به گزارش ایرنا، از روز ۱۲ مهر ۱۳۹۸ که هیئت وزیران گردشگری کشورهای عضو اکو در نشست خجند تاجیکستان، ساری را به عنوان پایتخت گردشگری کشورهای عضو این سازمان همکاری‌های اقتصادی در سال ۲۰۲۲ انتخاب و معرفی کردند، درخواست‌ها و تکاپو برای جلب توجه مسئولان سطح ملی حوزه گردشگری به رویداد بین‌المللی ساری۲۰۲۲ آغاز شد. البته تمرکز و تأکیدها عمدتا بر ضرورت تلاش هر چه بیشتر مسئولان و مدیران شهرستان ساری و استان مازندران معطوف شد تا تدارکات میزبانی هرچه بهتر را فراهم کنند. اما با توجه به بین‌المللی بودن رویداد طبیعتا بدون حضور و همراهی مسئولان تراز ملی رسیدن به هدف‌های ترسیم شده ممکن نبود.
اهداف اصلی طرح پایتخت گردشگری کشورهای عضو اکو تشویق کشورهای عضو برای تهیه برنامه‌های ملی به منظور توسعه شهرهای گردشگری با هدف فقرزدایی و توسعه پایدار اقتصادی، افزایش توجه به طبیعت‌گردی، گردشگری مذهبی، سلامت و فرهنگی در میان کشورهای عضو، بالا بردن استانداردهای زندگی شهری، افزایش آگاهی عمومی مردم کشورهای عضو اکو از جاذبه‌های توریستی، منابع و امکانات موجود در این کشورها به منظور تشویق گردشگری ورودی و ایجاد رقابت مثبت بین کشورهای عضو به منظور رشد گردشگری است.
همان‌طور که از این اهداف بیان شده مشهود است، نگاه و چشم‌انداز ترسیم شده سطح و ترازی بین‌المللی دارند و همین نکته بر اهمیت توجه مدیران ملی به مازندران برای میزبانی از این رویداد بیشتر تأکید می‌کند. اما تا کنون بنا بر مشاهدات و همچنین اظهارات برخی دست‌اندرکاران اجرای رویداد بین‌المللی ساری۲۰۲۲، توجه به این رویداد خاص گردشگری بین‌المللی در تراز ملی به اندازه‌ای نبود که بتواند از اعتبار ایران در عرصه گردشگری کشورهای عضو اکو دفاع کند و چند گامی هم اگر برداشته شد صرفا بر اساس توان داخل استان بود.
بیراه نیست اگر عنوان شود که جز چند اظهارنظر از سوی مسئولان وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در دولت‌های دوازدهم و سیزدهم و یک وعده مطرح شده از سوی جواد واحدی معاون پارلمانی وزیر میراث فرهنگی مبنی بر برنامه‌ریزی برای معرفی نماینده ویژه وزیر در رویداد ساری ۲۰۲۲ اقدام ملی شاخص دیگری برای پشتیبانی از رویداد ساری۲۰۲۲ انجام نشده است. این در حالی است که مازندران جایگاه نماینده ایران در عرصه گردشگری کشورهای عضو اکو را دارد.
رویداد بین‌المللی با امکانات استانی
نماینده ویژه استاندار مازندران در رویداد بین‌المللی ساری۲۰۲۲ با تأکید بر این که موفقیت در میزبانی مازندران از این رویداد مستلزم افزایش توجه مسئولان تراز ملی است، به خبرنگار ایرنا می‌گوید: پایتخت گردشگری کشورهای عضو اکو در سال جاری عنوانی است که نصیب ساری شد، اما نباید انتظار داشت با امکانات و بودجه محدود و اندک استانی شاهد تحقق اهداف بین‌المللی این رویداد باشیم. متاسفانه این فرصت بزرگ گردشگری فقط به تلاش استانی برای معرفی شهرهای انتخاب شده ختم شد. این در حالی است که این امتیاز مربوط به ایران است و نگاه ملی را طلب می‌کند و فقط در صورت ورود جدی هیئت دولت و وزارت گردشگری به این رویداد، در کنار عزم و تلاش استانی، شاهد پویایی و تحرک در این رویداد خواهیم بود.
عباس مهدوی می‌افزاید: متاسفانه در حال حاضر بسیاری از آثار تاریخی شهر ساری به دلیل اختصاص نیافتن بودجه در حال تخریب هستند و به حال خود رها شده‌اند. چند ساختمان اختصاص داده شده به موزه‌های موضوعی ساری در بوستان ولایت نیز مدت‌هاست که معطل بودجه مانده‌اند.
وی تصریح می‌کند: علاوه بر این موارد، ایجاد خطوط پروازی با کشورهای عضو اکو، ورود سفارتخانه‌ها و رایزنان فرهنگی برای معرفی این شهر و مغفول ماندن گردشگری دریایی در مازندران از جمله مواردی محسوب می‌شوند که نگاه ملی و ورود دولتمردان را طلب می‌کنند. در غیر این صورت بی‌تردید نمی‌توان رویدادی با چشم‌انداز بین‌المللی را با توان مدیریتی و اعتباری شهری و استانی برجسته کرد و ساری۲۰۲۲ صرفا رویدادی با چند برنامه کلیشه‌ای خواهد بود که آورده‌ای برای ساری و مازندران نخواهد داشت.
