چنانچه جوانگرایی همراه با عقلانیت و استفاده از تجربیات دیگران باشد خیلی مفید است؛ تاکید رییس جمهور بر استفاده از نیروهای جوان این است که از نیروهای جوان استفاده کنیم تا ایده‌های تازه و جوان را در دل مدیریت‌ها وارد سازیم. در واقع بسیاری از مشکلات ما در جامعه امروزی روزمرگی و وجود برخی افکار قدیمی است. جوانگرایی به معنای دوری از روزمرگی‌ها و استفاده از ایده‌های جدید و جوانتر در عرصه دیپلماسی فرهنگی است تا روح جنب و جوش در بدنه سازمان دمیده شود.
وی با اعلام اینکه تمام روش‌های قدیمی و گذشته در امر تبلیغ دین و نیز فعالیتهای فرهنگی یکی پس از دیگری رنگ می بازند تصریح کرد: تبلیغات منبری و سخنرانی صرف یک نفر در حوزه تبلیغات دینی و مذهبی در بسیاری از کشورهای پیشرفته، توسعه یافته و در حال توسعه کمرنگ شده و شیوه های جدیدی از تبلیغ چه در فضای مجازی و چه در فضای حقیقی در حال ترویج است. به همین دلیل وقتی صحبت از جوانگرایی می‌شود به معنی آن است که مدیران از شیوه‌های جدید در عرصه فرهنگی بین المللی استفاده کنند.
اهمیت روابط فرهنگی در مجموعه دیپلماسی کشور
پور مرجان جوانگرایی را به معنی توانایی ایجاد ارتباط با نسل جدید در عرصه فرهنگی دانسته و افزود: خواه ناخواه نسل جدید در حال فاصله گرفتن با نسل قدیم است و این فاصله به صورت تصاعدی است. همانطور که فراگیری علوم تصاعدی شده، ارتباط بین نسل‌ها نیز تصاعدی بوده و استفاده از نیروهای جوان میتواند این کمبود را جبران کرده و نیازهای نسل جدید در عرصه منطقه‌ای و بینالمللی را تامین سازد. در حوزه سازمان نیز رویکرد جوانگرایی مثبت ارزیابی می‌شود به این شرط که به معنی دمیدن روح جنب و جوش به بدنه سازمان و استفاده از تجارب نهفته در آن باشد.
وی ادامه داد: جوانگرایی به معنای تطبیق اندیشه‌های رهبر معظم انقلاب با افکار نسل سوم و چهارم انقلاب اسلامی است. اندیشه‌های حضرت امام و رهبری نیازمند تبیین برای نسل‌های سوم و چهارم انقلاب با زبان خاص خود جوانان است. چنانچه جوانگرایی به شیوه درست اعمال شود در رسیدن به هدف فوق توفیق می‌یابیم.
رایزن فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در باکو در پاسخ به این سوال که اولویت‌های کاری رییس جدید سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی چه میتواند باشد تاکید کرد: با داشتن سابقه ۲۶ ساله در بدنه سازمان به عنوان فردی که خاک سازمان را خوردم و از ابتدای تاسیس سازمان تاکنون در جایگاه کارشناس و مدیریت‌های مختلف سازمان مزبور بودم، با نقاط ضعف و قدرت سازمان آشنا هستم و ضمن تقدیر از مدیران سازمان از ابتدا تا به امروز اعلام می‌کنم که با در نظر گرفتن اولویت‌های کاری جدید در بدنه سازمان می‌توان بر این امر تاکید کرد که اهمیت دادن به فرهنگ و روابط فرهنگی در مجموعه دیپلماسی کشور بسیار مهم است.
سازمان فرهنگ نیازمند افرادی متخصص و با تجربه
وی با اشاره به اولویت‌های مهم در بدنه سازمان ادامه داد: اولویت اصلی ترمیم و تخصیص بودجه مناسب در بدنه سازمان و ترمیم نیروی انسانی و تربیت رایزن‌های فرهنگیِ زباندان، محقق و اندیشمند در سازمان و ایجاد ارتباط با بدنه فکری و علمی جامعه و استفاده از آنها به عنوان فکر پشتیبان بسیار مهم است. وقتی اهداف بلند باشد، کارزار ما هم در سازمان باید افرادی متخصص و با تجربه باشد تا بتواند اهداف عالیه را محقق کند. باید بدانیم که وقتی می‌گوییم رایزن فرهنگی ما در خارج از کشور تنها به معنی رایزن فرهنگی سازمان نیست بلکه رایزن فرهنگی جمهوری اسلامی ایران است باید از بدنه علمی، هنری و اندیشمند جامعه به عنوان پشتیبان استفاده کند. ایجاد ارتباط با بدنه جامعه از اولویت‌های مهم ریاست جدید است.
