به گزارش ایرنا، آذربایجان غربی با ۹۶۷ کیلومتر مرز، ۹ شهرستان مرزی دارد که شامل سردشت، پیرانشهر، اشنویه در مرز ایران با شمال عراق، ارومیه، سلماس، خوی، چالدران و ماکو در مرز با ترکیه و پلدشت در مرز با نخجوان است.
با وجود این مرزهای طولانی و با ظرفیت اقتصادی بالا، توجه زیادی به توان مرزی آذربایجان غربی صورت نگرفته و همین موقعیت بالقوه نیز هنوز تا حدود بسیار زیادی به بالفعل تبدیل نشده است.
هرچند راه اندازی منطقه آزاد ماکو، آن هم البته با نقصان های زیاد در اوایل دهه ۱۳۹۰ شمسی بخشی از خلا استفاده از مرز در آذربایجان غربی را جبران کرد ولی همچنان شهرستان های هفتگانه دیگر از مرز نتوانسته اند آن طور که باید و شاید استفاده کرده و ایجاد ارزش افزوده کنند.
یکی از ظرفیت هایی که با وجود تصویب طی سال های طولانی گذشته مغفول مانده، منطقه ویژه اقتصادی سلماس در مرز با ترکیه بوده که هنوز هم زیرساخت های جذب سرمایه گذار در آن آماده نشده و یکی دیگر از آنها، منطقه ویژه اقتصادی ارومیه سرو بوده که به همت دولت سیزدهم در اوایل دولت پس از کش و قوس های فراوان به تصویب رسیده و البته در کمترین زمان نیز زون بندی آن تهیه شده و با تصویب در استان به نهاد اجرایی معرفی شده است.
در جنوب آذربایجان غربی نیز هنوز ظرفیت های بسیاری وجود دارد که مغفول مانده و تنها وجود ۲ مرز یکی رسمی و یکی غیررسمی تمرچین پیرانشهر و کیله سردشت، بخشی از پتانسیل این منطقه را بارور کرده که البته این ظرفیت، بسیار بیشتر از برداشت های صورت گرفته است.
در راستای توجه به ظرفیت های منطقه آزاد ماکو و همچنین ایجاد زیرساخت های لازم برای آغاز عملیات های اجرایی در مناطق ویژه اقتصادی سلماس و ارومیه سرو، "سعید محمد" که در دولت سیزدهم سکان مدیریت دبیرخانه شورای عالی مناطق آزاد و ویژه را به دست گرفته، سفری مفصل و سه روزه به منطقه داشت تا مشکلات را از نزدیک ببیند و از ظرفیت این دبیرخانه برای حل مشکلات بهره مند شود.
دبیر شورای عالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی در بدو ورود با استاندار آذربایجان غربی و نماینده ولی فقیه در استان دیدار کرد.
در این دیدارها، بر توجه به ویژگی های آذربایجان غربی و مناطق آزاد و ویژه تاکید شد
بهره لازم از ثروت‌های خدادادی آذربایجان غربی برده نشده است
استاندار آذربایجان غربی در این دیدار با اشاره به اینکه این استان ظرفیت های قابل توجهی دارد، گفت: متاسفانه از این ثروت های خدادادی در استان استفاده لازم صورت نگرفته و همین امر موجب شده تا جهش، توسعه و آبادانی لازم در این استان ایجاد نشود.
محمدصادق معتمدیان اضافه کرد: آذربایجان غربی یکی از مهمترین و استراتژیک ترین استان های کشور است که برای بهره مندی از ظرفیت های آن برنامه ریزی قابل توجهی در این دولت صورت گرفته است.
وی ادامه داد: موقعیت منحصر به فرد جغرافیایی و همسایه بودن با سه کشور، وجود بیشترین پایانه های مرزی، آب و خاک مناسب و معادن غنی و کشاورزی حاصلخیز موجب شده آذربایجان غربی به عنوان یکی از استانهای بی نظیر کشور تبدیل شود.
