همه ساله در فصل برداشت زعفران، همایش ملی در تربت‌حیدریه برگزار می‌شود که امسال این همایش به دلیل شیوع کرونا برگزار نشد اما در مقابل، مسوولان این شهرستان برنامه‌های خاص در این زمینه تدارک دیده‌اند.
جشن شکرانه زعفران
رییس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی تربت‌حیدریه و زاوه در تشریح برنامه‌های مرتبط با فصل برداشت زعفران گفت: درنظر داشتیم با همکاری اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی همایشی را با محوریت سه محصول محوری منطقه یعنی زعفران، پسته و ابریشم که به موضوع گردشگری کشاورزی مرتبط بود برگزار کنیم اما شرایط ناشی از شیوع کرونا چنین اجازه‌ای را نداد.
علی محمدی افزود: البته مراسمی با عنوان جشن شکرانه زعفران تدارک دیده‌ایم که قرار است روزهای ۲۰ تا ۲۵ آبان تورهای گردشگری از مزارع زعفران بازدید کنند.
وی ادامه داد: در این راستا گردشگران در دسته‌های کم جمعیت و با فاصله زیاد در مزارع حضور می‌یابند که منافاتی با دستورات ستاد مقابله با کرونا ندارد.
جشنواره عکس زعفران
رییس اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی تربت‌حیدریه هم گفت: از آنجا که تمایل نداریم چراغ جشنواره زعفران در هیچ شرایطی خاموش شود، در پی آن هستیم دستکم یک تور برای عکاسان خراسان رضوی برگزار کنیم تا از مزارع زعفران این شهرستان گزارش تصویری تهیه کنند.
فاطمه نخعی افزود: همچنین بنا داشتیم با همکاری اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی همایش ملی و حتی بین‌المللی در ارتباط با زعفران، پسته و ابرایشم برگزار کنیم که بخش خصوصی پیشنهاد اولیه آن را ارایه کرده بود اما با توجه به احتمال حادشدن شرایط ناشی از شیوع کرونا این اقدام انجام نشد.
وی ادامه داد: امسال با همکاری خانه مطبوعات خراسان رضوی برگزاری تور خبرنگاران را تدارک دیده‌ایم که قرار است خبرنگاران از سراسر استان با قطار مشهد به تربت‌حیدریه سفر کنند و ضمن بازدید از مزارع زعفران اقدام به تهیه گزارش‌های خبری نمایند.
قطار گردشگری در راه است
رییس کمیسیون فرهنگی، اجتماعی، ورزشی و جوانان شورای اسلامی شهر تربت‌حیدریه نیز به خبرنگار ایرنا گفت: پیشنهاد اولیه قطار گردشگری را اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی ارائه کرد و ما هم پذیرفتیم و قرار شد در قالب تور گردشگری زعفران با همکاری دفاتر خدمات مسافرتی و اداره کل راه‌آهن خراسان، گردشگران استان از مبدا مشهد، سفر یک روزه به تربت‌حیدریه داشته باشند.
مهدی زاهدی افزود: البته زمان دقیق ورود قطار گردشگری هنوز مشخص نیست اما این سفر با در نظر گرفتن شرایط آب و هوایی و در ایام پرباری برداشت محصول زعفران انجام می شود.
وی ادامه داد: بر این اساس گردشگران وارد این خطه می‌شوند و ضمن بازدید از مزارع زعفران، با ظرفیت‌های گردشگری تربت‌حیدریه آشنا شده و عصر آن روز نیز در آیین جشن شکرانه برداشت محصول شرکت می‌کنند.
عضور شورای اسلامی شهر تربت‌حیدریه گفت: همچنین بنا داریم جشنواره تصویربرداری با تلفن همراه برگزار کنیم و برای آنکه علاقه‌مندان تصاویر حرفه‌ای بگیرند، اقدام به برگزاری کارگاه آموزشی به صورت مجازی خواهیم کرد.
معاون سیاسی، اجتماعی و امنیتی فرماندار تربت‌حیدریه هم به خبرنگار ایرنا گفت: یکی از مشکلات ما طی ۲ سال اخیر برای برپایی همایش‌های ملی یا استانی، محدودیت‌های ناشی از شیوع کرونا و الزام به رعایت دستورات ستاد مقابله با کرونا بود.
سیدعلی موسوی افزود: بر این اساس در وضعیت زرد کرونایی مجاز به برگزاری جلسه ۳۰ نفره، در وضعیت نارنجی جلسه ۲۰ نفره و در وضعیت قرمز کرونایی در شرایط اضطرار مجاز به برگزاری جلسه با حضور حداکثر ۱۰ نفر هستیم.
از مجموع بیش از ۱۱۸ هزار هکتار زمین زیرکشت زعفران در ایران، استان خراسان رضوی با بیش از ۹۰ هزار هکتار و ۸۰ درصد تولید و استان خراسان جنوبی با ۱۵ هزار و ۷۰۰ هکتار و حدود پنج درصد تولید به ترتیب بیشترین میزان کشت و تولید این محصول را به خود اختصاص داده‌اند.
همچنین بیش از هشت هزار و ۵۰۰ هکتار عرصه کشاورزی شهرستان تربت‌حیدریه و ۱۲ هزار هکتار زمین کشاورزی شهرستان زاوه به کشت زعفران اختصاص دارد.
بیش از ۱۲۰ هزار خانوار در خراسان رضوی به کشت زعفران مشغول هستند که از این میزان ۱۴ تا ۱۵ هزار خانوار در تربت‌حیدریه هستند و تعداد بهره‌برداران بخش کشاورزی شهرستان زاوه نیز ۱۷ هزار نفر است که بالغ بر ۹۰ درصد آنها به کشت زعفران مشغولند.
به ازای هر هکتار زمین زیرکشت زعفران برای حدود ۲۰ نفر اشتغال مستقیم ایجاد می‌شود که در اراضی زعفران تربت‌حیدریه برای بیش از ۷۰ هزار نفر بطور مستقیم و ۲۱۰ هزار نفر بطور غیرمستقیم شغل ایجاد شده است.
میانگین تولید زعفران در تربت‌حیدریه چهار کیلوگرم در هکتار و متوسط تولید آن را در این شهرستان ۳۵ تن در سال است.
برداشت زعفران در سه اقلیم سرد (جلگه رخ تربت‌حیدریه)، معتدل (شهرستان زاوه) و گرم (شهرستان مه‌ولات) از ۱۵ مهر آغاز و تا اواخر آبان ماه ادامه دارد.
مرکز شهرستان ۲۲۵ هزار نفری تربت‌حیدریه در ۱۵۰ کیلومتری جنوب مشهد واقع است.