رسانه های ایران ۲۴ آبان ۱۴۰۰ خورشیدی نگاه ویژه‌ای به کتاب و کتابخوانی داشته اند. به گونه‌ای که اصولگرایان، اعتدالگرایان و اصلاح‌طلبان هر کدام گزارش، یادداشت و مصاحبه هایی در این خصوص منتشر کرده اند که در ادامه بخشی از این گزارش ها رصد می شود.
رسانه‌های اعتدالگرا
حمایت از مناطق محروم و کم برخوردار
روزنامه ایران یادداشتی به قلم علی رمضانی دبیر بیست‌ونهمین دوره هفته کتاب منتشر کرد و نوشت: این روزها شاهد برپایی بیست و نهمین دوره هفته کتاب هستیم، یکی از مهمترین رویدادهای عرصه کتاب که برگزاری‌اش در این دوره با تغییراتی همراه شده است. هرچند از زمانی که من مسئولیت «خانه کتاب و ادبیات ایران» و همچنین دبیری این رویداد فرهنگی را برعهده گرفته‌ام تا آغاز هفته کتاب زمان چندانی در اختیار نداشتیم. با این حال تا جایی که شرایط و امکانات اجازه داده تلاش شده بخشی از تمرکز برنامه‌های خود را بر حمایت از هموطنان‌مان در نقاط محروم و کم برخوردار بگذاریم. در همین رابطه اگر نگاهی به چگونگی پراکندگی کتابفروشی‌های سطح کشور داشته باشیم متوجه خواهیم شد که عمده آنها در شهرهای بزرگ مستقر هستند؛ این یعنی برخی علاقه مندان دسترسی راحتی به کتاب و تازه‌های نشر ندارند. از سوی دیگر ساکنان شهرهای بزرگ بیشترین بهره را از یارانه‌های حمایتی دولت می‌برند. در مجموع اقدامات کوتاه مدتی که قادر به انجام آنها بودیم به این سو رفته‌ایم که اگر در مناطق مورد نظر، مردم برخوردار از کتابفروشی هستند، زمان برگزاری پاییزه کتاب را برای آنها دو برابر ساکنان دیگر نقاط کشور در نظر بگیریم. از سوی دیگر در اختصاص اعتبار به کتابفروشی‌های نقاط کم برخوردار و محروم هم بودجه بیشتری را در نظر گرفته‌ایم. برخی از کتابفروشی‌های این مناطق هم ممکن است تا به امروز به طرح تخفیف فصلی نپیوسته باشند که برای تشویق اینها هم برنامه‌هایی داریم تا از این طریق بتوان به بهره‌مندی عادلانه‌تر همه مردم از یارانه‌های حوزه کتاب امیدوار شد. این از مهمترین سیاست‌های ما در برگزاری هفته کتاب سال‌جاری است. به محض پایان این هفته و البته به سرانجام رسیدن برنامه‌ریزی‌ها برای برگزاری نمایشگاه مجازی کتاب، بررسی‌ها و تصمیم‌گیری برای برگزاری هر چه بهتر هفته کتاب سال آینده را آغاز خواهیم کرد. دستیابی به حداکثر موفقیت در اجرای برنامه‌های فرهنگی نیازمند برنامه‌ریزی‌های بلند مدت و در اختیار داشتن زمان بیشتر است. نکته دیگر این که ممکن است در برخی شهرها مردم از وجود کتابفروشی محروم باشند. باید حمایت‌های دولتی به سویی متمایل شود که در این شهرها نیز با همراهی بخش خصوصی و از سویی تشکل‌های مردمی بتوانیم کتابفروشی دایر کنیم. علی رمضانی گفت: نکته دیگری که نباید از یادمان برود این است که در مناطق کم برخوردار و محروم، گذشته از مشکلاتی که در رابطه با دسترسی به تازه‌های نشر روبه‌رو هستیم در خصوص تشویق مردم به کتابخوانی هم مسائلی داریم. در این رابطه همچنان باید برنامه‌ریزی کنیم. باید تلاش شود تا یارانه‌های حمایتی دولتی به دست مصرف کنندگان واقعی برسد و از سویی برای تسهیل ارسال کتاب به نقاط مختلف کشورمان هم اقداماتی انجام شود.