وی با اشاره به ظرفیت منطقه آزاد تجاری ماکو به عنوان بزرگترین منطقه آزاد کشور برای افزایش صادرات اظهار داشت: روان سازی فعالیت های گمرکی و رفع موانع موجود در روند صادرات باید جزو اولویت های پایانه های مرزی و گمرکات و به ویژه منطقه آزاد تجاری ماکو قرار گیرد.
سعید محمد دبیر شورای عالی مناطق آزاد تجاری صنعتی و ویژه اقتصادی نیز در این دیدار بر ایجاد تعامل مطلوب بین سازمان های مناطق آزاد با سرمایه گذاران و فعالان اقتصادی تاکید کرد و گفت: خیلی از موضوعات مطروحه در چارچوب اختیارات و حیطه عملکرد مناطق آزاد نیست، بخشی از مشکلات ناشی از عدم اجرای ماده ۶۵ در مناطق آزاد است؛ در حالیکه مناطق آزاد می توانند با ارائه برخی مشوق ها در توسعه اقتصادی کشور نقش پررنگ تری داشته باشند.
تعامل مدیران مناطق آزاد با استانداران برای توسعه ضروری است
نماینده ولی فقیه در آذربایجان‌غربی و امام جمعه ارومیه گفت: استانداران از ظرفیت‌های مدیریتی خوبی برخوردار هستند و باید بین مدیران مناطق آزاد و استانداران تعاملات سازنده‌ای در راستای توسعه استان‌ها ایجاد شود.
حجت‌الاسلام والمسلمین سیدمهدی قریشی افزود: مدت‌هاست با مشکلات متعددی در منطقه آزاد ماکو مواجه هستیم که مهم ترین آنها نبود حکمرانی واحد در مدیریت مناطق آزاد است.
وی ادامه داد: در انتخاب مدیران مناطق آزاد باید از افراد توانمند و شایسته برای مدیریت آن مناطق استفاده شود.
نماینده ولی فقیه در آذربایجان‌غربی و امام جمعه ارومیه گفت: ماده ۶۵ نباید نقش مخربی در تعامل بین مدیران مناطق آزاد و استانداران بازی کند.
حجت‌الاسلام والمسلمین قریشی گفت: مردم باید نقش سازنده مناطق آزاد را در زندگی خود حس کنند که متاسفانه تاکنون چنین نبوده است.
منابع درآمدی منطقه آزادماکو پاسخگوی محرومیت زدایی منطقه نیست
مشاور رییس جمهوری و دبیر شورای عالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی در دیدار با ائمه جمعه شهرستان های ماکو، پلدشت و شوط با اشاره به اینکه اهداف مناطق آزاد فقط محرومیت زدایی نیست، افزود: منابع درآمدی منطقه آزاد ماکو پاسخگوی محرومیت زدایی از وسیعترین منطقه آزاد کشور نیست و باید از منابع دولتی نیز در این خصوص استفاده کرد.
"محمد" افزود: صرف هزینه های درآمدی منطقه آزاد برای محرومیت زدایی و ایجاد زیرساخت ها هرچند زمینه را برای سرمایه گذاری، توسعه اقتصادی، تولید و صادرات فراهم می آورد، ولی این منابع کفاف منطقه ای با این وسعت را نمی کند.
وی با تاکید بر اینکه دستگاه های دولتی نیز باید با بهره گیری از ردیف بودجه ملی در کنار منطقه آزاد در محرومیت زدایی از منطقه مشارکت کنند، اضافه داشت: دوگانگی، عدم مدیریت یکپارچه و عملکرد جزیره ای نهادهای امنیتی در مناطق مرزی باعث رکود سرمایه گذاری و خروج سرمایه از کشور شده است که این امر در شورای امنیت ملی مطرح شده است.
مشاور رییس جمهوری با بیان اینکه مطابق قانون ۶۵ احکام دایمی کشور تمامی امورات منطقه غیر از مسائل امنیتی باید در دست مدیر منطقه آزاد باشد، ادامه داد: اجرای کامل قوانین مناطق آزاد و ثبات می تواند مسیر سرمایه گذاری را هموار و با سرمایه گذاری و چرخش چرخ تولید مشکلات اقتصادی و معیشتی و اشتغال منطقه رفع شود.
