به گزارش روز یکشنبه ایرنا، روزنامه واشنگتن پست در یادداشتی پس از امضای قانون زیرساختهای آمریکا توسط جو بایدن رئیس جمهوری این کشور، نوشت: این یک هفته عالی برای زیرساختهای آمریکا بود اما برای زیرساختهای جهانی که سیاره ما را احاطه کرده است، وحشتناک بود.
به نوشته این روزنامه، در همان روز که این لایحه امضا شد، ارتش روسیه موشکی را به فضا پرتاب کرد و یکی از ماهوارههای متروکهاش را در تودهای از زبالهها انداخت. فضانوردان را به ایستگاه فضایی بینالمللی فرستاد تا به پناهگاه اضطراری بروند.
پس از برخورد، ماهواره روسی به صدها قطعه تقسیم شد که هر کدام سریعتر از پنج مایل در ثانیه حرکت کردند و به سرعت در ارتفاعات بین ۱۲۵ تا ۵۰۰ مایلی بالای زمین پخش شدند. در چنین سرعتهای بالایی، حتی اجسام ریز نیز میتوانند ضربهای قابل ملاحظه داشته باشند.
طبق قیاسی که ناسا ارائه میکند، تکهای به اندازه سنگ مرمر میتواند با نیرویی قابل مقایسه با یک توپ بولینگ که با سرعت ۳۰۰ مایل در ساعت حرکت میکند، برخورد کند. این زبالههای جدید به ماهوارههای فعال در مدار پایین زمین میپیوندند، که تعداد آنها در سالهای اخیر تا حد زیادی به لطف صنعت فضایی خصوصی به سرعت افزایش یافته است.
اگر حتی ذرهای کوچک از زباله های فضاپیمای روسی به ماهواره برخورد کند، نتایج می تواند فاجعه بار باشد: قطعات یک فضاپیمای منهدم شده با برخورد به اشیای دیگر، زبالههای بالقوه مخربتری ایجاد میکند. سندرم کسلر - یک اثر دومینویی در مدار که میتواند منجر به از دست دادن سطح مقطع بزرگی از ماهوارهها شود - بیش از گذشته به واقعیت نزدیک میشود.
ماهوارهها، از جمله ماهوارههایی که بهدلیل بقایای آزمایش ضد ماهواره روسیه (ASAT) در معرض خطر هستند، به اندازه خطوط برق یا سیستمهای فاضلاب در زندگی روزمره اکثر آمریکاییها اهمیت دارند. از دست دادن ماهوارهها به معنای از دست دادن خدمات حیاتی از ارتباطات و مبادلات مالی بینالمللی گرفته تا امدادرسانی به بلایا و نظارت بر آب و هوا، از علم فضایی در حال تغییر جهان تا فعالیتهای روزمره چون تراکنشهای خودپرداز و سفرهای هوایی است. ما به طور معمول متوجه زیرساخت های ماهوارهای نمیشویم اما اگر از بین برود مطمئناً متوجه خواهیم شد.
ما به ندرت به زیرساختها توجه میکنیم، مگر اینکه از کار بیفتند - چراغها خاموش میشوند، یا یک چاله، سیستم تعلیق ماشین شما را خراب میکند. برای مثال، دکلهای انتقال نیرو در مناظر مدرن آمریکا چندان قابل توجه نیستند. آنها به مکان مناسبی برای فرود آمدن پرندگان تبدیل شدهاند اما هنگامی که یک دکل شکسته می شود و جرقه آتشسوزی عظیمی را میزند، چنین فناوری به طرز وحشتناکی قابل مشاهده میشود. در فضا هم همینطور است.
