به گزارش روز سه شنبه ایرنا، روزنامه ال پائیس اسپانیا در گزارشی تفصیلی پیرامون منابع ارزشمند لیتیوم آمریکای لاتین نوشت: چشمانداز اقتصادی آمریکای لاتین، چندان خیرهکننده نیست و حتی پیش از شیوع ویروس کرونا نیز بسیاری از سازمانها و کارشناسان هشدار دادند که کشورها میبایست سیاستهای خود را در جهت ارتقای توسعه، تغییر دهند و لیتیوم دقیقا نشاندهنده این فرصت است.
ماده معدنی با رسانایی الکتریکی بالا که برای تولید باتریها ضروری است , به جهان اجازه میدهد تا برای کاهش وابستگی خود به سوختهای فسیلی گام برداشته و به سمت انرژیهای تجدیدپذیر حرکت کند. بولیوی بزرگترین ذخایر لیتیوم جهان را در اختیار داشته و درکنار آرژانتین و شیلی به عنوان "مثلث" منابع لیتیوم، ۶۳ درصد از ذخایر این منبع ارزشمند جهان را در اختیار دارند. پرو و مکزیک نیز با پیوستن به این سه کشور، مجموع ذخایر لیتیوم را تا سه میلیون تن دیگر افزایش میدهند. لیتیوم از لحاظ بزرگترین سرمایهها، درخشانترین ستاره در نقشه آمریکای لاتین است.
ال پائیس در ادامه با اشاره به اینکه "گذار انرژی (از سوختهای فسیلی به انرژیهای پاک) با گسترش ملیگرایی در آمریکای لاتین همزمان شده است" نوشت: "تب لیتیوم" روح ناسیونالیستی در آمریکای لاتین را بیدار کرده است. در ماههای اخیر، تلاشها برای کنترل دولتی بر تولید لیتیوم افزایش یافته و بسیاری از شهروندان نیز از آن حمایت میکنند. ارزش لیتیوم در بازار و رنگ نقرهای روشن آن سبب شده تا عبارت "طلای سفید" را به آن نسبت دهند.
بر اساس شاخص بلومبرگ، قیمت این ماده معدنی در بازار بینالمللی در سال ۲۰۲۱ حدود ۸۰ درصد افزایش یافت. تحلیلی که بلومبرگ چهار سال پیش انجام داد نیز اطمینان داد که تا سال ۲۰۴۰، نیمی از فروش خودروها در کشورها مربوط به خودروهای الکتریکی خواهد بود. اما مطالعهای جدید بازه زمانی تحقق این امر را به ۱۰ سال کاهش داده است. به عبارت دیگر بر اساس این پیشبینی جدید، تا سال ۲۰۳۰، ۵۲ درصد فروش خودروهای جهان به خودروهای برقی اختصاص مییابد. بیش از یکهزار و ۱۰۰ مدیر صنعت خودرو در ۳۱ کشور تخمین میزنند که "تحول اساسی" این بخش طی پنج تا ده سال آینده رخ خواهد داد.
جهان به سرعت در حال حرکت در این مسیر است و از آنجا که گویی پنجره فرصتها، تاریخ انقضا دارد، نیاز به تولید لیتیوم در این برهه زمانی ضروری است.
سرمایهگذاریها برای تولید لیتیوم در شیلی تا کنون خصوصی بوده است و برای سالها این ماده معدنی را برای صادرات، استخراج و تولید کرده اند. سباستین پینیِرا رئیسجمهوری شیلی که ۱۱ مارس سال جاری (۲۰ اسفند) قدرت را ترک میکند، ماه گذشته دو سهمیه تولید ۸۰ هزار تنی را به دو شرکت سرمایه، یکی چینی و دیگری شیلیایی اعطا کرد. این اقدام درحالی بحثبرانگیز بود که "گابریل بوریک" رئیسجمهوری منتخب با طرحی برای ایجاد یک شرکت ملی لیتیوم و اجرای "حکمرانی جدید" در نمکزارهای حاوی این ماده معدنی در انتخابات پیروز شد. بوریک همچنین وعده داد که همه مردم این کشور صرفنظر از موقعیت مکانی آنها، به آب که منبعی ضروری در استخراج از معادن است، دسترسی داشته باشند.
در مکزیک نیز ذخایر لیتیوم طبق محاسبات سازمان زمین شناسی ایالات متحده، دارای پتانسیل بیش از ۱.۷ میلیون تن است و آندرس مانوئل لوپز اوبرادور رئیسجمهوری مکزیک نیز مشابه رویکرد رئیسجمهوری منتخب شیلی، پیشنهاد دیگری را ارائه داده است. به عنوان بخشی از لایحه اصلاح بخش انرژی در مکزیک، اوبرادور قصد دارد لیتیوم را ملی کند و یک نهاد دولتی مسئول برای تنظیم پردازش این منبع ایجاد کند. بر خلاف شیلی، در مکزیک قراردادهای تولید و استخراج لیتیوم تنها به یک قرار داد با شرکت چینی محدود میشود که تا کنون حتی یک گرم استخراج نداشته است.