پس از این دیدارها، در روز دوم حضور سعید محمد در آذربایجان غربی، راهی منطقه آزاد ماکو شد و برنامه های بازدید، کلنگ زنی و افتتاح را آغاز کرد.
بهره برداری از آموزشگاه ۹ کلاسه در منطقه آزاد ماکو
آموزشگاه ۹ کلاسه مفید منطقه آزاد ماکو در روستای آداغان این شهرستان با حضور مشاور رییس جمهوری و دبیر شورای‌عالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی کشور به بهره‌برداری رسید.
مدیرکل آموزش و پرورش آذربایجان غربی در حاشیه برگزاری آیین افتتاح طرح آموزشی در روستای آداغان، گفت: این مدرسه با هزینه ۱۰۰ میلیارد ریال توسط منطقه آزاد ماکو در این روستای محروم احداث و به بهره برداری رسیده است.
مهین منافی اظهار داشت: این آموزشگاه ۹ کلاسه مفید منطقه آزاد ماکو در زمینی به مساحت سه هزار مترمربع و با زیربنای یکهزار و ۴۹۷ متر مربع به بهره برداری رسید.
مشاور رییس جمهور، طرح بزرگ "مرکز لجستیک" منطقه آزاد ماکو را افتتاح کرد
افتتاح طرح بزرگ "مرکز لجستیک" منطقه آزاد ماکو
فاز نخست دومین مجموعه بزرگ لجستیکی کشور با عنوان “محور طلایی منطقه آزاد ماکو” در پس‌کرانه مرز بازرگان امروز، یکشنبه با حضور "سعید محمد"، مشاور رییس جمهوری و دبیرشورای عالی مناطق آزاد با هزینه سه هزار و ۶۰۰ میلیارد ریال به بهره برداری رسید.
مدیرعامل منطقه آزاد ماکو در حاشیه افتتاح این پروژه، گفت: این طرح مهم در راستای توسعه ظرفیت های لجستیکی و تسهیل خدمات حمل و نقل و تجارت بین الملل به صورت مشارکت بخش خصوصی با سازمان منطقه آزاد ماکو در حال اجراست که فاز نخست آن امروز به بهره برداری رسید.
محمدرضا عبدالرحیمی اظهار داشت: این مجموعه لجستیکی دومین مجموعه بعد از ” آنا وطن” است که در زمینی به مساحت ۴۸ هکتار احداث شده که ظرفیت توقف ۲۵۰ دستگاه کامیون و تریلر را داراست.
وی با بیان اینکه با بهره برداری کامل از این پروژه زمینه اشتغال مستقیم برای ۱۵۰ نفر فراهم می شود گفت: این مجموعه لجستیکی، علاوه بر امکانات انبارداری، پارکینگ، و نوبت دهی از امکانات رفاهی نظیر سوئیت و اماکن اقامتی، نمازخانه و رستوران نیز برخوردار است.
مدیرعامل منطقه آزاد ماکو گفت: مجموعه اقدامات سازمان منطقه آزاد ماکو در ساماندهی مرز بازرگان و پس کرانه آن از جمله ایجاد مجموعه های لجستیکی، توسعه ظرفیت های انبارها، ایجاد تیرپارک و سامانه هوشمند نوبت دهی و مدیریت ناوگان خروجی از مرز با هماهنگی شورای ساماندهی مبادی ورودی و خروجی کشور و دبیرخانه آن در معاونت حمل و نقل وزارت راه و شهرسازی در دست اجراست.
افتتاح ۲ طرح عمرانی و آموزشی در منطقه آزاد ماکو و کلنگ زنی ۲ طرح دیگر
مدیرعامل سازمان منطقه آزاد ماکو در این آیین که با حضور "سعید محمد" دبیر شورای عالی مناطق آزاد و ویژه برگزار شد، اظهار داشت: این طرح ها شامل یک مدرسه ۹ کلاسه در روستای "آداغان " شهرستان ماکو است که با ۷۸ میلیارد ریال هزینه به بهره برداری رسید.