فرصتی برای بازگشت کتاب به سبد خانوارها
روزنامه ایران یادداشتی به قلم علی‌الله سلیمی نویسنده، روزنامه نگار و منتقد ادبی منتشر کرد و نوشت: کتاب به‌عنوان یک کالای فرهنگی که نقش تعیین‌کننده‌ای در ارتقای فرهنگ عمومی دارد، از مدت‌ها قبل در سبد خانوارهای ایرانی جای چندان مطلوبی ندارد و فعالان و کارشناسان امور فرهنگی در این مورد بارها هشدار داده و صدمات حذف کتاب از سبد خانوارهای ایرانی را گوشزد کرده‌اند. هرچند که طی سال معمولاً گوش شنوایی برای شنیدن این حرف‌ها و هشدارها وجود ندارد و تنها می‌توان به اثرگذاری برخی مناسبت‌های ملی در حوزه کتاب، از جمله «هفته کتاب» که هر سال در نیمه دوم آبان ماه برگزار می‌شود امیدوار بود. حالا با گذر از روزها و ماه‌های نسبتاً راکد در بخش برگزاری جلسات و نشست‌های نقد و معرفی کتاب که به‌دلیل فراگیری محدودیت‌های کرونایی دامنگیر جامعه و فعالان حوزه کتاب شده بود، بیست و نهمین هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران با شعار «جای خالی را با کتاب خوب پر کنیم» از راه رسیده و فرصتی فراهم کرده تا به برخی از خلأهای موجود در بخش کتاب و کتابخوانی در جامعه، آن هم در ابعاد گسترده و سطح ملی پرداخته شود. بدون شک، برگزاری ویژه برنامه‌های هفته کتاب در سطح ملی می‌تواند ظرفیت‌های مضاعفی را برای بسترسازی جهت پرداختن به ابعاد مختلف مسأله کتاب و کتابخوانی و کمبودها و خلأهای آن فراهم کند. اولین دستاورد این رویداد فرهنگی بزرگ می‌تواند زمینه‌سازی برای جلب توجه مسئولان فرهنگی کشور باشد که در صورت تحقق آن، مشکلات و خلأهای صنعت نشر و حوزه کتاب در کشور شناسایی می‌شود تا در اولین فرصت نسبت به رفع موانع موجود اقدام شود. برگزاری جلسات و نشست‌های مختلف با موضوعات مرتبط با کتاب، از جمله آسیب‌شناسی صنعت نشر و موانع و مشکلات کتابخوانی در جامعه در طول روزهای هفته کتاب از سوی مراکز فرهنگی، زمینه‌ساز تحقق چنین اهدافی است.