مشکل انباشت زباله در مدار به چند دهه قبل برمیگردد. اولین ماهوارههایی که در اواخر دهه ۱۹۵۰ به مدار زمین رسیدند، این کار را در کنار اولین قطعات زباله فضایی، از جمله موشکها و مخروطهای دماغهای به کار بردند. انفجارها، برخوردهای تصادفی و در نهایت پوسیدگی فضاپیماهای قدیمی و از بین رفته، محیطی را ایجاد کرده است که برخی از سیاستگذاران فضایی آن را از نظر مقیاس و شدت با تغییرات آب و هوایی مقایسه کردهاند. ایالات متحده و اتحاد جماهیر شوروی، آزمایش ضد ماهوارهای را در دهه اول مسابقه فضایی انجام دادند.
سپس، همانطور که کشورهای بیشتری در قرن بیست و یکم به قدرت فضایی دست یافتند، ضد ماهوارهها دوباره شروع به کار کردند: در سال ۲۰۰۷، چین ماهواره هواشناسی Fengyun-۱C را که در حال حرکت بود، منهدم کرد و در سال ۲۰۰۸، ایالات متحده با تلاشی برای سرنگونی یک نارسایی، از همین روش پیروی کرد.
در سال ۲۰۱۹، پس از اینکه هند در یک پرتاب ضد ماهوارهای انجام داد، نخست وزیر نارندرا مودی به صراحت این آزمایش را به عنوان نمایشی از قد هند به عنوان یک قدرت فضایی قابل توجه معرفی کرد. روسیه هنوز قصد خود را از پرتاب ضد ماهوارهای اخیر اعلام نکرده و چین به ساختن زرادخانه سلاحهای ضدماهواره به عنوان بخشی از استراتژی کلی فضایی خود ادامه داده است.
البته قصد اعلام شده تاثیر زیادی در محدود کردن اثرات انفجار یک ماهواره ندارد. طی پنج سال گذشته، با تأسیس نیروی فضایی و آزمایشهای تهاجمی موشکهای ضد ماهوارهای، کشورها به سرعت و عمداً فضا را به یک حوزه جنگی تبدیل کردهاند.
تاکنون، کشورهای پرتاب کننده موشک ضد ماهواره فقط ماهوارههای خود را هدف قرار دادهاند، اما هر آزمایش به عنوان هشداری عمل میکند که سلاح ضد ماهواره بعدی میتواند در جهت خصمانهتر مورد استفاده قرار گیرد.
جنگ فضایی ممکن است آسیب قابل مشاهده بر روی زمین ایجاد نکند، اما ویران شدن محیط مداری به معنای دنیایی بزرگتر و تنهاتر از دنیایی است که در حال حاضر توسط ماهواره ها به هم متصل شده است. همچنین نابرابریهای عصر فضا را عمیقتر و فرصت دسترسی عادلانه به منابع طبیعی واقعی جهانی را از کشورهای کمقدرت سلب میکند. رفع یک آشفتگی فاجعه بار از ماهواره های منهدم شده در محیط بسیار نزدیک به زمین غیرممکن است.
گروههای صنعت فضای عمومی و خصوصی در حال توسعه روشهایی برای حذف اجسام بزرگ بدون استفاده از مدار هستند با این حال، در حال حاضر، ما برای انجام بیشتر کارهای پاکسازی قطعات در هر اندازه، به محیط طبیعی فضای نزدیک زمین متکی هستیم. مانند زبالههای صنعتی که به رودخانه ریخته میشوند تا برده شوند و به مشکل دیگران تبدیل شوند، اجسام در مدار پایین توسط انرژی خورشیدی، ذرات اتمسفر و گرانش به جو زمین کشیده میشوند. در آنجا، آنها معمولاً از هم جدا میشوند و تکههای باقیمانده به اقیانوس میریزند یا گاهی اوقات به خشکی برخورد میکنند.
هیچ توافق الزام آور بینالمللی برای محدود کردن ایجاد زبالههای مداری وجود ندارد. محیط فضا برای تمیز کردن خود در مدارهای پایین به خوبی عمل میکند اما سندرم کسلر زمانی سرعت می گیرد که میزان زباله های جدید تولید شده از مقدار حذف شده توسط نیروهای طبیعی بیشتر شود.