به گزارش خبرنگار فرهنگی ایرنا نشست خبری محمد حمیدی‌مقدم دبیر پانزدهمین جشنواره بین‌المللی فیلم مستند ایران «سینماحقیقت» ظهر امروز (دوشنبه ۱۵ آذرماه) به صورت آنلاین برگزار شد.
حمیدی‌مقدم دبیر جشنواره در این نشست آنلاین، برنامه‌ها، سیاست‌ها و بخش‌های مختلف این دوره را اعلام کرد و در بخشی از این نشست به پرسش‌های خبرنگاران پاسخ داد.
وی در ابتدای این نشست با اشاره به اتخاذ رویکرد برگزاری جشنواره به صورت فیزیکی، گفت: امسال با توجه به پیش‌بینی‌هایی که از نظر کرونا، وضعیت معیشتی، سرمایه گذاری بخش‌های دولتی و خصوصی داشتیم، باید روند نزولی در ارایه آثار می‌داشتیم که همین هم شد، تعداد آثار کمی افت داشت. ما پس از پشت سر گذاشتن دوره متفاوت چهاردهمین جشنواره سینماحقیقت در سال گذشته که همراه با همه‌گیری کرونا بود و جشنواره را برخط کرد شاهد یک پیشتازی و رشد و دگرگونی در ارتباط با مخاطبان بودیم و خوشبختانه دوره گذشته جشنواره مسیری رو به رشد داشت و بر جشنواره‌های دیگر کشور تاثیر گذاشت.
دبیر پانزدهمین جشنواره بین‌المللی فیلم مستند ایران «سینماحقیقت»، ادامه داد: براساس این روند و زیرساخت برخط، مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی به عنوان یک کار تازه شروع به کار کارشناسی و خطاگیری دوره گذشته کرد و شورای سیاستگذاری بسیار سریع‌تر نسبت به ادوار گذشته تشکیل شد و برنامه‌ریزی دوره جدید را با نگاهی به آینده و پیک جدید کرونا انجام داد. تصمیم بر این شد که مسیر برخط را به عنوان مسیر جدی جشنواره امسال هم ادامه دهیم و روی آن سرمایه‌گذاری کرده و رفع خطاها را در پیش بگیریم. بنابراین در شورای سیاستگذاری تصویب شد که نگاه به اجرای فیزیکی را هم با توجه به رفع بیماری داشته باشیم.
حمیدی مقدم خاطرنشان کرد: خوشبختانه در هفته گذشته با رشد مخاطبین در سالن‌های سینمایی، موافقت شد که به شکل محدود اجراهای فیزیکی را هم داشته باشیم و در نتیجه جشنواره پانزدهم سینماحقیقت هم به صورت برخط و هم به شکل محدود فیزیکی برگزار خواهد شد.
شرط حضور در سینما حقیقت اولین نمایش است
وی در توضیح گلایه برخی مستندسازان از حذف آثار خود عنوان کرد: در شورای سیاستگذاری جشنواره پانزدهم مقرر شد به سمت گروه مشاوران برویم. مسیر آن هم داشت طراحی می‌شد اما با بررسی کارشناسی که داشتیم با مسئله تعارض منافع برخورد کردیم چون مرکز متولی اصلی این رویداد است، در نتیجه گروه مشاوران هم می‌توانست شبهاتی را ایجاد کند. بنابراین خیلی سریع جلسه‌ای طراحی شد و به عنوان دبیر که این اختیار را داشتم دیدم این موضوع به نفع مستندسازان نیست، برای همین به سمت گروه‌های انتخاب رفتیم.