معاون سابق سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی افزود: سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی پل ارتباطی اندیشمندان فرهنگی، هنری، دینی ایران و جهان خارج است و طبق اظهارات اخیر وزیر فرهنگ وارشاد کشور در دولت جدید، رایزن‌های فرهنگی تنها رایزن‌های سازمان محسوب نمی‌شوند و به عنوان واسط و پل ارتباطی میان هنرمندان، اساتید دانشگاه و اصحاب فرهنگی محسوب می‌شوند که لازم است به عنوان بخشی از اولویت‌های جدید کاری در بدنه جدید سازمان تعریف شود.
تاکید بر توانایی ایجاد دیالوگ و ارتباط با مجامع فرهنگی
این رایزن فرهنگی یادآور شد: توانایی ایجاد دیالوگ با رهبران ادیان ابراهیمی یکی از کارهای شاخصی بوده که در مدیریت‌های فعلی و گذشته سازمان رخ داده، گفتگوهای بین دینی و بین فرهنگی ارتباط با رهبران ادیان ابراهیمی در دنیا است که مدیر جدید باید توانایی ادامه این کار را داشته باشد.
وی با بیان اینکه توانایی ایجاد ارتباط با مجامع فرهنگی، علمی و دینی منطقه‌ای و بینالمللی در روابط دو جانبه از اولویت‌ها است خاطر نشان ساخت: یکی از اقداماتی که به حق در دو دوره گذشته انجام شد تلاش بر امضا یا تمدید و اجرای اسناد و روابط فرهنکی با کشورها بوده، امروزه روابط فرهنگی در کنار روابط اقتصادی و سیاسی در قالب یکسری اسناد دو جانبه و چند جانبه تعریف می‌شود اگر سازمان و مدیریت جدید سازمان بتواند در قالب این اسناد فعالیت کند، هم کار سازمان و رایزنی‌ها راحت‌تر کرده و هم میتواند از امکانات کشورهای مختلف استفاده کند.
رایزن فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در باکو اظهار کرد: ما در خارج از کشور ظرفیت‌های دولتی، مردمی و مردم نهاد زیادی داریم که نمایندگان فرهنگی می‌توانند در راستای اهداف سازمانی از آنها استفاده کرده و برای ایجاد یا توسعه روابط دولتی فرهنگی یا روابط مردمی گام بردارند. ارتبط با دولت و مردم هر کشور باید از اولویت‌های کاری ریاست جدید باید باشد.
باید راهبرد و برنامه‌های کوتاه مدت، میدان مدت و حتی بلند مدت داشت
پورمرجان در ادامه با اشاره به صحبت رییس‌جمهور مبنی بر اینکه ایجاد ارتباط با همسایگان از اولویت‌های پیش رو بوده گفت: برای ایجاد ارتباط لازم است راهبرد و برنامه‌های کوتاه مدت، میدان مدت و حتی بلند مدت داشته باشیم. همچنین از رییس جدید سازمان این انتظار می‌رود که از بهترین و شاخص‌ترین اقدامات و تجربه‌های روسای قبلی سازمان استفاده و راه‌های موثر آنها را دنبال کند.
وی در پاسخ به سوالی در زمینه لزوم تحقق تحول‌گرایی در بدنه سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی گفت: در ایجاد هر تحول باید به کلید واژه‌های «بودجه»، «نیروی انسانی کارآمد»، «برنامه و راهبرد» و «ایجاد انگیزه در بدنه سازمان» توجه کنیم. هر کدام از این عوامل نام برده با اخلال و ضعف روبه رو شود، سازمان را در رسیدن به اهداف عالی ناکام می گذارد.
معاون سابق سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی با اشاره به ضرورت ضابطه‌مند کردن شاخصه‌های یک نماینده فرهنگی اعلام کرد: سازمان فرهنگ یک سازمان حاکمیتی و فعال در خارج از کشور است و چون اعزام رایزنان فرهنگی و نمایندگان فرهنگی با این سازمان است قطعا نوعی رقابت هم در دل سازمان وجود دارد. به همین دلیل چنانچه مدیریت جدید سازمان بتواند این امر را ضابطه‌مند کرده که و شاخصه‌های یک نماینده فرهنگی را معین کند، می‌توان تحولی بنیادین برای ۳ سال آینده پیش‌بینی کرد.