این کارشناس و فعال حوزه گردشگری خاطرنشان می‌کند: نمی‌توان انتظار داشت که مسئولان و فعالان گردشگری ساری و مازندران به تنهایی در ابعاد فراملی و جامعه کشورهای عضو اکو، بتوانند داشته‌های ایران را معرفی کنند. این در حالی است که حتی ایرانی‌ها نیز هنوز با رویداد پایتخت گردشگری کشورهای عضو اکو آشنا نیستند و در رسانه‌های سراسری کشور نیز به این رویداد توجه خاصی نمی‌شود. با وجود این کاستی‌ها ساری با آغاز سال ۲۰۲۲ به این رویداد وارد شده و تلاش‌های استانی برای میزبانی در حال انجام است. اما بدون ورود دولت و حمایت از این رویداد، نباید انتظار داشت که این رویداد مهم منطقه‌ای با موفقیت اجرا شود.
کشورهای عضو اکو؛ خیلی دور، خیلی نزدیک
نماینده ویژه استاندار مازندران در رویداد بین‌المللی ساری۲۰۲۲ با اشاره به امکان بهره‌گیری از داشته‌های مشترک فرهنگی بین کشورهای عضو اکو برای کمک به اقتصاد گردشگری مازندران و ایران تصریح می‌کند: مردم کشورهای عضو اکو با وجود اشتراکات گسترده فرهنگی و جغرافیایی، شناختی از یکدیگر ندارند. به عبارتی می‌توان گفت مردم کشورهای عضو اکو مصداق بارز مفهوم «خیلی دور، خیلی نزدیک» هستند. این در حالی است که فرهنگ و آداب و رسوم زیادی بین این کشورها وجود دارد که می‌تواند نقطه اتصال رونق گردشگری باشد. نوروز یکی از این داشته‌های مشترک است که متاسفانه با وجود روح معنوی و انسانی نهفته در آن، هرگز مورد توجه جدی برای دیپلماسی گردشگری قرار نگرفت.
مهدوی خاطرنشان می‌کند: با وجود رویکرد اقتصادی پیمان اکو، همچنان اقتصاد گردشگری در این مجموعه مغفول ماند. این در حالی است که ره‌آورد اقتصادی صنعت گردشگری می‌تواند بیش از سایر تجارت‌های لحاظ شده، پرسود و همراه با دوستی و پیوند مردم این کشورها باشد.
وی معتقد است که مطرح شدن مبحث گردشگری بین کشورهای عضو اکو و انتخاب شهرهای ساری و اردبیل به عنوان پایتخت‌های گردشگری کشورهای عضو اکو در سال‌های ۲۰۲۲ و ۲۰۲۳ فرصتی برای ایران شد تا بتواند از ظرفیت کم‌نظیر حضور در جمع کشورهای عضو اکو و عمدتاً همسایه بهره‌مند شود.
نماینده ویژه استاندار در رویداد بین‌المللی ساری۲۰۲۲ تصریح می‌کند: با توجه به این که وزاری گردشگری کشورهای عضو اکو در سال ۱۴۰۱ به ساری سفر خواهند کرد، در فرصت باقی مانده باید زمینه میزبانی شایسته و رونق صنعت گردشگری این شهر را فراهم کرد.
نیاز به پشتیبانی ملی
مازندران امسال با محوریت رویداد بین‌المللی ساری ۲۰۲۲ وارد نمایشگاه بین‌المللی تهران شد و مسئولان حوزه میراث فرهنگی و گردشگری این استان تلاش کردند در حد بضاعت توجه فعالان حوزه گردشگری را به این رویداد و میزبانی ساری و این استان از رویدادی بین‌المللی در حوزه گردشگری جلب کنند. اما آن‌چه در این نمایشگاه نیز به چشم آمد محقق نشدن برخی انتظارات برای مورد توجه قرار گرفتن در سطح و عرصه ملی و بین‌المللی بود.
ورود جدی وزارت امور خارجه به پشتیبانی از این رویداد با فعال کردن سفارتخانه‌های ایران در کشورهای عضو اکو و همچنین تقویت ارتباط دبیرخانه رویداد با سفارتخانه‌ها و سفیران کشورهای عضو اکو در ایران نیز می‌تواند از مسائل مهم مورد انتظار برای حمایت از مازندران در برگزاری این رویداد باشد. ضمن این که در حوزه تأمین اعتبارات و همچنین افزایش توجه رسانه‌های سراسری به ساری۲۰۲۲ قطعا بدون پشتیبانی ملی امکان انجام کارهای اثرگذار وجود ندارد.