آغاز فعالیت‌های متنوع هفته کتاب‌وکتابخوانی در تهران
روزنامه همشهری در گزارشی به برپایی جشنواره کتاب‌های ارزان و اجرای ۴۶۰برنامه کتاب‌محور پرداخت و نوشت: درجشنواره «کتاب‌های ارزان قیمت» به‌مناسبت هفته کتاب از ۲۳آبان شروع شده و تا ۵آذر در باغ کتاب تهران ادامه خواهد داشت. این جشنواره، از مهمترین برنامه‌های باغ کتاب به مناسبت هفته کتاب است که در فروشگاه کودک‌ونوجوان این مجموعه آغاز شده است. دورهمی با کسب‌وکارهای حوزه کتاب و کتابخوانی با عنوان «کسب و کتاب» نیز از دیگر برنامه‌های باغ کتاب تهران در این دوره از هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران است. طرح‌های سراسری عضویت رایگان و بخشودگی جرائم دیرکرد منابع امانی در کتابخانه‌های عمومی کشور نیز به مناسبت هفته کتاب و بزرگداشت روز کتاب، کتابخوانی و کتابدار از روز ۲۴ آبان تا ۲۶ آبان‌ماه اجرا می‌شود. علاقه‌مندان برای استفاده از این طرح و عضویت در کتابخانه‌های عمومی کشور باید ابتدا به نشانی http://libs.plib۳۱.ir مراجعه کنند و پس از انتخاب کتابخانه، درصورتی که گزینه کد تخفیف برای کتابخانه موردنظرشان در بالای صفحه فعال باشد، روی آن کلیک کنند. در مرحله بعد نیز پس از وارد کردن کد ملی و شماره تماس، درصورتی که متقاضی در کتابخانه‌های عمومی عضو نباشد یا پیش‌تر به سقف مجاز دریافت کد نرسیده باشد، کد تخفیف برای او پیامک خواهد شد. متقاضی پس از این مراحل می‌تواند در مهلت مشخص شده به کتابخانه مراجعه و از تخفیف مورد نظر استفاده کند. همچنین طرح بخشودگی جرائم دیرکرد منابع امانی نیز در کتابخانه‌های عمومی سراسر کشور اجرا می‌شود. بر این اساس، اعضایی که منابع امانی خود را در تاریخ‌های ۲۲آبان تا اول آذرماه۱۴۰۰ به کتابخانهها عودت دهند، مشمول تخفیف ۱۰۰درصدی جرائم دیرکردی خواهند شد.
رسانه‌های اصولگرا
با فرهنگ کتابخوانی دنیا فاصله داریم
خبرگزاری مهر به گفت وگو با حجت الاسلام مهدی ستوده مدیرکل اوقاف و امور خیریه استان اردبیل پرداخت و نوشت: اطلاع رسانی و دعوت از مردم برای اهدای کتاب در جامعه باید بیش از پیش مورد توجه قرار گیرد تا شاهد افزایش میزان مطالعه در بین مردم باشیم. جشنواره کتابخوانی رضوی با هدف اشاعه فرهنگ رضوی و ترویج کتابخوانی و مطالعه کتاب خوب در اردبیل در حال برگزاری است که در این جشنواره ۶ عنوان کتاب در سه گروه سنی کودک، نوجوان و بزرگسال در کتابخانه های عمومی و نیز فایل پی دی اف این کتب در اپلیکیشن کتابخوانی رضوی برای استفاده علاقمندان موجود است. حجت الاسلام ستوده با ابراز تأسف از پایین بودن سرانه مطالعه در کشور بر ضرورت فرهنگ سازی کتابخوانی در اتاق انتظار مطب‌ها و شرکت‌های تجاری و خدماتی تاکید کرد و گفت: طبق پژوهش‌های انجام شده در حوزه کتابخوانی، در مقایسه با سایر کشورها از جمله ژاپن، مالزی، هندوستان، ترکیه و فرانسه که با مطالعه سرانه ۱۶۰ ساعت در ماه و فروش روزانه ۳۵۰ هزار جلد کتاب همراه اند، میزان مطالعه در کشور ایران با سرانه ۸ ساعت در ماه بسیار اندک و نگران کننده بوده و نیازمند همت مردمی و استقبال عمومی همراه با فرهنگ سازی و تبلیغ گسترده از سوی متولیان امر کتاب و کتابخوانی است. نتایج آمارگیری نشان می‌دهد در کشور ما، اولویت مطالعه به ترتیب مطالعه قرآن و ادعیه، رمان و داستان‌های کوتاه بزرگسالان، روانشناسی و تربیتی و موضوعات دینی است. امروز کتابخوانی و علم آموزی نه تنها یک وظیفه ملی که یک واجب دینی است. برای یک ملت خسارتی بزرگ است که افراد آن با کتاب سروکاری نداشته باشد که یقیناً فرایند کمال بشری به وسیله کتاب تحقق می‌یابد. ۲۴ آبان هر سال در تقویم ایران به عنوان روز کتاب، کتابخوانی و کتابدار نام گذاری شده که مهمترین علت نامگذاری این روز به خاطر ارزش والای کتابخوانی و رشد فرهنگ کتابخوانی در جامعه است.
