حجت الاسلام محمدمهدی زارعی گلپایگانی به مناسبت چهارم شعبان سالروز میلاد حضرت ابوالفضل (ع) به خبرنگار معارف ایرنا گفت: در زیارتنامه حضرت عباس (ع) به ویژگی هایی شهادت می دهیم که اگر بخواهیم همه این ویژگی ها را در یک کلمه جمع کنیم، باید بگوییم ما شهادت می دهیم که قمر بنی هاشم دارای عالی ترین درجه قلب سلیم بود و سرمایه هر انسان نیز همین قلب است که در آیات ۸۸ و ۸۹ سوره شعرا می فرماید «یوم لا ینفع مال و لا بنون الا من اتی الله بقلب سلیم». در روز قیامت نه مال انسان فایده ای دارد و نه فرزندانش مگر کسی که با قلب سلیم در پیشگاه خدا حاضر شود.
وی افزود: تمام دارایی های انسان، موقت و زودگذر است و از انسان جدا می شود و ارتباط و مالکیت این دارایی ها با انسان فقط یک ارتباط اعتباری است و حقیقی نیست بر خلاف قلب سلیم که دارایی انسان است که در روز قیامت جلوه می کند. وفاداری حضرت عباس جلوه ای از قلب سلیم آن حضرت است. این که آن حضرت دلسوز دین خدا و اولیای خداست، در همین راستاست. اگر حضرت عباس (ع) تسلیم است و به صورت کامل خودش را در خدمت ولی خدا می بیند و در واقع خودی نمی بیند و اصل مواسات و ایثار را پیشه خود می کند، جلوه هایی از قلب سلیم است که عالی ترین قلب خود را نمایش می دهد و انسان آن را می بیند.
این استاد حوزه علمیه اصفهان افزود: برای این که جلوه هایی از قلب سلیم را ببینیم، می توانیم به زیارت جامعه کبیره مراجعه کنیم. قلب سلیم، قلبی است که تسلیم است و پیروی محض از خدا و اولیای خدا در آن است. چون در این زیارت می خوانیم «و رایی لکم تبع». قلب سلیم تمام وجود خود را برای یاری آرمان های الهی و دین خدا می خواهد. چنین نفسی آنگونه که خدا می خواهد بر اساس تبعیت محض در ایام الله نقش آفرین است و لذا همواره با اولیای خدا همراه است و از دشمنان فاصله نجومی دارد.
وی ادامه داد: چنین انسانی خودش را نمی تواند جدای از حجت خدا و آرمان های الهی و خدای متعال معنی کند. قلب سلیم با همین ویژگی های ذکر شده در جامعه کبیره معرفی می شود و بهترین جلوه های آن را در حضرت ابوالفضل می بینیم. عظمت این مکتب در آنجا جلوه می کند که اگر از ما بپرسند امام حسین (ع) چه جایگاهی دارد، می گوییم امام است و همینطور سایر ائمه ولی وقتی از عظمت و کرامات حضرت ابوالفضل (ع) که به حد متواتر ذکر شده، سوال کنند که آن حضرت چه جایگاهی دارد، می گوییم ایشان امام نیست ولی شیعه حقیقی امام است.
زارعی اضافه کرد: کرامات حضرت ابوالفضل (ع) نشان می دهد که اگر کسی شیعه حقیقی باشد و در پیروی از امام معصوم صادقانه و با قلب سلیم پیش رفته باشد، یک ظرفیت متعالی دارد. این مساله نشان دهنده این است که مکتب اسلام قرار است انسان را به چنین جایگاهی برساند و این الگوی کامل یک شیعه حقیقی است و همه این عظمت و شکوهی که در عاشورا از ارزش های انسانی به نمایش گذاشته شد و همه کرامت هایی که برای ما ثابت شده، همه نشان دهنده این است که یک غیر امام و شیعه امام اگر به معنای حقیقی کلمه شیعه امام باشد، تا چه قله هایی امکان صعود دارد.