به گفته مسئولانِ برگزاری رویداد بین‌المللی ساری۲۰۲۲ قرار است مازندران از ۲۵ اسفند با برگزاری برنامه افتتاحیه این رویداد به طور رسمی اجرای برنامه‌های ساری۲۰۲۲ را برای رسیدن به آمادگی تا مهر ۱۴۰۱ و زمان حضور وزرای گردشگری کشورهای عضو اکو در ساری آغاز کند. اما به گفته طراح رویداد پایتختی گردشگری کشورهای عضو اکو و دبیر رویداد ساری۲۰۲۲ اجرای برنامه‌هایی با ساختارهای ملی و بین‌المللی به حمایت ملی نیاز دارد.
تکمیل پازل گردشگری بین‌المللی
دکتر علی ماهفروزی به خبرنگار ایرنا می‌گوید: با توجه به این‌که ساختار برنامه‌های ما ملی است و ایالتی نیست طبیعتا به حمایت ملی نیاز دارد. وقتی در اجرای یک رویداد بین‌المللی نماینده کشور ایران هستیم قاعدتا توجه باید ملی، یعنی از بالا به پایین باشد.
وی می‌افزاید: توجه ملی به ساختار بین‌المللی گردشگری ما را خیلی زودتر به اهداف مدنظرمان در توسعه گردشگری می‌رساند. یعنی می‌تواند پازل‌های استانی را بر اساس ظرفیت‌هایی که وجود دارد کنار هم بچیند و یک مقصد خاص و مهم برای گردشگری در حوزه بین‌الملل ایجاد کند. بر این اساس معتقدیم که رویداد بین‌المللی متعلق به مازندران یا شهر ساری نیست. به کل کشور ایران تعلق دارد و وقتی متعلق به کشور است از رئیس‌جمهور تا استاندار مازندران در موفقیت آن نقش‌آفرین هستند.
دبیر رویداد بین‌المللی ساری۲۰۲۲ خاطرنشان می‌کند: با توجه به این که ثبت و اجرای این رویداد چون در سطح بین‌المللی است باید در هیئت دولت مورد توجه قرار گیرد. پشتیبانی دولت در چینش درست پازل بزرگ توسعه برنامه ملی میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی مهم است.
ماهفروزی با تأکید بر اهمیت برگزاری رویدادهای گردشگری و اقتصادی در دنیا، می‌گوید: سال‌هاست که رویدادها در دنیا معادلات کلاسیک حوزه اقتصاد، تجارت و گردشگری را به هم زده‌اند و مسیرهای میان‌بر پربازده و زودبازده ساخته‌اند. وقتی رویدادها می‌توانند در این سطح اثرگذار باشند، با برنامه‌ریزی جامعی که در رویداد پایتخت گردشگری ۲۰۲۲ تدارک دیدیم دولت هم باید در این حوزه وارد شود.
ارزآوری با حمایت از رویدادهای گردشگری
وی می‌افزاید: امروز آن‌چه که گردشگری را رونق می‌دهد همین رویدادها هستند. حالا که دو رویداد ساری۲۰۲۲ و اردبیل۲۰۲۳ را داریم باید برنامه‌ریزی جامعی داشته باشیم. وقتی پشتیبانی درستی در سطح ملی انجام شود استان اجرای موفق‌تری دارد و این به حضور گردشگران خارجی منجر می‌شود که برای کشور ارزآوری می‌کند.
این پژوهشگر حوزه گردشگری تصریح می‌کند: واقعیت این است که گردشگری داخلی بویژه از نوع انبوه برای مقصدی مانند مازندران عایدی ملی چندانی ندارد و حتی در برخی موارد مشکل‌آفرین است. اما گردشگری بین‌المللی با توجه به ارزی که وارد کشور می‌کند به رشد تولید ناخالص ملی کمک خواهد کرد. به همین دلیل لازم است که دولت هوشمندانه با افزایش توجه به این قبیل رویدادها به رونق گردشگری بین‌المللی در مقصدهایی مانند مازندران کمک کند.
ماهفروزی از آغاز برخی تحرکات در سطح ملی برای حمایت از رویداد بین‌المللی ساری۲۰۲۲ خبر می‌دهد و اظهار می‌کند: خوشبختانه طی روزهای اخیر تحرکاتی در وزارت میراث فرهنگی برای توجه بیشتر به این رویداد آغاز شد. اما به پشتیبانی بیشتری نیاز داریم. حرکت‌هایی آغاز شد و پیگیری‌هایی را از وزارتخانه شاهد هستیم، اما معتقدیم با توجه به اهمیتی که این رویداد دارد هنوز کافی نیست. چون ظرفیت این رویداد از نظر اقتصادی برای کشور بسیار بالاست.
یشنهاد میزبانی مرکز مازندران به عنوان پایتخت گردشگری اکو با عنوان رویداد ساری۲۰۲۲ اوایل سال ۱۳۹۸ از سوی میراث فرهنگی و استانداری مازندران به میراث فرهنگی کشور داده شد و روز ۱۲ مهر ماه سال ۱۳۹۸ هم به تصویب در تاجیکستان رسید.
فعالیت اجرایی این رویداد از آذر ماه ۱۳۹۸ با استقرار دبیرخانه در محل اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی و سپس اقدامات تبلیغاتی همچون رونمایی از لوگو آغاز شد.