محمدرضا عبدالرحیمی افزود: دومین طرح افتتاحی نیز فاز اول پروژه سه هزار و ۶۰۰ میلیارد ریالی بخش خصوصی شهرک حمل و نقل و مرکز لجستیکی " محور طلایی " منطقه آزاد ماکو بود که در پس‌کرانه مرز بازرگان به بهره برداری رسید.
وی بیان کرد: این مجموعه لجستیکی دومین مجموعه بعد از ” آنا وطن” در زمینی به مساحت ۴۸ هکتار احداث شده و دارای ظرفیت توقف ۲۵۰ دستگاه کامیون و تریلر را داراست که با بهره برداری کامل از آن زمینه اشتغال مستقیم برای ۱۵۰ نفر فراهم می شود.
وی اظهار داشت: این مجموعه لجستیکی، علاوه بر امکانات انبارداری، پارکینگ، نوبت دهی و از امکانات رفاهی نظیر سوئیت و اماکن اقامتی، نمازخانه و رستوران برخوردار می باشد.
مدیرعامل سازمان منطقه آزاد ماکو اضافه کرد: همچنین با حضور دبیر شورای عالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی کشور، عملیات اجرایی تقاطع غیرهمسطح جاده لجستیک و قطعه اول تبدیل کمربندی ماکو – بازرگان به بزرگراه با اعتبار هزار و ۷۲۵ میلیارد ریال امروز آغاز شد.
وی ادامه داد: این پروژه در راستای تسهیل و تسریع در حمل و نقل بین المللی، تردد کامیون ها، افزایش ایمنی و کاهش سوانح و تصادفات و در ادامه احداث بزرگراه شهید سلیمانی (گیت ورودی – ماکو) و توسعه کمربندی ترانزیتی ماکو – بازرگان احداث می شود.
عبدالرحیمی اضافه کرد: پروژه احداث باند دوم محور کمربندی ماکو نیز به طول ۱۰ کیلومتر با اعتبار هزار و ۵۰ میلیارد ریال با پیمانکاری قرارگاه سازندگی خاتم الانبیاء (ص) احداث می شود.
مدیرعامل سازمان منطقه آزاد ماکو همچنین گفت: تقاطع غیرهمسطح جاده لجستیک و راه های ارتباطی آن نیز به طول ۲ کیلومتر با اعتبار اولیه ۶۷۵ میلیارد ریال از محل اعتبارات سازمان منطقه آزاد ماکو احداث می شود.
وی افزود: برای احداث این طرح که دارای یک دوربرگردان نیز خواهد بود، ۲ پل با دهنه ۲۰ متر و هر کدام به طول حدود ۲۳ متر نیز پیش بینی شده است.
۲ جلسه پایان بخش روز دوم سفر "سعید محمد" به منطقه آزاد ماکو بود؛ یکی شورای اداری و دیگری نشست با فعالان اقتصادی منطقه.
مدیران مناطق آزاد نگاه فرا منطقه ای داشته باشند
دبیر شورای عالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی کشور در شورای اداری منطقه آزاد ماکو گفت: مسوولان و مدیران مناطق آزاد نگاه فرا منطقه ای داشته باشند و در اقدامات و فعالیت های شان علاوه بر رفع مشکلات اقتصادی منطقه در راستای توسعه اقتصاد ملی نیز حرکت کنند.
سعید محمد اظهار داشت: رهبر معظم انقلاب نیز برای مناطق آزاد، رونق تولید، سرمایه گذاری، صادرات، اشتغال و رفع مشکلات اقتصادی سرزمین اصلی را ترسیم کرده اند.
وی سرمایه گذاران و نیروهای جوان مستعد منطقه را سرمایه های ارزشمند برای کشور توصیف کرد و ادامه داد: این جوانان پرانرژی با وجود کاستی ها و سوء مدیریت دستگاه های دولتی همچنان چرخ تولید را فعال نگه داشته اند.