وفاداری حضرت عباس (ع) الگویی برای دوستداران آن حضرت
این پژوهشگر مذهبی افزود: در فرهنگ شیعه از حضرت عباس (ع) به عنوان نماد وفا یاد می شود و در زیارتنامه آن حضرت نیز می خوانیم که ابوالفضل(ع) اهل وفا بوده و خدا بهترین پاداش را به او داد؛ یعنی پاداش کسی که به عهد خود وفا کرد. موضوع وفا، انسان را به مفاهیم عالی در قرآن توجه می دهد. چون آیه ۱۰ سوره فتح تاکید می کند کسانی که به عهد خود با خدا وفادار بمانند، از اجر بزرگی برخوردار می شوند و این موضوع شامل همه انسان ها می شود؛ یعنی اگر ما هم به عهدی که با خدا بسته ایم وفادار بمانیم؛ به جای پاداش کوچک دنیوی، خدا به ما نیز اجرهای بزرگ معنوی می دهد.
این استاد حوزه گفت: وفا به معنی چیزی است که انسان آن را کامل کند و ناقص نگذارد. پس اگر کسی در مقام گفتار، حرفی را زد ولی در مقام عمل پایبند آن گفتار نبود در واقع آن کار را ناقص گذاشته ولی اگر در مقام عمل نیز پایبند بود؛ وفا کرده است. یعنی اگر به آن چیزی که فهمیده و اعتقاد پیدا کرده، عمل نکند وفا ندارد؛ چون کار را کامل نکرده است.
وی اضافه کرد: هر کدام از ما فهمی دارد و می داند که خدا چه چیزی را دوست و چه چیزی را دشمن می دارد. حال اگر به فهمی که داریم و به آنچه که خدا با ما عهد کرده وفادار باشیم، یعنی پایبند آن چیزهایی باشیم که می دانیم خوب است و گریزان از آن چیزهایی باشیم که می دانیم بد است و به همین میزان وفا کنیم، خداوند به ما اجر عظیم خواهد داد.
زارعی از مراحل وفای به عهد سخن گفت و افزود: کسی که محدوده کمی از معرفت داشته باشد و به آن وفا کند؛ خدا او را وارد محدوده بزرگتری می کند و در آنجا یک وفای عمیق تری را می طلبد و اگر در آنجا هم به عهد الهی وفا کند؛ خدا معرفت بیشتری را به عنوان پاداش به او می دهد. این معرفت همانند پلکانی می شود که انسان یک پا را روی معرفت جدید می گذارد و پای دیگر را بر روی پله وفای به عهدی که داشته و به همین نحو بالا می رود تا جایی که درباره حضرت عباس به نافذ البصیره یعنی ایمانی که محکم و نفوذناپذیراست، تعبیر شده است.
وی با اشاره به این که قمربنی هاشم در جایی قدم گذاشت که پیامبر و ائمه (ع) قدم گذاشتند؛ اظهار داشت: در دعای ندبه یکی از شرایط ائمه اینگونه بیان شده است که خدا با آن ها شرط کرد که نسبت به ارزش های بدلی دنیا (چون دنیا ارزش ذاتی ندارد) بی توجه باشند و ارزش واقعی را بخواهند و آنان نیز این شرط را پذیرفتند. وفای به عهد در اولیای خدا و معصومین هم هست و ابوالفضل العباس نیز به دنبال همان بود. یعنی نسبت به دنیا بی اعتنا بود و اعتقاد داشت آن چیزی که ارزش دارد، خدا و دستورات الهی است و به همین دلیل به آن پایبند بود و این مساله نشانه معرفت ایشان است.
زارعی اضافه کرد: ابوالفضل (ع) به عهد الهی وفادار بود و با وجود برخورداری از موقعیت، جایگاه علمی و عشیره ای که امکان ایجاد جایگاه ویژه ای را برای ایشان فراهم می ساخت، همه را فدای امام زمان خود کرد و به عهد خود وفادار بود تا جایی که جانش را در این مسیر نثار کرد.
وی همچنین گفت: اگر انسان معرفت داشته باشد و بداند چه گوهری را در اختیار دارد نسبت به آن گوهر وفادار می ماند؛ هر چند دیگران بگویند آن گوهر ارزشی ندارد و به هیچ قیمتی حاضر نیست آن را از دست بدهد و انبیا و ائمه می دانستد مقام قرب الهی و انس با خدا چه گوهری است و آن را با هیچ چیز عوض نمی کردند و قمربنی هاشم نیز این معرفت را پیدا کرده و به همین دلیل به این جایگاه رسیده است.