احوال روزگار کرونازده کتاب و کتابخانه
خبرگزاری مهر به گفت وگو با حمیده لیلازاده از فعال فرهنگی پرداخت و آورد: بررسی میزان رشد یافتگی فرهنگ هر ملتی، مؤلفه‌های متعددی دارد که یکی از این مؤلفه‌ها میزان علاقه‌مندی مردم آن سرزمین به موضوع کتاب و کتابخوانی، سرانه کتابخانهها، تعداد ناشران و نویسندگان آن دیار است. خراسان‌جنوبی از دیرباز به فرهنگ و تمدن و اندیشه مشهور بوده و به بزرگانی چون ابن حسام خوسفی، پرفسور گنجی و دکتر معتمد نژاد بالیده است. اکنون در آستانه هفته کتاب و کتابخوانی فرصتی است تا بررسی کنیم آیا زیرساخت‌های خراسان‌جنوبی در حوزه کتاب و کتابخوانی و میزان علاقمندی مردم به این یار مهربان در شأن و جایگاه زادگاه بزرگانی که نام بردیم هست. در کودکی من تعداد کتابخانه های خراسان جنوبی بسیار کم بود و خاطرم هست به جز کتابخانه استاد سعیدی در شهر بیرجند کتابخانه شناخته شده دیگری وجود نداشت. وی با بیان اینکه اکنون چندین کتابخانه در نقاط مختلف شهر وجود دارد، بیان‌کرد: البته چیزی که از همان کودکی تا الان من را آزار می‌دهد قدیمی بودن و به روز نبودن منابع کتابخانه‌های خراسان‌جنوبی بود و نمی‌توانیم کتاب‌های تازه منتشر شده را در قفسه‌های کتابخانه پیدا کنیم. این دانشجوی خراسان‌جنوبی با بیان اینکه البته کرونا تا حد زیادی استفاده از کتابخانهها را تحت تأثیر قرار داده است، گفت: در همین ایام کرونا طرح‌های پاییزه، بهاره و زمستانه تخفیف کتاب فرصت خوبی را برای خرید کتاب به وجود آورد که من هم از آن استفاده کردم. این طرح‌های تخفیف فروش کتاب علاوه بر اینکه موجب شد ما با سهولت و قیمت کمتری کتاب بخریم، فرصتی برای کتابفروشی‌ها در راستای فروش محصولات فرهنگی شان نیز به وجود آورد. متأسفانه در سال‌های اخیر قیمت کتاب به شدت افزایش پیدا کرده است و بسیاری از مردم علاقمند به کتاب نیز نمی‌توانند بسیاری از کتب را خریداری کنند و این طرح‌های تخفیف مجالی برای گشت و گزار در کتابفروشی و خرید کتاب‌های به نسبت ارزان قیمت به وجود آورد. همین گرانی کتاب و البته برخی از مسائل محیطی زیستی نیز افراد را به سمت استفاده از کتاب‌های صوتی کشانده است. وقتی قیمت یک کتاب معمولی و متوسط به نزدیک ۱۰۰ هزار تومان رسیده است، طبیعی است که حتی علاقمندان به این حوزه کمتر جرأت خرید پیدا می‌کنند ولی هنوز هم هستند افرادی که کتاب برایشان یک اولویت بوده و در همین شرایط نیز آن را می خرند.