مشاور رییس جمهوری با بیان اینکه عدم هماهنگی بین دستگاه های دولتی و نهادهای امنیتی، عمده مشکلات فعالان اقتصادی است، اذعان داشت: تداخلات تصمیمات دستگاه ها و نگاه جزیره ای مانع تولید و صادرات است و باید اصلاح شود.
محمد از پیگیری رییس جمهوری و برخورد با دستگاه های متخلف خبر داد و افزود: تمام منابع و اختیارات دستگاه های اجرایی در اختیار مدیریت مناطق آزاد است و تخلف دستگاه های اجرایی به شدت پیگیری خواهد شد.
وی رفع مشکلات و درخواست های فعالین اقتصادی در کوتاه ترین زمان را خواستار شد و گفت: رویکرد دبیرخانه شورای عالی تسهیل سرمایه گذاری و توسعه تجارت است و در این راستا از مسئولین منطقه می خواهیم تمام توان خود را بکار ببندند.
ایجاد منطقه آزاد مشترک با کشورهای همسایه در دستور کار دولت سیزدهم است
مشاور رییس جمهوری و دبیر شورای عالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی گفت: ایجاد منطقه آزاد مشترک با کشورهای همسایه از جمله ارمنستان، عراق، افغانستان، پاکستان و ترکمنستان در دستور کار قرار دارد.
"محمد" افزود: استفاده از منابع و ظرفیت های کشورهای همسایه در منطقه آزاد مشترک از جمله بهره مندی از سیستم بانکی و بیمه خارجی در این محدوده از مزایای این طرح است که امیدواریم بتوانیم آن را در بیشترین تعداد عملیاتی کنیم.
وی اضافه کرد: با پیگیری‌های دبیرخانه و فعالیت تیم ویژه، تلاش می کنیم مشکلات مالیاتی در مناطق آزاد به حداقل برسد ولی برای رفع مشکل مالیات بر ارزش افزوده در این مناطق، نیازمند همراهی مجلس هستیم.
دبیر شورای عالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی با بیان اینکه اتهامات وارده به مناطق آزاد بی اساس است، بیان کرد: این اتهامات ناشی از عدم شناخت و اطلاعات نادرست برخی از مسوولان است و اتهاماتی از قبیل اینکه مناطق آزاد موجب گران شدن ارز شده و یا این مناطق فقط محل واردات شده، اشتباه است.
"محمد" کل واردات مناطق آزاد در سال جاری را یک میلیارد دلار اعلام کرد و ادامه داد: بخشی از این واردات ثبت سفارش شده و بخشی ثبت آماری شده است و در قیاس با کل واردات کشور رقم ناچیزی است.
کلنگ زنی ۲ مجموعه اقتصادی دیگر، برنامه های روز سوم سفر دبیر شورای عالی مناطق آزاد به منطقه ماکو بود.
عملیات اجرایی پروژه فاز دوم کارخانه سیمان "مهر ماکو" با سرمایه گذاری ۶ هزار میلیارد ریالی، امروز /دوشنبه/ با حضور "سعید محمد" مشاور رییس جمهوری و دبیر شورای عالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی آغاز شد.
در این فاز قرار است روزانه ۹۰۰ تن سیمان در قالب کلینکر سیمان سفید در ماکو تولید و روانه بازار مصرف شود.
این پروژه بعد از اتمام و بهره برداری برای ۲۵۰ نفر به صورت مستقیم و هزار نفر به صورت غیرمستقیم اشتغال ایجاد می کند.
همچنین عملیات اجرایی نخستین طرح کشاورزی تولید محصولات گلخانه ای در منطقه آزاد ماکو با قابلیت کشت انواع صیفی جات با سرمایه گذاری چهار هزار میلیارد ریالی بخش خصوصی آغاز شد.