تنها جایی از دنیا که جشنواره‌ها با گروه‌های انتخاب شکل می‌گیرد ما هستیم. هیچ جشنواره‌ای در جهان درباره انتخاب‌ها جواب نمی‌دهد. دوستان هم می‌دانند وقتی به جشنواره‌های جهان مراجعه می‌کنند دو جواب می‌گیرند؛ یا انتخاب شده‌اند یا نشده‌اند. هیات‌های انتخاب همیشه بحث و جدل داشته‌اند. بنابراین باید بگویم قواعد یک جشنواره را باید پذیرفت. گروه‌های انتخاب همیشه با خود یک سلیقه می‌آورند با احترام به همه مستندها باید بگویم انتخاب به هر حال سلیقه‌ای با خود دارد. فیلمی نبوده است که از شورای انتخاب ما امتیاز گرفته و نیامده باشد
دبیر پانزدهمین جشنواره بین‌المللی فیلم مستند ایران در ادامه با ارائه آماری از آثار رسیده به دبیرخانه جشنواره، گفت: امسال برای اولین بار شرط اولین نمایش آثار در جشنواره را لحاظ کردیم که باعث شد برخی آثار دیگر واجد شرایط حضور در جشنواره نباشند. بنابراین تعداد اثر واجد شرایط برای ورود به جشنواره ۴۴۰ فیلم بود. که نهایتا در بخش مستند کوتاه ۳۰، نیمه بلند ۲۸، بلند ۲۳، آوینی ۲۹، و سینمای ایران خارج از مسابقه ۸ فیلم در جشنواره حضور پیدا کردند.
حمیدی مقدم ادامه داد: باتوجه به وضعیت موجود تلاش کردیم تا ۱۱ فیلم که به موضوع «کرونا» می‌پردازند در بخش خارج از مسابقه اکران داشته باشند.
وی افزود: ۵۳ فیلمساز از ۲۱ استان و ۲۳ شهر شرکت داشتند که خوشبختانه نشانگر طیف وسیع تصویر حوزه مستند است. در بخش بین‌الملل ۲۶۱۱ فیلم از ۷۳ کشور درخواست حضور در جشنواره را داشتند. ۱۲ فیلم بلند، ۷ مستند نیمه‌بلند و ۱۰ فیلم کوتاه در بخش مسابقه بین الملل این دوره از جشنواره حضور دارند. همچنین ۳ فیلم بلند، ۲ نیمه بلند و ۲ فیلم کوتاه ایرانی به این لیست اضافه خواهد شد و منتخب بهترین آثار را هم نمایش خواهیم داد.
بخش «شهید آوینی» بخش جدانشدنی جشنواره است
دبیر پانزدهمین جشنواره بین‌المللی فیلم مستند ایران تاکید کرد: بخش «شهید آوینی» قسمتی جنبی یا سنجاق شده به جشنواره نیست.
وی ادامه داد: «شهید آوینی» بخشی ویژه برای جشنواره است که همانند دیگر جشنواره‌های معتبر دنیا فیلم‌های آن با محتوا و بسته مخصوص به خود اکران می‌شوند.
«شهید آوینی» بخش جدانشدنی جشنواره است و کسانی که آثار خودشان را به این بخش ارسال می‌کنند، فیلم‌هایی با کیفیت دارند که نمایانگر رنگین‌کمانی از آثار ملی است. این بخش جایزه جداگانه هم دارد و شاهد این هستیم که آثاری بسیار جسورانه در این بخش ساخته شده‌اند
ترکیب جشنواره امسال متنوع است
حمیدی‌مقدم درباره تعداد آثار مورد حمایت مرکز گسترش در میان مستندهای این دوره از جشنواره بیان کرد: ۲۲ اثر ما متقاضی شرکت در جشنواره بود و ۱۲ اثر ما به جشنواره راه پیدا کرده است. فکر می‌کنم ترکیب جشنواره امسال متنوع است. بخش خصوصی هم توانسته این مسیر را ادامه بدهد و خوشحالم افراد به شکل شخصی مستند تولید می‌کنند اما می‌دانم که مشکلاتی دارند و باید آسیب‌شناسی شود. مجموعاً مراکز فرهنگی مختلف در این دوره هم حضور دارند.
باید درباره این بحث شود که «چگونه می‌توانیم بی‌واسطه درباره مستندسازان صحبت کنیم». تجربه من این بود که فشار بیش از حدی به تیم برگزارکننده و دبیر وارد می‌شود که طاقت‌فرساست پیشنهاد من این است که حتماً جلسات کارشناسی داشته باشیم. به خیلی از دوستان و مستندسازان بیرون از جشنواره ظلم می‌شود چون فکر می‌کنند آنها کردیتی دارند.