برگزاری برنامه‌های هفته کتاب چرخ صنعت نشر را به گردش درمی‌آورد؟
باشگاه خبرنگاران جوان به گفت وگو با جلال صابری نژاد مدیرمسئول انتشارات آریترین پرداخت و نوشت: برگزاری طرح پاییزه کتاب و مسابقات کتابخوانی در هفته کتاب در اقتصاد نشر تأثیری مقطعی می‌گذارد. در شرایط کنونی که فاصله میان برگزاری نمایشگاه بین المللی کتاب تهران به صورت فیزیکی افتاده است، برگزاری طرح پاییزه کتاب می‌تواند در اقتصاد نشر تأثیر بگذارد؛ اما کافی نیست. پایداری اقتصاد نشر یکی از عواملی است که می‌تواند در فروش کتاب تأثیر بگذارد. برنامه‌ریزی‌های جامع در زمینه کتابخوانی، ایجاد فرهنگ جامع کتابخوانی، برگزاری منظم برنامه‌های فرهنگی مرتبط با کتاب از طریق صداوسیما، مصاحبه با نویسندگان، تاریخ نگاران و افراد مرتبط با حوزه نشر از جمله اقداماتی است که می‌تواند در آوردن کتاب به سبد خانوارها موثر باشد. این اقدامات باید در طول سال و زمانبندی مشخصی انجام شود. هیچ مستندی درباره تاریخ کتابخوانی و پایتخت کتاب ساخته نمی‌شود. تا به حال افرادی می‌خواستند در این زمینه مستند تولید کنند؛ اما مواردی از جمله بودجه و سازماندهی باعث شده به مرحله اجرا نرسد. معمولاً یکی از عواملی که سد راه ساخت مستند در زمینه تاریخ کتابخوانی شده، بحث‌های هماهنگی بوده است. همواره نگاه مدیران ما به فعالیت در زمینه کتابخوانی به هفته کتاب محدود بوده است. این نگاه باید گسترده‌تر شود و مدیران، مشاوران فرهنگی و وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی به مقوله کتاب در دوره جدید نگاهی نو داشته باشند. برگزاری نمایشگاه مجازی کتاب در اقتصاد نشر تاحدی تاثیر گذاشت که می‌توان آن را در طول سال برگزار کرد. این رویداد ادبی به جای یکبار، باید دوبار در سال برگزار شود. به جای اینکه حمایت‌های کوچکی از صنعت نشر شود، ناشر باید بتواند در هفته کتاب چهار اثرش را معرفی کند تا با تخفیف به مخاطب عرضه شود. یک کار جمعی مانند برگزاری نمایشگاه مجازی کتاب می‌تواند در اقتصاد نشر اثر بگذارد.
تحولات جدید در راه نمایشگاه کتاب تهران
خبرگزاری میزان به گفت وگو با علی رضا اسماعیلی مشاور اجرایی معاونت فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی پرداخت و نوشت: یکی از مهمترین برنامه‌های ما در معاونت فرهنگی برگزاری نمایشگاه کتاب است اگرچه در طی دو سال اخیر نمایشگاه به صورت مجازی برگزار شد، اما برگزاری نمایشگاه همواره در صدر برنامه‌ها پیش روی، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی قرار دارد. گسترش بیماری کرونا و رعایت پروتکل‌های بهداشتی زمینه رابرای شکل گیری نمایشگاه کتاب بین المللی تهران به شیوه‌ای متفاوت فراهم کرد و آن نمایشگاه مجازی کتاب بود که در بهمن ماه گذشته برگزار شد، اما با کاهش پیک بیماری نمایشگاه کتاب به صورت فیزیکی برگزار خواهد شد. نمایشگاه مجازی کتاب تلاش داشت تا آسیب‌های حاصل از بیماری کرونا را کاهش دهد و در عین حال شرایطی مناسبی را برای کتاب دوستان و خوانندگان کتاب در اوقات فراغت حاصل بیماری کرونا ایجاد کند، نتایج برگزاری نمایشگاه مجازی در سال گذشته نشان داد دراین زمینه موفق عمل شده اگرچه نمی‌توان ایرادات ایجاد شده در روزهای ابتدایی نمایشگاه مجازی کتاب را نایددیه گرفت، اما اصلاح ساختارهای نمایشگاه مجازی سبب شد تا در روزهای بعد موفق عمل کند و میزان قابل توجهی از خرید کتاب را به خود اختصاص دهد. نمایشگاه مجازی کتاب تجربه‌ای جدید و در عین حال ارزنده بود، زیرا افق‌های جدیدی را در مقابل ما باز کرد همچنین برگزاری نمایشگاه مجازی کتاب در شرایطی، شکل گرفت که وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی از توانمندی‌های داخلی خود برای ایجاد این نمایشگاه استفاده کرد و از صرف هزینه‌های گزاف خود داری کرد.