این طرح در زمینی به مساحت ۲۵ هکتار در فاز اول و ۵۰ هکتار در فاز دوم در اراضی روستای" قلیش لانمیش" احداث می شود که فضای گلخانه ای آن ۱۴ هکتار در فاز اول و ۳۰ هکتار در فاز دوم خواهد بود.
برای اجرای این طرح کشاورزی که با استفاده از به روز ترین تجهیزات و امکانات ساخته می شود، چهار هزار میلیارد ریال در فاز اول توسط شرکت آراز ایرانیان منطقه آزاد ماکو سرمایه گذاری خواهد شد.
مدت اجرای کامل این طرح ۳۶ ماه در نظر گرفته شده و برای ۱۵۰ نفر به صورت مستقیم و ۲۰۰ نفر به صورت غیر مستقیم اشتغال ایجاد خواهد کرد.
در این مجتمع گلخانه ای، کشت و تولید محصولاتی از جمله گوجه فرنگی، فلفل، بادمجان و خیار پیش بینی شده و سالانه هشت هزار تن از این محصولات تولید و روانه بازار مصرف می شود.
منطقه آزاد سلماس تا پایان سال آماده حضور سرمایه گذاران
دبیر شورای عالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی، سپس در مسیر ماکو به ارومیه، سری هم به منطقه ویژه اقتصادی در حال احداث سلماس زد؛ محمد در این بازدید، در جریان ظرفیت های این منطقه، کاستی ها و نیازهای مقدماتی برای راه اندازی این منطقه قرار گرفت.
سرپرست فرمانداری سلماس در حاشیه این بازدید در گفت و گو با خبرنگار ایرنا گفت: منطقه ویژه اقتصادی سلماس ۲۶۰ هکتار مساحت دارد که ۱۲۰ هکتار آن، آماده سرمایه گذاری شده است.
کاظم غنی زاده اضافه کرد: در ۵۰ هکتار از این میزان نیز زیرساخت ها آماده شده و علاوه بر فنس کشی، جدول گذاری، تیرگذاری برق، آبرسانی و گازرسانی نیز صورت گرفته است.
وی بیان کرد: برای ارائه خدمات به سرمایه گذاران متقاضی، نیازمند ساخت ساختمان گمرک و منطقه ویژه اقتصادی هستیم که این امر نیز به اختصاص اعتبار نیاز دارد.
سرپرست فرمانداری سلماس قول داد تا با همراهی شورای عالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی، این منطقه ویژه تا پایان سال راه اندازی شده و آماده حضور سرمایه گذاران شود.
غنی زاده، موقعیت جغرافیایی شهرستان سلماس را بسیار منحصر به فرد دانست و ادامه داد: فاصله نزدیک با مراکز استان های آذربایجان غربی و آذربایجان شرقی، فاصله بسیار کم با راه آهن بین المللی و متصل به خط ریلی ترکیه، وجود دهها کیلومتر مرز با ترکیه و همچنین قرارگرفتن در شاهراه ارتباطی ایران با ترکیه و اروپا، این شهرستان را بهترین مکان برای سرمایه گذاری کرده است.
در این سفر که یکی از معدود سفرهای دبیران شورای عالی مناطق آزاد و ویژه کشور به آذربایجان غربی با این زمان طولانی بود، بسیاری از ظرفیت های منطقه آزاد ماکو مورد بررسی قرار گرفت و البته مشکلات مناطق ویژه اقتصادی ارومیه سرو و سلماس هم بررسی شد.
سفری که می تواند سرمنشا تحول در این مناطق باشد و در نخستین ماه های فعالیت دولت مردمی سیزدهم، زمینه شکوفاسازی آذربایجان غربی را فراهم کند.
آذربایجان غربی در شمال غرب کشور ۹۶۷ کیلومتر مرز دارد که دارای پنج پایانه مرزی در نقطه ورودی از کشورهای عراق، ترکیه و نخجوان است که از این میزان بیش از ۵۵۰ کیلومتر با ترکیه، افزون بر ۱۵۰ کیلومتر با نخجوان و نزدیک به ۲۶۰ کیلومتر با شمال عراق هم مرز است.