پانزدهمین جشنواره بین‌المللی «سینماحقیقت» پنجشنبه ۱۸ آذرماه آغاز به کار کرده و ۲۵ آذرماه پایان خواهد یافت.
سینما حقیقت مشتاق نگاه‌های شجاع است
دبیر مهمترین رویداد مستند ایران در باب ماهیت آثار ارائه و انتخاب شده در جشنواره تصریح کرد: در این هیاهو که برای برخی از فیلم‌ها ایجاد می‌شود، می‌بینیم که در عمق آنها چیزی از کاوش وجود ندارد. اگر نگاه دغدغه‌مند و خراش دهنده‌ای در مسایل اجتماعی و.. در فیلم‌ها بود ما حتماً به دنبالش بودیم.
وی افزود: ما برای نگاه‌های شجاع مشتاق هستیم که به حوزه‌های اجتماعی، سیاسی و … ورود کنند. به طوری که دبیر جشنواره گفتگوهایی با ارگان‌ها برای نمایش این آثار داشته باشند اما ما از این فیلم‌ها نداشتیم. فیلم‌ها لایه‌های امن برای خود تعریف کرده‌اند.
حمیدی مقدم با اشاره به بخش کرونا در جشنواره امسال گفت: امسال بخش کرونا را به صورت ویژه نخواهیم داشت اما به لحاظ ارج گذاشتن برای فیلمسازانی که دوباره خطر کرده‌اند، پس از انتخاب‌ها، یازده فیلم کرونایی را در مسیر جشنواره گذاشتیم..
وی در بخش دیگری از این نشست گفت: به لحاظ کیفی جشنواره‌ها در چند رده تعریف می‌شوند. جشنواره‌های معتبر برای فیلمسازان مشخص است. در رشد و تعالی سینمای مستند، جشنواره‌ها خیلی تاثیر ندارند. ارتباط فیلم با یک گروه سیصد چهار صد نفره دردی را از سینمای ما دوا نمی‌کند. اگر ببینیم فیلمی در کشور تاجیکستان در دو شبکه یا در کشورهای دیگر به نمایش دربیابد، جذاب‌تر از حضور در جشنواره‌هاست اما با این حال جشنواره‌ها هم کار خود را می‌کنند.
حقیقتِ امسال چالش‌برانگیز نبود
حمیدی مقدم تأکید کرد: ما امسال خیلی فیلم چالش برانگیزی نداشتیم. البته ممکن است بعد از نمایش چالش‌هایی از سوی مخاطبان ایجاد شود. جشنواره‌ها محل کشف‌ها و حرکت‌های هیجانی است.
دبیر جشنواره درباره قیمت‌گذاری بلیت‌های این دوره هم توضیح داد: قیمت بلیت‌ها ۶ هزار تومان برای فیلم کوتاه، ۸ هزار تومان فیلم نیمه بلند و ۱۲ هزار تومان برای بلیت فیلم بلند است.
وی افزود: ما سه بزرگداشت با حضور استادان سینمای مستند داریم. دو بزرگداشت برای ارد عطارپور، ابراهیم مختاری که ما فیلم «زعفران» استاد مختاری را با همکاری فیلمخانه ملی مرمت کردیم که نمایش درمی‌آید. همچنین بزرگداشت آقای حبیب والی‌نژاد را هم خواهیم داشت.
حمیدی‌مقدم در پایان این نشست گفت: آرزو می‌کنم سینمای مستند ما همانطور که پیشتاز و رو به رشد بوده و عکس‌العملی سریع داشته باز هم پیشرفت کند. فشار و مطالبه زیادی روی «سینماحقیقت» وجود دارد. آرزو می‌کنم فضاهای دیگری پیش بیاید تا هم این فشار از جشنواره کم شود و هم روند رشد خود را داشته باشد.