حوزه چاپ و نشر کتاب‌های دینی با یک مدیریت انفعالی روبروست
خبرگزاری مهر به گفت وگو با رضا نباتی از مؤلفان و کارشناسان تألیف کتب دینی پرداخت و نوشت: امروز روز کتاب و کتابخوانی است. در ادبیات کودک و نوجوان به ویژه در سال‌های اخیر، موضوعات مذهبی حضور پررنگ و چشمگیری داشته و شاعران و نویسندگان، اقبال زیادی به نگارش داستان و سرودن شعر با مضامین دینی نشان داده‌اند. ادبیات کودک و نوجوان مخصوصاً به زبان شعر که جنبه تأثیرگذاری‌اش به دلیل آهنگ و قافیه آن و نیز کوتاه بودنش نسبت به داستان، متجلّی تر است، رسانه‌ای جذّاب و کم هزینه برای فرهنگ هر جامعه می‌باشد. با این وجود در برخی از موضوعات دینی، اشعار کمی توسط شاعران سروده شده است و همچنین برخی از محتوای اشعار به خوبی نتوانسته‌اند مفاهیم دینی را ارائه نمایند. این موضوع از چند بعد قابل توجه هست، یک بعد در واقع چاپ و نشر از منظر کمی هست، در این زمینه شاهد یک رویکرد و استراتژی مشخصی نیستیم، عمدتاً کسانی که در این زمینه فعالیت می‌کنند بر اساس علاقه و سلیقه شخصی، دست به اقدام می‌زنند، اثرشان به جشنواره‌ها می‌فرستند و رتبه می‌آورد و بعد خود این افراد باید برای فروش تلاش کنند، به عبارتی برنامه‌ای وجود ندارد که این کتاب‌ها را به خصوص، کتبی که منتخب و برگزیده است، شناسایی کند و اینها را به دست مخاطب برساند. همانطور که می‌دانید متأسفانه در حوزه کتاب‌های دینی معمولاً مخاطب برای این حوزه چندان هزینه نمی‌کند، البته خانواده‌هایی هستند که با علاقه این حوزه را دنبال می‌کنند، اما باید در این زمینه حاکمیت یک استراتژی داشته باشد، البته بر روی کاغذ و اسناد، چنین سیاست‌هایی ممکن است وجود داشته باشد، در عمل سیاست خاصی دیده نمی‌شود. متأسفانه یک مافیایی در حوزه چاپ و نشر وجود دارد که معمولاً آنها این چرخه را مدیریت می‌کنند، درواقع حوزه چاپ و نشر کتاب‌های دینی ما در خوش‌بینانه ترین حالت، با یک مدیریت انفعالی روبروست و اگر بدبینانه بگوییم، دارای مافیاست، به هر حال نه تنها در حوزه کتاب‌های دینی، بلکه در زمینه کتب دیگر هم همینطور است و به طور کلی سیستم توزیع کتاب یک چرخه اشتباه دارد، کسی که کتابی را منتشر می‌کند، کمترین بهره را می‌برد و آن شخصی که کتاب را می‌فروشد، بیشتری بهره را می‌برد، به عنوان مثال نویسنده کتابی را می‌نویسید و یک انتشارات آن را چاپ می‌کند، آن نویسنده اصلاً نمی‌داند که چه تعداد کتاب چاپ و فروخته شده، اما انتشارات می‌گوید ۱۰۰۰-۲۰۰۰، نویسنده باید از کجا متوجه شود، چه جریان و ساختاری وجود دارد که به طور مشخص این عدد و رقم را مشخص کند، تنها اعتماد متقابل می‌تواند در این وضعیت به ما کمک کند.