تاکید بر ضرورت بهره‌مندی رییس جدید سازمان از تجربیات ارزنده گذشته
رایزن فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در باکو نسبت به ضرورت بهره‌مندی رییس جدید سازمان از تجربیات ارزنده گذشته تاکید کرد: برخی تصور می‌کنند که تحول‌گرایی یعنی مدیر جدید، تمام مدیران سازمانی و کارشناسان را کنار گذاشته و نیروهای جدیدی از خارج سازمان تزریق کند. این اقدام تحول‌گرایی نبوده بلکه به اعتقاد بنده تحول به معنی بهره‌مندی از انرژی و تجربیات نهفته در درون سازمان است تا این خودروی دیپلماسی فرهنگی را به جنب و جوش در آورد؛ مدیران میانی سازمان، معاونان و افرادی که چندین دوره رایزن فرهنگی بودند تجربیات ارزشمندی در حوزه فرهنگی، معنوی، علمی و به دست آوردند که مدیریت جدید بایستی از آنها استفاده کند.
وی با اعلام اینکه رایزنان فرهنگی به عنوان امین نظام جمهوری اسلامی در خارج از کشور می‌توانند در بحث اقتصاد فرهنگی نیز نقش موثری ایفا کنند گفت: بر روی اقتصاد فرهنگی که در صحبت‌های اخیر وزیر محترم ارشاد نیز مطرح شد نیز بسیار تاکید دارم گرچه این ضرورت در وزرای پیشین هم تاکید شد و چندان در پیشبرد آن موفق نبودیم اما بدون اشاره به دلایل عدم توفیق در آن باید اعلام کرد که رایزنان فرهنگی می‌توانند در رشد اقتصاد فرهنگی گام بردارند و تحول ایجاد کنند.
پورمرجان افزود: امروز اگر از ناشران داخلی خودمان، هنرمندان، تصویرگران کتب کودک و بزرگسال که متاسفانه برخی از آنها دچار مشکلات اقتصادی شده‌اند در نمایشگاه‌های بینالمللی استفاده کرده و آثار آنها را در گالری‌های خصوصی دولتی و مختلف در خارج از کشور عرضه کنیم در معرفی فرهنگ غنی ایرانی- اسلامی و در تزریق بودجه و سرمایه خارجی به بدنه فرهنگی - هنری خودمان کمک کرده‌ایم و هم نسبت به حمایت اقتصادی از هنرمندان و ناشران گام برداشته‌ایم.
سازمان فرهنگ و برنامه‌ریزی برای آینده
رایزن فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در کشور باکو در ادامه فرمایشات مقام معظم رهبری در جمع اعضای هیات دولت را که به امر بازسازی انقلابی در ساختارهای فرهنگی اشاره داشت، نسبت این بازسازی را در سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی بی‌ارتباط ندانست و یادآور شد: این بازسازی به معنی تغییرات سیل‌آسای نیروی انسانی در دل یک سازمان نبوده و ممکن است از روی نا آگاهی چنین تصوری به وجود آید. بازسای انقلابی ساختارهای فرهنگی از دیدگاه مقام معظم رهبری به معنی آسیب‌شناسی و تطبیق اهداف آن سازمان با عملکرد سالهای گذشته است. یعنی نقاط ضعف و قوت سازمان در عملکرد دوره‌های قبل بررسی و با تامین بودجه و گماردن مدیران و نیروهای با انگیزه، برنامه های جدیدی برای رسیدن به اهداف ارایه شود.
وی شکل‌گیری سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی در سال ۱۳۷۴ را یک تحول انقلابی در حوزه فرهنگی بینالمللی دانست و ادامه داد: این سازمان با نظر مقام معظم رهبری با ادغام و برچیده شدن چندین ارگان فعال فرهنگی در خارج از کشور و ادغام آنها در سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی تاسیس شد اما اینکه بعضی از ارگان‌های منفک شده در طول سه دهه گذشته به صورت مستقل از سازمان به فعالیت پرداختند جای بررسی و آسیب‌شناسی دقیق دارد؛ هدف اصلی از تاسیس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی بازسازی انقلابی ساختارها و پرهیز از تشتت فعالیت‌ها در عرصه فرهنگی بینالمللی برای رسیدن به اهداف عالی سازمان بوده و اهداف سازمان و نقاط ضعف و قوت آن کاملا مشخص است بنابراین می توان با توجه به تمام این موارد در سازمان برنامه‌ریزی کرد.
پورمرجان با اشاره به وجود یک شورای عالی در راس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی و ضرورت استفاده از این ظرفیت ارزشمند گفت: شاید لازم باشد تا اعضای شورای عالی، که نسبت به فرمایشات مقام معظم رهبری واقف هستند، مجموعه انتظارات از مدیریت جدید را تدوین و در اختیار ریاست جدید سازمان که وظیفه اجرای سیاست‌ها را عهده‌دار است قرار دهد تا ریاست سازمان هم از این ظرفیت برای شناخت دقیق مسئولیت‌ها استفاده کرده و هم اهداف ترسیم شده برای سالهای آتی را به منصه بروز و ظهور برساند.