بحران از هنگامی دامن زده شد که یک فایل ویدئویی از سخنان قرداحی وزیر اطلاع رسانی لبنان که مربوط به قبل از انتصاب به این سمت ضبط و پخش شده بود، در روزهای اخیر در شبکه های اجتماعی و رسانه های منطقه بازنشر شد. قرداحی در آن سخنرانی، حملات ظالمانه سعودی به یمنی ها را مورد نکوهش قرار داده و از ملت یمن دفاع کرده بود.
فیصل بن فرحان وزیر خارجه سعودی ابتدا تنش اخیر را «بحران دیپلماتیک» با لبنان توصیف کرده و در عین حال گفته بود که «مشکل اصلی حزب الله است نه جورج قرداحی». او یکشنبه این هفته در گفت وگو با سی ان بی سی آمریکا حرفش را پس گرفت و گفت «نمی توان تحولات اخیر در روابط با لبنان را بحران نامید.»
وی پس از آنکه حرف قبلی اش را پس گرفت و عقب نشست این بار سراغ ایران آمد و گفت، «مشکل با لبنان فراتر از اظهارات یک وزیر است. لبنان در کنترل نمایندگان ایران است!»
این اظهارات و موضع گیری های نامتعادل، درحالی از سوی مقام های سعودی بیان می شود که سعودی ها این هفته به بهانه بازنشر اظهارات وزیر اطلاع رسانی لبنان، همراه با متحدانش در خلیج فارس، سفیر و نمایندگان دیپلماتیک خود را از بیروت فراخواندند و اقدام به اخراج سفیران لبنان از کشورهایشان کردند.
فارغ از ماهیت رفتار اخیر رهبران عرب منطقه، اظهارات مشوش و نامتعادل مقام های ریاض نشان می دهد که تنش اخیر حاصل عصبانیت، خشم و نابردباری حاکمان عربستان است که کمترین اظهار همدردی با مردم رنج دیده یمن را بر نمی تابند؛ مردمی که زیر بمباران های بی وقفه ارتش عربستان و متحدانش در معرض نابودی و نسل کشی قرار گرفته اند.
اظهارات بن فرحان در موقعیت های مختلف در ارتباط با بحران «قرداحی» دو نکته را به نمایش گذاشت؛ اول اینکه اوج خصومت با حزب الله را به نمایش گذاشت و دیگر اینکه ثابت کرد زخم باتلاق یمن برای سعودی ها همچنان دردناک است.
اینک که سعودی و دولت های حاشیه خلیج فارس با پشت کردن به آرمان فلسطین و باز کردن کانال های رابطه با اشغالگران قدس، اعتبار و آبروی خود را در برابر ملت های عرب و مسلمان مخدوش می بینند، هربار دنبال بهانه می گردند و حزب الله هم بهترین بهانه است؛ جنبشی محبوب میان ملت های مسلمان و عرب که همچنان در کنار فلسطین ایستاده است و هدف خوبی است برای زدن؛ حتی اگر به ماجرای قرداحی ربطی نداشته باشد!
اما این بار چرا در این حد از عصبانیت قرار گرفته اند که به قرداحی فشار آورده اند تا عذرخواهی کند و از دولت لبنان خواسته اند که این وزیر اطلاع رسانی را کنار بگذارد؟
اولین نکته اینکه سعودی ها تمام نقشه های خود را در لبنان نقش بر آب دیده اند؛ آنها قصد داشتند در پوشش تحریم های آمریکا علیه لبنان به این کشور آنچنان فشاری وارد کنند تا سران لبنان به درخواست های سعودی ها و تغییرات مورد نظر آنان تن دهند.
این در حالی است که ارسال به موقع و فوری سوخت از ایران و سپس از عراق برای لبنانی ها در ماه گذشته میلادی، کل نقشه را به هم ریخت و آنچه عربستان از تحریم های لبنان دنبال می کرد، هوا شد. اینجاست که معنای جمله فرحان را که گفته «مشکل ما قرداحی نیست، بلکه حزب الله است»، می توان خوب درک کرد.
دومین نکته هم این است که سعودی ها تمایلی به تشکیل دولت در لبنان نداشته و در شرایط فعلی بلاتکلیفی این کشور را ترجیح می دهند؛ آنها زمانی که سعد الحریری قصد داشت ترکیب کابینه اش را تعیین کند، با انواع کارشکنی ها مانع وی شدند؛ این درحالی بود که حزب الله و امل دو حزب اصلی شیعی هم از الحریری حمایت کردند تا هرچه سریعتر مشکل خلا حاکمیتی کشور حل شود؛ اما چرا نشد؟!
اکنون نیز که میقاتی با همه روحیات عرب گرایانه اش اقدام به تشکیل دولت کرده و سعی دارد کشور را از بند تحریم ها خلاص کند، سعودی ها و همپیمانانش دارند چوب لای چرخ دولت وی می گذارند.
اما اکنون سوال مهم این است که آیا سعودی ها که همواره سعی دارند با قدرت پول و لابی های خود حرفشان را در عرصه های منطقه ای و بین المللی پیش ببرند، آیا در این فقره هم موفق خواهند شد؟ فعلا اولین واکنش ها از خود لبنان نشان می دهد که اگر چه برخی جریان ها دراین کشور برای تشدید بحران تلاش می کنند، اما فضای سیاسی و عمومی لبنان نیات و اهداف عربستان را خوب درک کرده است.
عبدالله بوحبیب وزیر امور خارجه لبنان، در واکنشی تند به اظهارات اخیر همتای سعودی خود درباره «سلطه حزب الله بر لبنان» گفت، «تلاش هایی که برای حل بحران میان لبنان و عربستان صورت گرفت به خاطر وجود عوامل داخلی و خارجی به شکست انجامیده است. ما قساوتی که عربستان در این باره از خود نشان داده را درک نمی‌کنیم.»
بوحبیب در گفت و گو با شبکه لبنانی الجدید، در رد ادعاهای فتنه انگیزانه ریاض گفت: من به وزیر خارجه عربستان می‌گویم که حزب‌الله جزئی ضروری در لبنان است نه همه آن و بر لبنان تسلط ندارد.
وزیر خارجه لبنان در عین حال بطور تلویحی احتمال اینکه فشارهای عربستان برای کنار زدن قرداحی جواب بدهد، رد نکرد و گفت، «از اینکه جورج قرداحی بیگناه قربانی بحران با عربستان شود، بیمناک است».
تحولات اخیر در روابط لبنان با کشورهای عرب خلیج فارس، نشان داد مشکلات لبنان از کجا آب می خورد!