رسانه‌های اصلاح طلب
خودکفایی در صنعت کاغذ بی‌معناست
روزنامه شرق یادداشتی به قلم سعید کلاری فعال صنعت چاپ پرداخت و نوشت: به‌تازگی وزیر ارشاد در چند رشته سخنرانی و مصاحبه اعلام و تأکید کردند که در مدت دو سال و با توسل به افزایش تعرفه بالا بر کاغذ وارداتی و حمایت مالی از کارخانه‌های ورشکسته، صنعت کاغذسازی در کشور را به خودکفایی می‌رسانند؛ طرحی که مشابه حمایت دولت از کارخانه‌های ایران‌خودرو و سایپاست. این موضوع باعث نگرانی‌هایی در بین فعالان صنعت چاپ شده است؛ چراکه قبلا و در دهه ۶۰ مسئله خودکفایی به‌عنوان حرکتی انقلابی و محوری بسیار مورد توجه بود و البته در بسیاری از زمینه‌ها نتیجه‌ای جز شکست در پی نداشته است و تکرار تجربه‌های تلخی که یادآور آن روزهاست، مجددا در قالبی جدید ولی دقیقا به همان شکل قبلی خود در حال ظهور و بروز است. اصولا در دنیای مدرن و در صنعت و تولید چیزی به نام خودکفایی بی‌معنا است؛ چراکه فلسفه دنیای هستی براساس تفاوت و عدم تمرکز تمام موهبات الهی در یک نقطه از سطح زمین است و این باعث نیاز انسان‌های سراسر گیتی به یکدیگر و امکاناتِ هم است؛ بنابراین در دنیای رقابتی، محاسبه سود و زیان محصول تولیدشده باعث می‌شود جهت‌گیری‌ها به سمت استفاده از منابع متنوع، بهره‌وری بیشتر و کیفیت بالاتر حرکت کند. در شرایط فعلی، مصرف سرانه کاغذ در کشور ۳۵۰ هزار تُن است که از این مقدار نزدیک به ۷۸ هزار تن انواع کاغذ تحریر است و مابقی به صورت مقوا و کاغذهای کوت‌شده بوده و در شرایط مطلوب اقتصادی، ۲۵۰ هزار تن از طریق واردات و مابقی با در نظر گرفتن شرایط ایدئال به وسیله تولید داخلی تأمین می‌شود؛ اما عملا تولید داخلی در آن سطح نبوده و تأثیری در بازار مصرف ندارند و همین امر و دلایل دیگر ازجمله تحریم‌ها و کمبود ارز باعث مشکلاتی در حوزه کاغذ شده است. در صنعت کاغذسازی در کشور دو کارخانه مطرح در استان‌های مازندران و خوزستان دایر بوده که درحال‌حاضر فعالیت آن‌چنانی ندارند.