در پرو نیز یکی از نمایندگان کنگره همسو با دولت به رسانهها گفت، دولت پدرو کاستیو رئیسجمهوری این کشور در صدد است تا با اصلاح قرارداد با شرکت کانادایی "لیتیوم آمریکایی"، این ماده معدنی با ارزش افزوده صادر شود. به عبارت دیگر، دولت از شرکتهای پرو میخواهد تا لیتیوم را نه فقط به صورت ماده خام صادراتی استخراج و تصفیه کنند، بلکه در کارخانهها نیز سرمایهگذاری کرده و به محصولی با ارزش بالاتر در بازار تبدیل کنند. به این ترتیب موقعیت شغلی بیشتری نیز ایجاد خواهد شد و دستمزدها بالاتر خواهند رفت.
آرژانتین اما در میان کشورهای آمریکای لاتین یک استثنا است چرا که حقوق اکتشاف لیتیوم در اختیار استانها قرار دارد و دولت آلبرتو فرناندز رئیسجمهوری آرژانتین به دنبال ارتقای صادرات ذخایر این کشور در سراسر جهان بوده است. فرناندز در سال ۲۰۲۰ پیشنهاد کرد که تولید سالانه کربنات لیتیوم تا ۷۰۰ درصد افزایش یابد تا اینکه تا پایان سال جاری میلادی ۲۰۲۲ به ۲۳۰ هزار تن برسد. این امر مستلزم سرمایهگذاری بیش از یکهزار میلیون دلاری توسط شرکتهای خصوصی است.
در جریان سفر اخیر فرناندز به چین، مقامات دولتی به رسانههای این کشور گفتند که آرژانتین در حال مذاکره برای سرمایهگذاری جدید این کشور آسیایی از جمله برنامهریزیها برای راهاندازی یک کارخانه تولید باتری است.
در حالی که آرژانتین به صورت شتابان در حرکت است، بولیوی اما به رغم حجم غیر قابل مقایسه خود که سرمایهگذاران را بیشتر هیجانزده میکند، عجلهای برای بهرهبرداری از این ماده معدنی ندارد. در سال ۲۰۱۹، اوو مورالس رئیسجمهوری وقت بولیوی اعلام کرد که یک شرکت آلمانی برای بهرهبرداری بخش بزرگی از ذخایر لیتیوم این کشور سرمایهگذاری خواهد کرد. چند هفته بعد، بحران سیاسی شدید در این کشور، روند مذاکرات را مختل کرد و مورالس مجبور به ترک کشور شد.
در ژوئیه ۲۰۲۰، یکی از کاربران توییتر، ایلان ماسک مدیر شرکت تِسلا، پیشگام خودروهای الکتریکی در جهان را مورد سرزنش قرار داد و نوشت "ایالات متحده، کودتا در بولیوی را سازماندهی کرد تا ماسک به لیتیوم این کشور دسترسی داشته باشد". ماسک در پاسخ گفت "ما علیه هرکس که بخواهیم، کودتا خواهیم کرد! قبول کن! ". از آن پیام توییتری تا کنون سابقهای مگر اسکرینشاتها (نماگرفت) در یادداشتهای خبری موجود نیست.
در نوامبر ۲۰۲۰، لوئیس آرسه رئیسجمهوری فعلی بولیوی روی کار آمد و روندی متفاوت از مورالس در پیش گرفت. در ابتدا رویدادی عمومی و به نوعی یک نمایشگاه برای جذب شرکتهای داخلی و خارجی برگزار شد. سپس هشت شرکت از آمریکا، چین، روسیه و آرژانتین انتخاب شدند تا آزمایشهای فناوری استخراج را انجام دهند و ماه آوریل آینده، یک گروه فنی از شرکت دولتی "لیتیوم بولیویایی" قرار است در مورد اینکه کدام شرکتها میتوانند قراردادها را دریافت کنند، اعلام نظر کنند.
به این ترتیب، "طلای سفید" لیتیوم در آمریکای لاتین به عنوان ارزشمندترین ماده معدنی این جغرافیای عظیم، همزمان با زندهکردن روحیه ملیگرایی در کشورهای منطقه، به منزله فرصتی طلایی برای حرکت چرخهای اقتصاد آمریکای لاتین با غنیمت شمردن دوره گذار جهان به سمت انرژیهای پاک محسوب میشود.