۴۰ ویژگی مدیرانی که کتاب می‌خوانند
روزنامه ابتکار یادداشتی به قلم علی اکبرسبزیان مدیرکل نهاد کتابخانه های عمومی استان خراسان رضوی منتشر کرد و نوشت: «جامعه کتابخوان»، زمانی محقق می‌شود که حداقل بخش قابل توجهی از کارگزاران و مدیران جامعه کتابخوان باشند و مردم اثرات انس با مطالعه و کتابخوانی را در گفتار، رفتار و نوع تصمیم مدیرانشان مشاهده کنند. بر اساس مطالعات، مشاهدات و تجربیاتم به عنوان یک کنشگر فرهنگی، چهل ویژگی مدیرانی که کتاب می‌خوانند را برمی شمارم. ذکر این نکته ضروری است که انس با کتاب و کتابخوانی برکات و ثمراتی بیشتر از این چهل موردبرای «مدیران کتابخوان» دارد اما این ویژگی ها به طرز ملموس و محسوسی در رفتار، گفتار و تصمیمات «مدیران کتابخوان» قابل مشاهده است: خود را مقید به مطالعه روزانه می‌دانند. دارای سیر مطالعاتی هستند و کتاب‌های موردنیاز حوزه کاری شان را در اولویت مطالعه قرار می‌دهند. در صحبت‌هایشان معمولاً از یک کتاب نام می‌برند و یا اشاره به مطلبی از یک کتاب می‌کنند. بهترین هدیه‌ای که می‌دهند یک کتاب خوب است. از هدیه گرفتن کتاب بیش از هر هدیه دیگری خوشحال می‌شوند. معلومات عمومی بالایی دارند. اهل برنامه‌ریزی بوده و کارهایشان را مبتنی بر برنامه دنبال می‌کنند. اهل نوآوری در کار هستند. خیلی راحت تحت تاثیر تبلیغات قرار نمی‌گیرند. حرف‌های تکراری نمی‌زنند. دایره واژگان و لغات آنها بسیار وسیع است و در استخدام کلمات و اصطلاحات تبحر بالایی دارند. تصمیم‌های بسیار دشوار می‌گیرند و اصولاً ریسک‌پذیر هستند. حافظه قوی و ذهن خلاقی دارند. سخنرانی‌های طولانی، بی‌محتوا و بدون مطالعه نمی‌کنند. مهارت گوش کردن بالایی دارند و در شنیدن انتقادات سعه صدر داشته و از سخن درشت خیرخواهان نمی‌رنجند. اهل فکر کردن هستند، زود تصمیم نمی‌گیرند و حرف‌های نسنجیده نمی‌زنند. نقد منصفانه را سازنده می‌دانند و نقدپذیر هستند. قدرت همدلی و هم احساسی خوبی دارند. انسان‌های دقیقی هستند و گزارش‌ها و مطالب را با دقت می‌خوانند. خود را ذوفنون ندانسته و در همه زمینه‌ها اظهار نظر نمی‌کنند و برای نظرات کارشناسی احترام قائلند.
جمع‌بندی
یکی از مشکلات و کاستی های جامعه ما گریز از کتاب و پایین بودن سطح فرهنگ مطالعه است. این نقیصه، ریشه ها و علت های مختلفی می تواند، داشته باشد. در این راستا رسانه‌های اعتدالگرا امروز نگاه ویژه ای به حمایت فرهنگی از اقشار مردم در نقاط محروم و کم برخوردار داشتند. این رسانه ها معتقدند که کتاب یک کالای فرهنگی است که نقش تعیین‌کننده‌ای در ارتقای فرهنگ عمومی دارد و باید جز لاینفک سبد خانوارهای ایرانی باشد.
رسانه های اصولگرا هم به گفت وگو با مسوولان فرهنگی کشور در خصوص برنامه های این نهادهای فرهنگی در هفته کتاب پرداخته است و بر این باور هستند که باید در حوزه نشر گام های اساسی برداشته شود. آنها در گزارش ها و تحلیل های خود به ادبیات کودک و نوجوان نگاه ویژه ای داشته اند. از طرف دیگر رسانه های اصلاح طلب در یادداشت های متعدد خود بر ضرورت توجه مدیران به کتابخوانی پرداختند و چهل ویژگی مدیرانی را که کتاب می‌خوانند، برمی شمارند. در ادامه آنها خودکفایی در صنعت کاغذ را مورد بررسی قرار داده اند.